Ֆելիքս Վալոթոն

Ֆելիքս Վալոթոն; ֆրանսերէն՝ Félix Vallotton
Ծննդեան անուն	ֆրանսերէն՝ Félix Édouard Vallotton
Նաեւ յայտնի է իբրեւ	Vallotton, Felix
Ծնած է	28 Դեկտեմբեր 1865[…]
Ծննդավայր	Լոզան, Զուիցերիա
Մահացած է	29 Դեկտեմբեր 1925[…] (60 տարեկանին)
Մահուան վայր	Նէյի-սիւր-Սեն, Սենա, Ֆրանսա; Փարիզ
Քաղաքացիութիւն	Զուիցերիա; Ֆրանսա
Մայրենի լեզու	Ֆրանսերէն
Ուսումնավայր	Ժիւլիան Ակադեմիա
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Étude de fesses?, The Abduction of Europa?, Louis-Alfred Natanson?, The White and the Black?, The Sick Girl? եւ Intimités?
Տեսակ	դիմապատկեր, Բնանկար, Նկարչութիւն, դիցաբանական գեղանկարչություն?, Մերկ պատկերներ, ինքնապատկեր? եւ լուռ բնութիւն
Մասնագիտութիւն	գեղանկարիչ, քանդակագործ, Քաղաքական արուեստի քննադատ, փորագրիչ, նկարազարդող, վիպասան, նկարիչ-փորագրող, գրագէտ, գծանկարիչ, տեսողական արուեստագէտ
Ամուսին	Gabrielle Bernheim?

Ֆելիքս Էտուար Վալոթոն (28 Դեկտեմբեր 1865(1865-12-28)^[1]^[2]^[3]^[…], Լոզան, Զուիցերիա^[4]^[5]^[6] - 29 Դեկտեմբեր 1925(1925-12-29)^[4]^[1]^[7]^[…], Նէյի-սիւր-Սեն, Սենա, Ֆրանսա^[8]^[6]^[9]
Փարիզ^[10])՝ ֆրանսացի արուեստագէտ, նկարիչ, փորանկարիչ, քանդակագործ, արուեստի քննադատ եւ վիպագիր մըն է։

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ֆելիքս Վալոթոնը ծնաւ 28 Դեկտեմբեր, 1865 թուականին, Լոզան, Զուիցերիա, միջին դասակարգէն բողոքական ընտանիքի մը մէջ։ 1882-ին մտաւ Փարիզի Ժուլիան Աքատեմիան, պոստ-իմպրեսիոնիստ արտիստներէ յաճախած արուեստարանները։ Տասը տարուայ մէջ, երիտասարդ զուիցերիացին կը յաջողի յայտնի դառնալ Փարիզի յառաջապահ արուեստագէտներու միջավայրին մէջ։ Իր հռչակը միջազգային կը դառնայ իր փորանկարներուն ու գծագրութիւններուն շնորհիւ։ Բազմաթիւ ցուցահանդէսներու կը մասնակցի։

Գծագրութիւն մը «Լա Բէբինիէր» պարբերաթերթին համար

1891-էն սկսեալ, բոլորովին կը նորոգէ փորանկարչութեան աւանդութիւնը։ Իր գործը կը սկսի շատ աւելի ցցւիլ։ Իր գծագրութիւնները շատ արժէքաւոր կը դառնան, ու կը սկսին օրաթերթներու ու պարբերաթերթներու մէջ տպուիլ։ 1899-ին կ'ամուսնանայ Կապրիէլ Պերնհայմին հետ։

1900-էն վերջ հետզհետէ կը ձգէ փորանկարչութիւնը, ինքզինքը աւելի նկարչութեան նուիրելու։ Կը նկարէ ընտանեկան պատկերներ, ու կը հետաքրքրուի դասական նիւթերով, տեսանկարներ, մերկ մարմիններ, կենդանագիրներ եւ նաթիւր-մորդներ, որ կը նկարագրէ անձնական ձեւով, իր ժամանակակից արուեստական հոսանքներէն դուրս։

«Լասիէթ ո պըղ» պարբերաթերթը, Վալոթոնի փորանկարներով

1902-ին, Մարտին, կը ստեղծէ «Լասիէթ ո պըղ» (ֆրանսերէն՝ L'Assiette au Beurre) պարբերաթերթին ամենայ ինքնատիպ հրատարակութիւններէն մեկը, որ կը պարունակէ 23 քակուող փորանկարներ։

Իր առաջին անձնական ցուցադրութիւնը տեղի կ'ունենայ 1909-ին, Զիւրիխ։ Իր գործը յաճախ կը ցցւի Փարիզ, մանաւանդ 1910, Յունուարին, Տրիւէ ցոյցասրահը։ Նաեւ կը մասնակցի միջազգային ցուցադրումներու, Եւրոպա կամ ալ Ամերիկա։ Իր եղբայրը, Փոլ Վալոթոնը, կ'օգնէ իր աշխատանքը Զուիցերիա տարածելու։

Ֆելիքս Վալոթոնը աշխատասէր մէկն է, որ միշտ նոր ներշնչող նիւթեր կը փնտռէ, ու արտայայտուելու նոր ձեւեր։ Կը ներշնչուի Համաշխարհային Առաջին Պատերազմին վայրագութիւնով, ու պատերազմին վերջաւորութեան նոր յաջողութեան ժամանակաշրջան մը կ'ապրի։ Կը մահանայ 1925-in, ու կը թաղուի Փարիզի Մոնփարնաս գերեզմանատունը։

Նկարներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Վալոթոնի նկարները
Նկարս (1885), musée cantonal des beaux-arts de Lausanne.
Գնդակը (1899), Paris, musée d'Orsay.
Ջուրին եզերքը քնացած մերկ կին (1921), musée d'art moderne et contemporain de Strasbourg.
Մերկ խարտեաշ կին, 1921, Städel

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 Félix Vallotton
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 Félix Edouard Vallotton — 2006.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q683543"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2256716"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Валлоттон Феликс // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 ^5,7 ^5,8 ^5,9 https://rkd.nl/explore/artists/79111
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 https://hls-dhs-dss.ch/de/articles/016179/2014-01-15/
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Félix Vallotton
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6573462r/f63.item.r=Neuilly.texteImage
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 Ռուսական մեծ հանրագիտարան — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a>
↑ ^10,0 ^10,1 ^10,2 (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ ^11,0 ^11,1 (unspecified title) — 2006.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q683543"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2256716"></a>
↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119275230_data.bnf.fr]:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">Félix_Vallotton<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 Félix Vallotton
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q1787111"_data-entity-id="Q683543">Félix_Edouard_Vallotton<span_class="wef_low_priority_links">_—_2006.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q683543"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2256716"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 Félix Edouard Vallotton — 2006.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q683543"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2256716"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q17378135">Валлоттон_Феликс_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохоров]]_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Валлоттон Феликс // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>

[[https://rkd.nl/explore/artists/79111_https://rkd.nl/explore/artists/79111]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 ^5,7 ^5,8 ^5,9 https://rkd.nl/explore/artists/79111

[[https://hls-dhs-dss.ch/de/articles/016179/2014-01-15/_https://hls-dhs-dss.ch/de/articles/016179/2014-01-15/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 https://hls-dhs-dss.ch/de/articles/016179/2014-01-15/

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">[http://explore.rkd.nl/en/explore/artists/79111_Félix_Vallotton]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Félix Vallotton
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6573462r/f63.item.r=Neuilly.texteImage_https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6573462r/f63.item.r=Neuilly.texteImage]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6573462r/f63.item.r=Neuilly.texteImage

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q1768199">[http://bigenc.ru/_Ռուսական_մեծ_հանրագիտարան]<span_class="wef_low_priority_links">_—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Большая_российская_энциклопедия]],_2004.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a></div>-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 Ռուսական մեծ հանրագիտարան — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q856638_citetype_Q1982918_citetype_Q36524"_data-entity-id="Q13550863">''(unspecified_title)''<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a></div>-10] 10,0 ^10,1 ^10,2 (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q1787111"_data-entity-id="Q683543">''(unspecified_title)''<span_class="wef_low_priority_links">_—_2006.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q683543"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2256716"></a></div>-11] 11,0 ^11,1 (unspecified title) — 2006.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q683543"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2256716"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q73268604">Ժամանակակից_արվեստի_թանգարանի_առցանց_հավաքածու<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a></div>-12] Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]