Շիքակօ

Բնակավայր
Շիքակօ
անգլերէն՝ Chicago
Դրօշակ Զինանշան


Urbs In Horto I Will
Երկիր  Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Mayor of Chicago? Brandon Johnson?[1]
Օրէնսդրական մարմին Chicago City Council?
Տարածութիւն 606,424 քմ²
ջրայինը 2,7676 տոկոս
ԲԾՄ 179 մեթր
Պաշտօնական լեզու անգլերէն
Բնակչութիւն 2 746 388 մարդ (1 Ապրիլ 2020)[2]
Կը գտնուի ափին Չիկագո? եւ Միչիգան լիճ?
Ժամային գօտի UTC-6? եւ UTC-5
Հեռախօսային ցուցանիշ 872, 312 եւ 773
Փոստային ցուցանիշ 60601–60827
Հիմնադիր Jean Baptiste Point du Sable?
Պաշտօնական կայքէջ chicago.gov(անգլերէն)

Շիքակօ (անգլերէն՝ Chicago) Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու մեծ քաղաքներէն մէկը, որ կը գտնուի Իլինոյս նահանգը:

Քաղաքը երկրի երկրորդ խոշոր ֆինանսական կեդրոնն է (Նիւ Եորքէն յետոյ) եւ Հիւսիսային Ամերիկայի խոշորագոյն փոխադրամիջոցի հանգոյցը: Կը գտնուի Միշիկըն լիճին հարաւ-արեւմտեան ափին, Իլինոյս նահանգը: Վարչական կեդրոնը Քուք շրջանն է:

Շիքակոյի բնակչութիւնը (2014 թուականին դրութեամբ) կը կազմէր 2 722 389 մարդ: Շիքակոյի ակլոմերացիան (տարբեր արուարձաններու հետ միասին) կը կոչուի «Մեծ Շիքակօ» կամ «Շիքակօ Երկիր» (անգլերէն՝ Chicagoland, անունը առաջարկած է Chicago Tribune թերթը 20-րդ դարու սկիզբին)։ Ակլոմերացիա կը բնակին 9 551 031 մարդ: Այն բնակչութեան թիւով երկրին 37-րդ տեղը կը զբաղեցնէ:

Շիքակօն նաեւ կը համարուի Միջին Արեւմուտքի տնտեսական, արդիւնաբերական, փոխադրամիջոցական եւ մշակութային մայրաքաղաքը: Ոչ պաշտօնապէս այն նաեւ կ'անուանուի «Երկրորդ Քաղաք» եւ «Քամիներու Քաղաք»: Առաջին անգամ Շիքակօ անուանուած է «Քամիներու Քաղաք» 1858 թուականին «Chicago Tribune» թերթի յօդուածը:

Պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

17-19-րդ դարեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Շիքակոյի մեծ հրդեհի պատկերը
Գրառում, որտեղ Շիքակոն առաջին անգամ կոչուած է «Քամիներու քաղաք»։

1674 թուականին ժամանակակից Շիքակոյի տեղը ֆրանսացի ճիզուիտ Ժագ Մարքետի կողմէն հիմնադրուած է միսիոներական կէտ:

Շիքակօն քարտէսի վրայ ի յայտ եկած է 1833 թուականին, որպէս 350 հոգի բնակչութիւն ունեցող գիւղ մը[3]: «Շիքակօ» անունը իրմէ կը ներկայացնէ ֆրանսացիներուն կողմէն տեղական հնդիկիներուն լեզուի shikaakwa բառի փոփոխուած բառ, որը թարգմանաբար կը նշանակէ «վայրի սոխ» կամ «սխտոր»[4][5][6][7]:

1837 թուականին Շիքակօն քաղաքի կարգավիճակ ստացած է, իսկ արդէն 1840 թուականին բնակչութիւնը կազմուած է աւելի քան 4 հազար մարդէ: Գրաւելով յարմար աշխարհագրական դիրք ԱՄՆ-ի արեւմուտքի եւ արեւելքի միջեւ, Շիքակոն շատ արագ կը դառնայ երկրի փոխադրամիջոցի հանգոյցը, ինչ որ իր հերթին կը զարգացնէ քաղաքի արդիւնաբերութիւնը, ինչպէս նաեւ կը գրաւէ ներգաղթեալներու աճ: 1856 թուականին քաղաքային մունիցիպալիտետը հաւանութիւն տուած է ԱՄՆ-ի առաջին կոյուղիի կառուցման նախագիծը[8]:

1871 թուականին քաղաքի մեծ մասը այրած է Շիքակոյի մեծ հրդեհի ժամանակ: Ան հնարաւորութիւն տուած է վերակառուցել քաղաքը եւ առիթ հանդիսացած է ԱՄՆ-ի նոր շինարարական պոռթկումին համար, ինչ որ քաղաքը դարձուցած է ԱՄՆ-ի ճարտարապետական կեդրոն[9]:

Բնութենաաշխարհագրական Բնութագիր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Աշխարհագրական Դիրք[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Շիքակօ տեղակայուած է Իլինոյս նահանգի հիւսիս- արեւելքը, Միշիկըն լիճի հարաւ-արեւմտեան ափին: Քաղաքը կը գտնուի Շիքակոյի գետի Կալումետ գետի ափերուն: Շիքակոյի սանիտարա-նաւային ջրանցքը կը միացնէ Շիքակոյի գետը Տես ՓլԷյնս գետի հետ, որ կը հոսի քաղաքի մէջէն: Նախկին նաւարկութեան համար կ'օգտագործուէր Շիքակօ գետը, իսկ այժմ այդ նպատակներով հիմնականը կ'օգտագործուի Միշիկըն լիճը:

Բնակչութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Տարի Բնակչութիւն
1833 350 մարդ
2010 2 695 598 մարդ [10][11]
Տարի Բնակչութիւն
2014 2 722 389 մարդ
2017 2 716 000 մարդ
Տարի Բնակչութիւն
2020 2 746 388 մարդ [2]

Կլիմայ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Շիքակօն կը գտնուի խոնաւ ցամաքային կլիմայական գօտիի վրայ (ըստ Կիոպենի կլիմաներու դասակարգման՝ Dfa)։ Ամառը երկարատեւ է եւ անձրեւոտ, խոնաւ եւ տաք. ձմեռը համեմատաբար ցուրտ է, բայց կարճատեւ եւ փոփոխական: Յուլիսին օրական միջին ջերմաստիճանը կը կազմուի 23.3˚C, Յունուարին՝ -4.6˚C։

  • Տեղումներու տարեկան քանակը կը կազմէ 940 մմ։
  • Օդի տարեկան միջին քանակութիւնը՝ 9.9˚C
  • Քամիի միջին արագութիւնը՝ 4,3 մ/վ
  • Օդի յարաբերական խոնաւութիւնը՝ 71%

Քոյր քաղաքներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Շիքակոն ունի 27 քոյր-քաղաք.[12]

Գործընկեր Քաղաքներ

Շիքակոյի Համայնապատկերներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. https://www.chicago.gov/city/en/depts/mayor.html
  2. 2,0 2,1 2020 թվականի ԱՄՆ մարդահամար / խմբ. ԱՄՆ Բնակչության մարդահամարի բյուրո
  3. «Timeline: Early Chicago History»։ Chicago: City of the Century։ WGBH Educational Foundation And Window to the World Communications, Inc.։ 2003։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2009-03-25-ին։ արտագրուած է՝ 2009-05-26 
  4. "Origin of the word Chicago"// History of Chicago, A. T. Andreas, Chicago (1884) pp 37–38.
  5. Swenson, John F. (Winter 1991)։ «Chicagoua/Chicago: The origin, meaning, and etymology of a place name»։ Illinois Historical Journal 84 (4): 235–248։ ISSN 0748-8149։ OCLC 25174749 
  6. McCafferty, Michael (December 21, 2001)։ «"Chicago" Etymology»։ The LINGUIST List։ արտագրուած է՝ 2009-10-22 
  7. McCafferty Michael (Summer 2003)։ «A Fresh Look at the Place Name Chicago»։ Journal of the Illinois State Historical Society (Illinois State Historical Society) 96 (2)։ ISSN 1522-1067։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2011-05-05-ին։ արտագրուած է՝ 2009-10-22 
  8. «Chicago Daily Tribune, Thursday Morning, February 14»։ Jonathanriley.net։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2013-07-31-ին։ արտագրուած է՝ 2009-05-04 
  9. Bruegmann, Robert (2004—2005). Built Environment of the Chicago Region. Encyclopedia of Chicago (online version).
  10. United States. Bureau of the Census 2010 U.S. Gazetteer FilesWashington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2010.
  11. United States Census 2010 / խմբ. ԱՄՆ Բնակչության մարդահամարի բյուրո
  12. Chicago Sister Cities (անգլերէն)
  13. Փարիզի քաղաք-գործընկերները (ֆր.)