Զահա Հատիտ

Զահա Հատիտ; արաբերէն՝ زها حديد‎
Ծնած է	31 Հոկտեմբեր 1950
Ծննդավայր	Պաղտատ, Իրաքի Թագաւորութիւն
Մահացած է	31 Մարտ 2016 (65 տարեկանին)
Մահուան վայր	Մայամի, Ֆլորիտա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Քաղաքացիութիւն	Միացեալ Թագաւորութիւն; Իրաք
Կրօնք	Իսլամութիւն
Ուսումնավայր	Ճարտարապետական ասոցիացիայի ճարտարապետական դպրոց; Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան
Երկեր	Sheikh Zayed Bridge, London Aquatics Centre, Հեյդար Ալիևի կենտրոն, Guangzhou Opera House, Ցինցինատիի ժամանակակից արվեստի կենտրոն, Dubai Opera House, BMW Central Building, Bridge Pavilion, Lilium Tower, Bergiselschanze, Phaeno Science Center, CMA CGM Tower, Riverside Museum, 21-րդ դարի արվեստի ազգային թանգարան, one-north, CityLife, Port House եւ Capital Hill Residence
Մասնագիտութիւն	ճարտարապետ, ձեւաւորող, համալսարանի փրոֆէսօր, jewellery designer
Աշխատավայր	Հարուըրտ Համալսարան; Իլինոյսի համալսարան Չիկագոյում
Պարգեւներ եւ; մրցանակներ	Ստիռլինգի մրցանակ Բրիտանական կայսրության կին կոմանդոր շքանշան Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակ Կայսերական մրցանակ Թագավորական ոսկե մեդալ Ստիռլինգի մրցանակ «Ավստրիայի Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» մեծ ոսկե մեդալ Jane Drew Prize Եվրամիության մրցանակ ժամանակակից ճարտարապետության համար Ֆորբսի աշխարհի ամենահզոր 100 կանանց ցանկ Ճարտարապետների ամերիկյան ինստիտուտի անդամ Ավստրիական պատվո նշան «Գիտության և արվեստի համար» Distinguished Guest of Mexico City
Անդամութիւն	Թագավորական գեղարվեստական ակադեմիա
Ծնողներ	հայր՝ Mohammed Hadid
Կայքէջ	zaha-hadid.com

Զահա Մոհամմատ Հատիտ` (արաբերէն՝ زها حديد‎, 31 Հոկտեմբեր 1950(1950-10-31)^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]^[9]^[10], Պաղտատ, Իրաքի Թագաւորութիւն^[11] — 31 Մարտ 2016(2016-03-31)^[12]^[13]^[14]^[4]^[5]^[7]^[8]^[10], Մայամի, Ֆլորիտա^[15]^[13]^[14]), Մայեամի), ծնունդով իրաքցի բրիտանացի ճարտարապետ եւ ձեւաւորող: 2004 թուականին դարձած է Փրիթցքըրի մրցանակին արժանացած առաջին կին ճարտարապետը:

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է 1950 թուականին Պաղտատի մէջ, Իրաք: Թուաբանական կրթութիւն ստացած է Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարանէն ներս, իսկ 1972-էն 1977-ը սորված է Լոնտոնի ճարտարապետական միութենէն ներս: Գործունէութիւնը նշանաւոր հոլանտացի ճարտարապետ Րիմ Քոոլհաասի արուեստանոցէն ներս սկսելով, 1980 թուականին Զահա Հատիտը կը հիմնէ իր սեփական ճարտարապետական Zaha Hadid Architects ընկերութիւնը:

Ստեղծագործական Կեանքը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ըստ իրեն, Զահա Հատիտի ստեղծագործութիւններու հանդէպ հետաքրքրութիւնը սկսած է 1997 թուականին Ֆրենք Կերիի (անգլերէն՝ Frank Gehry) նախագծով Պիլպաոյ քաղաքին մէջ Կուկընհայմի թանգարանի շէնքի կառուցումէն ետք: Իսկ ահա, ԱՄՆ Սինսինաթի քաղաքին մէջ Րոզընտալի ժամանակակից արուեստի կեդրոնի շինարարութեանը մասնակցելէն ետք անոր գաղափարները կը դառնան իսկապէս պահանջուած:

Իր ստեղծագործութիւններուն բնորոշ են սովորական տարածութեան ընդարձակուած շրջանակները, աղաւաղուած հեռանկարները եւ կորագծերը:

Հեղինակած Շինութիւնները[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1994` Ձեւաւորական կահոյք արտադրող «Վիթրա» ընկերութեան հրշէջ մասը, Հռենոսի Վայլ, Գերմանիա
1998` Րոզընթալի ժամանակակից արուեստի կենդոնը Սինսինաթիին մէջ, Օհաիո, ԱՄՆ
2001` Hoenheim-North կայարան եւ ինքնաշարերու կայարաններ, Սթրասպուրկ, Ֆրանսա
2002` Bergisel ցատկահարթակ, Ինսպրուք, Աւստրիա
2005`
- Օրդրուփգաարդ արուեստների թանգարանի շէնքի նոր թեւը, Քոփընհակըն, Դանիա
- Ճոպանուղիի կայան, Ինսպրուք, Աւստրիա
- «Ֆենո» գիտական կենտրոն, Վոլֆսպըրկ, Գերմանիա
- BMW-ի գործարանի կեդրոնական շէնք, Լայփզիկ, Գերմանիա
2006` «Պուերթա Ամերիկա» հիւրանոց, Մատրիտ, Սպանիա
2008` կամրջի տաղաւար, Սարակոսայ, Սպանիա
2010`
- XXI դարու արուեստի ազգային թանգարան, Հռովմ, Իտալիա
- Galaxy SOHO, Պէյճին, Չինաստան
2012` Հէյտար Ալիեւի Կեդրոն, Պաքու, Ազրպէյճան
2014` Dominion Tower պիզնըս կեդրոն, Մոսքուա, Ռուսիոյ դաշնութիւն

Պատկերաշար[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Զահա Հատիտի հեղինակած շինութիւնները

Թոնտեմունի ձեւաւորական կեդրոն
Սէուլ
Քորէա
2014

Ճոպանուղիի կայան
Ինսպրուք
Աւստրիա
2005

Galaxy SOHO
Պէյճին
Չինաստան
2010

կամրջի տաղաւար
Սարակոսայ
Սպանիա
2008

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ ^1,0 ^1,1 RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 Zaha Hadid — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7, 978-0-19-989991-3
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Discogs — 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q504063"></a>
↑ ^6,0 ^6,1 Structurae — Ratingen.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3791"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1061861"></a>
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 FemBio
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138"></a>
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 Munzinger-Archiv — 1913.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q974352"></a>
↑ ^9,0 ^9,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>
↑ ^11,0 ^11,1 http://www.nytimes.com/2016/04/01/arts/design/zaha-hadid-architect-dies.html
↑ ^12,0 ^12,1 http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-35936768
↑ ^13,0 ^13,1 ^13,2 ^13,3 ^13,4 ^13,5 ^13,6 ^13,7 http://nyti.ms/22S2VgZ
↑ ^14,0 ^14,1 ^14,2 ^14,3 建築家ザハ・ハディドさん死去　新国立の旧計画デザイン — 朝日新聞社, 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q444649"></a>
↑ ^15,0 ^15,1 http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-35936768
↑ http://www.nytimes.com/2008/12/23/arts/design/23arts-CHANELPAVILI_BRF.html
↑ (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a>
↑ http://www.zaha-hadid.com/architecture/lilium-tower/
↑ https://www.dezeen.com/2018/04/12/zaha-hadid-architecture-vladislav-doronin-capital-hill-residence-moscow-russia/

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">[https://rkd.nl/explore/artists/228250_RKDartists]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1787111_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q24255573">[http://oxfordindex.oup.com/view/10.1093/benz/9780199773787.article.B00082298_Zaha_Hadid]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2006._—_ISBN_978-0-19-977378-7,_978-0-19-989991-3</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 Zaha Hadid — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7, 978-0-19-989991-3
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q5535082_citetype_Q33270056_citetype_Q43229"_data-entity-id="Q63056">[http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=160291251_Find_A_Grave]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1995._—_ed._size:_165000000</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127_citetype_Q59825643_citetype_Q847959"_data-entity-id="Q504063">Discogs<span_class="wef_low_priority_links">_—_2000.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q504063"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Discogs — 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q504063"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q1061861">Structurae<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:en:Ratingen|Ratingen]].</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3791"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1061861"></a></div>-6] 6,0 ^6,1 Structurae — Ratingen.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3791"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1061861"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q48204_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q61356138">FemBio<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138"></a></div>-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 FemBio
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q2085381_citetype_Q386724_citetype_Q166118"_data-entity-id="Q974352">Munzinger-Archiv<span_class="wef_low_priority_links">_—_1913.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q974352"></a></div>-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 Munzinger-Archiv — 1913.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q974352"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|Բրոքհաուզի_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-9] 9,0 ^9,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912">data.bnf.fr:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a></div>-10] 10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>

[[http://www.nytimes.com/2016/04/01/arts/design/zaha-hadid-architect-dies.html_http://www.nytimes.com/2016/04/01/arts/design/zaha-hadid-architect-dies.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-11] 11,0 ^11,1 http://www.nytimes.com/2016/04/01/arts/design/zaha-hadid-architect-dies.html

