Շիքակօ

Բնակավայր
Շիքակօ
անգլերէն՝ Chicago
Դրօշակ Զինանշան Urbs In Horto I Will
Երկիր	Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Mayor of Chicago?	Լորի Էլեյն Լայտֆուտ?
Օրէնսդրական մարմին	Chicago City Council?
Հիմնադրուած է՝	12 Օգոստոս 1833 եւ 4 Մարտ 1837
Տարածութիւն	606,424 քմ² ջրայինը 2,7676 տոկոս
ԲԾՄ	179 մեթր
Պաշտօնական լեզու	անգլերէն
Բնակչութիւն	2 746 388 մարդ (1 Ապրիլ 2020)
Կը գտնուի ափին	Չիկագո? եւ Միչիգան լիճ?
Ժամային գօտի	UTC-6? եւ UTC-5
Հեռախօսային ցուցանիշ	872, 312 եւ 773
Փոստային ցուցանիշ	60601–60827, 60601, 60827, 60655, 60603, 60607, 60613, 60620, 60622, 60626, 60628, 60631, 60633, 60634, 60641, 60642, 60644, 60646, 60652, 60657, 60659, 60662, 60664, 60667, 60672, 60676, 60681, 60684, 60689, 60685, 60688, 60693, 60696, 60700, 60703, 60708, 60713, 60716, 60719, 60723, 60726, 60729, 60732, 60734, 60735, 60736, 60738, 60741, 60745, 60750, 60752, 60754, 60758, 60763, 60766, 60768, 60770, 60773, 60776, 60782, 60786, 60789, 60791, 60793, 60796, 60798, 60802, 60807, 60809, 60811, 60813, 60818, 60820, 60821, 60826, 60602, 60606, 60610, 60616, 60621, 60627, 60632, 60637, 60639, 60643, 60648, 60650, 60656, 60661, 60665, 60670, 60674, 60678, 60687, 60690, 60692, 60697, 60702, 60707, 60712, 60720, 60727, 60737, 60742 եւ 60624
Հիմնադիր	Jean Baptiste Point du Sable?
Պաշտօնական կայքէջ	chicago.gov​(անգլերէն)

Շիքակօ (անգլերէն՝ Chicago) Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու մեծ քաղաքներէն մէկը, որ կը գտնուի Իլինոյս նահանգը:

Քաղաքը երկրի երկրորդ խոշոր ֆինանսական կեդրոնն է (Նիւ Եորքէն յետոյ) եւ Հիւսիսային Ամերիկայի խոշորագոյն փոխադրամիջոցի հանգոյցը: Կը գտնուի Միշիկըն լիճին հարաւ-արեւմտեան ափին, Իլինոյս նահանգը: Վարչական կեդրոնը Քուք շրջանն է:

Շիքակոյի բնակչութիւնը (2014 թուականին դրութեամբ) կը կազմէր 2 722 389 մարդ: Շիքակոյի ակլոմերացիան (տարբեր արուարձաններու հետ միասին) կը կոչուի «Մեծ Շիքակօ» կամ «Շիքակօ Երկիր» (անգլերէն՝ Chicagoland, անունը առաջարկած է Chicago Tribune թերթը 20-րդ դարու սկիզբին)։ Ակլոմերացիա կը բնակին 9 551 031 մարդ: Այն բնակչութեան թիւով երկրին 37-րդ տեղը կը զբաղեցնէ:

Շիքակօն նաեւ կը համարուի Միջին Արեւմուտքի տնտեսական, արդիւնաբերական, փոխադրամիջոցական եւ մշակութային մայրաքաղաքը: Ոչ պաշտօնապէս այն նաեւ կ'անուանուի «Երկրորդ Քաղաք» եւ «Քամիներու Քաղաք»: Առաջին անգամ Շիքակօ անուանուած է «Քամիներու Քաղաք» 1858 թուականին «Chicago Tribune» թերթի յօդուածը:

