Jump to content

Լեւոն Բաշալեան

Լեւոն Բաշալեան
Ծնած է 24 Սեպտեմբեր 1868(1868-09-24)[1]
Ծննդավայր Սկիւտար, Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է 1 Փետրուար 1943(1943-02-01)[1] (74 տարեկանին)
Մահուան վայր Վիշի[1]
Քաղաքացիութիւն  Օսմանեան Կայսրութիւն
Ազգութիւն Հայ[2]
Ուսումնավայր Պէրպէրեան Վարժարան
Մասնագիտութիւն արձակագիր, թարգմանիչ, լրագրող, քաղաքական ակտիվիստ, Խմբագիր և գրաքննադատ
Աշխատավայր Մասիս, Արեւելք, Հայրենիք, Նոր Կեանք և Լա Ֆուայէ
Վարած պաշտօններ գլխաւոր խմբագիր
Անդամութիւն Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութիւն, Հայ Ազգային պատուիրակութիւն և Nansen International Office for Refugees?
Կուսակցութիւն Սոցեալ Դեմոկրատ Հնչակեան Կուսակցութիւն
Ստորագրութիւն

Լեւոն Բաշալեան (24 Սեպտեմբեր 1868(1868-09-24)[1], Սկիւտար, Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն - 1 Փետրուար 1943(1943-02-01)[1], Վիշի[1], թաղուած Փարիզ)), նորավիպագիր եւ հրապարակագիր։

Ծնած է Սկիւտար, «Պոլիս»։ Յաճախած՝ Պէրպէրեան Վարժարանը։ Փոքր տարիքէն նուիրուած է լրագրութեան՝ գործակցելով Արփիար Արփիարեանի եւ Գրիգոր Զօհրապի հետ։ Համիտեան հալածանքներէն խուսափելու համար անցած է Փարիզ, ապա Լոնտոն, ու Արփիարեաի հետ հրատարակած՝ «Նոր Կեանք» կիսամեայ թերթը։

1920-ի աւարտէն առաջ, Բաշալեան վերջնականապէս կը հաստատուի Փարիզ, նուիրուելով ազգային ու հասարակական գործունէութեան[3]:

1928-ին իրեն վստահուախ է խմբագրութիւնը «Լա Ֆուայէ» ամսագրին, ֆրանսերէն եւ հայերէն անջատ բաժիններով:

Բաշալեանի գլխաւոր գործերը իր պատմուածքներն ու նորավէպերն են՝ «Վերջին Համբոյրը», «Նոր Զգեստը», «Ձրին», «Տէրտէրին Ուխտը», «Աղաւնիները», «Ցեղին Ձայնը» եւ այլն։

Ունի նաեւ յուշագրութիւններ «Արմաշի Ուխտագնացութիւնը» , «Թրքահպատակի Մը Արկածները Մեծ Պատերազմի Ատեն» (1939) եւ այլն։

1943-ին՝ Փարիզ, լոյս կը տեսնէ Բաշալեանի գեղարուեստական ստեղծագործութիւններուն առաջին հատորը՝ գրականագէտ Արշակ Չօպանեանի յառաջաբանով։ 1945-ին՝ Հալէպ, իսկ 1965-ին՝ Երեւան, կը հրատարակուին անոր ստեղծագործութիւնները[4]։

  • Նորավէպեր եւ պատմուածքներ, Փարիզ, 1943, 272 էջ:
  • Պատմուածքներ, Հալէպ, 1945, 200 էջ:
  • Ընտիր երկեր, Երեւան, 1962, 284 էջ:
  • Բաշալյան Լեւոն, Թլկատինցի, Առանձար, Երկեր, Երեւան, 1982, էջ 257-474:
  • Երկեր, Անթիլիաս, 1994, 384 էջ:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Acte_de_d%C3%A9c%C3%A8s_-_Pachalian_L%C3%A9on.png
  2. Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'huiMaisons-Alfort: 2021. — P. 450–451. — ISBN 978-2-905686-93-0
  3. «ՌԱԿ-ի երախտաւորները. Լեւոն Բաշալեան | Ռամկավար Մամուլ - Պաշտօնական Լրատու»։ www.ramgavar.am։ արտագրուած է՝ 2020-10-29 
  4. Գառնիկ Ստեփանյան (1973)։ Կենսագրական բառարան, հատոր Ա։ Երեւան: «Հայաստան»։ էջ էջ 181-182 

Արդի Հայ Գրականութիւն, Բ. Հատոր, Մուշէղ Իշխան, էջ 100-102: