Jump to content

Գէորգ Չմշկեան

Գէորգ Չմշկեան
Ծննդեան անուն հայ.՝ Գևորգ Չմշկյան
Ծնած է 7 Մարտ 1837(1837-03-07)
Ծննդավայր Թիֆլիս, Վրացական նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն
Մահացած է 10 Յունուար 1915(1915-01-10) (77 տարեկանին)
Մահուան վայր Սեն Փեթերսպուրկ, Ռուսական Կայսրութիւն
Քաղաքացիութիւն  Ռուսական Կայսրութիւն
Ուսումնավայր Ներսիսեան դպրոց
Մասնագիտութիւն դերասան, բեմադրիչ, թատերական ռեժիսոր, թատերագիր
Ամուսին Սաթենիկ Չմշկեան

Գէորգ Չմշկեան (7 Մարտ 1837(1837-03-07), Թիֆլիս, Վրացական նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն - 10 Յունուար 1915(1915-01-10), Սեն Փեթերսպուրկ, Ռուսական Կայսրութիւն), հայ դերասան, բեմադրիչ եւ թատերական գործիչ։

Կենսագրական գիծեր

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Թիֆլիս։ Նախնական կրթութիւնը ստացած է Թիֆլիսի Ներսիսեան դպրոցէն եւ ապա ընդունուած է Ռուսական երկրաչափական ուսումնարան:

Թատերական գործունէութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Չմշկեանի թատերական գործունէութիւնը սկիզբ առած է 1863 թուականին։ 1864 թուականին ստեղծած է հայկական առաջին անկախ դերասանական ընկերութիւնը։

Եղած է «Մշակ» թերթի եւ Թիֆլիսի թատերական ընկերութեան հիմնադիրներէն մին եւ որոշ ժամանակ վարած է վերջինին քարտուղարի պաշտօնը։

1908 թուականին Չմշկեան դարձած է Հայոց Տրամաթիքական ընկերութեան պատուաւոր անդամ: 1864-1890 թուականներուն յաջողած է իր մօտ խմբել ժամանակուան լաւագոյն դերասանները, որոնցմէ են դերասան, բանաստեղծ եւ աշխարհի մեծագոյն ողբերգակ դերասան Պետրոս Ադամեանն ու հայ բեմի տաղանդաւոր դէմքերէն Սիրանոյշը[1]: Բեմադրիչը իր կազմած խումբով ներկայացումներ ունեցած է Երեւանի, Կիւմրիի, Պաքուի, Շուշիի եւ Վրաստանի տարբեր քաղաքներէն ներս:

Չմշկեան ունեցած է աշակերտներ, որոնց սորվեցուած է դերասանական ասպարէզը. անոնցմէ շատեր դարձած են ապագայի յայտնի դերասաններ: Չմշկեան առաւելաբար յայտնի դարձած է Սունդուկեանի թատրերգութեան ներկայացումներով. ան եղած է Սունդուկեանի գործերը ներկայացնող առաջին թատերական գործիչը:

Թարգմանական գործունէութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Բեմական գործունէութեան կողքին Չմշկեան զբաղած է նաեւ օտար թատրերգութիւններու թարգմանութեամբ։ Թարգմանած, բեմադրած եւ հանրութեան ներկայացուցած է աւելի քան քսան օտար թատերական գործեր, որոնցմէ են․

  • Շէյքսփիրի «Թիմոն Աթենացին»,
  • «Վենետիկի վաճառականը»,
  • «Օթելլօ»ն, Վիքթոր Հիւկոյի եւ այլ մեծերու գործեր[2]:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. «Ով ով է։ Հայեր» հանրագիտարան, Բ․ հատոր, գլխաւոր խմբագիր՝ Յովհաննէս Այվազեան, Հայկական հանրագիտարան հրատարակչութիւն, Երեւան, 2007, էջ 291։
  2. «ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՆՑԵԱԼԷՆ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ ԱՅՍՕՐ»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-03-10