Պատմութիւն

17-19-րդ դարեր

Շիքակոյի մեծ հրդեհի պատկերը

Գրառում, որտեղ Շիքակոն առաջին անգամ կոչուած է «Քամիներու քաղաք»։

1674 թուականին ժամանակակից Շիքակոյի տեղը ֆրանսացի ճիզուիտ Ժագ Մարքետի կողմէն հիմնադրուած է միսիոներական կէտ:

Շիքակօն քարտէսի վրայ ի յայտ եկած է 1833 թուականին, որպէս 350 հոգի բնակչութիւն ունեցող գիւղ մը: «Շիքակօ» անունը իրմէ կը ներկայացնէ ֆրանսացիներուն կողմէն տեղական հնդիկիներուն լեզուի shikaakwa բառի փոփոխուած բառ, որը թարգմանաբար կը նշանակէ «վայրի սոխ» կամ «սխտոր»:

1837 թուականին Շիքակօն քաղաքի կարգավիճակ ստացած է, իսկ արդէն 1840 թուականին բնակչութիւնը կազմուած է աւելի քան 4 հազար մարդէ: Գրաւելով յարմար աշխարհագրական դիրք ԱՄՆ-ի արեւմուտքի եւ արեւելքի միջեւ, Շիքակոն շատ արագ կը դառնայ երկրի փոխադրամիջոցի հանգոյցը, ինչ որ իր հերթին կը զարգացնէ քաղաքի արդիւնաբերութիւնը, ինչպէս նաեւ կը գրաւէ ներգաղթեալներու աճ: 1856 թուականին քաղաքային մունիցիպալիտետը հաւանութիւն տուած է ԱՄՆ-ի առաջին կոյուղիի կառուցման նախագիծը:

1871 թուականին քաղաքի մեծ մասը այրած է Շիքակոյի մեծ հրդեհի ժամանակ: Ան հնարաւորութիւն տուած է վերակառուցել քաղաքը եւ առիթ հանդիսացած է ԱՄՆ-ի նոր շինարարական պոռթկումին համար, ինչ որ քաղաքը դարձուցած է ԱՄՆ-ի ճարտարապետական կեդրոն:

Բնութենաաշխարհագրական Բնութագիր

Աշխարհագրական Դիրք

Շիքակօ տեղակայուած է Իլինոյս նահանգի հիւսիս- արեւելքը, Միշիկըն լիճի հարաւ-արեւմտեան ափին: Քաղաքը կը գտնուի Շիքակոյի գետի Կալումետ գետի ափերուն: Շիքակոյի սանիտարա-նաւային ջրանցքը կը միացնէ Շիքակոյի գետը Տես ՓլԷյնս գետի հետ, որ կը հոսի քաղաքի մէջէն: Նախկին նաւարկութեան համար կ'օգտագործուէր Շիքակօ գետը, իսկ այժմ այդ նպատակներով հիմնականը կ'օգտագործուի Միշիկըն լիճը:

Բնակչութիւն

Տարի Բնակչութիւն 1833 350 մարդ 2010 2 695 598 մարդ

Տարի Բնակչութիւն 2014 2 722 389 մարդ 2017 2 716 000 մարդ

Տարի Բնակչութիւն 2020 2 746 388 մարդ

Կլիմայ

Շիքակօն կը գտնուի խոնաւ ցամաքային կլիմայական գօտիի վրայ (ըստ Կիոպենի կլիմաներու դասակարգման՝ Dfa)։ Ամառը երկարատեւ է եւ անձրեւոտ, խոնաւ եւ տաք. ձմեռը համեմատաբար ցուրտ է, բայց կարճատեւ եւ փոփոխական: Յուլիսին օրական միջին ջերմաստիճանը կը կազմուի 23.3˚C, Յունուարին՝ -4.6˚C։

• Տեղումներու տարեկան քանակը կը կազմէ 940 մմ։
• Օդի տարեկան միջին քանակութիւնը՝ 9.9˚C
• Քամիի միջին արագութիւնը՝ 4,3 մ/վ
• Օդի յարաբերական խոնաւութիւնը՝ 71%

Քոյր քաղաքներ

Շիքակոն ունի 27 քոյր-քաղաք.

Կաղապար:Country data Գանա Աքրա (անգլերէն՝ Accra), Կանա (1989) Կաղապար:Country data Հորդանան Ամման (արաբերէն՝ عمان‎), Յորդանան (2004) Հունաստան Աթէնք (յուն․՝ Αθήνα), Յունաստան (1997) Կաղապար:Country data Սերբիա Պելկրատ (Կաղապար:Lang-sb), Սերպիա (2005) Մեծ Բրիտանիա Պիրմինկհեմ (անգլերէն՝ Birmingham), Միացեալ Թագաւորութիւն (1993) Թուրքիա Անթալիա (թրք.՝ Antalya), Թուրքիա (2002) Կաղապար:Country data Կոլումբիա Պոկոթա (սպ.՝ Bogotá), Քոլումպիա (2009) Կաղապար:Country data Հարավային Կորեա Պուսան (քորէայերէն՝ 부산, անգլերէն՝ Busan), Հարաւային Քորէա (2007) Կաղապար:Country data Մարոկո Քասապլանքա (արաբերէն՝ الدار البيضاء‎), Մարոք (1982) Հնդկաստան Նիւ Տելի (անգլերէն՝ New Delhi), Հնդկաստան (2001) Կաղապար:Country data Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն Տուրպան (զուլուսերէն՝ eThekwini, անգլերէն՝ Durban), Հարաւափրիկեան Հանրապետութիւն (1997) Կաղապար:Country data Իռլանդիա Գոլուէյ (անգլերէն՝ Galway), Իրլանտա (1997) Կաղապար:Country data Շվեդիա Կեոթեպորկ (շուէտ.՝ Göteborg), Շուէտ (1987) Գերմանիա Հեմպըրկ (գերմաներէն՝ Hamburg), Գերմանիա (1994) Ուքրանիա Քիեւ (ուքր.՝ Київ), Ուքրանիա (1991)

Կաղապար:Country data Պակիստան Լահոր (ուրտու لاهور}}), Փաքիստան (2007) Կաղապար:Country data Շվեյցարիա Լիւսեռն (գերմաներէն՝ Luzern, ֆրանսերէն՝ Lucerne), Զուիցերիա (1998) Կաղապար:Country data Մեքսիկա Մեխիքոյ (սպ.՝ Ciudad de México), Մեքսիքօ (1991) Իտալիա Միլան (իտալ.՝ Milano), Իտալիա (1973) Ռուսաստան Մոսկուա, (ռուս.՝ Москва), Ռուսիոյ Դաշնութիւն (1997) Կաղապար:Country data Ճապոնիա Օսակա (ճափ.՝ 大阪市), Ճափոն (1973) Կաղապար:Country data Իսրայել Պեթախ-Թիքուա (եբր.՝ פֶּתַח תִּקְוָה‎), Իսրայէլ (1994) Կաղապար:Country data Չեխիա Փրակ (չեխ․՝ Praha), Չեխիա (1990) Չինաստան Շէնեան (沈阳), Չինաստան (1985) Չինաստան Շանհայ (上海), Չինաստան (1985) Կանադա Թորոնթոյ (անգլերէն՝ Toronto), Գանատա (1991) Կաղապար:Country data Լիտվա Վիլնիւս (լիթ.՝ Vilnius), Լիթուանիա (1993) Լեհաստան Վարշաուա (լեհ.՝ Warszawa), Լեհաստան (1960)

Գործընկեր Քաղաքներ

• Ֆրանսիա Փարիզ (ֆրանսերէն՝ Paris), Ֆրանսա (1996)

Շիքակոյի Համայնապատկերներ