Արուեստ

Արուեստ, հասարակական գիտակցութեան ձեւ, մարդու ստեղծագործ աշխատանքի եւ հոգեւոր մշակոյթի տեսակ, իրականութեան ճանաչման իւրայատուկ եղանակ: Արուեստի իրականութիւնը կ'արտացոլայ գեղագիտօրէն, գեղարուեստական կերպարներու միջոցով: Արուեստի արտացոլման առարկան իրականութեան գեղագիտական երեւոյթներն են` կեանքի ողբերգական կամ հերոսական, վեհ կամ նսեմ եւ յատկապէս գեղեցիկ կողմերը[1] : Իրականութեան գեղագիտական ճանաչումը, մարդու գեղարուեստական ստեղծագործութիւնը կ'իրականացուի արուեստի տարբեր տեսակներու միջոցով: Գեղագիտական երեւոյթները կ'ընկալուին տեսողութեամբ, լսողութեամբ, ինչպէս նաեւ յօրինուած (միաժամանակ թէ՛ լսողութեամբ, եւ թէ՛ ալ տեսողութեամբ)[2]:

Անոր համապատասխան արուեստը կը բաժնուի`

եւ այլ ձեւէր:

Սակայն արուեստի տարբեր ձեւերու միջեւ սահմանները յարաբերական են, անոնք երբեմն կը միահիւսուին կամ կը զուգակցուին իրար: Իրականութեան գեղարուեստական արտացոլումն ու ճանաչումը բարերար ներգործութիւն կ'ունենայ մարդկանց գիտակցութեան, զգացումներու վրայ, որովհետեւ արուեստի մէջ արտայայտուածը կը յարաբերակցուի արուեստագէտի իտէալի հետ: Արուեստագէտի իտէալը իր ժողովուրդի, դասակարգի կամ ընկերային խումբի ձգտումներու, իղձերու արտացոլումն է[3]: Պատկերելով իր ժամանակի տգեղ, այլանդակ երեւոյթները` արուեստագէտը ժամանակակիցներուն կը ստիպէ այդ երեւոյթները վերապրել անբարեացակամութեան զգացումով եւ ձգտել դէպի գեղեցիկը, վեհը: Արուեստի ծագման եւ էութեան մասին առաջացած են զանազան տեսութիւններ: Այն համարած են կենսաբանօրէն մարդուն տրուած «բացարձակ ոգու», «աստուածային յայտնութեան» արդիւնք: Հակադրուելով իտէալիստական նման ըմբռնումներուն` մարքսիզմը կը գտնէ, որ արուեստի առաջացման աղբիւրը աշխատանքն է, որ արուեստը ընկերային է թէ՛ իր ծագմամբ, եւ թէ՛ ալ իր էութեամբ[1][4]:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. 1,0 1,1 «Art: definition»։ Oxford Dictionaries։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-09-01-ին։ արտագրուած է՝ 2016-07-01 
  2. «art»։ Merriam-Websters Dictionary 
  3. Is advertising art?
  4. "Art, n. 1". OED Online. December 2011. Oxford University Press. http://www.oed.com. (Accessed 26 February 2012.)