Պղատոն

Պղատոն; հին յուն․՝ Πλάτων
Ծննդեան անուն	հին յուն․՝ Αριστοκλής
Ծնած է	7 Մայիս ՔԱ427, ՔԱ428 կամ ՔԱ427
Ծննդավայր	Հին Աթէնք, Աթէնական Ծովային Միութիւն
Մահացած է	ՔԱ347
Մահուան վայր	Հին Աթէնք, Աթէնական Ծովային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն	Հին Աթէնք
Մայրենի լեզու	Հին Յունարէն
Ազդուած է	Սոկրատ, Իրաքլիս, Փարմենիտիս, Հոմերոս, Հեսիոդոս?, Արիստոփանես?, Պրոտագորաս?, Պյութագորաս? եւ Օրփեոսականություն?
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Կրիտոն?, Euthyphro?, Phaedo?, Euthydemus?, Protagoras?, Timaeus?, Gorgias?, Meno?, Սոկրատեսի պաշտպանականը?, Charmides?, Clitophon?, Cratylus?, Critias?, Epinomis?, Eryxias?, First Alcibiades?, Hipparchus?, Hippias Major?, Hippias Minor?, Ion?, Laches?, Laws?, Lysis?, Menexenus?, Minos?, Parmenides?, Phaedrus?, Պետություն?, Philebus?, Second Alcibiades?, Sisyphus?, Sophist?, Statesman?, Խրախճանք?, Theages?, Rival Lovers?, Theaetetus? եւ Epistles?
Տեսակ	Platonic dialogue?
Մասնագիտութիւն	փիլիսոփայ, Վերտարագիրերու հեղինակ, բանաստեղծ, գրագէտ, philosopher of law
Վարած պաշտօններ	Պլատոնական ակադեմիայի սկոլարխ?
Ծնողներ	հայր՝ Արիստոն Աթէնացի, մայր՝ Պերիկտիոնե?

Պղատոն (յուն․՝ Πλάτων արտասանուած՝ Պլատոն, Ք. ա. 427 – 347^[6]), Դասական շրջանի Աթէնացի փիլիսոփայ։

Գրած է մեծ քանակութեամբ զրոյցներ զանազան նիւթերու շուրջ։ Գլխաւոր տիպարը գրեթէ միշտ Սոկրատն է, որ նաեւ եղած է իր ուսուցիչը: Յաճախ դժուար է երկուքին գաղափարները իրարմէ առանձնացնել Պղատոնի գործերուն մէջ։

Պղատոն կը նկատուի գլխաւոր դէմքը Յունական դասական եւ Արեւմտեան փիլիսոփայութեան մէջ, իր ուսուցիչ Սոկրատի եւ ամէնէն յայտնի աշակերտը Արիստոտէլի հետ միասին։ Պղատոնի փիլիսոփայութիւնը մեծ ազդեցութիւն ունի նաեւ արեւմտեան կրօնքի եւ հոգեւորականութեան վրայ, ազդեցութիւն ունենալով Օգոստինոս Երանելիի, հետեւաբար Քրիստոնէութեան վրայ։^[6]

Պղատնոնի առաջին գլխաւոր ներդրումը քաղաքական տեսաբանութեան մէջ կը նկատուի «Հանրապետութիւն» գործը։ Այստեղ Պղատոն կ՚արծարծէ արդարութիւնը, հարցականի տակ կը դնէ արդարութեան աւանդական ըմբռնումները։ Արդարութեան շուրջ զրոյցը կը բերէ քննարկելու պետութիւններու բնոյթները եւ անոնց յարաբերութեան անհատ քաղաքացիներուն հետ, դասակարգերուն, օրէնքներուն, եւ այլն։

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1161900"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/plato-428427-bce-337336-bce
↑ ^3,0 ^3,1 Պղատոն Platon, Œuvres complètes / խմբ. L. Brisson — Փարիզ: 2008. — է. IX. — ISBN 978-2-08-121810-9
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13077994"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q859"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13420288"></a>
↑ Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes — 1999.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4903493"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Պղատոն Platon, Œuvres complètes / խմբ. L. Brisson — Փարիզ: 2008. — է. 2060. — ISBN 978-2-08-121810-9
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13077994"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q859"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13420288"></a>
↑ ^6,0 ^6,1 The concise Oxford dictionary of politics.։ McLean, Iain., McMillan, Alistair. (2nd ed., New ed. հրտրկթն․)։ Oxford: Oxford University Press։ 2003։ ISBN 0-19-280276-3։ OCLC 52324578

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q212805"_data-entity-id="Q1161900">''(unspecified_title)''<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1161900"></a></div>-1] (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1161900"></a>

[[https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/plato-428427-bce-337336-bce_https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/plato-428427-bce-337336-bce]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-2] 2,0 ^2,1 https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/plato-428427-bce-337336-bce

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q16968990"_data-entity-id="Q13420288"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Պղատոն|Պղատոն]]</i>_[[:d:Q13420288|Platon,_Œuvres_complètes]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:d:Q13077994|L.&nbsp;Brisson]]_—_[[:Փարիզ|Փարիզ]]:_2008._—_է.&nbsp;IX._—_ISBN_978-2-08-121810-9</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13077994"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q859"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13420288"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 Պղատոն Platon, Œuvres complètes / խմբ. L. Brisson — Փարիզ: 2008. — է. IX. — ISBN 978-2-08-121810-9
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13077994"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q859"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13420288"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q212805"_data-entity-id="Q4903493">Biblioteca_Virtual_Miguel_de_Cervantes<span_class="wef_low_priority_links">_—_1999.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4903493"></a></div>-4] Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes — 1999.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4903493"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q16968990"_data-entity-id="Q13420288"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Պղատոն|Պղատոն]]</i>_[[:d:Q13420288|Platon,_Œuvres_complètes]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:d:Q13077994|L.&nbsp;Brisson]]_—_[[:Փարիզ|Փարիզ]]:_2008._—_է.&nbsp;2060._—_ISBN_978-2-08-121810-9</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13077994"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q859"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13420288"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Պղատոն Platon, Œuvres complètes / խմբ. L. Brisson — Փարիզ: 2008. — է. 2060. — ISBN 978-2-08-121810-9
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13077994"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q859"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13420288"></a>

[:0-6] 6,0 ^6,1 The concise Oxford dictionary of politics.։ McLean, Iain., McMillan, Alistair. (2nd ed., New ed. հրտրկթն․)։ Oxford: Oxford University Press։ 2003։ ISBN 0-19-280276-3։ OCLC 52324578

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]