Արմենակ Խանփերեանց

Արմենակ Խանփերեանց;
Ծննդեան անուն	ռուս.՝ Арменак Артёмович Ханферянц; հայ.՝ Արմենակ Արտեմի Խանփերյանց
Ծնած է	26 Դեկտեմբեր 1901
Ծննդավայր	Մեծ Թաղեր, Շուշիի գաւառ, Ելիզավետպոլ Նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն
Մահացած է	18 Ապրիլ 1950 (48 տարեկանին)
Մահուան վայր	Մոսկուա, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն	Ռուսական Կայսրութիւն; Խորհրդային Միութիւն
Ազգութիւն	Հայ
Ուսումնավայր	Ժուկովսկու անվան զինօդային ճարտարագիտական ակադեմիա?
Մասնագիտութիւն	զինուորական
Կուսակցութիւն	Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն
	Ստորագրութիւն;

Արմենակ Խանփերեանց (զօրավար Սերգէյ Խուդիակով, 26 Դեկտեմբեր 1901(1901-12-26)^[1], Մեծ Թաղեր, Շուշիի գաւառ, Ելիզավետպոլ Նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն^[2]^[1] - 18 Ապրիլ 1950(1950-04-18)^[3]^[1], Մոսկուա, Խորհրդային Միութիւն), ռազմարուեստի խոշորագոյն դէմքերէն^[4], Խորհրդային Միութեան օդագնացութեան մարշալ^[5], կարմիր բանակի օդային ուժերու ընդհանուր հրամանատար (1944)։

Կեանք եւ գործունէութիւն

Ծնած է Արցախի Մեծ Թաղլար գիւղը, 1902-ին: 14 տարեկանին, աւարտելով հայրենի ծխական դպրոցը, մեկնած է Միջին Ասիոյ Մերվ քաղաքը, մօրեղբօր մօտ աշխատելու․ սակայն չգտնելով զայն, անցած է Պաքու եւ անդամագրուած է Կարմիր բանակին: Զինուորական ուսումը ստացած է Թիֆլիսի զինուորական վարժարանին մէջ, որմէ ետք անցած է Ուքրանիա, ուր աւարտած է օդային ուժերու ռազմական վարժարանը:

Բ. Աշխարհամարտին, Խանփերեանց նշանակուած է Ռուսիոյ Արեւմտեան ճակատի օդային ուժերու ընդհանուր հրամանատար: Այս ժամանակահատուածին, զօրավարի պաշտօնէն բարձրացած է Մարաջախտի աստիճանին եւ յաղթանակով աւարտած է իրեն վստահուած պարտականութիւնը:

1945-ի Փետրուարին մասնակցած է Եալթայի վեհաժողովին, իբր Ռուսիոյ զինուորական խորհրդատու:

Գերմանիոյ պարտութենէն ետք, նշանակուած է արեւելեան ռազմաճակատի հրամանատար եւ վարած է Ճափոնի դէմ օդային ճակատումները: Պատերազմի աւարտէն անմիջապէս ետք, Դեկտեմբերին զրպարտուած է իբր հայրենիքի դաւաճան: esher esinch tarasxalneroveq ashxate

Հինգ տարիներու վրայ երկարող դատավարութենէ ետք, Ստալինի եւ Բերիայի հրահանգով, գնդակահարուած է 1951 հունվարի 13-ին^[6]:

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Ով ով է. հայեր / խմբ. Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1. — է. 525.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053761"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1953"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28722393"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Худяков Сергей Александрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>
↑ «Asbarez - Armenian »Կիզակէտ»։ asbarez29.rssing.com։ արտագրուած է՝ 2021-07-26
↑ «Հայկական Բանակը կը համալրուի քանի մը տասնեակ նոր սպաներով»։ www.diarioarmenia.org.ar (իսպաներեն)։ արտագրուած է՝ 2021-07-26
↑ studio 5165m։ «Anunner.com - ԱՐՄԵՆԱԿ ԽԱՆՓԵՐԵԱՆՑ ԱՐՏԵՄԻ»։ www.anunner.com։ արտագրուած է՝ 2021-07-26

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1787111"_data-entity-id="Q28722393">[[:d:Q28722393|Ով_ով_է._հայեր]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:hy:Հովհաննես_Այվազյան|Հ.&nbsp;Այվազյան]]_—_[[:Երեւան|Երևան]]:_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_2005._—_հատոր&nbsp;1._—_է.&nbsp;525.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053761"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1953"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28722393"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Ով ով է. հայեր / խմբ. Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1. — է. 525.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053761"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1953"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28722393"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q17378135">Худяков_Сергей_Александрович_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохорова]]_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Худяков Сергей Александрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>

[4] «Asbarez - Armenian »Կիզակէտ»։ asbarez29.rssing.com։ արտագրուած է՝ 2021-07-26

[5] «Հայկական Բանակը կը համալրուի քանի մը տասնեակ նոր սպաներով»։ www.diarioarmenia.org.ar (իսպաներեն)։ արտագրուած է՝ 2021-07-26

[6] studio 5165m։ «Anunner.com - ԱՐՄԵՆԱԿ ԽԱՆՓԵՐԵԱՆՑ ԱՐՏԵՄԻ»։ www.anunner.com։ արտագրուած է՝ 2021-07-26

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]