Զահա Հատիտ

Զահա Հատիտ; արաբերէն՝ زها حديد‎
Ծնած է	31 Հոկտեմբեր 1950
Ծննդավայր	Պաղտատ, Իրաքի թագավորութիւն
Վախճանած է	31 Մարտ 2016 (65 տարեկանում)
Վախճանի վայրը	Մայամի, Ֆլորիդա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Քաղաքացիութիւն	Միացյալ Թագավորություն և Իրաք
Կրօնք	իսլամ
Կրթութիւն	Architectural Association School of Architecture, Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան և Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան
Երկեր	Sheikh Zayed Bridge, London Aquatics Centre, Հեյդար Ալիևի կենտրոն, Guangzhou Opera House, Contemporary Arts Center, Dubai Opera House, BMW Central Building, Bridge Pavilion, Lilium Tower, Bergiselschanze, Phaeno Science Center, CMA CGM Tower, Riverside Museum, MAXXI – National Museum of the 21st Century Arts, one-north, CityLife, Port House և Capital Hill Residence
Մասնագիտութիւն	ճարտարապետ, դիզայներ և համալսարանի պրոֆեսոր
Աշխատավայր	Հարվարդի համալսարան և University of Illinois at Chicago
Պարգեւներ և; մրցանակներ	Stirling Prize, Բրիտանական կայսրության կին կոմանդոր շքանշան, Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակ, Կայսերական մրցանակ, Թագավորական ոսկե մեդալ, Stirling Prize, «Ավստրիայի Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» մեծ ոսկե մեդալ, Jane Drew Prize, European Union Prize for Contemporary Architecture, Forbes list of The World's 100 Most Powerful Women, Fellow of the American Institute of Architects և Austrian Decoration for Science and Art
Անդամություն	Թագավորական գեղարվեստական ակադեմիա
Ծնողներ	հայր՝ Mohammed Salah
Կայքէջ	zaha-hadid.com

Զահա Մոհամմատ Հատիտ` (արաբերէն՝ زها حديد‎, 31 Հոկտեմբեր 1950(1950-10-31)^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7], Պաղտատ, Իրաքի թագավորութիւն^[8] — 31 Մարտ 2016(2016-03-31)^[9]^[10]^[11]^[4]^[5]^[7], Մայամի, Ֆլորիդա^[12]^[10]^[11]), Մայեամի), ծնունդով իրաքցի բրիտանացի ճարտարապետ եւ ձեւաւորող: 2004 թուականին դարձած է Փրիթցքըրի մրցանակին արժանացած առաջին կին ճարտարապետը:

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է 1950 թուականին Պաղտատի մէջ, Իրաք: Թուաբանական կրթութիւն ստացած է Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարանէն ներս, իսկ 1972-էն 1977-ը սորված է Լոնտոնի ճարտարապետական միութենէն ներս: Գործունէութիւնը նշանաւոր հոլանտացի ճարտարապետ Րիմ Քոոլհաասի արուեստանոցէն ներս սկսելով, 1980 թուականին Զահա Հատիտը կը հիմնէ իր սեփական ճարտարապետական Zaha Hadid Architects ընկերութիւնը:

Ստեղծագործական Կեանքը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ըստ իրեն, Զահա Հատիտի ստեղծագործութիւններու հանդէպ հետաքրքրութիւնը սկսած է 1997 թուականին Ֆրենք Կերիի (անգլերէն՝ Frank Gehry) նախագծով Պիլպաոյ քաղաքին մէջ Կուկընհայմի թանգարանի շէնքի կառուցումէն ետք: Իսկ ահա, ԱՄՆ Սինսինաթի քաղաքին մէջ Րոզընտալի ժամանակակից արուեստի կեդրոնի շինարարութեանը մասնակցելէն ետք անոր գաղափարները կը դառնան իսկապէս պահանջուած:

Իր ստեղծագործութիւններուն բնորոշ են սովորական տարածութեան ընդարձակուած շրջանակները, աղաւաղուած հեռանկարները եւ կորագծերը:

Հեղինակած Շինութիւնները[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1994` Ձեւաւորական կահոյք արտադրող «Վիթրա» ընկերութեան հրշէջ մասը, Հռենոսի Վայլ, Գերմանիա
1998` Րոզընթալի ժամանակակից արուեստի կենդոնը Սինսինաթիին մէջ, Օհաիո, ԱՄՆ
2001` Hoenheim-North կայարան եւ ինքնաշարերու կայարաններ, Սթրասպուրկ, Ֆրանսա
2002` Bergisel ցատկահարթակ, Ինսպրուք, Աւստրիա
2005`
- Օրդրուփգաարդ արուեստների թանգարանի շէնքի նոր թեւը, Քոփընհակըն, Դանիա
- Ճոպանուղիի կայան, Ինսպրուք, Աւստրիա
- «Ֆենո» գիտական կենտրոն, Վոլֆսպըրկ, Գերմանիա
- BMW-ի գործարանի կեդրոնական շէնք, Լայփզիկ, Գերմանիա
2006` «Պուերթա Ամերիկա» հիւրանոց, Մատրիտ, Սպանիա
2008` կամրջի տաղաւար, Սարակոսայ, Սպանիա
2010`
- XXI դարու արուեստի ազգային թանգարան, Հռովմ, Իտալիա
- Galaxy SOHO, Պէյճին, Չինաստան
2012` Հէյտար Ալիեւի Կեդրոն, Պաքու, Ազրպէյճան
2014` Dominion Tower պիզնըս կեդրոն, Մոսքուա, Ռուսիոյ դաշնութիւն

Պատկերաշար[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Զահա Հատիտի հեղինակած շինութիւնները

Թոնտեմունի ձեւաւորական կեդրոն
Սէուլ
Քորէա
2014

Ճոպանուղիի կայան
Ինսպրուք
Աւստրիա
2005

Galaxy SOHO
Պէյճին
Չինաստան
2010

կամրջի տաղաւար
Սարակոսայ
Սպանիա
2008

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ ^1,0 ^1,1 RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 Zaha Hadid — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7, 978-0-19-989991-3
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Discogs — 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q504063"></a>
↑ ^6,0 ^6,1 Structurae
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1061861"></a>
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 FemBio
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138"></a>
↑ ^8,0 ^8,1 http://www.nytimes.com/2016/04/01/arts/design/zaha-hadid-architect-dies.html
↑ ^9,0 ^9,1 http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-35936768
↑ ^10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 ^10,4 ^10,5 ^10,6 ^10,7 http://nyti.ms/22S2VgZ
↑ ^11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 建築家ザハ・ハディドさん死去　新国立の旧計画デザイン — 朝日新聞社, 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q444649"></a>
↑ ^12,0 ^12,1 http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-35936768
↑ http://www.nytimes.com/2008/12/23/arts/design/23arts-CHANELPAVILI_BRF.html
↑ http://www.zaha-hadid.com/architecture/lilium-tower/
↑ https://www.dezeen.com/2018/04/12/zaha-hadid-architecture-vladislav-doronin-capital-hill-residence-moscow-russia/

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">[https://rkd.nl/explore/artists/228250_RKDartists]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1787111_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q24255573">[http://oxfordindex.oup.com/view/10.1093/benz/9780199773787.article.B00082298_Zaha_Hadid]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2006._—_ISBN_978-0-19-977378-7,_978-0-19-989991-3</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 Zaha Hadid — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7, 978-0-19-989991-3
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q5535082_citetype_Q33270056_citetype_Q43229"_data-entity-id="Q63056">[http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=160291251_Find_A_Grave]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1995._—_ed._size:_165000000</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127_citetype_Q59825643_citetype_Q847959"_data-entity-id="Q504063">Discogs<span_class="wef_low_priority_links">_—_2000.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q504063"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Discogs — 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q504063"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q1061861">Structurae<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1061861"></a></div>-6] 6,0 ^6,1 Structurae
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1061861"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q48204_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q61356138">FemBio<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138"></a></div>-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 FemBio
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138"></a>

[[http://www.nytimes.com/2016/04/01/arts/design/zaha-hadid-architect-dies.html_http://www.nytimes.com/2016/04/01/arts/design/zaha-hadid-architect-dies.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] 8,0 ^8,1 http://www.nytimes.com/2016/04/01/arts/design/zaha-hadid-architect-dies.html

[[http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-35936768_http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-35936768]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] 9,0 ^9,1 http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-35936768

