Գլխաւոր Էջ

Ազատ հանրագիտարան, որ կրնայ խմբագրուիլ ոեւէ անհատի կողմէ։

Ներկայիս ունինք 10 370 արեւմտահայերէն յօդուած։

Ամսուան Յօդուածը

Սուէզի ջրանցք

Սուէզի ջրանցք (արաբերէն՝ قناة السويس,‎) Միջերկրական ծովը Կարմիր ծովուն միացնող Եգիպտոսի արհեստական նաւարկելի ջրանցքը։ Փորուած է 1859 - 1869 թուականներուն։ Անիկա Միջերկրական ծովը եւ Հնդկական ովկիանոսը միացնող ամէնէն կարճ ջրուղին է (այլընտրանքային ուղին աւելի երկար է շուրջ 8 հազար Քմ.-ով)։

Ջրանցքին գիծը Ափրիկէի եւ Ասիոյ միջեւ պայմանական սահմանը կը համարուի։

Գլխաւոր նաւահանգիստներն են՝ Փոր Սայիտը Միջերկրական ծովուն վրայ եւ Սուէզը՝ Կարմիր ծովուն վրայ։

Կը գտնուի Սինայի թերակղզիին արեւմուտքը, երկայնքը՝163 Քմ., լայնքը` 250 մեթր, իսկ խորքը`20 մեթր:

Սուէզի ջրանցքը աշխարհի ամէնէն ծանրաբեռնուած ծովային առեւտուրի ուղիներէն մէկը կը համարուի:

1798-ին Եգիպտոսի եւ Սուրիոյ վրայ ֆրանսական արշաւանքին ընթացքին, Նափոլէոն Պոնափարթ հետաքրքրուած էր հնագոյն ջրանցքի մը մնացորդներուն որոնման աշխատանքներով։ Այս գործին համար կը հրաւիրէ հնագէտներ, գիտնականներ, քարտէսագիր մարդիկ եւ ճարտարապետեր, որոնք կ'ուսումնասիրեն եւ կը հետազօտեն ամբողջ հիւսիսային Եգիպտոսը․․․ Աւելին⇒

Արդեօք Գիտէ՞ք

Դամասկոս

․․․ որ ամէն տարի աշխարհի մէջ սնունդի արտադրութեան մէկ երրորդը աղբամաններու մէջ կը յայտնուի…
․․․ որ ժամանակակից հասարակութիւնը կը տառապի նոմոֆոպիա կոչուած յատուկ վիճակէն: Բառը յառաջացած է անգլերէն «no mobile phobia» արտայայտութենէն եւ ներմուծուած է մասնագէտներու կողմէ` բջիջայինը կորսնցուցած մարդոց անհանգստութեան երեւոյթը բնութագրելու համար:
․․․ որ «Տղամարդոց Միջազգային օր»-ը հիմնադրուած է 1997-ին եւ կը նշուի Նոյեմբեր 19-ին
․․․ որ Դամասկոսը աշխարհի հնագոյն մշտապէս բնակեցուած քաղաքներէն մէկն է։

Նախագիծեր

Ի՞նչ է Ուիքիփետիան

Ուիքիփետիան ազատ բովանդակութիւն ունեցող, անվճար եւ բազմալեզու առցանց հանրագիտարանային նախագիծ է, որ կը հովանաւորուի Ուիքիմետիա Հիմնադրամին կողմէ։

Ուիքիփետիա անունը կազմուած է «Ուիքի» բառէն (համագործակցաբար կայքէջեր ստեղծելու յատկացուած գործիքի անուն, ինչպէս նաեւ՝ հաուայեան լեզուով «արագ» բառը) եւ յունարէն «էկիքլոփետիա» (հանրագիտարան) բառին «փետիա» (յունարէն լեզուով՝ կրթութիւն) մասէն։

Ուիքիփետիա նախագիծը ստեղծուած է 2001-ի Յունուարին, Ճիմմի Ուէյլզի եւ Լէրի Սէնկըրի կողմէ։ Հանրագիտարանը կը պատկանի Ուիքիմետիա Բարեգործական Հիմնադրամին, որ նուիրատուութիւններէ գոյացած հասոյթը կը յատկացնէ Ուիքիփետիայի եւ այլ քոյր նախագիծերու զարգացման։ Հանրագիտարանին երեսուն միլիոնէ աւելի յօդուածները, որոնց շարքին՝ 7800-է աւելի արեւմտահայերէնով յօդուածները ստեղծուած են կամաւոր խմբագիրներու կողմէ։

1 Ապրիլ 2019-էն սկսեալ Արեւմտահայերէն Ուիքիփետիան ունի իր առանձին հարթակը։

Ամսուան Իրադարձութիւնները

Սպանիոյ Լա Նուսիա քաղաքին մէջ կայացած բռնցքամարտի աշխարհի երիտասարդական ախոյեանութեան մրցումներուն՝ Հայաստանի ներկայացուցիչ, Եւրոպայի այժմու ախոյեան Էրիք Իսրայէլեան 60 քկ ծանրութեան կարգի մրցումներուն հասած է աւարտականին, պարտութեան մատնելով Վրաստանը ներկայացնող իր մրցակիցը եւ շահած է ախոյանութեան տիտղոսը:
Չինաստանի մէջ նոր թափ կը ստանան կառավարութեան հակաքովիտեան քայլերուն աշխուժացման դէմ բողոքի ցոյցերը, որոնց ընթացքին ցուցարարները նաեւ հակակառավարական քաղաքական կարգախօսներ կը հնչեցնեն:
Հայրենի բեմադրիչ Ջիւան Աւետիսեանի արցախեան նիւթով երրորդ ժապաւէնը` «Դրախտի դարպասը», Պէյրութի «Յակոբ Տէր Մելքոնեան» թատերասրահին մէջ ցուցադրուած է: