Ղազարոս Աղայեան

Ղազարոս Աղայեան
Ծնած է 4 (16) Ապրիլ 1840[1][2]
Ծննդավայր Պոլնիս-Խաչէն, Թիֆլիսի գաւառ, Վրացական նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն[1]
Մահացած է 20 Յունիս (3 Յուլիս) 1911[2] (71 տարեկանին)
Մահուան վայր Թիֆլիս, Ռուսական Կայսրութիւն
Քաղաքացիութիւն  Ռուսական Կայսրութիւն
Ազգութիւն Հայ[1][2]
Ուսումնավայր Ներսիսեան դպրոց[1]
Մասնագիտութիւն գրագէտ, ուսուցիչ, հրապարակախօս, հասարակական գործիչ
Աշխատավայր Փեթերսպուրկի Գիտութիւններու Ակադեմիա[1]
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին?[1]
Փորձ[1]
Ալեքսանդրապոլի վիճակային դպրոց?[1]
Երեխաներ Մուշեղ Աղայեան

Ղազարոս Աղայեան (4 (16) Ապրիլ 1840[1][2], Պոլնիս-Խաչէն, Թիֆլիսի գաւառ, Վրացական նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն[1] - 20 Յունիս (3 Յուլիս) 1911[2], Թիֆլիս, Ռուսական Կայսրութիւն), հայ գրող։

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Մանկագիր, բանաստեղծ, վիպասան, մանկավարժ եւ հրապարակախօս։

Աղայեանը ամենայայտնի հայ հեքիաթագիրներէն է։ Անոր գրած հեքիաթներէն շատերը հիմնուած են ժողովրդական աւանդութիւններու վրայ։

Ծնած է Վրաստանի մայրաքաղաք Թիֆլիսի մօտ գտնուող Խաչէն գիւղը։ Տասներեք տարեկանին կը յաճախէ Թիֆլիսի Ներսիսեան վարժարանը, բայց նիւթական պատճառներու հետեւանքով կիսատ կը ձգէ։ Կը սորվի գրաշարութիւնը եւ կը մեկնի Ռուսաստան` աշխատելու։ Մոսկուայի մէջ ինքնազարգացումի միջոցով մեծապէս կը հարստացնէ իր գիտելիքները։

1867-ին կը վերադառնայ Թիֆլիս, նախ կ՛աշխատի որպէս խմբագիր, ապա՝ կը նուիրուի ուսուցչութեան։

Աղայեան գրած «է Արութին Եւ Մանուէլ» եւ «Երեք Քոյր» վէպերը։ Իր գլխաւոր գործերը կը նկատուին իր հեքիաթները, որոնց նիւթը քաղած է մեր ժողովրդական բանահիւսութենէն, ինչպես նաեւ մանուկներու համար գրած իր բանաստեղծութիւնները։ Որպէս մանկավարժ պատրաստած է «Մայրենի Լեզու» դասագիրքերու շարքը։

Գործերը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • «Արութին եւ Մանուէլ» (1867)
  • «Երկու Քոյր» (1872)
  • «Քէօրօղլին» (1893)
  • «Բաժանութիւն» (1890)
  • «Սէրը Արտաքսուած» (1889)

Ընտանիք[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Աղայեանի մասին[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Կարծես հեքիաթների միջից եկած, մեր իրականութեան մէջ քայլող մի զօրապետ իշխան լինէր, լեռների քաջ որսկան, աշխարհէ աշխարհ կտրող կարաւանապետ։


Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Հայկական համառոտ հանրագիտարանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1. — է. 123.