Աթէնքի Հնաբանական Ազգային Թանգարանը

Աթէնքի Հնաբանական Ազգային Թանգարանը
	;
Տեսակ	Ազգային թանգարան եւ հնագիտական թանգարան
Երկիր	Յունաստան
Տեղագրութիւն	Աթէնքի քաղաքապետութիւն
Վայր	Փաթիսիոն փողոց թիւ 44 (Patission street), Բազմարուեստի Համալսարանի կից
Նստավայր	Աթէնք, Յունաստան
Հասցէ	28is Oktovriou (Patission) 44
Հիմնադրուած է	1829
Այցելուներ	Վերջին երկու տարիներուն արդէն 600 000 անցած է
Տնօրէն	Մարիա Լաղոյեաննի - Ղիորղաքարաքոս
	37°59′21″N 23°43′56″E / 37.9892°N 23.7322°E
Կայքէջ	namuseum.gr(յունարէն)(անգլերէն)

Աթէնքի Հնաբանական ազգային թանգարան (յուն․՝ Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο), Յունաստանի հնաբանական գլխաւոր թանգարանն է։ Կը հովանաւորուի Յունաստանի Մշակոյթի Նախարարութեան Հնաբանական Տնօրէնութեան կողմէ։ Յունաստանի տարածքին մէջ զարգացած բոլոր քաղաքակրթութիւնները կը ներկայացուին թանգարանին մէջ․ նախապատմական շրջանէն մինչեւ Հռոմէական ժամանակաշրջանին վերջաւորութեան։

Վայրը

Աթէնքի Ազգային Հնաբանական թանգարանը, կը գտնուի Փաթիսիոն փողոցը, Ազգային Բազմարուեստարանի Համալսարանին կից։ Շրջապատուած է Փաթիսիոն, Իփիրու, Պուպուլինաս եւ Թոսիցա ճամբաներէն։ Մուտքին, դէպի Փաթիսիոն կը տարածուի սալայատակ հրապարակ մը։ Թանգարանին տարածքը կ'ընդգրկէ նաեւ Մակագրութեան Թանգարանը։

Թանգարանին կազմակերպումը

Թանգարանին մէջ հաւաքածոները կը ցուցադրուին հինգ ժամանակագրական կարգով եւ ըստ այնմ նիւթի բովանդակութեամբ․-

Նախապատմական․ Ք.Ա. ․ 6-րդ հազարամեակէն մինչեւ Ք.Ա. ․ 1050,

Քանդակներ․ Ք.Ա. ․ 7-րդ մինչեւ 5-րդ դարեր,

Բրուտութիւններ․ Ք.Ա. ․ 11-րդ դարէն մինչեւ Հռոմէական ժամանակաշրջան,

Անագապղինձներ,

Եգիպտական ու Մերձաւոր արեւելեան։

Աթէնքի Հնաբանական ազգային թանգարանը կ'ընդգրկէ նաեւ նկարներու ընդարձակ հաւաքածոյ մը, ուսումնասիրութեան գրադարան մը, մետաղէ, կաւէ, քարէ եւ գործարանային պահպանումի բնալուծարաններ, պատկերահանումի եւ քիմիագիտութեան մէկական բնալուծարաններ։

Թանգարանը նաեւ պարբերաբար ժամանակաւոր ցուցադրութիւններ կը հիւրընկալէ։

Մակագրութեան Թանգարանը

Մակագրութեան թանգարանը Επιγραφικό Μουσείο - musée épigraphique d'Athènes հիմնուած է 1885-ին եւ կը գտնուի Հնաբանական ազգային թանգարանի տարածքին հարաւային մասին մէջ։ Ճարտարապետները եղած են՝ Լութվիկ Լանկէ, Փանաղի Քալքոս եւ էրնսդ Զիլեր: Կ'ընդարձակուի 1953-1960 թուականներուն, Փերիքլիս Քարանտինոս ճարտարապետին կողմէ։

Մակագրութեան Թանգարանը կը գրաւէ թիւ 1, 2, 9-10 եւ 114 ցուցադրութեան սրահները։ Հոն կը ներկայացուին արձանագրութիւններ Հնադարեան շրջանէն․ նախահնադարեանէն մինչեւ ուշ՝ Հնադար։

Մակագրութեան Թանգարանին ունեցած արձանագրութիւններուն հաւաքածոն՝ 13,536 արձանագրութիւններ, համաշխարհային գետնի վրայ ամէնէն հարուստն է։

Մակագրութեան թանգարանին մուտքը
Մակագրութեան Թանգարան․ Ք.Ա. ․ 8-րդ դարու քարի վրայ արձանագրութիւն – Ատտիկէ նահանգին ամէնէն հինը․ Աքրոփոլիսի մէջ գտնուած է։

Հնաբանութեան Գրադարանը

Աթէնքի Հնաբանական ազգային թանգարանը կը պատսպարէ նաեւ Հնաբանութեան Գրադարանը։ Ան 118 տարուան կեանք ունի։ Կը պարունակէ 20,000 տիտղոսներ, ներառեալ 17-րդ դարու մակդիրներ։ Մայիս 2008-ին վերակառուցման աշխատանքները կ'աւարտին շնորհիւ Ալեքսանտրոս Օնասիս Հիմնարկութեան Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης - Alexander S. Onassis Foundation նիւթական ներդրումին։

Պատմական

Հիմնադրութիւն

1827-ին, Յունաստանի Ազատագրական Պայքարին ընթացքին, Թրիզինիային Ազգային Ատեանը Γ΄ Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας - Assemblée nationale grecque հնութիւններու արտահանումը կ'արգիլէ։

1829-ին, Յունաստանի առաջին հնաբանական թանգարանին ստեղծումը կ'որոշուի Իօանննիս Քափոտիսդրիա կառավարիչին կողմէ, Էղինա կղզիին նաւահանգիստ-քաղաքին մէջ, որ այդ շրջանին Յունաստանի մայրաքաղաքն էր։

Յաջորդաբար, քանի մը տարիներ թանգարանը կը պատսպարուի Նաֆփլիօ, 1834-ին Թիսիոն, Իֆեսդոս տաճարին մէջ, Օթոն թագաւորին հրամանագրով մինչեւ 1874։

Նոր Շէնքը

Նոր շէնքը կառուցուած է դասական ոճով․ կը համընկնի անոր ցուցադրուած հաւաքածոյին։

1858-ին միջազգային տարողութեամբ մրցոյթ կը յայտարարուի թանգարանին վայրին եւ շէնքին կառուցման համար։ Թանգարանին շինութեան վայրի հողատարածքը կը նուիրէ տիկին Էլենի Թոսիցա։

1866-ին թանգարանին կառուցման աշխատանքները կը սկսին։

Շինութեան տարիներուն, Եւրոպայի մէջ արդի-դասական ճարտարապետական ոճը շատ տարածուած է։ Թանգարանին առաջին ճարտարապետն է Լութֆիկ Լանկէ Ludwig Lange։ Հետագային յատակագիծը կը բարեփոխուի Փանաղի Քալքօ ճարտարապետին կողմէ։ Սակայն վերջինը կը մահանայ եւ կառուցման աշխատանքները կը վստահուին Արմոտիօ Վլախօ ճարտարապետին։ 1874-ին շէնքին արեւմտեան թեւին կեդրոնական մասը կ'աւարտի։ էրնըսդ Զիլըր Ernst Ziller կը շարունակէ աշխատանքները կարգ մը փոփոխութիւններու ենթարկելով․ թանգարանին շէնքին արտաքինին կու տայ արդի-դասական ներկայի տեսքը։

1889-ին շինութեան աշխատանքները կ'աւարտին՝ Յունաստանի Հնագիտական Ընկերութեան, Միկինես համայնքին եւ Ռուսիոյ Ս. Փեթերսպուրկ քաղաքին յոյն մեծահարուստ բնակիչներ Տիմիթրիոս եւ Նիքոլաոս Վենարտաքիս եղբայրներուն նիւթական ներդրումով։

Բ․ Համաշխարհային Պատերազմին առաջին ամիսներուն ընթացքին թանգարանը կը փակուի եւ անոր պարունակութիւնը կը զետեղուի արկղերու մէջ եւ կը պահուի։

Ընդարձակումներ եւ վերակառուցումներ

Ներկայ Թանգարանը տարիներու ընթացքին ընդարձակուած է, որպէսզի կարենայ պատսպարել թանգարանին արագօրէն աճած հաւաքածոն։ Ամէնէն կարեւոր վերանորոգումները եղած են՝

Ի. դարասկիզբին թանգարանին արեւելեան մասին տարածումը․
1932-1939 տարիներուն երկյարկանի շէնքին շինութիւնը․
1962-ին հինգ նոր սրահներու կառուցումը, որոնցմէ մէկուն մէջ կը ցուուցադրուի Ք.Ա. ․ 6-րդ դարու Քուրոս Κούρος - kouros պղինձէ արձանը (Փիրէա յայտնաբերուած Յուլիս 1959-ին)․
2002-2004 Յուլիս, թանգարանը կը փակուի, որպէսզի կատարուի վերջին վերանորոգումը․ 1999-ի երկրաշարժէն յառաջացած վնասներու նորոգում, թանգարանին գեղարուեստագիտական եւ արուեստագիտական վերահարթում, արդի օդափոխիչ սարքաւորումի զետեղում եւ հաւաքածոյին վերակազմակերպում:
2005-ին կը բացուի Աքրոթիրի Թիրաս Ακρωτήρι Θήρας - Akrotiri Thera սրահը։

Այսօր, 16 տարիներ ետք Թանգարանին նոր ընդարձակման անրհաժեշտութիւնը կը զգացուի։

Անուանում

Թանգարանին առաջին անուանումը եղած է Կեդրոնական Հնագիտական Թանգարան, իսկ այսօրուան անունը՝ Աթէնքի Հնագիտական ազգային թանգարան, կը տրուի 1881-ին օրուան վարչապետ Խարիլաոս Թրիքուփիսին Χαρίλαος Τρικούπης - Charílaos Trikoúpis կողմէ։

^[3] ^[4] ^[5] ^[6] ^[7] ^[8] ^[9] ^[10] ^[11] ^[12] ^[13] ^[14] ^[15] ^[16]

Թանգարանին Հաւաքածոն

Ստորեւ նմուշներ թանգարանին գլխաւոր ցուցադրութիւններէն։

Կը ներկայացուին ըստ ժամանակաշրջանի ու նիւթի եւ յաւելեալ մասնակի բացատրութիւններով։

Նախապատմական շրջան, Նոր Քարի ժամանակաշրջան եւ Պղինձի հին ու միջին շրջաններ․ Ք.Ա. ․ 6800-1600

Գետնայարկ, սրահներ 3 – 6

Գետնայարկ, սրահներ 3 - 5

Կնոջ մարմարէ նկար, Ք.Ա. ․ 6500-5800 Գտնուած Պեղոպոնեզ, Սփարդի
Կաւէ ծաղկաման- գլուխ գործոց` իր եռագոյն զարդարումով․ Ք.Ա. ․ 5300-4800, Տիմինի, Թեսալիա շրջան
«Մտածողը»․ կաւէ արձանիկ- Ք.Ա. ․ 4500-3300 Գտնուած է Քարտիցա, Թեսալիա
Քուրոդրոֆոս - կին մը մանուկ մը գրկած․ կաւէ արձանիկ- Ք.Ա. ․ 4800-4500
Անօթ կամ ընդունարան, Ք.Ա. ․ 3-րդ հազարամեակ․ Լիմնոս կղզի, Փոլիխնի․ շատ հաւանական հոն եկած ըլլայ Տրոյայէն՝ Տրոյա Τροία – Troie (Փոքր Ասիոյ հիւսիս արեւմուտքը գտնուող հնադարեան քաղաք-պետութիւն)
Անօ Ք.Ա. ․2500-2300, Լիմնոս կղզի, Փոլիխնի

Գետնայարկ, սրահ 6

Տապկոցի նմանող սպաս - Ք.Ա. ․ 2800-2300 Գտնուած Ֆալիրօ, Ատտիկէի հարաւ արեւմտեան ծովափին:
Տապկոցի նմանող սպաս․ Ք.Ա. ․ 2800-2300 - գտնուած Քիքիլատես, Սիրոս կղզիին Խալանտրիանի մէջ․ կը նշմարուին նաւու մը եւ ձուկերու զարդերը:
Իտոլօ-Քիքլատեան արուեստ․ կնոջական կաւանկար, կանոնաւոր հասակի 1,52 մ․, Ք.Ա. ․ 2800-2300 գտնուած՝ Ամորղօ կղզիին մէջ:
Իտոլօ-Ք.Ա. ․ 2600, Քիքլատեան արուեստ՝ Սրնգահարը եւ տաւիղահարը․ գտնուած 1875-ին, ամայի Քերոս կղզիին դամբաններէն մէկուն մէջ:
Ք.Ա. ․ 2800- 2300, կնոջ կաւանկար - գտնուած Քիքիլատեսի, Սիրոս կղզիին, Խալանտրիանի մեռելաքաղաքին մէջ:
Որմաներկ․ Ք.Ա. ․ 2300-2000, Ֆիլաքոփի, Միլոս կղզի:
Կտորներ՝ «Թռչող ձուկերու» գծագրութենէն, Ք.Ա. ․ 2300-2000, Ֆիլաքոփի, Միլոս կղզի:
Արջու նմանող անօ Ք.Ա. ․ 2800-2300, ներկուած կաւէ արձանիկ մը, Քիքիլատես, Սիրոս կղզի, Խալանտրիանի:
Կաւէ գծագրուած սպաս՝ «Ձկնորսներ», Ք.Ա. ․ 16-րդ դար․ - Քիքիլատես, Միլոս կղզի Ֆիլաքոփի:

Սանթորինի կղզի, Աքրոթիրի Թիրա - Որմանկարներ․ Ք.Ա. ․ 16-րդ դար, Նոր Պղինձի Դարաշրջան

Առաջին յարկ՝ սրահ 48

Գունաւոր որմանկարները գտնուած են Սանթորինի Santorini կղզիին Աքրոթիրի Թիրա վայրը 1967-1974 հնագիտական պեղումներուն ընթացքին։ Մինոասեան Քաղաքակրթութեան ենթակայ Աքրոթիրիին որմանկարները ծածկուած էին չեչաքարով, այդ պատճառով ալ շատ լաւ վիճակի մէջ գտնուեցան։

Ք.Ա. ․ 1613 թուականին Սդրոկիլի կղզիին (այժմ կը կոչուի «Սանթորինիին քալտերան» Santorini caldera, Santorini eruption եւ կամ՝ Thera eruption) հրաբուխին զօրաւոր պայթումը կը քանդէ Աքրոթիրին եւ ընդհանրապէս Մինոասեան Քաղաքակրթութիւնը։ Հնագէտները այս եղելութիւնը կ՛անուանեն նաեւ՝ Էգէական Ծովուն Փոմփէյը Pompeii (Նափոլի քաղաքին մօտ․ այժմ հնագիտական վայր, Իտալիա)։

Սանթորինի․ Էգէական Ծովուն Քիքլատես կղզեխուբին պատկանող կղզի
Քալտերա․ յառաջ եկած է cauldron կամ՝ caldron բառէն (կաթսայ)

Հնագիտական պեղումներէն գտնուած Աքրոթիրի հին քաղաքին առաջին մասը․ պատսպարուած է այժմ յատուկ առաստաղով․
«Կռփամարտիկներ»․ Սանթորինի կղզի, Աքրոթիրի Թիրա – Որմանկար․ Ք․ա․ 16-րդ դար
«Կապոյտ կապիկներ» ․ Սանթորինի կղզի, Աքրոթիրի Թիրա – Որմանկար․ Ք․ա․ 16-րդ
«Ձկնորսը» ․ Սանթորինի կղզի, Աքրոթիրի Թիրա – Որմանկար․ Ք․ա․ 16-րդ
«Պապիրոսով օրիորդը» ․ Սանթորինի կղզի, Աքրոթիրի Թիրա – Որմանկար․ Ք․ա․ 16-րդ
«Գարնան որմանկարը» ․ Սանթորինի կղզի, Աքրոթիրի Թիրա – Որմանկար․ Ք․ա․ 16-րդ
«Կռփամարտիկներ եւ յամոյրներ»․ ․ Սանթորինի կղզի, Աքրոթիրի Թիրա – Որմանկար․ Ք․ա․ 16-րդ
«Նաւային Թափօր» ․ Սանթորինի կղզի, Աքրոթիրի Թիրա – Որմանկար․ Ք․ա․ 16-րդ
Որմնանկար

Միկինեսեան Քաղաքակրթութիւն, Ք.Ա. ․ 1600 – 1100

Աղամեմնոնա թագաւորին նշանաւոր դիմակը․ Միկինեան քաղաքակրթութեան շրջանի եւ Դրոյեան պատերազմի յոյներուն առաջնորդ թագաւորներէն․

Գետնայարկ, սրահ 4

Թիւ 4 սրահը, թանգարանին ամենամեծն է։ Անոր կեդրոնի ցուցափեղկը, կը պատսպարէ Միկինես մայրաքաղաքի հնաբանական պեղումներէն յայտնաբերուած Թագաւորական Դամբանէն իրեր, որոնցմէ գլուխ գործոց կը նկատուի ոսկիայ թաղմանական դիմակը․ դիմակի յայտնաբերման ընթացքին 1876, հնագէտ Հենրիկ Շլիման անոր կու տայ «Աղամեմնոնասի Դիմակը» անունը։

• Աղամեմնոնաս Αγαμέμνονας (հին յուն․՝ Ἀγαμέμνων) Agamemnon ․ Միկինեսի առասպելական թագաւոր եւ եղբայր՝ Սփարդիի Մենելաոս թագաւորին։ Տրոյեան պատերազմի Τρωικός Πόλεμος - Trojan War ղեկավարներէն։

Մնացեալ ցուցափեղկերը կը ցուցադրեն դամբաներուն մէջ գտնուած իրեր՝ անօթեղէն, գոհարեղէն եւ զէնքեր։ Բազմաթիւ են թանկագին մետաղէ (ոսկի, արծաթ) եւ կամ՝ քարեղէն (մարմար, ջրակիճ, ոբսիդ, նաեւ՝ ժայռի բիւրեղ) եղէգնափողերը։

Նոյն սրահին մէջ նաեւ կը ցուցադրուին Վաֆիօ Vaphio - Βάφειο (Վաֆիօն. Սփարդիիին մօտակայ հնագիտական վայր) հնագիտական վայրի պեղումներէն բոլորակ θόλος- tholos դամբանի մէջ գտնուած ոսկիայ բաժակները 1889, պնակիտներ գրուած Գծային Բ գիրով (տե՛ս Յունաստան, Մինչեւ Ք.Ա. . 12-րդ դար գլուխը), ոսկիայ կնիք Դիրինթա Τίρυνθα-Tirynthe (Միկինէական հին քաղաքէն Պեղոպոնեզ, Արղոս քաղաքին մօտ)։

Ազնուական զինուորի դիակը պատող ոսկիայ դիմակ եւ այլ մասեր, Ք․ա․ 1550 - 1500 Միկինես
Ոսկիայ դիմակ, Ք․ա․ 16-րդ դար, Միկինես
Եղէգնափող, առիւծի գլխով․ Ք․ա․ 16-րդ դար․ Միկինես
Ոսկիայ բաժակներ, եզի կալանքի կամ՝ եզի զսպումի պատկերացումներով․ Վաֆիօ, Ք․ա․ 1500-1400
Միկինեսի տիկին․ Միկինեսի Աքրոփոլիին պատին վրայ գծագրութիւն․ Ք․ա․ 13-րդ դար
Թաղման յատուկ ոսկիայ վարսակալներ․ Միկինես, Ք․ա․ 1600-1500
Միկինեսեան թաղման ոսկիայ կուրծքի զարդ․ Ք․ա․ 16-րդ դար
Միկինեսեան նաւային պղինձէ սուր․ արծաթով եւ ուսկիով դրուագուած․ Ք․ա․ 15-րդ դար։ Գտնուած է Փիլոս (արեւմտեան Պեղոպոնեզ), դամբանի մը մէջ․
Եղէգնափող, եզի գլխով․ Ք․ա․ 16-րդ դար․ Միկինես դամբանի մը մէջ
Ոսկիայ մատանի - Ք․ա․ 16-րդ դար․ Միկինես դամբանի մը մէջ
Ք․ա․ 15-րդ դար․ «Նեստոր Բաժակ» կոչուած է, որովհետեւ նման է Հոմերոսին «Իլիական»ին մէջ համանուն բաժակին նկարագրութեան։ Գտնուած 1876 Միկինես դամբանի մը մէջ․
Բիւրեղեայ բաժակ բռնակին բադի ձեւ տրուած է․ Ք․ա․ 16-րդ դար․ Միկինես դամբանի մը մէջ
Արծաթեայ աման․ արական դէմքերը դրուագուած են ոսկիով եւ պղինձով․ Ք․ա․ 16-րդ դար․ Միկինես դամբանի մը մուտքի սենեակին մէջ
Երկու աստուածուհիներու կաւարձանիկ․ Ք․ա․ 13-րդ դար․ Միկինեսի Աքրոփոլի
Գաճէ Կնոջական դէմք․ Ք․ա․ 1300-1250 Միկինեսի Աքրոփոլի
Գերեզմանաքարի կոթող, գտնուած դամբանի մը կից․ Ք․ա․ 16-րդ դար․ Միկինես
Ք․ա․16-րդ դար - Միկինես, գերեզմանի կոթող

Արխայիքի շրջանի քանդակներ, Ք.Ա. ․ 13-րդ մինչեւ Ք.Ա. ․ 6-րդ դար

Գետնայարկ, 7 – 13 սրահներ

Կը ցուցադրուին քանդակներ Արխայիքի շրջանէն․ Քուրոս/ներ (երիտասարդի արձան հին յուն՝ κοῦρος -kouros), Քորի կամ՝ Քորես (κόρη-kore․ քօղով ծածկուած կնոջ արձան/ներ), Քսոանա (յոգնակի՝ ξόανα - xoana․ փայտէ արձաններ)։ Մարմարէ արձաններուն կամ քանդակներուն համար գործածուած են Քիքլատես կղզեխումբէն Փարոս եւ Նաքսոս կղզիներուն նշանաւոր մարմարը։

Ք․ա․ 600, Քուրոս․ գտնուած Փոսիտոնա աստուծոյ տաճարին մէջ, Սունիօ․
Ք․ա․ 510, Արիստիոյին կոթողը․
Ք․ա․ 550-540, Տորիֆորոսին կոթողը․ Գտնուած՝ Թեմիսդոքլիին պարսպապատին մէջ․
Ք․ա․ 500, Օփլիդոտրոմոս – կոթող․ գտնուած Թիսիոնի հնագիտական վայրը
Ք․ա․ 510-500, Արիսթետիքոսին Քուրոսը․ գտնուած Ատտիկէի Մեսողիա շրջանին հնադարեան դամբանի մը մէջ․

Կը ցուցադրուին նաեւ քանդակներու կտորներ, արձանիկներ, արձաններու մասեր․ գտնուած են Աթէնքի Քերամիքօ հնագիտական վայրի Տիփիլոն դամբանին մէջ, Տիլոս, Միլոս եւ Սիֆնոս Քիքլատեան կղզեխումբի կղզիներուն մէջ, Միկինես, Վիոթիա շրջաններուն հնաբանական վայրերուն մէջ եւ Ատտիկէի զանազան շրջանները՝ Աթէնք, Անավիսոս, Թիսիոն, Քերաթէա, Սփադա, Էլեֆսինա, եւ Սունիօ։

Ք․ա․ 730-720, կին աստուածուհիի գլխակապով արձան․ գործը ազդուած է Ասորիներէն։
Ք․ա․ 660-650, Քորի․ Նիքանտրային Արթեմիսը Dedication of Nikandre
Ք․ա․ 630-620, Իրա աստուածուհիին իրանը․Միկինեսի Աքրոփոլի
Ք․ա․ 600 Երիտասարդ Քուրօի գլուխ․ Քերամիքոս հնագիտական վայր, կեցած Տիփիլօ մեծ դրան․
Ք․ա․ 600, Քուրոս, Սունիօ
Ք․ա․ 570-550, Սփինքս․ գտնուած՝ Սփադա, Ատտիկէ
Ք․ա․ 560, ուրախ երիտասարդի դէմք․ Գտնուած Էլեֆսինայի հնագիտական վայրին մէջ
Ք․ա․ 6-րդ դար․ Քորի՝ երիտասարդուհիի դէմք․ Գտնուած Էլեֆսինայի հնագիտական վայրին մէջ
Ք․ա․ 550, թաղուած Քուրոս․ 2,14 հասակով երիտասարդի իրան․ Միլոս կղզին գտնուած․
Ք․ա․ 550, Նիքի (յաղթութեան) տաճարի ճակտոց․ Տիլոս կղզին գտնուած
Ք․ա․ 550, թաղուած Քուրոս․ Գտնուած՝ Վոլոմանտրա, Ատտիկէ
Ք․ա․ 540, Քուրոսի գլուխ․ Վիոդիա
Ք․ա․ 540-530, թաղուած Քուրոս․ Մերենտա, Ատտիկէ
Ք․ա․540, Քուրոսի գլուխ․ գտնուած Ափոլոն աստուածին տաճարին մէջ, Վիոդիա
Ք․ա․ 510, Արիսթոսին կոթողը․ Ատտիկէ
Ք․ա․ 530, «Քուրոս Քրիսոս»․ գտնուած ՝ Անավիսոս, Ատտիկէ
Ք․ա․ 500, թաղման քանդակ, գտնուած է՝ Թիսիոն, Աթէնք
Ք․ա․ 500, 1,98 մ․ հասակով «Մեսողիայի Քուրոսը», գտնուած՝ Մեսողիա, Ատտիկէ
Ք․ա․ 510-500, դամբանի յենարան․ քանդակը կը ցուցնէ մարզական խաղեր
Ք․ա․ 510-500, Թաղուած Քուրոսի յենարան․ կը ցուցնէ մարզական խաղեր
Ք․ա․ 510-500, թաղուած Քուրոսի յենարան․ կառուցուած՝ Թեմիստոքլիսի պարսպապատին մէջ․ կը ցուցնէ մարզական խաղեր
Ք․ա․ 510-500, թաղուած Քուրոսի յենարան․ կառուցուած՝ Քերաքմիքոսի Թեմիստոքլիսի պարսպապատին մէջ․ կը ցուցնէ մարզական խաղեր
Ք․ա․ 510-500, Քուրոսի գերեզմանաքարի ոտնաքարի քանդակ․ հաւանական է մարզիկի մը տապանէն։ Գտնուած՝ Քերաքմիքոսի Թեմիստոքլիսի պարսպապատին կից․

Նկարներ՝ վերեւ նշուածներուն հնաբանական վայրերէն

Քերամիքոս հնագիտական վայրը․ Տիփիլոն, Փոմփիոն, Էրիտանոս, սուրբ Դուռը եւ Թեմիսդոքլիին պատը։
Տիլոս․ կղզեակին հնագիտական վայրը
Միկինես հնագիտական վայր - «Առիւծներու Դարպաս» մուտքը
Սունիօ․ հնագիտական վայրը․ կ՛երեւին աջին՝ Մաքրոնիսոս եւ ձախին՝ Քէա կղզիները
Էլեֆսինա․ հնագիտական վայրը
Միլոս․ հին թատրոնը
Թեմիսդոքլիին պարսպապատը․ կը շրջապատէ Աթէնքի Աքրոփոլիսը
Թիսիօ․ հնագիտական վայրը եւ Իֆեստոսին տաճարը

Դասական շրջանի քանդակներ, Ք.Ա. ․ 5-րդ դար

Գետնայարկ, թիւ 14 – 28 սրահներ

Այս հաւաքածոն կ՛ընդգրկէ դասական շրջանի մարմարէ եւ պղինձէ քանդակագործութիւններ։ Թիւ 14 սրահին հիւրընկալուած քանդակները, դասական շրջանի «խիստ» ոճին կը պատկանին։ Քանդակներուն մեծամասնութիւնը կը պատկանին Էղինա կղզիին վրայ գտնուող Աֆէա տաճարին, նոյնպէս՝ Ք.Ա. ․ 5-րդ դարասկիզբի պղինձէ արձանիկները։

Թիւ 15 սրահին մէջ ցուցադրուող «Արթեմիսիօ աստուածին» պղինձէ հսկայ արձանը Աթէնքի Հնագիտական ազգային թանգարանին խորհրդանիշներէն մէկն է․ գտնուած է Էվիա կղզիին Արթեմիսօ հրուանդանին բացերը։ Ունի 2,09 մ․ հասակ եւ դասական շրջանի պղինձէ հազուագիւտ արձաններէն է։ Անոր «խիստ ոճը» կը վերագրուի Քալամիս քանդակագործին Κάλαμις – Calamis։

Նոյն սրահը կը հիւրասիրէ նաեւ Ք.Ա. ․ 460 «Միլոսին սկաւառակը» հսկայ յուշարձանը եւ «Էլեֆսինայի խորհուրդները»․ հսկայ քանդակ՝ 1,52 × 2,20 մ․ գտնուած է Էլեֆսինա 1859 եւ կը պատկերացնէ ծեսական արարողութիւն մը․- Տիմիթրա եւ Փերսեֆոնի աստուածուհիները յաջորդաբար, արքայական գաւազանը եւ ջահ բռնած Դրիփդօլեմօ գահաժառանգին (Էլեֆսինայի Քելօոս թագաւորին զաւակը) ցորենի հասկեր կու տան․ Փերսեֆոնին նաեւ կ՛օրհնէ արքայազնը։ Այս քանդակին կրկնօրինակը Նիւ Եորքի Միթրոփոլիդան Թանգարանին մէջ կը գտնուի։

Ք․ա․ 460 «Արթեմիսիօ աստուած»․ Զե՞ւս թէ՞ Փոսիտոն աստուածը կը ներկայացնէ․․․ 2,09 մ․ հասակ եւ լայնքը՝ 2,10 մ․
Ք․ա․ 460, «Միլոսին սկաւառակը»
Ք․ա․ 440-430 «Էլեֆսինայի խորհուրդներ»
«Անտիքիթիրային պատանին» Ք․ա․ 340 պղինձէ արձան, հասակը՝ 1,94 մ․ գտնուած 1901 Անտիքիթիրա կղզիին նաւաբեկութեան
Ք․ա․490-480 Զեւս աստուծոյ պղինձէ արձանիկ․ գտնուած է Ամվրաքիա, Էթօլոաքարնանիա․

Դասական շրջանի Յուղարկային կոթողներ, Ք.Ա. ․ 5-րդ դար

Գետնայարկ, սրահներ 16 – 18

Աքրոփոլիսին վերակառուցման աշխատանքներէն վերջ, արժանի գեղարուեստագործեր աշխատանք կը գտնեն անհատներու մօտ։ Հսկայ կոթողներու շինութիւնը կը տարածուի մինչեւ Ք.Ա. ․ 317, իսկ անկէ ետք, կոթողներուն հասակը կը սկսի նուազիլ։ Սրահներուն մէջ կը ցուցադրուին նաեւ «լիքիթոս»ներ λήκυθος - lécythe․ լիքիթոս՝ ճերմակ աման/ներ, ուր հոտաւէտ ձէթ կը պահուէր, մարմնոյ խնամքին համար։

Ք․ա․ 400 Իղիսօի յուղարկային կոթողը (Փենտելիքօ լերան մարմարէ շինուած)․ գտնուած Քերամիքօ հնագիտական վայրի գերեզմանատունը
Ք․ա․ 420 , Միրինիին Յուղարկային Լեքիթոսը (Փենտելիքօ լերան մարմարէ շինուած) ․ գտնուած է Սինտաղմա, հնադարեան գերեզմանոցը․
Ք․ա․ 430 Մնիսիղորայի եւ Նիքոխարուսի յուղարկային կոթողը․ գտնուած Վարի, Ատտիկէ
Ք․ա․ 5-րդ դարու վերջերը․ հերոսացած ընտանիքի յուղարկային կոթող․ գտնուած Թիվա, Վիոթիա
Ք․ա․ 420 պատանիի մը յուղարկային կոթող․ անոր կ՛ ընկերակցի պզտիկ ծառան (Փենտելիքօ լերան մարմարէ շինուած)․ գտնուած է էղինա կղզին
Ք․ա․ 410 ուխտանուէր․ գտնուած Նէօ Ֆալիրօ, Ատտիկէ
Ք․ա․ 400 մարմարէ քանդակ, գտնուած Փիրէա․ Տիոնիսոս աստուածը երկնցած։ Բազմոցին ոտքին կին մը, Փետիա, կը դառնայ մարդու մը կողմը․ ան աջ ձեռքին թատերական դիմակ մը կը բռնէ։ Ներկայ են երկու դերասաններ․ մէկը թմբուկ կը բռնէ, միւսը՝ դիմակ։

Երկրորդ դասական շրջանի քանդակներ, 4-րդ դար

Գետնայարկ՝ սրահներ 23 – 27

Աթէնքի եւ Սփարդիին քաղաք-պետութիւններուն միջեւ 30 տարի տեւող շարունակ հակամարտութիւնները, կը պառակտեն յունական աշխարհն ու կը վերջանան Ք.Ա. ․ 404 թուականին, Աթէնքի եւ անոր դաշնակիցներուն պարտութեամբ։ Հետեւանքը ծանր կ՛ըլլայ․ քաղաք-երկիրները կը տկարանան եւ յաջորդաբար կը հպատակին Հիւսիսային Յունաստանի Մակետոնական թագաւորութեան։

Քանդակները եւ արձանները աւելի սրտայոյզ են։

Ք․ա․ 380 Ծովային յաւերժահարսի արձան․ գտնուած է Էփիտաւրօ - Ասքլիփիօ տաճարի արեւմտեան ճակտոցին աջ կողմի անկիւնի ծայրամասը կը կազմէր․
Ք․ա․ 340 «Որսորդին յուղարկային կոթողը» երիտասարդ մը սիւնին կրթնած, ոտքերը խաչաձեւ, բռնած նապաստակներու որսորդութեան յատուկ զէնքը․ ոտքին տակ՝ տխուր ծառան եւ շունը։ Աջին՝ մեռնողին տխրադէմ հայրը (քանի կիսադէմ է՝ ողջ է)։ Գործը կը վերագրուի Սքոփաս Scopas քանդակագործին եւ կամ անոր աշակերտներէն մէկուն․ գտնուած՝ Իլիսոս գետի հովիտին։
Ք․ա․ 340 – 330, «Մարաթոնի պատանին», պղինձէ արձան, գտնուած Մարաթոնի ծովուն բացերը․ կը վերագրուի Փրաքսիթելիսի Πραξιτέλης - Praxitèle դպրոցին։ Կը նկատուի դասական շրջանի գլուխ-գործոցներէն։ Գործը կը վերագրուի Սքոփաս Scopas քանդակագործին։
Ք․ա․350-325 «Արիստոնաւթիին յուղարկային կոթողը» Stèle d'Aristonautes ․ Դամբանի «նայիսքոս»ը (naiskos - տաճարիկ)․ գտնուած է Քերամիքոյին գերեզմանատունը։
Ք․ա․ 340 , «Անտիքիթիրային պատանին» Ο έφηβος των Αντικυθήρων - պղինձէ արձան 1,94 մ․ հասակով, գտնուած է Անտիքիթիրա կղզիին բացերը։
Ք․ա․ 3-րդ դարուն առաջին կիսուն․ Դամբանի քանդակ, կը պատկերացնէ երիդասարտ Եդովպիացի մը որ կը փորձէ զսպել յովազի մորթով պատուած ձին ։
Ք․ա․ 330-325, Դամբանի տաճարիկի քանդակ․
Ք․ա․ 4-րդ դարու վերջերը․ Նիքոմիտայի եւ անոր ամուսնոյն դամբանին տաճարիկին քանդակը․
Ք․ա․ 4-րդ դարու վերջերը․ «Ամազոնոմախիա» - Ամազոններու կռիւի պատկերացումի գօտեքանդակէ մաս մը․ գործը կը վերագրուի Փրաքսիթելիսին դպրոցին։

Հելլենիստական քանդակներ

Գետնայարկ՝ սրահներ 29 – 30

Այս շրջանի պատկանող գլխաւոր ցուցադրութիւններէն են՝

Ք․ա 300, Թեմիս աստուածուհիին արձան, Փենտելիքոն լերան մարմարէն շինուած․ Գտնուած է 1890 , արեւելեան Ատտիկէ, Ռամնունտա Ραμνούντα վայրը, Նեմեսիսին նուիրուած տաճառիկին մէջ։
Ք․ա․ 130, Փոսիտոնա աստուծոյ արձան՝ 2,35 մ․ հասակով – գտնուած է Միլոս, ք․ա․ 1877 ։
Ք․ա․ 100 , Աֆրոթիդի եւ Փանաս․ աստուածուհին իր տրեխով ամբարտաւան Փանային կը սպառնայ։ Արձանին հասակը՝ 1,29 մ․ է եւ ան շինուած է Փարօ կղզիին մարմարէն։
Ք․ա․ մօտաւորապէս 100,«Գաղղիացի մարտիկ»․ արձանի շինութիւնը ազդուած է Փոքր Ասիոյ յունական գաղթօճախ՝ Փերկամոյի քանդակագործութեան ոճէն։
Ք․ա․ 330-320է․, Ողիմպիական խաղերու Բռնցքամարտիկի ախոյեանի պղինձէ դէմք․ գտնուած Ողիմպիա (հին Ողիմպիական խաղերուն վայրը, Պեղոպոնեզ)․ գլխուն վրայ կան հետքերը ախոյեանի ձիթենիէ պսակին։
Ք․ա․ 3-րդ - 1ին դար․ Վիոն Վորիսթենիդի Փիլիսոփային պղինձէ դէմքը (անոր արձանէն կտոր մը) մարդու բնական հասակի․ գտնուած է 1901 Անտիքիթիրա կղզիին նաւաբեկութեան՝ Ք․ա․1-ին դար։
Ք․ա․ 240, կոչուած է «Անտիքիթիրայի փիլիսոփան»․ պղինձէ արձանէ մաս մը – կ՛ենթադրուի թէ Վիոն Վորիսթենիդիսին Βίων Βορυσθενίτης արձանէն է․ գտնուած է 1901 Անտիքիթիրա կղզիին նաւաբեկութեան՝ Ք․ա․1-ին դար։
Ք․ա․ 1-ին դար, դրուագեալ աչքերով պղինձէ արձանի դէմք․ Գտնուած Տիլոս կղզիին Փալեստրա Լիճ կոչուած հնագիտական վայրին մէջ։
Ք․ա․ 300, Մեծն Աղեքսանտր, գլուխը՝ առիւծի մոր շինուած է Փենտելիքոն լերան մարմարով – գտնուած է Աթէնքի Քերամիքոս հնագիտական վայրին մէջ։
Ք․ա․ 1-ին դար – «Գաղթական փոքրիկը եւ իր ընկերը» մարմարէ արձանիկ (ընկերը՝ շունիկ մըն է)․ այդպէս կոչուած է, որովհետեւ Փոքր Ասիոյ աղետէն ետք, գաղթական յոյներ իրենց հետը Յունաստան բերին 1922։ Գտնուած է Փոքր Ասիոյ Նիսայի Ղերոնտիքօ շրջանը։
Ք․ա․ 3-րդ դար - «Փոքրիկն ու բադիկը»․ գտնուած է Լամիա․ (Բադիկը փոքրիկին յենուած կոթողիկին վրայ է)․
Թատրոնի դիմակներու քանդակներ

Հռոմէական շրջանի քանդակներ

Գետնայարկ, սրահներ 31-33

Ք․ա․ 10, Օգոստոս կայսրին պղինձէ արձանէն կտոր մը․ ունի 1,23 մ․ բարձութիւն
80 Հռոմէացիի արձան, գտնուած Տիլոս կղզին․
Ատրիանոս կասրին ժամանակաշրջան՝ 117-138, Աթէնք գտնուած Ատրիանոս կայսրին գլուխին վիթխարի արձան
Ատրիանոս կայսրին ժամանակաշրջան՝ 117-138, Անտինոոսին կիսանդրին – շինուած ՝ Թասոս կղզիին մարմարով – գտնուած է Փաթրա (Պեղոպոնեզի հիւսիս արեւմուտք, Յունաստանի կարեւոր նաւահանգիստ)
Հերովդես Ատտիկեցիին կիսանդրին - Ատրիանոս կայսրին ժամանակաշրջան
Ատրիանոս կայսրին ժամանակաշրջան․ «Քնացած Քրմուհին» պառկած յովազի կաշիի վրայ

Հռոմէական կրկնօրինակներ, յունական դասական ծագումով

Գետնայարկ, սրահ 20 եւ 21

Ք․ա․ 3-րդ դարուն կէսեր․ «Աթինա Վարվաքիոն», արձանիկ (կրկնօրինակ բուն արձանէն 12 անգամ աւելի մեծ) գտնուած է Աթէնքի Վարվաքիոն դպրոցին մօտերը։
Ք․ա․ 140 - «Արդեմիսիոյի հեծեալը»․ պղինձէ արձան, Էվիա կղզիին Արդեմիսիօ հրուանդակին բացերը գտնուած․ կը վերանորոգուի (կտորները իրարու կը միացուին) 1971
Ք․ա․ 1-ին դար – «Տիատումենոս»․ 1,95 մ․ հասակ, Ք․ա․ 420 արձանին կրկնօրինակը․ գտնուած է Տիլոս կղզին։
Ք․ա․ 4-րդ դարու վերջերը․ Նիքի (թեւաւոր յաղթանակ) արձանիկ, գտնուած Փարոս կղզին։ Արդեմիս աստուածուհիին տաճարին արեւմտեան ճակտողին ձախ անկիւնի ծայրամասը կը կազմէր։

Ձերարհեստ

ԳԵտնայարկ, սրահներ 36 – 39

Այս սրահները կը ցուցադրեն պղինձէ պզտիկ առարկաներ։ Այս իրերուն մեծ մասը կը պատկանի «Քարափանոս հաւաքածոյ»ին․ Քարափանոս հնագէտի պեղումներէն գտնուած իրեր, 1875 – 1877։

Թիւ 36 սրահը կը հիւրընկալէ «Երկրաչափական ժամանակաշրջան»էն առարկաներ, Ք.Ա. ․ 9-րդ դար․ կենդանիներու եւ մարդերու արձանիկներ, գոհարեղէններ զետեղուած վերակառուցուած դամբանի մը մէջ եւ կաթսաներ։ Ք.Ա. ․ 6-րդ եւ 5-րդ դարերու արձանիկներուն կողքին կան նաեւ ուխտանուէրներ եւ դիմակներ որոնք գտնուած են Տոտոնի քաղաքի Զեւսի տաճարին մէջ։

Թիւ 37 սրահին իրերը գտնուած են Ողիմպիայի տաճարին մէջ Ք.Ա. ․ 600 թուականին․ արծիւներով կողովներ, զէնքեր, պահպանակներ եւ Զեւս աստուածին պատկանած գլուխ մը (Ք.Ա. ․ 520 – 510 )։

Թիւ 38 սրահը կը հիւրընկալէ Աքրոփոլիսին վրայ գտնուած իրերը․ Աթինա Փրոմախոս, Ք.Ա. ․ 5-րդ դար եւ առասպելաբանական արարածներ։ Նաեւ՝ «Անտիքիթիրային մեքենան»՝ Ք.Ա. ․ 80, գտնուած համանուն Անտիքիթիրա կղզիին բացերը․ գտնուած մեքենային շուրջ ենթադրութիւնները շատ են, սակայն թանգարանին կարծիքն է թէ նաւարկութեան գործիք մըն է։

Թիւ 39 սրահը կը հիւրընկալէ վերանորոգուած ասպազինում եւ կառք մը։ Նաեւ կը հիւրասիրէր Հելլենիստական շրջանէն «Քալիմնոսի տիկինը» արձանը, որը վերադարձուած է համանուն կղզին ու այժմ կը ցուցադրուի Քալիմնոսին թանգարանին մէջ։

Անտիքիթիրային մեքենան․ մեքենան կը բաղկանայ 32 անիւներէ եւ մետաղեայ տախտակներէ, որոնց վրայ կան երկնային կենդանակամարի, ամիսներու, խաւարումներու եւ համայունական խաղերու արձանագրութիւններ։ Կը հաշուէ արեգակնային ու լուսնային օրացոյցը։ Կ՛ենթադրուի թէ աստղադիտակ մըն է։

Յունական դիցաբանութեան քարշելի արարածի՝ Կորկոնա, գլուխ․ գտնուած է Սփարդի, Աթինա Խալքիիքոսի տաճարին մէջ, Ք․ա․ 500
Կորնթոսեան սաղաւարտներ, գտնուած Ողիմպիայի տաճարին մէջ, Ք․ա․ 7-րդ եւ 6-րդ դար․։
Անտիքիթիրա մեքենայէն կտոր մը․
Ք․ա․ 400, Պղինձէ ճռինչ, կը պատկերացնէ Տիոնիսոս աստուածը խմելու պահուն

Գետնայարկ, սրահ 43․ կը հիւրընկալէ Ստաթադոս հսկայ հաւաքածոն․-

Ք․ա․ 440 «Կաւէ հովիւ»․ գունաւոր․ Վիոթիայի արուեստ․
Ք․ա․ 320, Պղինձէ հայելիի կապարիչ / պատեան – կը պատկանի Սդաթադոս հաւաքածոյին
Ք․ա․ 3-րդ դար․ Ոսկիայ հերաժանեակ՝ Արթեմիս աստուածուհիին կիսանդրիով․ կը պատկանի Սդաթադոս հաւաքածոյին
Ոսկիայ օղեր, 1ին- 3րդ դար․

Կաւագործութիւն, պզտիկ առարկաներ

Առաջին յարկ, թիւ 49 – 56 սրահներ

Առաջին յարկին բոլոր սրահները կը հիւրընկալեն կաւագործութեան եւ ուրիշ փոքր առարկաներ։ Իրերը կը ցուցադրուին ըստ դարաշրջանի՝ Ք.Ա. ․ 11-րդ դարէն մինչեւ հռոմէական ժամանակաշրջան եւ ըստ նիւթի՝ «կարեւոր սրբավայրեր» (սրահ 52), «թաղմանական սովորութիւններ» (սրահ 53) եւ «կինն ու երեխան» (սրահներ 55, 56)։

Թիւ 48 սրահին մէջ ցուցադրուին Սանթորինի կղզիի Աքրոթիրի Թիրա հնագիտական վայրի որմանկարները․ (տե՛ս աւելի վեր՝ Սանթորինի կղզի, Աքրոթիրի Թիրա – Որմանկարներ․ Ք.Ա. ․ 16-րդ դար, Նոր Պղինձի Դարաշրջան)։

Միկինէական եւ երկրաչափական ժամանակաշրջանի ամաններ, անօթներ

Սրահ 49 կը հիւրընկալէ հնադարեան կաւէ առարկաներ․ Միկինէական շրջանի վերջաւորութենէն մինչեւ երկրաչափական ժամանակաշրջան։ Այցելուն հնարաւորութիւնը կ՛ունենայ տեսնելու բնապաշտ զարդարանքին յառաջդիմական անհետացումը եւ անոր փոխարինումը երկրաչափական ձեւերով։ Էլեֆսինայի «Իսիս» Ίσις - Isis կոչուած դամբանին մէջ (այդպէս կոչուած է, որովհետեւ հոն գտնուած է համանուն աստուածուհիին արձանիկը) գտնուած 68 ամանները նախա-երկրաչափական ժամանակաշրջանի «ներկայացուցիչներն» են (Ք.Ա. ․ 10-րդ դար)․ բնազարդերը միմիայն գիծ, շեղանկիւն եւ շրջանակ են։ Գոհարեղէնի տուփերէն մէկը կը պարունակէր սպիտակ հիւթ մը լսնակաւէ kaolin բաղկացած․ հաւանաբար՝ արդուզարդի գործածութեան համար։

Ք․ա․ 14րդ - 13րդ դար․ Պղինձի դարաջրանի վերջին ժամանակի անօթ ձիակառքի պատկերացումով
Ք․ա․ 15-րդ դար․ Մար/եր amphora (ամանի տեսակ) գտնուած է Միկինեան գերեզմանի մէջ, Արղոս.
Ք․ա․ 12-րդ դար․ Մարտիկներու հրաբերան (հսկայ բաժակի իմաստով) κρατήρας - cratère
Ք․ա․ 10-րդ դար․ Երկրաչափական շրջանի անօթ
Ք․ա․ 760, հսկայ մար (իբրեւ յուղարկային յուշարձան). Տիփիլօ Δίπυλο (Աթէնքի պարսիպին արեւմտեան մասի մեծ դուռը, ծանօթ իբրեւ՝ Քերամիքոյի Դռներ)
Ք․ա․ 8-րդ դար, Երկրաչափական դարաջրանի վերջին ժամանակի յուղարկային հրաբերան (հսկայ բաժակի իմաստով) κρατήρας – cratère
Ք․ա․ 750 – 735 Երկրաչափական դարաջրանի վերջին ժամանակի հրաբերան (հսկայ բաժակի իմաստով) κρατήρας - cratère ․ Ատտիկէ
Ք․ա․ 740, ամանի ամենահին օրինակներէն յունական արձանագրութեամբ (յունական արդի այբուբենի ծագումէն ետք) ․․․ος νῦν ὀρχεστôν πάντον ἀταλό(τατα)... Տիփիլօ Δίπυλο (Աթէնքի պարսիպին արեւմտեան մասի մեծ դուռը, ծանօթ իբրեւ՝ Քերամիքոյի Դռներ)
Ք․ա․ 700, սափոր, հին ատտիկեան պայմանադրական անուանումով՝ «Անալադոյին գծագրիչը», քանի գտնուած է Ատտիկէի Անալադօ Ανάλατο շրջանին մէջ․
Ք․ա․ 7-րդ դար․ կնոջ արձանիկ շարժուն ոտքերով․ գտնուած Թիվէ, Վիոթիա հնադարեան աշխատանոցի մը մէջ․ բնորդ՝ 2004 Յունաստանի մէջ կայացած Ողիմպիական Խաղերուն բախտբերին mascot