[[http://nyti.ms/22S2VgZ_http://nyti.ms/22S2VgZ]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-10] 10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 ^10,4 ^10,5 ^10,6 ^10,7 http://nyti.ms/22S2VgZ

[[https://archive.fo/acKYz_建築家ザハ・ハディドさん死去　新国立の旧計画デザイン]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ja:朝日新聞社|朝日新聞社]],_2017.</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q444649"></a></div>-11] 11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 建築家ザハ・ハディドさん死去　新国立の旧計画デザイン — 朝日新聞社, 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q444649"></a>

[[http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-35936768_http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-35936768]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-12] 12,0 ^12,1 http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-35936768

[[http://www.nytimes.com/2008/12/23/arts/design/23arts-CHANELPAVILI_BRF.html_http://www.nytimes.com/2008/12/23/arts/design/23arts-CHANELPAVILI_BRF.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-13] ttp://www.nytimes.com/2008/12/23/arts/design/23arts-CHANELPAVILI_BRF.html

[[http://www.zaha-hadid.com/architecture/lilium-tower/_http://www.zaha-hadid.com/architecture/lilium-tower/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-14] ttp://www.zaha-hadid.com/architecture/lilium-tower/

[[https://www.dezeen.com/2018/04/12/zaha-hadid-architecture-vladislav-doronin-capital-hill-residence-moscow-russia/_https://www.dezeen.com/2018/04/12/zaha-hadid-architecture-vladislav-doronin-capital-hill-residence-moscow-russia/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-15] ttps://www.dezeen.com/2018/04/12/zaha-hadid-architecture-vladislav-doronin-capital-hill-residence-moscow-russia/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Զահա Հատիտ

Բովանդակութիւն

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ստեղծագործական Կեանքը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Հեղինակած Շինութիւնները[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Պատկերաշար[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Նաւարկութեան ցուցակ

Անձնական գործիքներ

Անուանատարածքներ

Տարբերակներ

Տեսնուած

Աւելին

Որոնել

Նաւարկութիւն

Մասնակցութիւն

Գործիքներ

Այլ նախագիծերու մէջ

Տպել/արտածել

Այլ լեզուներով

Զահա Հատիտ արաբերէն՝ زها حديد‎

Ծնած է	31 Հոկտեմբեր 1950(1950-10-31)^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]
Ծննդավայր	Պաղտատ, Իրաքի թագավորութիւն^[8]
Վախճանած է	31 Մարտ 2016(2016-03-31)^[9]^[10]^[11]^[4]^[5]^[7] (65 տարեկանում)
Վախճանի վայրը	Մայամի, Ֆլորիդա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ^[12]^[10]^[11]
Քաղաքացիութիւն	Միացյալ Թագավորություն^[13] և Իրաք
Կրօնք	իսլամ
Կրթութիւն	Architectural Association School of Architecture, Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան և Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան
Երկեր	Sheikh Zayed Bridge, London Aquatics Centre^[10], Հեյդար Ալիևի կենտրոն^[10], Guangzhou Opera House^[10], Contemporary Arts Center^[10], Dubai Opera House, BMW Central Building, Bridge Pavilion, Lilium Tower^[14], Bergiselschanze, Phaeno Science Center, CMA CGM Tower, Riverside Museum, MAXXI – National Museum of the 21st Century Arts, one-north, CityLife, Port House և Capital Hill Residence^[15]
Մասնագիտութիւն	ճարտարապետ, դիզայներ և համալսարանի պրոֆեսոր
Աշխատավայր	Հարվարդի համալսարան և University of Illinois at Chicago
Պարգեւներ և մրցանակներ	Stirling Prize, Բրիտանական կայսրության կին կոմանդոր շքանշան, Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակ, Կայսերական մրցանակ, Թագավորական ոսկե մեդալ, Stirling Prize, «Ավստրիայի Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» մեծ ոսկե մեդալ, Jane Drew Prize, European Union Prize for Contemporary Architecture, Forbes list of The World's 100 Most Powerful Women, Fellow of the American Institute of Architects և Austrian Decoration for Science and Art
Անդամություն	Թագավորական գեղարվեստական ակադեմիա
Ծնողներ	հայր՝ Mohammed Salah
Կայքէջ	zaha-hadid.com