Jump to content

Արքաներու Պատերազմը

A Clash of Kings
Պատկեր:A Clash of Kings.jpg
Հեղինակ Ճորճ Մարթին
Երկիր ԱՄՆ
Լեզու Անգլերէն
Շարք Սառոյցի Եւ Կրակի Երգ
Ոճ երեւակայական վէպ
Հրատարակող Bantam Spectra, HarperCollins
Հրատարակչական թուական
 16 Նոյեմբեր 1998
Մրցանակներ «Լոկուս» մրցանակ լաւագոյն երեւակայական վէպի համար եւ Իգնոտուս մրցանակ
Նախորդ գիրք Գահերու Խաղ
Յաջորդ գիրք Թուրերու Մրրիկ

Արքաներու Պատերազմը (անգլերէն՝ A Clash of Kings), Ճորճ Մարթինի գրած դիւցազնական երեւակայական վէպ, «Սառոյցի Եւ Կրակի Երգ» վիպաշարին Բ. մասը: Առաջին անգամ վէպը հրատարակուած է ԱՄՆ-ի մէջ 16 Նոյեմբեր 1998-ին:

Բ. հատորին մէջ ցուցադրուած են Ուեսթերոսի քաղաքացիական պատերազմէն հատուածներ՝ Կրէյճոներու ներխուժումը, Արեւմտեան հողերուն մէջ տեղակայուած կազմակերպութիւնը եւ Հարաւային պատերազմը: Կ'աւարտի Սեւաջուր գետի մօտ տեղի ունեցող պատերազմը: Պատերազմական այդ իրավիճակին մէջ անխուսափելի էր Լաննիսթերներու տան ձախողումը, որոնք իշխանութիւն ունեցած էին «Թագաւորական Ծովածոցին Մէջ» եւ շրջապատուած՝ թշնամիներով: Սակայն վերջնական պատերազմը փոխած էր ցամաքամասին մէջ ուժերու դասաւորումը: Գիրքին մէջ ներկայացուած են նաեւ Հիւսիսի մէջ տեղի ունեցող իրադարձութիւնները, օրինակ, թէ ինչպէս գիշերային պահակախումբ մը ուղարկուած էր Կախարդուած Անտառ, իմանալու, թէ ինչու վայրենիները սկսած էին հաւաքուիլ ցուրտի ժանիքներուն մէջ։ Բացի ատկէ կը շարունակուի Էսսոսի մէջ Տեյեներիս Տարգարիենի արկածներու նկարագրութիւնը:

«Արքաներու պատերազմը», ինչպէս անոր նախորդող «Գահերու խաղը», ստացած է «Լոկուս» մրցանակ եւ առաջադրուած է «Նեպիւլա» մրցանակին՝ 1999-ին[1]:

Վէպը պաստառի վերածուած է «Գահերու խաղը» դիպաշարին Բ. եղանակին: Բացի ատկէ՝ գիրքին հերոսներով խաղ ստեղծուած է:

Աշխարհի Նկարագրութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Գիրքին իրադարձութիւնները տեղի կ'ունենան Ճորճ Մարթինի կողմէ ստեղծուած երկու ցամաքամասերու մէջ: Տնտեսութեան, մշակոյթի եւ արհեստագիտութեան հիմքի վրայ կառուցուած աշխարհը կը յիշեցնէ միջնադարեան Եւրոպան՝ երեւակայական տարրերով: Վեստերոսի մէջ՝ այս ոչ մեծ ցամաքամասին վրայ, տեղի կ'ունենայ իրադարձութիւններուն մեծ մասը:

Ստարկներու տան կողմէ կառավարուող հիւսիսային հողերուն վրայ կ'ապրին հիւսիսի դառնաշունչ եւ անկոտրին մէջ, ինչպէս նաեւ նոր կազմաւորուած Հիւսիսի թագաւորութեան եւ Տրեզուպցայի մարդիկ, որոնց կ'իշխէ Ռոպ Ստարկը: Մայրաքաղաքը՝ Վինթերֆելը, աւերուած է Բոլտոնական Բաստարդի՝ Ռամսի Սնոուի զօրքերուն կողմէ: Հիւսիսի ամենամեծ ամրոցը հարիւր տարեկան է, եւ անիկա միշտ եղած է Ստարկներու կալուածը: Անիկա ունի ինչպէս կեդրոնական մաս, այնպէս ալ մեծաքանակ աշտարակներ, օրինակ՝ Գրադարանայինը: Ամրոցին տակ կայ դամբարան մը, ուր թաղուած են բոլոր Ստարկները: Դամբարանը միակն է, որ մնացած է ամրոցին աւերումէն ետք: Անոր մէջ կայ իր իսկ լիճը, որուն կողքին տեղակայուած է քաղաքային բնակավայրը:

Աւելի հիւսիս կը գտնուի հսկայ սառոյցէ պատնէշը, ուր պահակ կը կանգնին Գիշերային պահակախումբի եղբայրները: Անիկա կառուցուած է Բրենդոն Շինարարին կողմէ: Պատնէշին բարձրութիւնը 700 ոտք է, եւ ատկէ հեռու կան բազմաթիւ ամրոցներ, որոնցմէ բնակելի են երեքը՝ Սեւ ամրոցը, Արեւելեան դետքը եւ կիսախաւար աշտարակը: Կը ղեկավարուի լորտ-հրամանատար եղբայրներուն կողմէ: Գիրքին իրադարձութիւններուն ատեն այդ պատնէշը Ճիոր Մորմոնտինն էր։ Անոր նաեւ կը պատկանին եօթը թագաւորութիւններու հիւսիսային ամրոցները՝ Բրանդոնով դարն ու Նոր դարը: Աւելի հիւսիս՝ կախարդուած անտառին մէջ՝ ցամաքամասի արեւելեան հատուածին մէջ, կը բնակին վայրի եւ ազատ մարդիկ: ցամաքամասին մէջտեղը կայ լեռնային գիծ մը, որ կը կոչուի հարաւային հատուածի ցուրտի ժանիքներ, իսկ հիւսիսայինին մէջ՝ Տենիա: Աւելի հիւսիս՝ մօտ հազար մղոն, կը գտնուին Մշտական ձմեռուան հողերը կամ Սպիտակ անմշակ հողատարածքը:

Հիւսիսը միւս ցամաքամասին հետ կը միացնէ Ռով Քայլինը՝ Պերեշեյկայի ճահճոտ հողերու մէջ կիսաւեր ամրոցը: Աւելի վար կը գտնուի Տրեզուբեցը կամ գետային հողերը՝ Ստարկներու թագաւորութեան հարաւային մասը: Երեք գետերը, տեղական առեւտուրը եւ քաղաքականութիւնը կը ղեկավարէ Տալլի տունը: Գետային հողերուն վրայ կը գտնուի Հարենհոլը, որ ունի անհաւատալի հաստ պատեր, բազմաթիւ աշտարակներ եւ բաւական ամուր է երկարատեւ պաշտպանութեան համար: Սակայն ատիկա արգելք չի հանդիսանար Էյեգոն վիշապները ոչնչացնելու համար: Լքուած ամրոցը լեդի Ուենթինն է, բայց շուտով անիկա կը յայտնուի Լաննիստերներու ձեռքը եւ կը դառնայ անոնց ամրոցը: Մօտակայքը կը գտնուին Արեւմտեան հողերը՝ աշխարհի ամենաբացասական հերոսներու՝ Լաննիստերներու հայրենիքը: Այս լեռնային հողերուն հասանելի եղած է ոսկին, որուն հանգիստ կը պարգեւեն Ստարկները թալանողները: Յաջորդ երկու տուներէն արեւելք կը գտնուի Առեն հովիտը: Ժամանակին այս տան ներկայացուցիչները կը ղեկավարէին շրջանին բոլոր լեռները, բայց վերջին շրջանին անոնք կը գրաւուին տեղական բնակիչներու ջանքերով: Առենները կը ղեկավարեն Արծուեբոյն ամրոցը:

Ստարկներու հողերէն արեւմուտք գտնուող մետաղէ կղզիներուն մէջ կը գտնուի մետաղէ ծնածներու հպարտ երկիրը, որ կը կառավարէ Գրեյճոներու տունը: Ոչ վաղ անցեալին անոնք թագաւորութիւն մը կը ձեւաւորեն եւ կը գրաւեն հիւսիսի մէկ մասը: Ռոպերթի թագաւորութեան կեդրոնական շրջանները՝ Փոթորկային սահմանը, Թագաւորական հողերն ու Վիշապի քարը, կը ղեկավարուէին Բարատեոններու կողմէ: Ներկայիս միայն առաջին եւ երկրորդ շրջանները թագաւորին հովանաւորութեան տակ կը գտնուին, իսկ Թագաւորական հողերը կը պատկանին Լաննիստերներուն: Ինչ կը վերաբերի հարաւին, ազատ տարածութիւնը կը պատկանի Տիրելներուն, իսկ Տորնը՝ տաք հարաւային հողերը, կը գտնուին Մարտելլներու տիրապետութեան տակ:

Վեստերոսէն աւելի արեւելք կը գտնուի Մարթինի աշխարհի չորս ցամաքամասերէն ամենամեծը՝ Էսսոսը: Անոր արեւմտեան ափը ինը ինքնուրոյն քաղաքներ կան, որոնք անկախ են եւ միշտ կը վիճին իրարու հետ: Անոնք ինը հանրապետութիւններ են՝ աստուածապետական Նորվոսը, արհեստաւորական Կվոհորը, «Ամենամեծ նաւահանգիստ» Պրահաւոսը, «Առեւտրական կայսրութիւններ» Պենտոսն ու Միրը, ստրուկներու, վարձկաններու, կուրտիզանուհիներու քաղաք Տիրոշը եւ այլն: Վէպին մէջ նաեւ կը յիշատակուի հսկայ Դոտրակական ծովը կամ Ստեպը, որ կը զբաղեցնէ ցամաքամասին ամբողջ կեդրոնը մինչեւ Ոսկորներու ողնաշար լեռնահամակարգը, որուն մէջ կ'ապրին բազմաթիւ շրջիկ դոտրակցիներ եւ ունին իրենց Վեյես Դոտրակ մայրաքաղաքը: Ըստ էութեան անոնք ձիաբոյծներու տոհմեր են, որոնք գողութեամբ ու թալանով կ'ապրին: Վէպին մէջ յիշատակուող Լխազ Արիան հողերը եւ Կարմիր անմշակ հողատարածութիւնը կը գտնուին ափին՝ Ստեպէն հարաւ-արեւելք: Հոն՝ ծովու կողքին, կը գտնուի Կվարտը՝ կվարտցիներու վերջին պահպանուած քաղաքը: Եզրամասին կը գտնուի Ասշայը: Անիկա անհաւատալի մեծ է, որմէ աւելի հիւսիս կը գտնուի առեղծուածային ստուերներու ծայրամասը: Կրօնական շարժումներն ու պաշտամունքները քաղաքին մէջ շատ են. հոն կ'ապրին կախարդներ, ստուերներու վհուկներ եւ առեղծուածային անձիք: Իբրեւ կանոն, Ասշայ կը հասնին լիճով՝ Էսսոսի հարաւային ծայրամասէն:

  • Ստարկներու տուն Ձմեռը մօտ է Վինտերֆել Ռիւերան[2]
    Ստարկներու տուն
    Ձմեռը մօտ է
    Վինտերֆել
    Ռիւերան[2]
  • Լաննիստերներու տուն Լսէ իմ մռնչոցս Ուտյոս Կաստերլի Թագաւորական Գաւան[3]
    Լաննիստերներու տուն
    Լսէ իմ մռնչոցս
    Ուտյոս Կաստերլի
    Թագաւորական Գաւան[3]
  • Բարատեոններու տուն Մեզ կատաղութիւն Թագաւորական Գաւան[3] Վիշապի քար
    Բարատեոններու տուն
    Մեզ կատաղութիւն
    Թագաւորական Գաւան[3]
    Վիշապի քար
  • Առեններու տուն Բարձր, ինչպէս պատիւը Արծիւի բոյն
    Առեններու տուն
    Բարձր, ինչպէս պատիւը
    Արծիւի բոյն
  • Տալլիի տուն Ընտանիք, պարտականութիւն, պատիւ Ռիւերան
    Տալլիի տուն
    Ընտանիք, պարտականութիւն, պատիւ
    Ռիւերան
  • Տիրելներու տուն Մեծնալով կ'ուժեղանանք Հայգարդեն
    Տիրելներու տուն
    Մեծնալով կ'ուժեղանանք
    Հայգարդեն
  • Գրեյճոներու տուն Մենք չենք ցաներ Փայք
    Գրեյճոներու տուն
    Մենք չենք ցաներ
    Փայք
  • Մարտելներու տուն Չհնազանդող, չփախչող, չյանձնուող Արեւային նիզակ
    Մարտելներու տուն
    Չհնազանդող, չփախչող, չյանձնուող
    Արեւային նիզակ
  • Տարգարիեններու տուն Կրակ եւ արիւն Վիշապի քար Թագաւորական Գաւան Դեյեներիս ճամբար
    Տարգարիեններու տուն
    Կրակ եւ արիւն
    Վիշապի քար
    Թագաւորական Գաւան
    Դեյեներիս ճամբար

Քաղաքացիական Պատերազմ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Տիրիոն Լաննիստերի զինանշան

Տիրիոն Լաննիստերը, Լուսնային լեռներու տոհմերու հետ ընկերանալով, կու գայ Թագաւորական Ծովածոց, որպէսզի Ճոֆրի թագաւորին աջ բազուկը դառնայ: Տղան, թէեւ կը ղեկավարէ եօթ թագաւորութիւնները, բայց քանի որ չի կարենար ճիշդ քաղաքականութիւն վարել, երկրին մէջ ճգնաժամ կը տիրէ, որ կրնար լորտ Թայվը ոչնչացնել Լաննիստերու ծրագիրները՝ քաղաքացիական պատերազմին: Այդ ընթացքին Լաննիստերներու զօրքը գիւղեր եւ մարդիկ կ'ոչնչացնէ: Թալանը տեղի կ'ունենայ Վեստերոսի կեդրոնական մասին մէջ:

Ի տարբերութիւն պատերազմի առաջին փուլին, երբ բոլոր կողմերը Մետաղէ աթոռին ենթակայ կը դառնան, անոնցմէ մէկ քանին միւս բոլոր փուլերուն արքաներ կը դառնան: Առաջին անգամ կը թագադրուի Ռենլի Բարատեոնը, որ աւելի ուշ կը նշանուի Մարգերի Տիրելի հետ եւ կը միացնէ Անմշակ հողատարածքներու ուժը Փոթորկային սահմանին հետ:

Ռոպ Ստարկը, որ թագադրուած էր Ռիւերանի մէջ՝ որպէս Հիւսիսի եւ Տրեզուբցային թագաւոր, կ'ուղարկէ դիւանագիտական յանձարարութիւններ դէպի Արծիւի բոյն, Թագաւորական Ծովածոց եւ Ռենլի ճամբար: Սակայն դիւանագիտութիւնը չտուաւ արդիւնքներ՝ Առենները չէզոք են, Լաննիստերները կը մերժեն խաղաղութիւնը, Գրեյճոնները կը հարուածեն մէջքէն, Ռենլին կը մտածէ, բայց շուտով կ'ոչնչանայ:

Միայն Քեյթիլինը համոզեց անոր. Ռոբը ուղարկում է Տեոնա Գրեյջոյին, որ վերջին 10 տարին բանտարկեալ էր Ստարկների երկրում, իր հոր մոտ, որպեսզի վերջինս ամրացնի զորքը Հյուսիսային մետաղե նավահանգիստում եւ հարձակվի Լաննիստերների վրա:

Քեյթիլին Ստարկը ուղարկուած է արքայ Ռենլի Բարատէոնի՝ Ռոպերթի կրտսեր եղբօր մոտ: Ռոպը յոյս ունի, որ Բարատէոն եղբայրները մէկ կողմ կը ձգեն իրենց խռովութիւնները եւ դուրս կու գան Լաննիստերներուն դէմ: Բայց բանականութեան ձայնը կը լռէ երկու եղբայրներու՝ գահին տիրելու նկրտումներու դէմ: Ստանիսի հինգ հազար զինուորները պաշարած են Փոթորկային սահմանը, եւ անոնց դէմ դուրս կու գայ Ռենլիի քսան հազարնոց ձիերով բանակը, որ կ'ոչնչացուի Մելիսանտրայի ստեղծած ստուերին կողմէ: Զօրքին մեծ մասը Ռենլին կ'ուղարկէ Ստանիսը, բայց Լորաս Տիրելը կը բերէ չորս հազար զինուոր: Քորտնի Պենրոզը քաղաքը չի յանձներ, բայց զինք կը սպաննէ դարձեալ կարմիր քրմուհիին ստուերը: Եւ այն ատեն ամրոցը կը բանայ իր դուռները:

Պէյլոն Գրէյճոն, վերադարձնելով բանտարկեալը, զինք կը կոչէ Մետաղէ արքայ: Կը սկսի քաղաքացիական պատերազմի նոր հանգրուան մը՝ մետաղէ մարդոց ներխուժումը Հիւսիս: Վիքթարիոն Գրէյճոն, երեք հազարէն աւելի մարդ եւ հարիւրաւոր նաւեր, ափ կ'իջնէ Ռեւ կայլինէն հիւսիս: Չորս հարիւր հոգիէն բաղկացած կայազօրը չի պահպաներ սահմանները, ու Հիւսիսը կը վերցուի Ռոպէն: Աշա Գրեյջոն, ունենալով հազարավոր մարդիկ եւ երեք տասնյակ նավ, մեկ ամիս անց գրավեց Տեմնոսոլյեն՝ Գլովեր ամրոցով: Տեոն Գրեյջոն՝ Դագմեր Շերբատի եւ Էյրոն Մոկրոգոլվիի հետ թալանում է Քարե ափը: Տորխենովա ավատակալվածքից հարձակման համար դուրս եկան Բենֆրեդ Տոլխարտը եւ նրա Վայրի ճագարների զորքը, բայց նրանք ոչնչացվեցին: Էյրոնը շարունակեց թալանը, Դագմերն պաշարեց Տորխենովա ավատակալվածքը: Լեոբալդ Տոլհարտը կանչեց դաշնակիցներ Սպիտակ Ծովածոցից, ամշակ հողատարածքներից եւ Վինտերֆելից: Պարոն Ռոդրիկ Կասելյայի վեց հարյուր մարդիկ շարժվեցին օգնության եւ ջարդեցին Մետաղե մարդկանց: Իսկ Տեոնը քսան մարդկանցով գրավում է Վինտերֆելը: Ավելի ուշ նա շրջապատված էր Ռոդրիկ Կասելյայի ետ վերադարձած զորքերով, բայց նրանց ջարդել են Բաստարդ Բոլտոնսկիի մարդիկ: Վերջիններս գրավեցին քաղաքը, Տեոնն ու Ֆրեին գերեվարվեցին, իսկ մյուսները սպանվեցին:

Ջոֆրի Բարատեոնի զինանշանը

Ռիվերան կարճ այցելությունից հետո՝ Ռոբ Ստարկը հիմնեց ընկերություն Արեւմտյան հողերում: Նա շրջեց Ոսկե ատամ կառույցը եւ հանկարծակի հայտնվեց Օկսկռոս գլուղում՝ Սթաֆորդ Լաննիստերի զորքերի ճամբարի կողքին: Գիշերը բոլոր թշնամիներն ոչնչացվեցին: Հաջորդիվ վերցվեց նաեւ Մարբրանդների տուն՝ Էմմարկ ամրոցը: Լաննիսպորտ եւ Ուտյոս Կաստերլիների սպառնալիքի պատճառով լորդ Թայվինն ետ գնաց Հարենհոլից, որտեղ գտնվում էր իր գրավումից հետո՝ Գետային հողերում Ընկերության ժամանակ: Ռոբի զորքերն մոտեցան Ուտյոս Կաստերլիի մոտ՝ Լաննիստերների ամրոց, բայց պաշարելու ժամանակ չունեցան: Սկսվեցին թալաններ՝ Ռիվերանից տարան անասուններ եւ ոսկի: Առանց դժվարությունների վերցվեց Կրեգ ամրոցը՝ Վաստերլինգների հայրենական բույնը: Ռոբը ստացավ թեթեւ վնասվածք եւ նրա մասին հոգ էր տանում լորդ Գավեն Վաստերլիգի երիտասարդ աղջիկ՝ Ժիեննան: Այդ ժամանակ Ռոբը իմացավ, որ Տեոնը դավաճանել է իրեն, Վինտերֆելը քանդված է եւ եղբայրներն սպանված են: Սակայն բոլորն մտածում էին, որ ամրոցն այրել է Տեոնը, իսկ Բոլտան-Բաստարդը(Ռամսի Սնոու) փրկել է բոլորին: Ռոբին իր սիրով ապաքինում է Ժիեննան: Հետեւելով սրտի խոսքին՝ նա նշանվում է աղջկա հետ առավոտյան: Ուոլդեր Ֆրեյի հետ միացումն, ում նա խոստացել էր դստեր ձեռքը, քանդվեց: Հենց այդ ընկերության ժամանակ Էդմար Տալին ոչնչացրեց Քարե ջրաղացի Լաննիստերներին, եւ Գրիգոր Կլիգանի զորքից մնացել էր միայն նա: Ինչպես նաեւ Ռուսե Բոլտոնը Հելման Տոլհարտի եւ Արիատես մարդկանց հետ միասին վերցրեցին Հարենհոլը՝ սպանելով երկու հարյուր մարդկանց:

Ռոբի նպատակն էր լորդ Թայվին Լաննիստերի զորքերին դասավորել իր համար հարմարավետ դիրքերում եւ ջախջախել նրան՝ վերցնելով Արեւմուտքն, որը հնարավորություն կտար ուժեղացնել առաջխաղացումը: Բայց լորդ Թայվինը թիկունքից հարվածում է Ստանիս Բարատեոնի զորքերին՝ Չերնովոդնայա գետում, որտեղ այդ դեպքից առաջ տեղի էր ունեցել Լաննիստերների եւ Ստանիսի ծովամարտը: Տիրիոնի ծրագրի շնորհիվ շղթան փակեց գետից ծով մուտքը, եւ վայրի կրակը այրեց նավերն: Արքայի նավատորմը ամբողջութեամբ այրվեց եւ Ստանիսն կորցրեց իր նավերի կեսից շատը: Սկսվեց Ստանիսի զորքերի ափ իջնելը եւ գետով անցնելը: Ստանիսի զորքերին թիկունքից հարվածել էին լորդ Թայվինի զորքերն ու Տիրելների 74 հազար մարտիկներն: Բարատեոնի արկածներն ձախողվեցին եւ նա արձակեց Սալադոր Սահանին նավերով: Ստանիսի մի քանի խմբեր ափին ոչնչացվել են Տիրիոնի հեծելազորի հարվածից եւ գաճաճն ծանր վնասվածք ստացավ եւ անգիտակից էր երկար ժամանակ: Դավոսը Չերնովոդնայում կռվի ժամանակ ընկավ նավից եւ համԱրիա խորտակվում էր։ Լաննիստերներն պարգեւատրեցին իրենց փրկարարներին կոչումներով եւ հողերով:

Այդ ժամանակ Ռիվերանում լեդի Քեյթիլինը ազատագրում է Ջեյմե Լաննիստերին: Վերադառնալով արեւմուտքից Ռոբը ներեց նրան, բայց Կարստարկներն ոտքի կանգնեցին, քանի որ նրանց լորդ Ռիկարդը գլխատման էր մեղադրվել: Քանի որ Ռոբի զորքերն ջախջախվել էին Մթնշաղի Դոլայի եւ Վինտերֆելի կռիվներում, նրան լքեցին ավատավորներն, նա չուներ լավ զինակիցներ, կորցրեց տունը եւ ստիպված եղավ պատերազմ մղել քանակապես գերազանցող թշնամիների դեմ երկու ճակատներում: «Ես հաղթում եմ ճակատամարտը, բայց պարտվում եմ պատերազմը», ասել է նա:

Այդ ժամանակ Հյուսիսում Դագմեր Շերբատիյը որոշեց ռեւանշ վերցնել եւ գրավեց Տորխենով ավատակալվածքը:

Արիայի շրջագայութիւնը

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Արիա Ստարկը Թագաւորական Ծովածոցից վերցնում է Գիշերային պահակախմբի հավաքագրող Յորենին: Նրանց հետ գնում են Ջենդրին, Ռոբերտ թագավորի ընկերակիցը, եւ Յորենի վերցրած կամավորներն ու կալանավորներն: Արիան հիմա գաղտնապահության համար «Արրիի տղան է»: Յորենը խոստանում է նրան հասցնել Վինտերֆել: Խումբը սալյակների հետ պաշտպանվում է ամրոցում՝ Աստծու աչքի մոտակայքում(լիճ, որի ափին գտնվում է Հարենհոլը), սակայն Ամորի Լորխի լաննիստերների խումբը գիշերվա ընթացքում հարձակվում է նրանց ամրոցի համար: Մեծաքանակ կորուստներով նան գերեվարվում է եւ կիզվում: Արիան, Ջենդրին, Կարկանդակիկն ու Լոմմի Կանաչ ձեռքերն փախչում են: Ճանապարհին Արիան ազատ է արձակում երեք բանտարկյալների՝ Յակենա Հգարային, Ռորժային եւ Կուսակին: Ճանապարհորդությունը շարունակվում է, սակայն հետախուզման ձախողման պատճառով խումբը գերեվարվում է Գրիգոր Կլիգանի մարդկանց ուժերով: Լոմմին, ով չկարողացավ գնալ, սպանվեց Լաննիստերների կողմից: Գերեվարվածներին ութ օր պահեցին մառանում, իսկ յետոյ տարին Հարենհոլ եւ դարձրին Լաննիստերների ծառաներ:

Փրկուած եռեակը հիմա կը ծառաէ Ամորի Լորխին: Արիան կը ստեղծէ «Ցուցակ», ուր կը գրանցէ բոլորին, որուն կ'ատէ եւ կը ցանկանայ սպանել: Եակենը կու գայ Արիայի մօտ եւ կ'ըսէ, որ պէտք է սպաննվ երեք մարդկանց այն մարդկանց տեղը որոնց փրկած է, քանի որ աստուածները այդ կը պահանջեն: Առաջինը դարձաւ Չիզուիկը, որ գլուխ կը գովեր բռնութիւններուն մասնակցելու համար: Երկրորդը դարձան Վիզը եւ անոր շունը: Ան չարչարեց իրեն, իսկ անոր աւելի ուշ սպաննեցին: Արիան կը հասկնայ, որ պէտք է անուանել մարդուն աւելի կարեւոր: Ամրոց կը բերեր հիւսիսային գերեւարուածները՝ Ռոպերթ Գլովերի գլխաւորութեամբ: Եակենը կը մերժէ անոնց ազատել եւ Արիան զայն կը կոչէ սեփական անունով: Այդ պարագային ան կը համաձայնի ատոր փոխարէն սպանել ինչ-որ մէկու: «Լասկինի ճաշի» օգնութեամբ եռեակը կը սպանէ պահակներուն: Հիւսիսայինները կ'ազատագրուին: Խիզախ մարդկանց հետ միասին անոնք կը հարուածեն Լաննիստերները: Եակենը կ'ըսէ, որ Մնոգոլիկոմի եւ Արիայի վրէժը լուծուած է: Ան նաեւ հաղորդեց, որ ժամանակն էր, որ այդ մարդը մահանար, եւ փոխակերպուեցաւ ուրիշի: Արիան հարցուց թէ ան կը կարողանայ սորվիլ եւ Եակենը դրական պատասխան տուաւ, բայց Արիան չէր ցանկանար անոր հետ երթալ Անկախ քաղաքներ եւ տղան տուաւ անոր մետաղադրամ: «Վալար Մորգուլիս» բառերէն եւ մետաղադրամը ներկայացնելէնետք աղջիկը կը յայտնուէր տղուն մօտ:

Յաջորդ օրը ամրոց կու գայ Ռուսէ Բոլտոնը եւ որպէս շնորհակալութիւն Արիան կը դարձնէ իր մատռուակը: Ան արդէն ունի իր չորրորդ անունը՝ Նիմերիա, կամ Նեն: Արիան պատահական կը հանդիպի զինակիր Ռոպին, որուն հետ պէտք է ամուսնանայ՝ Ֆրեյների պայմանաւորուածութեամբ:

Բրանի Շրջագայութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Բրան Ստարկը՝ Ռոպի երթալէն ետք, դարձած է Վինտերֆիլի կուսակալը՝ մեյստեր Էյեմոնի եւ պարոն Ռոդրիկ Կասսելյայի գահի խնամակալութեան հետ: Ան անոնց պէտք էր Տեոն Գրեյջոյի ամրոցը գրաւելու համար: Բրանը, մարդկանց կեանքը պահպանելու համար, յայտարարեց իրեն Վինտերֆելի արքայազը: Ան ինքը որոշեց փախչեիլ Ռիկոնի եւ ուրիշներու հետ: Գիշերը անոնք առաջ շարժեցան, թաքցնելով հետքերը, իսկ ետքը պատսպարուեցան քաղաքի տակի դամբարանին մէջ։ Տեոնի հետախուզական աշխատանքները ձախողեցան, բայց Ռամսի Բոլտոնը, ցոյց ուաւ անոր երեխաներու հագուստներ եւ հրամայեց սպաննել նմաններուն: Տեոնը գնաց հիւրանոց, ուր կային երեխաներ՝ նման Ստարկներու երեխաներուն: Անոնց գլուխները դրին գագաթներու վրայ Վինտերֆելի մէջ եւ բոլորը համոզուած էին, որ ատոնք Ստարկներն էին: Անոնք, որոնք գիտէին գաղտնիքը, մի քանի օրուան ընթացքին սպաննուեցան:

Աւելի ուշ Ռոդրիկ Կասելյայի զօրքերը պաշարեցին քաղաքը, բայց չգրոհեցին, քանի որ Տեոնի բանտարկեալներէն էր Կասելյայի դուստրը՝ Պեթը: Ետքը Բաստարդ Բոլտոնսկին ջախջախեց Կասելյայի ուժերը, գրաւեց քաղաքը եւ աւերեց զայն: Փոքրիկ Ստարկները յայտարարուեցան սպաննուած: Բոլորը դամբարանէն դուրս եկան անվիրաւոր: Գտան մահացու վիրաւոր մեյստեր Լյուվինան, որ յուշեց իրենց, թէ ինչ ընեն: Բրանը գնաց Աշխարհի պատի եւ Ժոյեն Ռիդամի, Հոուլենդ Ռիդ երեխաներու եւ Խոդորի հետ հանդիպման, որ կը տանի «ջարդուած երեխային»: Պատի մօտ, Ժոյենի «կանաչ երազներու» եւ Բրանի տեսիլքներու համաձայն[4], կ'ապրի երեքաչքանի ագռաւ[5], որ կը սորվեցնէ Բրանին թռչիլ: Օշեյը գնաց Սպիտակ Ծովածոց՝ Մանդերլի լորդի մօտ, որ այն եզակիներէն էր, որ մնացած էին Ստարկ:

Վիշապի Քար

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ստանիս Բարատեոնի զինանշանը

Ստանիս Բարատեոնի ազդեցութեան տակ կը գտնուէր ծերացած Քրեսեն մեյստերը: Պրոլոգի մէջ ան առաջ կը շարժէ կարմիր քրմուհին՝ Ասշայից Մելիսանդրային սպաննելու համար, որ այցելել էր կղզիներ, որպէսզի ստեղծէր հաւատ Ռ՛Գլորայի՝ Լոյսի տիրակալի նկատմամբ: Քրեսենը միանգամայն հասկցաւ անոր մտքերը ու որոշեց զայն թունաւորել: Թոյնով գինի, որ ան առաջարկեց, ազդեցութիւն չունեցաւ անոր վրայ, սակայն մէկ կումն անգամ սպաննեց հին մեյստերը: Ստանիսը այդ ժամանակ հասցուց ինքզինք թագաւոր հայտարարել, քանի որ ան գիտէր, որ Ջոֆրին՝ Սերսէի թագուհիի եւ անոր երկուորեակ եղբօր Ջեյմէի տղան էր, ոչ թէ Ռոպերթի: Այսպէս ան կը սկսի կարմիր քրմուհիին հաւատալ:

Վէպին մէջ կը յայտնուի նոր հերոս՝ պարոն Դաւոս Սիւորտը՝ «սոխով ասպետը»: Անգամ մը ան տարաւ Ստանիսը՝ Փոթորկոտ սահման սոխ եւ ձուկ, երբ Բարատեոնի ապստամբութեան ժամանակ Տարգարիեններու զօրքերը պաշարեցին քաղաքը: Ատոր համար զայն կոչեցին ասպետ: Հիմա արդէն Դաւոսը ուղարկած են, որպէսզի ան հնազանդեցնէ Փոթորկոտ պարոնները Ստանիսին, բայց անոնք կամ մերժեցին, կամ ալ անցան Ռենլի Բարատեոնի կողմը՝ Ստանիսի կրտսեր եղբօր, որ կը հաւաքէր զօրք հարաւը:

Կղզիներուն մէջ տարածուեցաւ նոր հաւատը, Եօթը աստուածներու կուռքը այրեցաւ: Հակառակուողները կը սպաննուէին: Ստանիսը կրակէն ստացաւ իր լուսաճաճանչ թուրը, որ պատուած է Ռ՛Գլորայի կրակով: Աւելի ուշ ան թողեց կղզիները՝ Փոթորկոտ սահմանը վերահսկելու համար, իսկ ետքը պատրաստուեցաւ Չերնովոդնայի ճակատամարտին:

Պատ Եւ Կախարդուած Անտառ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Պարոն-հրամանատար Մորմոնտի հրամանով Գիշերային պահակախումբը կ'երթայ արշաւի՝ դէպի հիւսիս: Ճոն Սնոուն եւ Սեմուել Տարլին կը հետեւին միասին միւս եղբայրներուն հետ: Եղբայրներուն նպատակն է տեղեկացուած ըլլալ վայրենացածներու ծրագիրներուն մասին, քանի որ անոնք սկսած էին թողնել իրենց գիւղերը եւ երթալ հիւսիս` Ցուրտի ժանիքներ: Շուտով պահակախումբը կը գտնուի Սպիտակ ծառ գիւղը, սակայն այնտեղ բացարձակ ոչինչ կը գտնուի: Աւելի ուշ եղբայրները կ'այցելեն Կրաստերի ամրոց, ուր կ'ապրի մեծ ընտանիք մը: Կրաստերը կ'ամուսնանայ սեփական աղջիկներու հետ: Տղաներուն ան կը զօհաբերէ եւ անոնց կը տանին ուրիշները: Անոնք կ'ապրին երկյարկանի տան հողային յատակով: Առաջին յարկին վրայ տեղադրուած են օճախն ու հիւրասենեակը, իսկ երկրորդին վրայ՝ ննջասենեակները:

Հետեւելով այդ ամէնուն՝ Պահակախումբի եղբայրները կ'այցելեն Առաջին մարդկանց Բռունցք՝ այդ ազգի հին ամրոցի աւերակներ: Չնայած, հաշուի չառնելով հարիւր տարի եղած ամայութիւնը, պատերը դեռ պահպանուած են, իսկ եղբայրները պատսպարուեցան ցիցերու օգնութեամբ: Անոնք նաեւ աւերեցին ճամբարը եւ սկսան սպասել Մթնշաղի աշտարակէն օգնական ուժի, ինչպէս նաեւ հրամանատարական ժողով կազմակերպեցին: Ճոնը եւ անոր գայլ Հոգին կը գտնեն անտառի խորքին մէջ վիշապի ապակիէ զէնքով գաղտնարան: Երբ Կուորեն Պոլուռուկին իր զօրքով կու գայ, կը կանչէ Ճիոր Մորմոնտին եւ կը հրամայէ ուղարկել Եղբայրներու մէկ մասը՝ Ցուրտի Ժանիքներ հետախուզութեան: Ճոն Սնոուն յանձն կ'առնէ եւ երեք խումբերով անոնք կ'երթան: Ճոնի խումբին բաժին կ'իյնայ Ոռնացող լեռնանցքը: Այնտեղ եղբայրները կը յարձակին զինուած վայրենացածներուն վրայ, երկու հոգի կը սպաննուին, բայց արթնցող աղջկան Իգրիթ Ճոնը չի սպաններ, այլ բաց կը թողնէ:

Եղբայրները կը շարունակեն ճանապարհը, իսկ Ճոնը Հոգիի աչքերով կը տեսնէ վայրենացածներու մեծ ճամբարը՝ մամոնտներու վրայ հսկաներով: Բացայայտելով հետապնդումը՝ եղբայրները վերադարձան ետ: Դալբրիջը մնաց բարձունքին վրայ, որպէսզի իր վրայ վերցնէ կրակը եւ հետաձգէ յարձակումը: Քարէ օձը եւ Էբենը առանձին-առանձին թողեցին Ժանիքը: Կոուրենը ըսաւ Ճոնին, որ որսալու պարագային ան անցնի վայրենացածներու կողմը՝ որպէս լրտես: Տասնչորս վայրենացածներ անոնց հետապնդելով հասան: Ճոնը յանձնուեցաւ եւ հակառակորդի առաջնորդը՝ Ոսկրային պարոնը, որոշեց սպաննել անոր, բայց անոր պաշտպանեց Իգրիթը: Պոլուռուկիյի գայլի կողմէ սպաննուելով՝ Ճոնը իր ուրոյն տեղը գրաւեց Անկախ ազգին մէջ:

Էսսոս

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Դեյեներիս Տարգարիենը այդ գիշեր, երբ Դրոգօ թաղման կրակին մէջ ծնան երեք նոր վիշապներ, կը տեսնէ երկնքի կարմիր գիսաստղ եւ կ'որոշէ, որ ան ցոյց կու տայ ճանապարհը: Չնայած որ ատիկա ուղակի կեղծ պատճառանք էր։ Ճանապարհը միայն մէկն էր՝ Կարմիր անմշակ հողատարածութեան միջցոով: Ճանապարհը կը թուէր ճակատագրական: Անոնք լքուած քաղաքին մէջ էին, բայց անիկա լի է ուտելիքով, որ կ'աճի ծառերուն վրայ եւ ջուրի աղբիւրներով: Բնակավայրը անուանուեցաւ Վեյես Տոլոռօ: Դոտարերենէն անիկա կը թարգմանուի Ոսկորներու երկիր: Այստեղ էր Ջորախ Մորմոնտը՝ Թագաւորական Գվարդիայի առաջին ասպետը, սիրահարուած է Դենիին:

Թագուհին ուղարկեց իր հեծեալները հետախուզման համար: Չխոգոն վերադարձաւ բոլորէն ուշ, բայց Կվարտէն աւետաբերներու՝ կախարդ Պիատ Պրեյի, քրմուհի Կուեյտսյի եւ հարուստ Քսարօ Քսոան Դաքսոսի հետ: Զտարիւնները՝ քաղաքի կառավարիչները, մերժեցին անոր Վեստերոսի վրայ յարձակման գործին մէջ։ Վաճառականները նոյնպէս մերժեցին: Աւելի ուշ Դեյեներիսը այրեց մեյեգ՝ Պրախայի տան մէջ եւ ստացաւ իր առաջին դոտրակական զանգակը, որ հիւսուեցաւ իր հիւսքին մէջ՝ իր առաջին յաղթանակի պատիւին:

Կուեյտան՝ ստուերներու կախարդուհին, խորհուրդ տուաւ Դենիին գնալ Ասշայ, իսկ Գթասիրտները կատարեցին մահափորձ թագուհիին վրայ։ Օգնութեան համար եկան Բելուասը եւ Արստան Բելոբորոդիյը: Սակայն նաւահանգիստին տեղի ունեցաւ բախում միգուցէ անոր համար, որ իրենց ընկալած էին որպէս լրտեսներ: Վերջիվերջոյ անոնք բոլորով տեղաւորուեցան երեք նաւերու մէջ, որոնք կը կոչուէին Դեյեներիս՝ Տարգարիեններ վիշապներու պատիւին եւ երթեւեկեցին Պենտոս՝ վերադարձան Իլիրօ: Դենին իր ուղեկիցներէն իմացաւ, որ բռնատիրող Բարատեոնը մահացած է:

Ստեղծում

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Գիրքի Նկարագրութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ճորճ Մարտինը San Diego Comic-Con International-ին՝ 2014 թուականի Յուլիսին

«Սառոյցի եւ կրակի երգ, ատիկա նորութիւն մըն է գրականութեան մէջ (յատկապէս ինծի համար): Առասպելական պտոյտները ուղղակի հիասքանչ են, եւ ասիկա այն ոճի է, ուր կարդացողները հարմարուած են տեսնել կանխատեսելիութիւն: Գահերու խաղը շատ մեծ ազդեցութիւն ունեցած է իմ վրաս առաջին անգամ իսկ կարդալէն եւ փոխած է իմ պատկերացումներս դիւցազներգական երեւակայութեան մասին:»

Գրող-ֆանտաստ Ջո Աբերկրոմբի, 2008[6]
Էջ՝ Խրոնիկ Ֆրուասսարէն, որ օգնած է Մարտինին՝ գիրքի աշխարհի ստեղծման գործին մէջ

Ճորճ Ռեյմոնտ Ռիչարտ Մարտին, յայտնի ամերիկեան վիպագիր, գրող եւ խմբագիր, գրական մրցանակներու դափնեկիր: Ծնած է 20 Սեպտեմբեր 1948-ին Բեյոնի մէջ՝ ոչ մեծ քաղաքին մէջ՝ Նիւ Ճերսիի մէջ՝ ոչ հարուստ ընտանիքին մէջ։ Հայրը եղած է ձկնորս, իսկ մայրը կառավարող՝ արտադրութեան մէջ։ Մանուկ հասակին Ճորճը շատ զբաղած է ընթերցանութեամբ, ինչպէս նաեւ գրած է պատմուածքներ եւ միաժամանակ վաճառած է զանոնք ընկերներու հետ: Անոր ոճին վրա ազդած են այնպիսի գրողներ, ինչպիսիք են Ռոպերթ Իրուին Հովարտը, Ռոպերթ Հայնլայնը, Այզեք Ազիմովը[7], Հովարտ Ֆիլիփս Լաւքրաֆտը, Էրիք Ֆրենք Ռասելը, Անտրէ Նորթոնը[8], Ֆրից Լեյպերը եւ Մերուին Պիքը[9]: Մարտինի գործերը սկսած են հրատարակուիլ 1971էն: Առաջին վեց տարին ան աշխատած է գիտաերեւակայան պատմուածքներու վրայ եւ հասաւ յաջողութեան, յաղթելով երեք Hugos, երկու Nebulas, World Fantasy Award եւ Bram Stoker Award: 1977-ին ան շահոյթ ստացաւ իր առաջին մեծ՝ «Մահացող Լոյս» վէպէն[10][11]:

1980-ական թուականներուն Ճորճ Մարտինը գնաց Հոլիուուտ եւ սկսաւ աշխատիլ այնտեղ բեմադրիչ: Ահա այսպես կը նկարագրէր ան ատիկա[12].

Առաջին իսկ բեմադրիչները ինծի ըսին „Ատիկա հիասքանչ է, բայց շատ երկար է, շատ են տառերը“ ...: Ես ստիպուած եղայ զանոնք նուազեցնել, ահա թէ ինչու, վերադառնալով գիրքերուն, ես ինծի ըսի„Այլեւս չեմ մտածեր ոչ մէկ բանի մասին այս ոգիով“ ... Ես կ'ուզէի հազարաւոր հերոսներ, մասշտաբային կռիւներ, հիասքանչ ամրոցները եւ անֆիլադաներ- բոլոր այնպիսի բաները, որ չեմ կրցած ինքզինքիս թոյլ տալ հեռուստատեսութեամբ:


Չնայելով ատոր, Մարտինը սկսաւ համագործակցիլ Մթնշաղի գօտի եւ Doorways յայտնի ծրագիրներու հետ: Այդ ժամանակ ծնաւ Վայրի խաղաքարտերու մասին միտքը: «Սառոյցի եւ կրակի երգ» վիպաշարի ստեղծման ժամանակ Ճորճը արդէն յայտնի էր, որպէս գրող: Վէպը սկսած է գրուիլ 1991-ին՝ Սանթա Ֆէ քաղաքին մէջ[13]: Ի սկզբանէ հեղինակը ուզած է ստեղծել գիրքերու եռեակ՝ ներառելով Գահերու խաղ, վիշապներու հետ պար եւ Ձմռան քամի գիրքերը՝ իւրաքանչիւրը 800 էջնոց: Առաջինը պիտի նկարագրէր Քաղաքացիական պատերազմը Վետերոսի մէջ, երկրորդը՝ Դեյեներիսի գալը, իսկ երրորդը՝ Ձմռան գալուստը եւ ուրիշներու արշաւանքը: 1990-ականներու իր ծրագիրին համաձայն հատորները պէտք է հրատարակուէին մէկ տարի ընդմիջումով[14]: Բայց ժամանակի հետ Մարտինը համոզուեցաւ, որ երեք գիրքը շատ քիչ մասշտաբային կ'ըլլայ վէպի համար եւ հատորներու քանակը մեծցաւ՝ սկիզբը քաղաքացիական պատերազմի նկարագրութիւնը դարձաւ երկու, իսկ աւելի ուշ չորս հատոր, իսկ ետքը Մարտինը բաժնեց վերջին գիրքը երկու մասի եւ ստացաւ եօթը հատոր[15]:

