Jump to content

Շահէն Խաչատրեան

Շահէն Խաչատրեան
Ծնած է 28 Սեպտեմբեր 1934(1934-09-28)
Ծննդավայր Հալէպ, Սուրիա
Մահացած է 22 Հոկտեմբեր 2021(2021-10-22)[1] (87 տարեկանին)
Քաղաքացիութիւն  Հայաստան
Ուսումնավայր Կայսերական Արուեստի ԱկադեմիաԿատեգորիա:Վիքիդատա։Կատեգորիայի կարիք ունեցող հոդվածներ
Մասնագիտութիւն արուեստագէտ, gallerist
Վարած պաշտօններ թանգարանի տնօրեն?[2]

Շահէն Խաչատրեան (28 Սեպտեմբեր 1934(1934-09-28), Հալէպ, Սուրիա - 22 Հոկտեմբեր 2021(2021-10-22)[1]), հայ արուեստաբան, Խորհրդային Հայաստանի արուեստի վաստակաւոր գործիչ (1984)։

Կենսագրական գիծեր

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Հալէպ: 1946-ին ընտանեօք ներգաղթած է Հայաստան։ 1965-ին աւարտած է Ս. Փեթերսպուրկի  Ռեպինի անուան գեղարուեստի հիմնարկը: Վկայուած է Լենինկրատի գեղարուեստի ակադեմիայէն: Ան աշխատած է Հայաստանի Պետական Պատկերասրահին մէջ:

1967-ին, Մարտիրոս Սարեանի առաջարկով, ստանձնած է Սարեանի նորաստեղծ թանգարանի տնօրէնի պաշտօնը, զոր վարած է մինչեւ 2004 թուականը: 1990-ին վարած է Ազգային Պատկերասրահի տնօրէնի պաշտօնը, միաժամանակ ան  վարած է  աւելի քան տասնեակ մը թանգարաններու եւ պատկերասրահներու տնօրէնի պաշտօնը[3]։

Խաչատրեան հեղինակ է տասնեակ մը արուեստաբանական աշխատութիւններու, որոնք նուիրուած են 19-րդ եւ 20-րդ դարերու հայ արուեստին:

Ան ցուցահանդէսներ կազմակերպած է Իտալիոյ, Ֆրանսայի, Գերմանիոյ, Յունաստանի, Միացեալ Նահանգներու, Հունգարիոյ եւ նախկին խորհրդային բազմաթիւ քաղաքներու մէջ:

Շահէն Խաչատրեան աշխատած է Ս. Էջմիածնի մէջ, իբրեւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի մշակութային խորհրդական եւ Արշիլ Կորքիի թանգարանի տնօրէն[4]:

Հրատարակած է հայ արուեստի ու արուեստագէտներու մասին  բազմաթիւ ուսումնասիրութիւններ` հայերէն, ռուսերէն, անգլերէն, ֆրանսերէն  թէ  իտալերէն լեզուներով, ինչպէս «Հայ վրձինի վարպետներ» խորագրեալ վեց հատորներու հաւաքածոն` նուիրուած հանրայայտ հայ արուեստագէտներու[3]:

  • 1996 թուականին արժանացած է Հայաստանի «Մովսէս Խորենացի»  շքանշանին[5],
  • Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ «Սուրբ Սահակ-Սուրբ Մեսրոպ» շքանշանին[6],
  • 1999 թուականին արժանացած է «Հայաստանի արուեստի վաստակաւոր  գործիչ» կոչումին[7],
  • Իսկ աշխարհահռչակ  ծովանկարիչ Յովհաննէս Այվազովսկիի մասին իր աշխատասիրութիւնը Մոսկուայի մէջ արժանացած է առաջին կարգի  շքանշանին[3]։

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. 1,0 1,1 1,2 Մահացել է արվեստաբան Շահեն Խաչատրյանը
  2. Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  3. 3,0 3,1 3,2 «Աւետելով Գարեգին Բ. Վեհափառին Փափաքով «Խրիմեան Հայրիկ.» Թանգարանի Հիմնումը՝ Շեշտելով Արեւմտահայերէնի Պահպանման Անհրաժեշտութիւնը «Հիմա Միայն Պէյրութն Է Մնացել», «Ազդակ»-ին Յայտնեց Արուեստաբան Շահէն Խաչատրեան` - Aztag Daily»։ archive.aztagdaily.com։ արտագրուած է՝ 2022-03-03 
  4. says Juliette Davtian (2009-09-29)։ «ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ ԱՐՈՒԵՍՏԱԲԱՆ ՇԱՀԷՆ ԽԱՉԱՏՐԵԱՆԻ ՀԵՏ- Շիրակի Հողի Պարգեւը»։ Asbarez - Armenian (en-US)։ արտագրուած է՝ 2022-03-03 
  5. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երեւան, 2005 
  6. Հրաժեշտ «Թանգարանի զինուորին», Աշոտ Գրիգորեան. Art-collage
  7. «Գիւմրու պատուաւոր քաղաքացիները»։ www.gyumricity.am։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2018-10-02-ին։ արտագրուած է՝ 2019-01-06