Գլխաւոր Էջ

Ազատ հանրագիտարան, որ կրնայ խմբագրուիլ իւրաքանչիւրին կողմէ։

7300 Արեւմտահայերէն յօդուած

Ամսուան Յօդուածը

Արաբական թերակղզի (արաբերէն՝ شبه الجزيرة العربية, Շըպհ ալ Ժազիրա ալ-Արապիյյա) կամ Արաբիա, կը գտնուի Ասիոյ հարաւ արեւմուտքը: Եւրոպայի, Ասիոյ եւ Ափրիկէի հատման կէտը կը համարուի։ Ունի 3,237,500 ք.մ.² տարածութիւն: Բնակչութեան թիւը կը հասնի 77 միլիոնի։

Արեւմուտքէն զայն կը շրջապատէ Կարմիր ծովը, հիւսիս-արեւելքէն` Պարսից ծոցը, իսկ հարաւ-արեւելքէն՝ Հնդկական ովկիանոսը:

Արաբական թերակղզին կարեւոր տեղ կը գրաւէ համաշխարհային պատմութեան մէջ։ Թերակղզիին դերը աւելի ազդեցիկ կը դառնայ յատկապէս ԺԹ. դարէն սկսեալ, երբ կը յայտնաբերուին «սեւ ոսկի»ի՝ նաւթի եւ «կապոյտ վառելանիւթ»ի՝ բնական կազի հսկայական պաշարներ։ Արաբական թերակղզիին եւ Պարսից ծոցի աւազանին մէջ տեղադրուած է նաւթի համաշխարհային պաշարին 2/3-ը, իսկ բնական կազի պաշարին գրեթէ կէսը։ Հոն կան նաեւ մետաղներու օգտակար հանածոներու հանքավայրեր։

Թերակղզիին վրայ կը գտնուին Սէուտական Արաբիան, Եմէնը, Օմանը, Արաբական Միացեալ Էմիրութիւնները, Քաթարը, Պահրէյնը եւ Քուէյթը։ 1981-ին, բացի Եմէնէն, թերակղզիին պետութիւնները կը հիմնեն Պարսից ծոցի տնտեսական համագործակցութեան խորհուրդը (արաբերէն՝ مجلس التعاون لدول الخليج العربي)։ Թերակղզիին հիւսիսը կը գտնուին Յորդանանն ու Իրաքը․․․ Աւելին⇒

Արդեօք Գիտէ՞ք

…որ 17-րդ դարուն ջերմաչափերը լեցուած էին ոչ թէ սնդիկով, այլ քոնեաքով։
…որ Մարսի եւ լուսինի մակերեւոյթները աւելի լաւ ուսումնասիրուած են քան Երկրի ովկիանոսներու խորքերը։
…որ կապոյտ կէտձուկի լեզուն աւելի ծանր է, քան հասուն փիղինը։
…որ գիրք կարդացողներու 85%-ը 18-րդ թերթէն ետք կը կորսնցնեն իրենց հետաքրքրութիւնը գիրքին նկատմամբ։
…որ աշխարհի ամենածեր շունը ապրած է 29 տարի։
…որ Հին Յունաստանի մէջ կնոջ տարիքը կը հաշուէին անոր ամուսնութեան օրէն սկսեալ։
…որ մարդու գանկը բաղկացած է 23 ոսկորներէ։

Նախագիծեր

Ի՞նչ է Ուիքիփետիան

Ուիքիփետիան ազատ բովանդակութիւն ունեցող, անվճար եւ բազմալեզու առցանց հանրագիտարանային նախագիծ է, որ կը հովանաւորուի Ուիքիմետիա Հիմնադրամին կողմէ։

Ուիքիփետիա անունը կազմուած է «Ուիքի» բառէն (համագործակցաբար կայքէջեր ստեղծելու յատկացուած գործիքի անուն, ինչպէս նաեւ՝ հաուայեան լեզուով «արագ» բառը) եւ յունարէն էնսիքլոփետիա (հանրագիտարան) բառին «փետիա» մասէն։

Ուիքիփետիա նախագիծը ստեղծուած է 2001-ի Յունուարին, Ճիմմի Ուէյլզի եւ Լէրի Սէնկըրի կողմէ։ Հանրագիտարանը կը պատկանի Ուիքիմետիա Բարեգործական Հիմնադրամին, որ նուիրատուութիւններէ գոյացած հասոյթը կը յատկացնէ Ուիքիփետիայի եւ այլ քոյր նախագիծերու զարգացման։ Հանրագիտարանին երեսուն միլիոնէ աւելի յօդուածները, որոնց շարքին՝ 7500-է աւելի արեւմտահայերէնով յօդուածները ստեղծուած են կամաւոր խմբագիրներու կողմէ։

1 Ապրիլ 2019-էն սկսեալ Արեւմտահայերէն Ուիքիփետիան ունի իր առանձին հարթակը։

Ամսուան Իրադարձութիւնները

Յունաստանի վարչապետ Ալեքսիս Ցիփրաս նշած է, որ Թուրքիոյ դէմ պատժամիջոցներ պիտի կիրարկէ, եթէ վերջինս շարունակէ Միջերկրական ծովուն արեւելեան շրջանին մէջ կազի որոնման աշխատանքները:
Եգիպտական իշխանութիւններուն յանձնուած են շարք մը ահաբեկիչներ, որոնց կարեւորագոյններէն է Հիշամ Աշմաուին։
Նորվեկիոյ 20 տարեկանէն վար ազգային խումբի 18 տարեկան յառաջապահ Ըրլինկ Պրոթ Հալանտ մրցումի մը ընթացքին նշանակած է 9 կոլ:
Միացեալ Նահանգներու նախագահ Տանըլտ Թրամփ լրագրողներու հետ հանդիպումի մը ընթացքին շնորհակալութիւն յայտնած է Թուրքիոյ` ՆԱՍԱ-ի աշխատակից Սերքան Կէօլկէի ազատ արձակման հարցին մէջ Ռէճէպ Թայիպ Էրտողանի ցուցաբերած գործակցութեան համար: