Ամիրտովլաթ Ամասիացի
Ամիրտովլաթ Ամասիացի | |
---|---|
![]() | |
Ծնած է | ոչ վաղ քան 1420 եւ ոչ ուշ քան 1425 |
Ծննդավայր | Ամասիա, Օսմանեան Կայսրութիւն[1][2] |
Մահացած է | 8 Դեկտեմբեր 1496[1][2] |
Մահուան վայր | Պրուսա, Օսմանեան Կայսրութիւն[1][2] |
Ազգութիւն | Հայ[1] |
Երկեր/Գլխաւոր գործ | Անգիտաց անպետ?[1] |
Մասնագիտութիւն | բժիշկ, մատենագիր, բառարանագիր, բնագէտ |
Ամիրտովլաթ Ամասիացի (ոչ վաղ քան 1420 եւ ոչ ուշ քան 1425, Ամասիա, Օսմանեան Կայսրութիւն[1][2] - 8 Դեկտեմբեր 1496[1][2], Պրուսա, Օսմանեան Կայսրութիւն[1][2]), հայ բնագէտ–բժիշկ, մատենագիր, բառարանագիր։
Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ծնած է Ամասիա քաղաքին մէջ։ Շրջած՝ արեւելքի տարբեր երկրներ։ Ծանօթացած՝ ժամանակի առաջաւոր գիտութեան։ Բժշկութիւն սորված է, հաւանաբար, Միջագէտքի մէջ։ Տիրապետած է արաբերէն, թրքերէն, պարսկերէն, յունարէն եւ լատիներէն լեզուներուն[3]։
Ուսումնասիրած՝ հին եւ միջնադարեան բժշկութիւնը։ Երկար տարիներ ապրած է Կ. Պոլսոյ մէջ։ Մահացած է Դեկտեմբեր 8, 1496֊ին Պուրսայի մէջ։
Իր կեանքին մեծագոյն մասը Ա. Ամասիացի անցուցած է Կոստանդնուպոլսոյ մէջ, ուր եւ գրած է իր կարեւորագոյն աշխատութիւնները։
Մասնագէտներու վկայութեամբ՝ Ամիրտովլաթ Ամասիացի հայ բժշկագիտական գրականութիւնը հարստացուցած է արժէքաւոր երկերով, որոնք կ’ընդգրկեն միջնադարեան բժշկագիտութեան եւ դեղագիտութեան գրեթէ բոլոր ճիւղերը[3]։
Հոգեբուժութեան բնագաւառէն ներս մնայուն արժէք կը ներկայացնեն Ա. Ամասիացիի մշակած տեղեկութիւններն ու տեսութիւնները մոլութիւններու, ցնորամտութիւններու, մելամաղձութեան, ընկճուածութեան եւ անքնութեան օրինակով ախտանշաններու եւ հիւանդութիւններու վերաբերեալ[4]։
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 1. — է. 321–322.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Հայկական համառոտ հանրագիտարան — 1990. — հատոր 1.
- ↑ 3,0 3,1 «Ամիրտովլաթ Ամասիացի (1420-1496). Հայկական Բժշկագիտութեան Լոյսը – ՀԱՅԿԱՇԽԱՐՀ» (en-US)։ արտագրուած է՝ 2019-11-15
- ↑ maik1970 (2017-12-08)։ «Ամիրտովլաթ Ամասիացի (1420-1496)»։ Azat Or (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2019-11-15