[[http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-35936768_http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-35936768]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-12] 12,0 ^12,1 http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-35936768

[[http://nyti.ms/22S2VgZ_http://nyti.ms/22S2VgZ]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-13] 13,0 ^13,1 ^13,2 ^13,3 ^13,4 ^13,5 ^13,6 ^13,7 http://nyti.ms/22S2VgZ

[[https://archive.fo/acKYz_建築家ザハ・ハディドさん死去　新国立の旧計画デザイン]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ja:朝日新聞社|朝日新聞社]],_2017.</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q444649"></a></div>-14] 14,0 ^14,1 ^14,2 ^14,3 建築家ザハ・ハディドさん死去　新国立の旧計画デザイン — 朝日新聞社, 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q444649"></a>

[[http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-35936768_http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-35936768]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-15] 15,0 ^15,1 http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-35936768

[[http://www.nytimes.com/2008/12/23/arts/design/23arts-CHANELPAVILI_BRF.html_http://www.nytimes.com/2008/12/23/arts/design/23arts-CHANELPAVILI_BRF.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-16] ttp://www.nytimes.com/2008/12/23/arts/design/23arts-CHANELPAVILI_BRF.html

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q73268604">''(unspecified_title)''<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a></div>-17] (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a>

[[http://www.zaha-hadid.com/architecture/lilium-tower/_http://www.zaha-hadid.com/architecture/lilium-tower/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-18] ttp://www.zaha-hadid.com/architecture/lilium-tower/

[[https://www.dezeen.com/2018/04/12/zaha-hadid-architecture-vladislav-doronin-capital-hill-residence-moscow-russia/_https://www.dezeen.com/2018/04/12/zaha-hadid-architecture-vladislav-doronin-capital-hill-residence-moscow-russia/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-19] ttps://www.dezeen.com/2018/04/12/zaha-hadid-architecture-vladislav-doronin-capital-hill-residence-moscow-russia/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Զահա Հատիտ

Բովանդակութիւն

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ստեղծագործական Կեանքը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Հեղինակած Շինութիւնները[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Պատկերաշար[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Նաւարկութեան ցուցակ

Որոնել

Զահա Հատիտ արաբերէն՝ زها حديد‎

Ծնած է	31 Հոկտեմբեր 1950(1950-10-31)^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]^[9]^[10]
Ծննդավայր	Պաղտատ, Իրաքի Թագաւորութիւն^[11]
Մահացած է	31 Մարտ 2016(2016-03-31)^[12]^[13]^[14]^[4]^[5]^[7]^[8]^[10] (65 տարեկանին)
Մահուան վայր	Մայամի, Ֆլորիտա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ^[15]^[13]^[14]
Քաղաքացիութիւն	Միացեալ Թագաւորութիւն^[16]^[17] Իրաք
Կրօնք	Իսլամութիւն
Ուսումնավայր	Ճարտարապետական ասոցիացիայի ճարտարապետական դպրոց Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան
Երկեր	Sheikh Zayed Bridge, London Aquatics Centre^[13], Հեյդար Ալիևի կենտրոն^[13], Guangzhou Opera House^[13], Ցինցինատիի ժամանակակից արվեստի կենտրոն^[13], Dubai Opera House, BMW Central Building, Bridge Pavilion, Lilium Tower^[18], Bergiselschanze, Phaeno Science Center, CMA CGM Tower, Riverside Museum, 21-րդ դարի արվեստի ազգային թանգարան, one-north, CityLife, Port House եւ Capital Hill Residence^[19]
Մասնագիտութիւն	ճարտարապետ, ձեւաւորող, համալսարանի փրոֆէսօր, jewellery designer
Աշխատավայր	Հարուըրտ Համալսարան Իլինոյսի համալսարան Չիկագոյում
Պարգեւներ եւ մրցանակներ	Ստիռլինգի մրցանակ Բրիտանական կայսրության կին կոմանդոր շքանշան Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակ Կայսերական մրցանակ Թագավորական ոսկե մեդալ Ստիռլինգի մրցանակ «Ավստրիայի Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» մեծ ոսկե մեդալ Jane Drew Prize Եվրամիության մրցանակ ժամանակակից ճարտարապետության համար Ֆորբսի աշխարհի ամենահզոր 100 կանանց ցանկ Ճարտարապետների ամերիկյան ինստիտուտի անդամ Ավստրիական պատվո նշան «Գիտության և արվեստի համար» Distinguished Guest of Mexico City
Անդամութիւն	Թագավորական գեղարվեստական ակադեմիա
Ծնողներ	հայր՝ Mohammed Hadid
Կայքէջ	zaha-hadid.com