Պօղոս Մակինցեան

Պօղոս Մակինցեան
Ծնած է	20 Ապրիլ 1884(1884-04-20)
Ծննդավայր	Ներքին Ագուլիս
Մահացած է	18 Յուլիս 1938(1938-07-18) (54 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն	Ռուսական Կայսրութիւն  Խորհրդային Միութիւն
Ուսումնավայր	Լազարեան Ճեմարան Մոսկվայի համալսարանի պատմաբանասիրական ֆակուլտետ?
Մասնագիտութիւն	գրականագէտ, թարգմանիչ, քաղաքական գործիչ, հրապարակախօս, ուսուցիչ
Աշխատավայր	Գէորգեան Հոգեւոր Ճեմարան Գայանյան օրիորդաց դպրոց? Ազգային փոքրամասնությունների խորհուրդ? People's Commissariat for Education? Հակահեղափոխության և դիվերսիայի դեմ պայքարի համառուսական արտակարգ հանձնաժողով?
Վարած պաշտօններ	Ներքին գործոց նախարար
Անդամութիւն	Խորհրդային Հայաստանի Գրողներու Միութիւն
Կուսակցութիւն	Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն
Ամուսին	Եվգենյա Սեբար?
Երեխաներ	Անահիտ Մակինցյան?

Պօղոս Մակինցեան (20 Ապրիլ 1884(1884-04-20), Ներքին Ագուլիս - 18 Յուլիս 1938(1938-07-18), Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն), հայ գրականագէտ, հրապարակախօս, թարգմանիչ, պետական եւ քաղաքական գործիչ։ Գրողներու միութեան անդամ։

Կենսագրութիւն

Ծնած է Ներքին Ագուլիս գիւղը: Նախնական կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրին մէջ եւ ապա ընդունուած է Մոսկուայի Լազարեան ճեմարանը, ուրկէ շրջանաւարտ եղած է 1906 թուականին: Դպրոցական ուսումը աւարտելէ ետք ընդունուած է Մոսկուայի Համալսարանի պատմաբանասիրական բաժին, ուրկէ շրջանաւարտ եղած է 1912 թուականին:

Գործունէութիւն

Մակինցեան Մոսկուայի մէջ Վահան Տէրեանի եւ այլ ընկերներու հետ հրատարակած է «Գարուն» գրական ժողովածուն:

Համալսարանական ուսումը աւարտելէ ետք յատուկ հրաւէրով ուսուցչութեան պաշտօն ստանձնած է Էջմիածինի Գէորգեան ճեմարանէն ներս, ապա դասաւանդած է Երեւանի Գայանեան օրիորդաց դպորցին մէջ՝ մինչեւ 1918 թուականը եւ մեկնած է Ռուսաստան, ուր ստանձնած է զանազան պաշտօններ:

Որոշ ժամանակ Ռուսաստանի մէջ աշխատելէ ետք Ալեքսանտր Միասնիկեանի հրաւէրով վերադարձած է Հայաստան, ստանձնելով Ժողկոմի նախագահի տեղակալի պաշտօնը:

Մակինցեան 1925-1927 տարիներուն դիւանագիտական աշխատանք տարած է Պոլսոյ, Միլանոյի եւ Փարիզի մէջ:

Աշխատութիւններ

Մակինցեան հեղինակ է բազմաթիւ յօդուածներու եւ հրապարակախօսութիւններու, որոնք հրատարակուած են զանազան պարբերականներու մէջ։

1916 թուականին «Մշակ»ի մէջ հրատարակած է «Գրական մանրուքներ» խորագրեալ յօդուածաշարքը:

Մակինցեանի կարեւորագոյն գործերէն կարելի է սեպել Մաքսիմ Կորքիի «Հայ գրականութեան ժողովածու» աշխատութեան, ինչպէս նաեւ Վալերի Պրիւսովի «Հայաստանի պոեզիա» աշխատութեան պատրաստման գործին մէջ ունեցած ներդրումը:

Արձակագիրը կատարած է նաեւ հրատարակչական աշխատանք։ Ան կազմած եւ հրատարակած է Վահան Տէրեանի երկերու չորս հատորները, Յովհաննէս Թումանեանի «Գիքոր»ը, Շիրվանզադէի «Քաոս»ը, Գուրգէն Մահարիի «Մանկութիւն»ը եւ այլ աշխատութիւններ:

Ստեղծագործելու կողքին Մակինցեան կատարած է թարգմանական աշխատանքներ, հայերէնի վերածելով Արթուր Շնիցլերի երկերու ժողովածուն, Քարլ Մարքսի, Կերհարտ Հաուպտմանի եւ այլոց գործերը:

Մակինցեան ծանօթ է նաեւ հայրենի լատինատառ ուղղագրութեան ջատագովութեամբ։ Ան մեծ աշխատանք տարած է, որպէսզի հայոց տառերը փոխարինուին լատինատառերով:

Աղբիւրներ

• Ա․ Ա․ Այվազեան, ՆԱԽԻՋԵՒԱՆ․ պատկերազարդ բնաշխարհիկ հանրագիտակ, Երեւան, «Հուշարձան», 1995, էջ 289-368։