Գլխաւոր Էջ

Ազատ հանրագիտարան, որ կրնայ խմբագրուիլ ոեւէ անհատի կողմէ։

Ներկայիս ունինք 8404 արեւմտահայերէն յօդուած։

Ամսուան Յօդուածը

Լուվրի Պալատ, Լուվրի Թանգարան (ֆր.՝ palais du Louvre), կամ պարզապէս Լուվր, Փարիզի հին թագաւորական ամրոց, որ վերակառուցուած է իբրեւ պալատ, հաստատուած Սեն (La Seine) գետի աջ ափին՝ Թուիլերի պարտէզին (Jardin des Tuileries) եւ Սեն Ժերմեն-Լոսերուա (Saint-Germain-l'Auxerrois) եկեղեցւոյ միջեւ։ Այսօր Լուվրը աշխարհի ամենահարուստ թանգարաններէն մէկն է:

Լուվրի ներկայի շէնքին կառուցումը գրեթէ հազարամեակներ տեւած է եւ անբաժանելի մէկ մասն է Փարիզ քաղաքի պատմութեան:

Բառին Ծագումը

Լուվրի առաջին ամրոցը կառուցուած է Ժբ. դարուն, Ֆիլիփ-Օգոստոսի (Philip II Augustus) օրով, «Լիւբարա» (Lupara) կոչուող տարածքին մէջ։ Բառին ծագումը անյայտ է։ Հաւանաբար լատինական «լիւբուս» (lupus) բառէն սեռած է եւ կը նշանակէ գայլերու բնակութեան վայր։

«Լուվր» բառին ծագման միւս տարբերակը կը վերաբերի այն ֆրանկներու լեզուին, որոնք եղած են ֆրանսացիներու նախնիները․ «lauer» կամ «lower» բառը հին ֆրանսերէնով կը նշանակէ «պահակային աշտարակ»։

Բայց նման բառ գոյութիւն ունեցած է նաեւ այն գերմանական ցեղերու լեզուին մէջ, որ ունեցած է ոչ լատինական ծագում։ Ըստ Ֆրանսացի պատմաբան Անրի Սովալի (Henri Sauval , 1623-1676) «լուվր» բառը ծագած է «leovar, lovar, lover, leower ou lower», որ կը նշանակէ «ամրոց» կամ «ամրութիւն»․․․ Աւելին⇒

Արդեօք Գիտէ՞ք

...որ Ասիան բոլոր մրցանիշերուն ցամաքամասն է։ Ան ամէնէն մեծն է, ամէնէն շատ բնակիչ ունեցողը, ամէնէն բարձր լեռներ եւ ամէնէն շատ կղզիներ ունեցողը:
...որ Ափաթոսորուս կոչուած հոյամողէսին քթածակերը անոր գլխուն վրայ կը գտնուէին:
...որ մեծ ճերմակ շնաձուկերը կրնան մինչեւ երեք ամիս առանց ուտելու մնալ:
...որ Պութանի հեռաւոր թագաւորութիւնը աշխարհի միակ երկիրն է, որ իր քաղաքականութիւնը հիմնած է երջանկութեան շուրջ:
...որ Ք.Ա. 1500 թուականներուն խխունջի պատեանները իբրեւ դրամ կը գործածուէին Հին Չինաստանի մէջ:

Նախագիծեր

Ի՞նչ է Ուիքիփետիան

Ուիքիփետիան ազատ բովանդակութիւն ունեցող, անվճար եւ բազմալեզու առցանց հանրագիտարանային նախագիծ է, որ կը հովանաւորուի Ուիքիմետիա Հիմնադրամին կողմէ։

Ուիքիփետիա անունը կազմուած է «Ուիքի» բառէն (համագործակցաբար կայքէջեր ստեղծելու յատկացուած գործիքի անուն, ինչպէս նաեւ՝ հաուայեան լեզուով «արագ» բառը) եւ յունարէն «էկիքլոփետիա» (հանրագիտարան) բառին «փետիա» (յունարէն լեզուով՝ կրթութիւն) մասէն։

Ուիքիփետիա նախագիծը ստեղծուած է 2001-ի Յունուարին, Ճիմմի Ուէյլզի եւ Լէրի Սէնկըրի կողմէ։ Հանրագիտարանը կը պատկանի Ուիքիմետիա Բարեգործական Հիմնադրամին, որ նուիրատուութիւններէ գոյացած հասոյթը կը յատկացնէ Ուիքիփետիայի եւ այլ քոյր նախագիծերու զարգացման։ Հանրագիտարանին երեսուն միլիոնէ աւելի յօդուածները, որոնց շարքին՝ 7800-է աւելի արեւմտահայերէնով յօդուածները ստեղծուած են կամաւոր խմբագիրներու կողմէ։

1 Ապրիլ 2019-էն սկսեալ Արեւմտահայերէն Ուիքիփետիան ունի իր առանձին հարթակը։

Ամսուան Իրադարձութիւնները

12 Սեպտեմբեր 2020, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու, Սերպիայի եւ Քոսովայի կառավարութիւնները առաջադրուած են Խաղաղութեան Նոպէլեան մրցանակի։
11 Սեպտեմբեր 2020, մեծ պայթում մը ցնցեց Յորդանանի Զարքա նահանգի Ղապաուի շրջանը: Պայթումը տեղի ունեցած է Զարքա քաղաքին մէջ` յորդանանեան բանակին պատկանող հինցած հրասանդներու զինամթերքի պահեստանոցներէն մէկուն մէջ:
9 Սեպտեմբեր 2020, Հայաստանի ֆութպոլի ազգային հաւաքականին խմբապետ՝ Հենրիխ Մխիթարեան, իր ակումբին՝ Ա. Էս. Ռոմայի հետ իր կատարած մրցումին ընթացքին, հանդիսացաւ էսիսթի եւ կոլի հեղինակ: