Ռուբէն Զարեան

Ռուբէն Զարեան
Rouben Zaryan plaque, Yerevan.jpg
Ծնած է 1 Սեպտեմբեր 1909(1909-09-01)
Ծննդեան վայր Գիւմրի, Երեւանի նահանգ, Կովկասի Փոխարքայութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն
Մահացած է 1994[1]
Մահուան վայր Երեւան, Հայաստան
Քաղաքացիութիւն Flag of Russia.svg Ռուսական Կայսրութիւն
Flag of the Soviet Union.svg Խորհրդային Միութիւն
Գործունէութեան ոլորտ Արուեստի պատմութիւն
Գործատու «Հայաստան» Հրատարակչութիւն
Խորհրդային գրականութիւն
Երեւանի Պետական Գեղարուեստաթատերական հիմնարկ
Հ․Հ․ ԳԱԱ Արուեստի համալսարան
Կրթութիւն Երեւանի Պետական Համալսարան
Տիրապետած լեզուներ հայերէն
Պաշտօն տնօրէն
Պարգեւներ եւ
մրցանակներ
«Պատուոյ նշան» շքանշան Ժողովուրդներու Բարեկամութեան շքանշան ՀԽՍՀ պետական մրցանակ?
Կուսակցութիւն Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն

Ռուբէն Վարոսի Զարեան (Ռուբէն Վարոսի Ղազանջեան, 1 Սեպտեմբեր 1909(1909-09-01), Գիւմրի, Երեւանի նահանգ, Կովկասի Փոխարքայութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն - 1994[1], Երեւան, Հայաստան), հայ խորհրդային գրականագէտ, թատերագէտ, մանկավարժ: ՀԽՍՀ-ի արուեստի վաստակաւոր գործիչ (1961)։ Արուեստագիտութեան տոքթոր (1962), մասնագէտ (1963) ՀԽՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ (1974)։ ԽՄԿԿ անդամ 1942էն:

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1936-ին աւարտած է Երեւանի պետական համալսարանի բանասիրական հիմնարկը։ 1938-1947-ններուն եղած է Հայպետհրատի գեղարուեստական գրականութեան խմբագրութեան վարիչ, 1941-1943-ններուն՝ «Սովետական գրականութիւն» ամսագիրի խմբագիր, 1948-1958-ններին՝ Երեւանի գեղարուեստաթատերական հիմնարկ թատրոնի պատմութեան ամպիոնի վարիչ, 1958-էն՝ ՀԽՍՀ ԳԱ արուեստի հիմնարկի տնօրէն։ Զարեան տպագրութեան պատրաստած է Կապրիէլ Սունդուկեանի 1951-1961-ններուն ակադեմիական հրատարակութեան քառահատոր երկերու առաջին երեք հատորները։ Զարեանի ուսումնասիրութիւնները կը վերաբերին հայ թատրոնի պատմութեանն ու դերասանական արուեստին։ Յուշագրութիւններ գրած է՝ հայ արուեստի եւ գրականութեան անուանի գործիչներու մասին։ Աբովեանի, Նար-Դոսի, Վրթանէս Փափազեանի, Յ․ Յովհաննիսեանի նուիրուած ուսումնասիրութիւններու հեղինակ է։ Զարեանի նախաձեռնութեամբ ԳԱ արուեստի հիմնարկին մէջ ստեղծուած է Շեքսպիրագիտական գրադարան (1964) եւ հայկակաեւ Շեքսպիրագիտութեան կեդրոն (19661970-էն սկսեալ անդամ է Գերմանական Շեքսպիրեան ընկերութեան։ 1974-էն սկսեալ գրականութեան, արուեստի եւ ճարտարապետութեան ՀԽՍՀ պետական մրցանակներու յանձնաժողովի նախագահն է։ Անոր աշխատանքներէն շարք մը ռուսերէն եւ այլ լեզուներով լոյս տեսած է:

Ռուբէն Զարեանի յուշատախտակը Երեւանի մէջ

Երկեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • Աբովեանի կեանքը (համառօտ ակնարկ), Երեւան, Հայպետհրատ, 1939, 100 էջ:
  • Աբովեանի կեանքը (համառօտ ակնարկ), Երեւան, Հայպետհրատ, 1940, 128 էջ։
  • Աբովեանի կեանքը (համառօտ ակնարկ), Երեւան, Հայպետհրատ, 1954, 136 էջ։
  • Պայքար ռուս դրամատուրգի համար հայ թատրոնին մէջ, Երեւան, 1954, 172 էջ:
  • Թատերական դիմանկարներ, գիրք 1, Երեւան, 1956, 376 էջ:
  • Սիրանոյշ, Երեւան, 1956, 348 էջ:
  • Սիրանոյշ (1857-1932), Երեւան, 1957, 344 էջ։
  • Ադամեան (արուեստը), Երեւան, 1960, 415 էջ։
  • Ադամեան (կեանքը), Երեւան, 1961, 535 էջ։
  • Ադամեանի Շեքսպիրը, Երեւան, 1965, 304 էջ։
  • Շեքսպիրը եւ հայերը, Երեւան, 1967, 104 էջ։
  • Հասմիկ, Երեւան, 1970, 143 էջ։
  • Վահրամ Փափազեան, Երեւան, 1972, 158 էջ։
  • Երբ վարագոյրը կը բացուի, Երեւան, 1973, 231 էջ։
  • Աւետիք Իսահակեան, Երեւան, 1974, 127 էջ։
  • Շեքսպիրի հետ, Երեւան, 1976, 248 էջ։
  • Էջեր հայկական շեքսպիրապատումէն, գիրք 1, Երեւան, 1979, 292 էջ։
  • Էջեր հայկական շեքսպիրապատումէն, գիրք 2, Երեւան, 1981, 326 էջ։
  • Հուշապատին մէջ, գիրք 1, Երեւան, 1975, 536 էջ։
  • Հուշապատին մէջ, գիրք 2, Երեւան, 1977, 548 էջ։
  • Հուշապատին մէջ, գիրք 3, Երեւան, 1981, 384 էջ։
  • Մայրամուտէն առաջ (ինքնապատում), հատոր 1, Երեւան, 1988:
  • Մայրամուտէն առաջ (ինքնապատում), հատոր 2, Երեւան, 1990:
  • Մայրամուտէն առաջ (ինքնապատում), հատոր 3, Երւեան, 2012, 528 էջ։

Արտաքին Յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։  CC BY-SA icon 80x15.png
  1. 1,0 1,1 1,2 (unspecified title)