Շիշլիի Հայկական Գերեզմանատուն

Գերեզմանատան մուտքը

Գերեզմանատն գլխաւոր մաս մը

Շիշլիի Հայկական Գերեզմանատունը գերեզմանատուն մըն է Իսթանպուլի Շիշլիի թաղամասին մէջ, որ տրամադրուած է Թուրքիոյ հայ համայնքին։ Սկսած է գործել 1865 թուականէն։ Կը կառավարուէր Թուրքիոյ հայկական համայնքին կողմէ: 1893 թուականին Օսմանեան կայսրութեան հրամանագրով գերեզմանի մուտքի մոտ կառուցուեցաւ դիւանատան ու քահանաներու համար կառոյցներ։ Մաղաքիայ Օրմանեան պատրիարքի ծրագրով եւ Միհրան Խալիֆայի օգնութեամբ 1903 թուականին վերակառուցուեցան դարպասները։ Գերեզմանատունը կ՜ընդգրկէ մեծ թիւով նշանաւոր անձանց յուշարձաններ եւ դամբարաններ:

Գերեզմանատունը 1930 թուականին անցուած թրքական օրենքով փոխանցուեցաւ Իսթանպուլի քաղաքապետարանին։ 1936 թվականին Թուրքիան օրէնք անցուց, որով կը բռնագրաւուին ազգային փոքրամասնութիւններու պատկանող եկեղեցապատկան գոյքերը: 2011 թուականին որոշուեցաւ անօրինական վերցուած գոյքը հետզհետէ վերադարձնել իրական տէրերուն։ 2011 թուականին Պեյօղլուի «Երեք խորան» հայկական հիմնադրամը դիմեց Թուրքիոյ հիմնադրամներու վարչութիւն դարձած տարածքը ետ վերադարձնելու խնդրանք, որը դրական որոշում կայացրեց եւ 2015 թվականին սեփականութեան իրաւունքը փոխանցուեցաւ Պեյօղլուի «Երեք խորան» հայկական հիմնադրամին 80 տարի ժամկէտով։ Գերեզմանատունը ունի մօտ 41,950 քմ մակերես եւ մօտաւորապէս 700 միլիոն թրքական լիրայի արժէք:

Նշանաւոր Հանգուցեալներ

• Յովհաննէս Արßարունի - Կ. Պոլսոյ Հայոց Պատրիարք
• Զապէլ Ասատուր - գրագիտուհի
• Սեւակ Պալըքճը - թրքական բանակի զինուոր
• Զաւէն Պիպէռեան - գրագէտ
• Եղիա Տեմիրճիպաշեան - գրագէտ
• Յակոբ Մարթայեան - լեզուաբան
• Մարի Կերեգմեզեան - քանդակագործ
• Յարութիւն Հանէսեան - երաժիշտ
• Ուտի Հրանդ - երաժիշտ
• Կարպիս Իսթանպուլօղլու - ֆութպոլիստ
• Թոթօ Գարաճա - դերասանուհի
• Սիրվարդ Գարամանուկեան - երգահան, երաժիշտ
• Արման Մանուկեան - դասախօս
• Մաթիլտ Մանուկեան - գործարարուհի
• Յակոբ Մնձուրի - գրագէտ
• Մաղաքիա Օրմանեան - Կ. Պոլսոյ Հայոց Պատրիարք
• Ստեփան Բաբելեան - երաժիշտ
• Մարիամ Շահինեան - լուսանկարիչ
• Նուպար Թերզեան - դերասան
• Օննօ Թունչ - երաժիշտ, երգահան
• Երուանդ Ոսկան - քանդակագործ
• Զահրատ - գրագէտ
• Կարպիս Զաքարեան - կռփամարտիկ