Արսէն Ղազիկեան

Արսէն Ղազիկեան;
Ծնած է	8 Հոկտեմբեր 1870
Ծննդավայր	Պարտիզակ (Քոճայելի)
Մահացած է	9 Յունիս 1932 (61 տարեկանին)
Մահուան վայր	Փատուա, Վենեթօ, Իտալիա
Ազգութիւն	Հայ
Մասնագիտութիւն	մատենագիր, թարգմանիչ, բանասէր, ուսուցիչ, բանաստեղծ, հայագէտ

Հայր․ Արսէն Վրդ․ Ղազիկեան (8 Հոկտեմբեր 1870(1870-10-08)^[1]^[2], Պարտիզակ (Քոճայելի)^[1]^[2] - 9 Յունիս 1932(1932-06-09)^[1]^[2], Փատուա, Վենեթօ, Իտալիա^[3]^[1]^[2]), հայագէտ, դասական եւ եւրոպական գլուխ-գործոցներու թարգմանիչ եւ մատենագէտ։ Անդամ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան։

Կենսագրական գիծեր

Ծնած է Թուրքիոյ հայաբնակ Պարտիզակ (ներկայիս` Պահչեճիք) աւանը: Նախնական կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրին մէջ։ 1888-ին հաստատուած է Վենետիկի Ս. Ղազար կղզի, ուր շարունակած է ուսումնառութիւնը։

1895-ին դարձած է Մխիթարեան միաբանութեան անդամ, սկսած է գրական-թարգմանական եւ մանկավարժական գործունէութիւնը։ Նախապէս գրած է գրաբար, ապա անցած է աշխարհաբարի` դառնալով վերջինիս հետեւողական պաշտպանը^[4]։

Ծրագրած է 50 հատոր նուիրել Հայ ազգի արդի թարգմանական գրականութեան, հայացնելով միջազգային մեծ դէմքերու ստեղծագործութիւնները։ Շուրջ քառասուն թարգմանութիւն կատարած է յունարէնէ, իտալերէնէ, ֆրանսերէնէ, անգլերէնէ եւ գերմաներէնէ։

Իր անունը յարգանք կը վայելէր իբր մեծ քերականագէտ-լեզուագէտ եւ իր խօսքը վճռական դեր ունէր գրական զանազան վիճաբանութիւններու մէջ։

Աշխատութիւններ

Աշխատութիւններէն կարելի յիշել․

«Ներոն. Ողբերգութիւն հինգ արարուածով», Պոյիթոյ, Վենետիկ, 1902,
«Ճիոգոնտա. Մելոտռամ չորս արարուածով», Կոռիոյ, Վենետիկ, 1903,
«Քերթուածներ. Ա», Օսսիան, Վենետիկ, 1902,
«Դաստիարակութիւն անձին (իմացական, ֆիզիքական եւ բարոյական) կամ խորհրդատու երիտասարտաց», Պլաքի, Ճօն Սդուարդ, Վենետիկ, 1902,
«Աստուածային կատակերգութիւն. Դժոխք», Դանթէ Ալիգիերի, Վենետիկ (1902, 1910),
«Հայկական նոր մատենագիտութիւն եւ հանրագիտարան հայ կեանքի. Առաջին հատոր, Ա-Մ = Nouvelle bibliographie Arménienne et encyclopedie de la vie Arménienne 1512-1905, Վենետիկ, 1909-1912. Հայկական նոր մատենագիտութիւն եւ հանրագիտարան հայ կեանքի. Երկրորդ հատոր. Յ-Ն = Nouvelle bibliographie Arménienne et encyclopedie de la vie Arménienne 1512-1905, Վենետիկ, 1909, դժբախտաբար այս հսկայ աշխատութիւնը կիսատ մնացած է, հասնելով մինչեւ Յ - Ն գիրերը ),
« Հայ լեզուի ուղղագրական դասեր », Վենետիկ, (1923, 1930),
« Մի՛ գրէք... Այլ գրեցէ՛ք... », Վենետիկ, (1930, 1932)^[5]:

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Հայկական համառոտ հանրագիտարան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 3.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23833686"></a>
↑ «Արսէն Ղազիկեան»։ avproduction.am։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2022-12-12-ին։ արտագրուած է՝ 2022-12-12
↑ «ՆԱՄԱԿԱՆԻ - Մխիթարեան Միաբանութեան անդամներ»։ digilib.aua.am։ արտագրուած է՝ 2022-12-12

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1525071_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q13053618">[[:hy:Հայկական_համառոտ_հանրագիտարան|Հայկական_համառոտ_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1990._—_հատոր&nbsp;3.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a></div>-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Հայկական համառոտ հանրագիտարան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 3.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q856638_citetype_Q1982918"_data-entity-id="Q23833686">Գերմանիայի_ազգային_գրադարանի_կատալոգ<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23833686"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23833686"></a>

[4] «Արսէն Ղազիկեան»։ avproduction.am։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2022-12-12-ին։ արտագրուած է՝ 2022-12-12

[5] «ՆԱՄԱԿԱՆԻ - Մխիթարեան Միաբանութեան անդամներ»։ digilib.aua.am։ արտագրուած է՝ 2022-12-12

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]