Զահա Հատիտ

Զահա Հատիտ
արաբերէն՝ زها حديد
Ծնած է 31 Հոկտեմբեր 1950(1950-10-31)[1][2][3][…]
Ծննդավայր Պաղտատ, Իրաքի Թագաւորութիւն[4][5][6]
Մահացած է 31 Մարտ 2016(2016-03-31)[7][8][3][…] (65 տարեկանին)
Մահուան վայր Մայամի, Ֆլորիտա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ[9][10][11][…]
Քաղաքացիութիւն  Միացեալ Թագաւորութիւն[12][13]
 Իրաք
Կրօնք Իսլամութիւն
Ուսումնավայր Ճարտարապետական ասոցիացիայի ճարտարապետական դպրոց?
Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան
Բերքհամստեդի դպրոց?
Երկեր/Գլխաւոր գործ Շեյխ Զեյադի կամուրջ?, Լոնդոնի ջրաշխարհ?, Հեյդար Ալիևի կենտրոն?[10], Գուանչժոուի օպերա?[14], Ցինցինատիի ժամանակակից արվեստի կենտրոն?[15], Dubai Opera House?, BMW Central Building?, Bridge Pavilion?, Lilium Tower?[16], Bergiselschanze?, Phaeno Science Center?, CMA CGM Tower?, Riverside Museum?, 21-րդ դարի արվեստի ազգային թանգարան?, one-north?, CityLife?, Havenhuis?, Capital Hill Residence?[17] եւ Vitra Fire Station?
Տեսակ Ճարտարապետական նկարչություն?[18] եւ futurist architecture?
Մասնագիտութիւն ճարտարապետ, ձեւաւորող, համալսարանի դասախօս, ակնագործ, արուեստագէտ, քանդակագործ, նկարչուհի
Աշխատավայր Հարուըրտ Համալսարան
Իլինոյսի համալսարան Չիկագոյում?
Կիրառական արվեստի համալսարան?
Անդամութիւն Արուեստի թագաւորական Ակադեմիա, Լոնտոն
Ծնողներ հայր՝ Mohammed Ali Haded?
Կայքէջ zaha-hadid.com(անգլերէն)

Զահա Մոհամմատ Հատիտ` (31 Հոկտեմբեր 1950(1950-10-31)[1][2][3][…], Պաղտատ, Իրաքի Թագաւորութիւն[4][5][6] - 31 Մարտ 2016(2016-03-31)[7][8][3][…], Մայամի, Ֆլորիտա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ[9][10][11][…]), Մայեամի), ծնունդով իրաքցի, անգլիացի ճարտարապետ եւ ձեւաւորող: 2004 թուականին դարձած է Փրիթցքըրի մրցանակին արժանացած առաջին կին ճարտարապետը:

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է 1950 թուականին Պաղտատի մէջ, Իրաք: Թուաբանական ճիւղին հետեւած է Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարանէն ներս, իսկ 1972-էն 1977-ը սորված է Լոնտոնի ճարտարապետական միութենէն ներս: Գործունէութիւնը նշանաւոր հոլանտացի ճարտարապետ Րիմ Քոոլհաասի արուեստանոցէն ներս սկսելով, 1980 թուականին Զահա Հատիտը կը հիմնէ իր սեփական ճարտարապետական Zaha Hadid Architects ընկերութիւնը:

Ստեղծագործական Կեանքը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ըստ իրեն, Զահա Հատիտի ստեղծագործութիւններու հանդէպ հետաքրքրութիւնը սկսած է 1997 թուականին Ֆրենք Կերիի (անգլերէն՝ Frank Gehry) նախագծով Պիլպաոյ քաղաքին մէջ Կուկընհայմի թանգարանի շէնքի կառուցումէն ետք: Իսկ ահա, ԱՄՆ Սինսինաթի քաղաքին մէջ Րոզընտալի ժամանակակից արուեստի կեդրոնի շինարարութեանը մասնակցելէն ետք անոր գաղափարները կը դառնան իսկապէս պահանջուած:

Իր ստեղծագործութիւններուն բնորոշ են սովորական տարածութեան ընդարձակուած շրջանակները, աղաւաղուած հեռանկարները եւ կորագծերը:

Հեղինակած Շինութիւնները[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Պատկերաշար[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Զահա Հատիտի հեղինակած շինութիւնները
Թոնտեմունի ձեւաւորական կեդրոն
Սէուլ
Քորէա
2014
Ճոպանուղիի կայան
Ինսպրուք
Աւստրիա
2005
Galaxy SOHO
Պէյճին
Չինաստան
2010
կամրջի տաղաւար
Սարակոսայ
Սպանիա
2008

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. 1,0 1,1 RKDartists
  2. 2,0 2,1 Zaha HadidOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Discogs — 2000.
  4. 4,0 4,1 4,2 http://www.nytimes.com/2016/04/01/arts/design/zaha-hadid-architect-dies.html
  5. 5,0 5,1 5,2 https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12151021v
  6. 6,0 6,1 6,2 Artnet — 1998.
  7. 7,0 7,1 7,2 Architect Dame Zaha Hadid dies after heart attack
  8. 8,0 8,1 8,2 Zaha Hadid, Groundbreaking Architect, Dies at 65
  9. 9,0 9,1 9,2 http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-35936768
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 http://nyti.ms/22S2VgZ
  11. 11,0 11,1 11,2 建築家ザハ・ハディドさん死去 新国立の旧計画デザイン朝日新聞社, 2017.
  12. http://www.nytimes.com/2008/12/23/arts/design/23arts-CHANELPAVILI_BRF.html
  13. Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  14. Guangzhou Opera House, Guangzhou, China
  15. https://www.archdaily.com/786968/ad-classics-rosenthal-center-for-contemporary-art-zaha-hadid-architects-usa
  16. Lilium tower
  17. Zaha Hadid's only house finally completes in Russian forest
  18. https://www.serpentinegalleries.org/whats-on/zaha-hadid-early-paintings-and-drawings/