Շիշլիի Հայկական Գերեզմանատուն

Գերեզմանատան մուտքը

Գերեզմանատունէն գլխաւոր մաս մը

Շիշլիի Հայկական Գերեզմանատունը գերեզմանատուն մըն է Իսթանպուլի Շիշլի թաղամասին մէջ, որ տրամադրուած է Թուրքիոյ հայ համայնքին։ Սկսած է գործել 1865 թուականէն։ Կը կառավարուէր Թուրքիոյ հայկական համայնքին կողմէ: 1893 թուականին Օսմանեան կայսրութեան հրամանագրով գերեզմանի մուտքին մօտ կառուցուեցաւ դիւանատան ու քահանաներու համար կառոյցներ։ Մաղաքիա Օրմանեան պատրիարքի ծրագրով եւ Միհրան Խալիֆայի օգնութեամբ 1903 թուականին վերակառուցուեցան դարպասները։ Գերեզմանատունը կ'ընդգրկէ մեծ թիւով նշանաւոր անձանց յուշարձաններ եւ դամբարաններ:

Գերեզմանատունը 1930 թուականին հաստատուած թրքական օրէնքով փոխանցուեցաւ Իսթանպուլի քաղաքապետարանին։ 1936 թուականին Թուրքիան օրէնք ընդունեց, որով կը բռնագրաւուին ազգային փոքրամասնութիւններու պատկանող եկեղեցապատկան գոյքերը: 2011 թուականին որոշուեցաւ անօրինական վերցուած գոյքը հետզհետէ վերադարձնել իրական տէրերուն։ 2011 թուականին Պէյօղլուի «Երեք խորան» հայկական հիմնադրամը դիմեց Թուրքիոյ հիմնադրամներու վարչութիւն դարձած տարածքը վերադարձնելու խնդրանքով, որ դրական որոշում կայացուց եւ 2015 թուականին սեփականութեան իրաւունքը փոխանցուեցաւ Պէյօղլուի «Երեք խորան» հայկական հիմնադրամին 80 տարի ժամկէտով։ Գերեզմանատունը ունի մօտ 41,950 քմ մակերես եւ մօտաւորապէս 700 միլիոն թրքական լիրայի արժէք:

Նշանաւոր Հանգուցեալներ

• Յովհաննէս Արշարունի - Կ. Պոլսոյ Հայոց Պատրիարք
• Զապէլ Ասատուր - գրագիտուհի
• Սեւակ Պալըգճը - թրքական բանակի զինուոր
• Զաւէն Պիպեռեան - գրագէտ
• Եղիա Տէմիրճիպաշեան - գրագէտ
• Յակոբ Մարթայեան - լեզուաբան
• Մարի Կերեգմեզեան - քանդակագործ
• Յարութիւն Հանէսեան - երաժիշտ
• Ուտի Հրանդ - երաժիշտ
• Կարպիս Իսթանպուլօղլու - ֆութպոլիստ
• Թոթօ Գարաճա - դերասանուհի
• Սիրվարդ Գարամանուկեան - երգահան, երաժիշտ
• Արման Մանուկեան - դասախօս
• Մաթիլտ Մանուկեան - գործարարուհի
• Յակոբ Մնձուրի - գրագէտ
• Մաղաքիա Օրմանեան - Կ. Պոլսոյ Հայոց Պատրիարք
• Ստեփան Բաբելեան - երաժիշտ
• Մարիամ Շահինեան - լուսանկարիչ
• Նուպար Թերզեան - դերասան
• Օննօ Թունչ - երաժիշտ, երգահան
• Երուանդ Ոսկան - քանդակագործ
• Զահրատ - գրագէտ
• Կարպիս Զաքարեան - կռփամարտիկ