Ատտիկեան կաւագործութիւն սեւ պատկերացումներով

Առաջին յարկ, սրահներ 52 եւ 53

Ք․ա․ 620 – 610, Ատտիկիան սեւ գոյնի պատկերացումներով մար amphora․ Հեռակլեսը կը կռուի Նեսոս Ձիացուլին դէմ, ձախին քարշանք մը կը վազէ եւ անոր ետեւը՝ ծովամայր մը
Ք․ա․ 625 – 600 Մար amphora ․ ծանօթ իբրեւ «Փիրէային մարը» - աքլորիկի պատկորացումով վիզ - ա․մասը կը պատկերացնէ երկու կառքեր եւ երեք կառապաններ, իսկ բ․ մասը՝ ծաղկաւոր զարդարանքներ,
Ք․ա․ 600 – 575, քարշալի ծովամայրի պատկերացումով ատտիկեան աման․
Ք․ա․ 575 – 550, ատտիկեան մար, մրտենիէ պսակի նկարումով․ Ֆալիրօ, Ատտիկէ
Ք․ա․ 550 ատտիկեան մար, կը պատկերացնէ Հերակլեսը որ Իոլաոյի օգնութեամբ Լեռնէա Հիտրան Lernaian Hydra կը սպաննէ․ անոր կը դիտեն Աթինա եւ Հերմես աստուածները․ գտնուած է Էրեդրիա, էվիա
Ք․ա․ 550 – 540 , ատտիկեան կոթողի հրաբերան (հսկայ բաժակի իմաստով) κρατήρας – cratère․ ա․ մասը կը պատկերացնէ Հերակլեսը եւ Նեմէայի առիւծը, իսկ բ․ մսաը՝ առիւծներու միջեւ երկու մարդ․ գտնուած է Թեսփիես, Վիոթիա
Ք․ա․ 540, Պեղոպոնեզի Լաքոնիա շրջանի արուեստ․ Խմելագաւաթ κύλικας kylix․գտնուած Սորրենդօ Σορρέντο Sorrento (հարաւային Իտալիոյ հին յունական գաղթօճախներ)
Ք․ա․ 510, ատտիկեան մար․ կը պատկերացնէ հեծելարշաւի քառաձիակառք
Ք․ա․ 6-րդ դար․ ատտիկեան մար
Ք․ա․ 500, Թիսէան եւ Մարաթոնի ցուլը․ գտնուած՝ Էրեթրիա, Էվիա
Ք․ա․ 480, Թիսէան Մինոդաւրոն կը սպաննէ
Ք․ա․ 5-րդ դար, կռմբամարտիկներ
Ք․ա․ 5-րդ դար ․ Մենամարտ՝ Յոյն եւ պարսիկ զինուորներու, յոյն զինուորին նպաստաւոր դիրքը զգալի է

Ատտիկեան կաւագործութիւն կարմիր պատկերացումներով

Առաջին յարկ, սրահներ 54 – 56

Ք․ա․6 -րդ դարավերջ․ Մար, կը պատկերացնէ մարտի պահ մը
Ք․ա․ 500 Խմելագաւաթ κύλικας kylix․ կը պատկերացնէ Հերակլեսը եւ Անտէոս Ηρακλής και Ανταίος
Ք․ա․ 470 ատտիկեան մար․ Թիսէաս Θησέας
Ք․ա․ 440 – 430, Սափֆոն Sappho ընկերուհիներուն իր բանաստեղծութիւններէն մէկը կը կարդայ․ Վարի, Ատտիկէ
Ք․ա․ 430, հարսանեկան կաթսայ, կը պատկերացնէ ընտանեկան պահ մը
Ք․ա․ 430 – 420 ատտիկեան թակոյկ․ Էլենիին առաջին առեւանգումը (Թիսէայէն)
Ք․ա․ 5-րդ դար․ Թակ՝ կը պատկերացնէ խնճոյքի պահ մը
Ք․ա 4-րդ դար․ ատտիկեան գործ․ Ուխտանուէր՝ կը պատկերացնէ Էլեֆսինայի խորհրդաւոր արարողութիւնները

Եգիպտական հաւաքածոյ

Գետնայարկ, սրահներ՝ 40 եւ 41

Աթէնքի Ազգային Հնաբանական Թանգարանի գետնայարկին թիւ 40 ու 41 սրահները յատկացուած են հիմնարկին Եգիպտական հաւաքածոյին․ միակը՝ Յունաստանի մէջ։ Հաւաքածոն թանգարանին նուիրուած են Եգիպտոսի երկու յոյն բնակիչներ․ 1880 – 1885 Աղեքսանտրիա քաղաքէն Իոաննիս Տիմիթրիու (բնիկ Լիմնոս կղզիէն) եւ 1904 Գահիրէի բնակիչ Ալեքսանտրոս Ռոստովիչ։

Այս հաւաքածոն բաղկացած է Ք.Ա. ․ 5-րդ հազարամեակէն մինչեւ 354 առարկաներէ․ պապիրոսներ, նշանագրեր, կանոպէական անօթներ, «բզէզներ» scarabée, դագաղանման գերեզմաններ sarcophage եւ զմռսուած մարմիններ momie։ Նաեւ՝ արձաններ եւ արձանիկներ Եգիպտոսի Հելլեսիստական եւ Հռոմէական ժամանակաշրջաններէն։

Ք․ա․ Եգիպտոսի Հին կայսրութեան 5-րդ Հարստութեան շրջան՝ 2465 – 2325/ թագաւորական գրագիր Ռահոդեփի արձանը․ Սաքարա, Եգիպտոս
Ք․ա․ 2527 – 2135 հին թագաւորթեան շրջան, Փարաւոնի մը արձանէն կտոր մը․ Ջրակիճէ alabaster շինուած
Ք․ա․ 2575 – 2135 հին թագաւորութեան շրջան – թաղման համոզումներ, հաւատքներ
Ք․ա․ 2416 – 2392Հին թագաւորութեան 5-րդ Հարստութեան շրջան, կնոջ փայտէ արձան, կը պատկերացնէ արմտիքի աղացման պահ մը
Ք․ա․ 715 - 670, 25-րդ Հարստութեան վերջաւորութեան․ իշխանուհի – քրմուհի Թագուշիդի արձանը, գտնուած՝ Աղեքսանտրիա Մարէոդիս լիճին մօտերը, Եգիպտոս
Ք․ա․ 2րդ – 1ին դար․ Աղեքսանտրիա – «կռմբամարտիկներ
Հելլենիստական – հռոմէական ժամանակաշրջան․ պատանի Նիլոսի (կամ Նեղոս) գերեզմանաքարի կոթողի յունարէն արձանագրութիւնը
Ք․ա․ հռոմէական շրջան – Թօթ աստուած ներկայացուած կապիկի շանագլուխով
1ին – 2րդ դար․ Մարմարէ արձան Իսիտա-Բախտ-Փելաղիա աստուծոյ․ գտնուած Մարաթոնա

Դագաղանման գերեզմաններ – դամբաններու զարդարանքներ, կոթողներ – զանազան իրեր

Ջրակիճէ alabaster շինուած դամբանի համար ամաններ՝ ջուրի եւ ուտելիքի
Եգիպտական «պումըրանք»
Մետաղէ արձանիկներ՝ Իսիս, Նաֆթիս, Հորուս եւ Հարփոքրադիս աստուածներու
Ֆրանազդի եւ կնոջ՝ Մերիդմուդեսի երկերեսանի կեղծ պատուհաններ․ կրաքարէ շինուած
Հելլենիստական – հռոմէական ժամանակաշրջան – Դիակները զմռսելու ժամանակ անոնց ստուգումին համար գործածուած փայտէ տախտակներ
Հելլենիստական – հռոմէական ժամանակաշրջան – Օսիրիս աստուածուհիին աղօթող Նախդանուպիս քուրմին քարէ արձանը