Ղազարոս Աղայեան
| Ղազարոս Աղայեան | |
|---|---|
 | |
| Ծնած է | 4 (16) Ապրիլ 1840[1][2] |
| Ծննդավայր | Պոլնիս-Խաչէն, Թիֆլիսի գաւառ, Վրացական նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն[1] |
| Մահացած է | 20 Յունիս (3 Յուլիս) 1911[2] (71 տարեկանին) |
| Մահուան վայր | Թիֆլիս, Ռուսական Կայսրութիւն |
| Քաղաքացիութիւն |
 Ռուսական Կայսրութիւն |
| Ազգութիւն | Հայ[1][2] |
| Ուսումնավայր | Ներսիսեան դպրոց[1] |
| Մասնագիտութիւն | գրագէտ, ուսուցիչ, հրապարակախօս, հասարակական գործիչ |
| Աշխատավայր |
Փեթերսպուրկի Գիտութիւններու Ակադեմիա[1] Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին?[1] Փորձ (ամսագիր)[1] Ալեքսանդրապոլի վիճակային դպրոց?[1] |
| Երեխաներ | Մուշեղ Աղայեան |
Ղազարոս Աղայեան (4 (16) Ապրիլ 1840[1][2], Պոլնիս-Խաչէն, Թիֆլիսի գաւառ, Վրացական նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն[1] - 20 Յունիս (3 Յուլիս) 1911[2], Թիֆլիս, Ռուսական Կայսրութիւն), հայ գրող։
Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Մանկագիր, բանաստեղծ, վիպասան, մանկավարժ եւ հրապարակախօս։
Աղայեանը ամենայայտնի հայ հեքիաթագիրներէն է։ Անոր գրած հեքիաթներէն շատերը հիմնուած են ժողովրդական աւանդութիւններու վրայ։
Ծնած է Վրաստանի մայրաքաղաք Թիֆլիսի մօտ գտնուող Խաչէն գիւղը։ Տասներեք տարեկանին կը յաճախէ Թիֆլիսի Ներսիսեան վարժարանը, բայց նիւթական պատճառներու հետեւանքով կիսատ կը ձգէ։ Կը սորվի գրաշարութիւնը եւ կը մեկնի Ռուսաստան` աշխատելու։ Մոսկուայի մէջ ինքնազարգացումի միջոցով մեծապէս կը հարստացնէ իր գիտելիքները։
1867-ին կը վերադառնայ Թիֆլիս, նախ կ՛աշխատի որպէս խմբագիր, ապա՝ կը նուիրուի ուսուցչութեան։
Աղայեան գրած «է Արութին Եւ Մանուէլ» եւ «Երեք Քոյր» վէպերը։ Իր գլխաւոր գործերը կը նկատուին իր հեքիաթները, որոնց նիւթը քաղած է մեր ժողովրդական բանահիւսութենէն, ինչպես նաեւ մանուկներու համար գրած իր բանաստեղծութիւնները։ Որպէս մանկավարժ պատրաստած է «Մայրենի Լեզու» դասագիրքերու շարքը։
Գործերը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- «Արութին եւ Մանուէլ» (1867)
- «Երկու Քոյր» (1872)
- «Քէօրօղլին» (1893)
- «Բաժանութիւն» (1890)
- «Սէրը Արտաքսուած» (1889)
Ընտանիք[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Հայր՝ Ստեփան Աղայեան (1806/1807-4 Հոկտեմբեր 1882)
- Մայր՝ Հռիփսիմէ Յովհաննիսեան (1815/1816-1 Յունիս 1876)
- Դուստր՝ Լուսիկ Սարեան (Աղայեան) (3 Յունիս 1893-1974), նկարիչ Մարտիրոս Սարեանի (1880-1972) կինը
- Որդի՝ Մուշեղ Աղայեան (5 Նոյեմբեր 1883 կամ 1888-11 Սեպտեմբեր 1966), յայտնի երգահան, երգիչ։
Աղայեանի մասին[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
|
Կարծես հեքիաթների միջից եկած, մեր իրականութեան մէջ քայլող մի զօրապետ իշխան լինէր, լեռների քաջ որսկան, աշխարհէ աշխարհ կտրող կարաւանապետ։ | 
|
Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Ղազարոս Աղայեան (1840¬1911).Հայ ժողովուրդի անզուգական մանկագիրն ու մեծարժէք Ուսուցիչը։ Archived 2016-03-05 at the Wayback Machine.
- Յիշողութիւն։
- ԻՄ ԳՐԱԴԱՐԱՆԸ: ՂԱԶԱՐՈՍ ԱՂԱՅԵԱՆ ԷԼ. ԳԻՐՔ (դասական ուղղագրութիւն)։
| ||||||
