Գլխաւոր Էջ

Ազատ հանրագիտարան, որ կրնայ խմբագրուիլ ոեւէ անհատի կողմէ։

Ներկայիս ունինք 10 286 արեւմտահայերէն յօդուած։

Ամսուան Յօդուածը

Քազապլանքա (անգլերէն՝ Casablanca), Օսքարի մրցանակիր շարժարուեստի ամերիկեան ժապաւէն, նկարահանուած 1942-ին: Բեմադրիչն է՝ Մայքլ Քըրթիզ (Michael Curtiz), իսկ գլխաւոր դերակատարները՝ Համֆրէյ Պոկարտ (Humphrey Bogart), Ինկրիտ Պերկման (Ingrid Bergman) եւ Փօլ Հենրիտ (Paul Henreid)։

Նախքան հանրութեան ներկայացուիլը, ժապաւէնը ծանօթ էր «Ամէն մարդ Ռիքին քով կու գայ» (Everybody Comes To Rick's) անունով։ Ժապաւէնը ամբողջութեամբ կը նկարահանուի Պըրպանքի (Burbank) Ուորնըր Պրոս արուեստանոցին (Warner Bros. Studios) մէջ, որ ծանօթ է նաեւ իբրեւ Եօթը Արուեստներու Աշխատանոց (Warner Bros.-Seven Arts Studios) կամ՝ Պըրպանքի Արուեստանոցները (The Burbank Studios)։ Ժապաւէնը առաջին անգամ մեծ յաջողութեամբ կը ցուցադրուի Նիւ Եորքի մէջ, 26 Նոյեմբեր 1942-ին։ Ժապաւէնին ցուցադրութիւնը Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու տարբեր քաղաքներուն մէջ կը կատարուի երբ դաշնակից ուժերը հիւսիսային Ափրիկէ ոտք կը դնեն, 23 Յունուար 1943-ին։

Ժողովուրդին մօտ լայն ընդունելութիւն գտած «Քազապլանքա» ժապաւէնը մինչեւ օրս կը շարունակէ աշխարհի լաւագոյն ժապաւէններու ցանկին առաջին տեղերը գրաւել․․․ Աւելին⇒

Արդեօք Գիտէ՞ք

Էնկըլպըրթի շինած համակարգիչի մուկը

․․․ որ ադամանդ տաշելու միակ ձեւը, ուրիշ ադամանդ օգտագործելն է:
․․․ որ Վենետիկի բարեկենդանին սովորութիւնը սկսած է 11-րդ դարուն: Անիկա կը սկսէր 26 Դեկտեմբերին եւ կը տեւէր մինչեւ Բարեկենդանի առաջին Երեքշաբթին:
․․․ որ առաջին համակարգիչի մուկը փայտէ շինուած էր Տակլըս Էնկըլպըրթի կողմէ՝ 1964-ին ։
․․․ որ Ովկիանիոյ մէջ գտնուող Թոնկա երկիրը հրատարակած էր պանանի ձեւ ունեցող դրոշմաթուղթեր։
․․․ որ միայն երկու տեսակ ստնաւորներ հաւկիթ կ'ածեն եւ անոնք կ'ապրին Աւստրալիոյ մէջ։

Նախագիծեր

Ի՞նչ է Ուիքիփետիան

Ուիքիփետիան ազատ բովանդակութիւն ունեցող, անվճար եւ բազմալեզու առցանց հանրագիտարանային նախագիծ է, որ կը հովանաւորուի Ուիքիմետիա Հիմնադրամին կողմէ։

Ուիքիփետիա անունը կազմուած է «Ուիքի» բառէն (համագործակցաբար կայքէջեր ստեղծելու յատկացուած գործիքի անուն, ինչպէս նաեւ՝ հաուայեան լեզուով «արագ» բառը) եւ յունարէն «էկիքլոփետիա» (հանրագիտարան) բառին «փետիա» (յունարէն լեզուով՝ կրթութիւն) մասէն։

Ուիքիփետիա նախագիծը ստեղծուած է 2001-ի Յունուարին, Ճիմմի Ուէյլզի եւ Լէրի Սէնկըրի կողմէ։ Հանրագիտարանը կը պատկանի Ուիքիմետիա Բարեգործական Հիմնադրամին, որ նուիրատուութիւններէ գոյացած հասոյթը կը յատկացնէ Ուիքիփետիայի եւ այլ քոյր նախագիծերու զարգացման։ Հանրագիտարանին երեսուն միլիոնէ աւելի յօդուածները, որոնց շարքին՝ 7800-է աւելի արեւմտահայերէնով յօդուածները ստեղծուած են կամաւոր խմբագիրներու կողմէ։

1 Ապրիլ 2019-էն սկսեալ Արեւմտահայերէն Ուիքիփետիան ունի իր առանձին հարթակը։

Ամսուան Իրադարձութիւնները

Միացեալ Նահանգներու նախագահ Ճo Պայտըն իր կնոջ` Ճիլ Պայտընի հետ 17 Սեպտեմբերին պիտի մեկնի Բրիտանիա` ներկայ գտնուելու համար Էլիզապեթ Բ. թագուհիի յուղարկաւորութեան արարողութեան:
Սուտանի իշխանութիւնները յայտարարած են, որ Տանտար գետի յորդումը հասած է բարձր վտանգի փուլի, երբ անոր ջուրերը բարձրանալով Տանտար շրջանին մէջ ողողած են աւելի քան 200 գիւղ եւ վնասած հողագործութեան լայն տարածքներ:
Հայաստանի յունահռոմէական ոճի ըմբշամարտի հաւաքականի անդամ, ողիմպիական խաղերու ախոյեան Արթուր Ալեքսանեան հանդիսացաւ աշխարհի ախոյեանութեան քառակի ախոյեան:
Լաթվիոյ Սէյմը հրատապ օրէնք որդեգրած է Լաթվիական ուղղափառ եկեղեցւոյ` Մոսկուայի պատրիարքարանի Ռուս ուղղափառ եկեղեցիէն անկախութեան մասին: