Արարատ (ժապաւէն)

Անուան այլ կիրառումներու համար տես՝ Արարատ (այլ կիրառումներ)
Բեմադրիչ Ատոմ Էկոյեան
Արտադրիչ Ատոմ Էկոյեան, Ռոպերթ Լանդոս
Գրագէտ Ատոմ Էկոյեան
Երաժշտութիւն Մայքըլ Տաննա
Թողարկման
թուական
20 Մայիս 2002
Տեւողութիւն
115 վայրկեան
Երկիր Քանատա, Ֆրանսա
Լեզու Անգլերէն, Հայերէն, Ֆրանսերէն, Գերմաներէն
Պիւտճէ 15.5 միլլիոն տոլլար

Արարատ 2002Քանատա-Ֆրանսական պատմական ժապաւէն է որ գրուած է եւ վարած է Ատոմ Էկոյեան եւ դերասանն է Շարլ Ազնաւուր, Քրիսթոֆր Փլամըր, Տէյվիտ Ալփայ, Արսինէ Խանճեան, Էրիք Պօղոսեան, Պրուս Կրինուտ եւ Իլիաս Քոթէաս: Ան կը խօսի ընտանիքի եւ ժապաւէնի խումբի Թորոնթոյի մէջ աշխատելով ժապաւէնի մասին նիւթը 1915-ին Վանի պաշտպանութիւնը Հայոց Ցեղասպանութեան: Նաեւ կը խօսի յատուկ պատմական պատահածի մասին, ժապաւէնը նաեւ ճշմարտութեան մասին կը հարցաքննէ: Ցեղասպանութիւնը վիճեցած է Թրքական կառավարութենէն: ժապաւէնը կերպարանաւորուած է 2002 Գանէս ժապաւէնի Փառատօնի մրցումին: Շահեցաւ 5 պարգեւներ 23-րդ Ճենի Պարգեւին:

Նիւթանք[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Թորոնթոյի մէջ, Հայ Քանատական ընտանիք Անին է մեծը, այրի կին մը որ իր ամուսինը փորձեց սպաննել Թուրք դեսպանը: Իր մեծ զաւակը Րաֆֆի Սիլիայի հետ յարաբերութիւն կ'ունենայ: Անի արուեստի պատմական ներկայացում կու տայ Հայկական Ամերիկեան գծագրիչ Արշիլ Կորքի: Հայ ժապաւէն ուղղող Էտուարտ Սարոյեան կը հասնի Թորոնթօ այն որոշումով թէ ժապաւէն պիտի պատրաստէ Հայկական Ցեղասպանութեան մասին եւ Կորքիին մասին: Անի նշուեցաւ պատմական խորհրդատու Րաֆֆիի հետ որ կ'աշխատի այս ներկայացումին վրայ իր մօրը հետ: Թուրք Քանատացի Ալի դերասանը որ Ժեուտէթ Պէք: Ալի կը կարդայ ցեղասպանութեան պատմութիւնը որ ասկէ առաջ չէր լսած, եւ կը վշտանայ Րաֆֆիէն երբ կը պատմէ Սարոյեանի թէ ինք կը հաւատայ Օսմանական ցեղասպանութեան Համաշխարհային Առաջին պատերազմին: Րաֆֆի կը բացատրէ Ալիի որ հայերը Օսմանեան Տիրապետութեան տակ կ'ապրէին եւ Թուրքերը պատերազմի ատեն հետերնին չէին: Բայց դեռ Ալի կ'ըսէր որ երկուքնին ալ Քանատա եւ այս պատահածը մոռցուած է:

Րաֆիի վերադառնալէն ետք Քանատա Թուրքիայէն ետք, հարցաքննուեցաւ օդոկայանը քանի կասկածեցան թէ սխալ բաներ ունի հետը: Նաեւ այդ գիշեր ժապաւէնը պիտի ներկայացուէր: Իր զաւակէն ներշնչուածՏէյվիտ կը որոշէ հաւատալ Րաֆֆիի որ անմեղ է:

Դերասաններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Շարլ Ազնաւուր

Բնաբան[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Պատմական նկարիչ Արշիլ Կորքի, խաղցուած Սիմոն Ապքարեան

Նիւթերը խուզարկուեցան ֆիլմին մէջ պարունակելով ճշմարտութիւն եւ արուեստ: Օգտագործելով պատմութիւն, ֆիլմը խուզարկեց եթէ ֆիլմը վերաստեղծէ ոճրագործութիւններ, եւ եթէ ֆիլմերը կրնան փոխել իրականութիւններ որ կապեն աւելի կարեւոր ճշմարտութիւններ[1]: Տարբեր բնաբան ֆիլմին նաեւ է բացուածքը սերունդներուն միջեւ, երբ կը խուզարկէ ինչպէս յաջորդ սերունդները կը հասկնան պատմական պատահածները աւելի քան Հայոց Ցեղասպանութիւնը[2]: Բազմաթիւ Հայ Քանատացի դերասաներ ֆիլմին մէջ ստուգեցին խորհրդանշաներ իրենց ժառանգութիւնով, ինչպէս Արարատ Լերան նկարով: Արշիլ Կորքիի խորհրդանշան էր կոճակը եւ իր մօրը նկարը[2] Gorky is depicted in the film as a link between the history and current life of the Armenian people.[3]: Կորքի նկարագրուած է ֆիլմին մէջ կապը պատմութեան եւ հիմակուայ կեանքին Հայ ժողովուրդին:

Արտադրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Աճում[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Տնօրէն Ատոմ Էկոյեան եւ իր տիկինը, դերասանուհի Արսինէ Խանճեան Հայ Քանատացի եւ Էկոյեանի հայրերէն թէ կորսցուած է ցեղասպանութենէն: Էկոյեան կը բացատրէ ցեղասպանութիւնը իր զաւակին Արշիլէ երբ 6 տարեկան էր: Արշիլէ կը հարցնէ, Թուրքերը Ներողութիւն կը խնդրե՞ն[4] The film Ararat is intended as a response to that question.[5]: Արարատ ժապաւէնը այս հարցումին հիման վրայ եղած է: Արտադրող Ռոպերթ լանթոս կը խոստանայ թէ ինք պիտի օգնէ ժապաւէնին եթէ Էկոյեան ուզէ ընելը[6]: Ալլիանս ժապաւէնը Էկոյեանին կու տան 12 միլլիոն տոլար[7]:

ժապաւէնը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Վանի պաշտպանութիւնը ժապաւէնին մէջ

Սինեմադոկրաֆիի համար, Էկոյեան աշխատեցաւ Փոլ Սարասի հետ, ժապաւէնին դերակատարութիւնը 45 օրուայ մէջ պատահեցաւ 2001-ի ամառը: Պատերազմական մասերը Վանի պաշտպանութիւնը Տրամհելլեր, Ալպերթաի մէջ եղան: Վանի գիւղացիները նաեւ համակարգիչով խաղցուած են:

Ուրիշ տեսարաններ Չերի Ծովը Թորոնթոյի մէջ նկարուած է: ժապաւէնը Թուրքիայի մէջ չէ նկրաուած կամ Իսկական Արարատ Լերան որովհետեւ Թուրքերը կը մերժէին ցեղասպանութիւնը:

ժապաւէնը նկարուած է առաջ որ Քանատայի Խորհրդարանը քուէ տալ Հայոց Ցեղասպանութեան 2004-ին[8]: Էկոյեան կ'ըսէ աւելի կարեւոր է որ Թրքական կառավարութիւնը ընդունի ճշմարտութիւնը[9]:

Ներկայացումը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

ժապաւէնը մրցումի կը մասնակցի 2002 Քաննէս ժապաւէն Փառատոնին[10] : ժապաւէնը նաեւ խաղցուած է Բացումի օրը 2002 Թորոնլոյի Միջազգային ժապաւէն Փառատոնին 5 Սեպտեմբերին[11]: ժապաւէնը կը բացուի 15 Նոյեմբեր 2002-ին Լոս Անճելոս, Նիու Եորք եւ Թորոնթո: Իտալական թող տալը Արարատի էր 24 Ապրիլ 2003-ին: Թրքական դեսպանը Րոմի մէջ կ'արգիլէ կառավարութեան որ այս ժապաւէնը արձակուի, բայց կապ չ'ունի այդ գաղափարին որ ժապաւէնը չի ցուցադրուի[12]:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. Dawson Tom (11 March 2003)։ «Ararat (2003)»։ BBC։ արտագրուած է՝ 30 November 2016 
  2. 2,0 2,1 Lisa Siraganian, "Hiding Horrors in Full View: Atom Egoyan's Representations of the Armenian Genocide," The Armenian Genocide Legacy, Palgrave Macmillan, 2016, p. 299.
  3. Ewa Mazierska, European Cinema and Intertextuality: History, Memory and Politics, Palgrave Macmillan, 2016, 2011, p. 47.
  4. Bird Maryann (20 April 2003)։ «Moving the Mountain»։ Time։ արտագրուած է՝ 30 November 2016 
  5. Ebert Roger (22 November 2002)։ «Ararat»։ Rogerebert.com։ արտագրուած է՝ 30 November 2016 
  6. Dillon Mark (19 December 2002)։ «Ararat shines with nine»։ Playback։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 1 December 2016-ին։ արտագրուած է՝ 30 November 2016 
  7. Dillon Mark (16 September 2002)։ «Egoyan, Sarossy think bigger on Ararat»։ Playback։ արտագրուած է՝ 30 November 2016 
  8. Nellie Hogikyan, "Ararat," The Armenian Genocide: The Essential Reference Guide, ABC-CLIO, 2015, p. 39.
  9. Leung Marlene (24 April 2015)։ «The political game: How one MP fought to have Canada recognize the Armenian Genocide»։ CTV News։ արտագրուած է՝ 3 December 2016 
  10. «Festival de Cannes: Ararat»։ festival-cannes.com։ արտագրուած է՝ 2009-11-01 
  11. Dillon Mark (8 July 2002)։ «Ararat to open TIFF2002»։ Playback։ արտագրուած է՝ 30 November 2016 
  12. «Italy Bans Release of Atom Egoyan's Ararat»։ Asbarez։ 28 April 2003։ արտագրուած է՝ 1 December 2016