«Սառոյցի եւ կրակի երգ» վէպը գրելու ժամանակ Մարտինը շատ յաճախ կ'անդրադառնար պատմական գիրքերոգն՝ օգտագործելով «ամբողջական խորասուզման» մեթոտը: Երբ գրողը կը նկարագրէր այս կամ այն իրադարձութիւնը, ան կը փորձէր ատոր մասին իմանալ աւելին, բայց չէր փորձեր ներառել ամբողջ տեղեկութիւնը վէպին մէջ։ Պատմական գիրքերէն Ճորճը կ'առանձնացնէր «Միջնադարեան զինուոր»-ը Ճերի Էմբլտոնի եւ Ճոն Հոուի, «14-րդ դարու գաղտնիքը»՝ Պարպարա Տակմանի, «Միջնադարեան սուսերամարտը»՝ Ճոն Կլեմենտսի, «Միջնադարեան պատերազմեր» հաւաքածուն՝ Տեյւիտ Նիկոլի, «Հին աշխարհի մեծ քաղաքներ»-ը Լ. Սպրեկ տէ Կամպայի, Խրոնիկները Ֆրուասսար եւ այլն: Ան նաեւ կը նշէր, որ օգտագործած է մասնագիտացված գրականութեան մեծ մասը, որոնցմէ գրած է միջնադարեան երաժիշտներու եւ ծաղրածուներու, տօներու, ասպետական շքանշաններու եւ մասշտաբային ռազմական բախումներու՝ Հարիւրամեայ պատերազմի, Կարմիր եւ Սպիտակ վարդերու պատերազմի մասին[16]: Ճորճ Մարտինը ունի մի քանի գիրքերու պահարաններ, որոնք լի են Միջին դարերու մասնագիտացած գրականութեամբ[17]: Ինչպէս նաեւ գործի համար ան այցելած է շարք մը եւրոպական տեսարժան վայրեր[18]:

Այս ամէնը Ճորճը ներկայացուցած է վէպին մէջ՝ փորձելով կեանքը հասցնել ծայրագոյն ճշմարտացի.

Ես շատ կարդացած եմ Միջին դարու եւ այդ ժամանակներու կեանքի, մանաւանդ հագուստի, խոհանոցի, ինչպէս նաեւ տօներու ու մրցարշաւներու մասին: Ինչ-որ բանի մը վրայ չկեդրոնանալով՝ ես կը նախընտրեմ ամբողջովին սուզուիլ դարաշրջանի մէջ, մտնելով գործողութիւններու էութեան մէջ, եւ այս բոլորը գիրքը իրականութիւն դարձնելու համար:


Ինչպէս Մարտինը ինքը կ'ըսէր դեռ մինչեւ գիրքը գրելը ան մտածած էր գիրքի աշխարհը՝ նկարելով քարտէսներ, մտածելով պատմական իրադարձութիւններ, կազմելով կառավարիչներու ցուցակներ, քաղաքներ եւ հատորներուն պէտք եկող բաներ: Ամենաառաջին պատմութիւններէն եղած է Դեյեներիսի պատմութիւնը: Ան նաեւ նշած է, որ իր նպատակներէմն մէկը եղած է վէպին մէջ քաղաքներու, կազմակերպութիւններու եւ հերոսներու շարժաբանութիւն տալը: Երբեմն հերոսները կը փոխէին վէպի ընթացքը, այնպէս որ ան չէր ուզեր[19]: Բաւականին ծանր աշխատանք եղած է հերոսի կերպարի բացայայտումը եւ ժամանակի ընթացքին իրենց մեծնալու հետ մէկտեղ փոփոխութիւնը: Ինչպէս ըսած է Մարտինը՝ ատիկա ամենադժուար աշխատանքներէն մէկն էր[20]:

Կարդացողները շատ արագ սիրեցին վէպը՝ հերոսներու՝ չար ուրիշներու, մեծ սառոյցէ Պատի, վիշապներու, բարեհամբոյր տիկիններու պայծառութեան համար եւ Մարտինը նաեւ կը յիշուէր անով, որ կարող էր ցանկացած պահին սպաննել բարեհամբոյր հերոսի՝ ցոյց տալու համար վէպին մէջ իր ստեղծած դառնաշունչ աշխարհը: Ինչպէս ինք կ'ըսէր, անոր վրայ խիստ տպաւորութիւն կը գործեն մոխրագոյն հերոսները, իսկ սպիտակներն ու սեւերը քիչ կը հետաքրքրեն: Հեղինակը յաջողութեամբ միացուցած է երեւակայութիւններով լի վիպաշարը եւ ուժեղ պատմական վէպը՝ քաղաքացիական պատերազմի մասին: Մարտինը նաեւ կը գրէ շատ մանրամասն:

Ճորճ Մարտինի՝ որպէս գրողի, կարելի է դատել իր ամենայայտնի խօսքով[21].

Կան բազմաթիւ գրողներ, ես սիրում եմ զանոնք համեմատել ճարտարապետներու ու այգեգործների հետ: Կան գրող-ճարտարապետներ, որ ամէն ինչ կը ծրագրեն, կը դիտարկեն, եւ մինչեւ անիկա թէ ինչպէս կը մեխուի առաջին մեխը՝ ան արդէն գիտէ թէ ինչ տեսք կ'ունենայ տունը՝ ուր կ'ըլլայ պահարանը, խողովակները, եւ այս ամէնը ճարտարապետը կը դրօշմակնքէ գրատախտակին այնքան երկար՝ մինչեւ ստացուի աշխատանքը: Այգեգործները, որ կը փորեն փոս եւ այնտեղ արեւածաղիկ կը դնեն, կը ջրեն իրենց ալիւնով եւ կը հետեւին, թէ ինչ կը ծլի, ինչ ձեւ կ'ունենայ: Անոնք գիտեն, թէ ինչ ցանած՝ կաղնի թէ կնձնի, սարսափ պատմութիւն թէ գիշերային երեւակայութիւն, բայց անոնք չեն գիտեր, թէ ինչ մեծութեան անիկա կը դառնայ եւ ինչ տեսք կ'ընդունի: Ես աւելի շատ այգեգործ եմ քան ճարտարապետ:


Ճորճ Մարտինը ունի նկարագրութեան եւս մէկ բնորոշ ձեւ՝ պատմուածքի իրադարձութիւնները տեղի կ'ունենան տարբեր հերոսներու կողմէ, իսկ անոնց գլուխները կ'արտացոլան իրենց տեսակէտը՝ իրադարձութեան վերաբերեալ: Ճորճ Մարտինի հերոսները գրաւիչ ու գունագեղ են: Ընթերցողները կը տեսնեն անոնց մէջ ոչ թէ այն ինչ առաջնահերթութիւն կը նկատեն՝ Գրիգոր Կլիգանը չի յիշուիր իր հասակի համար, կամ Տիրիոնը՝ իր գաճաճութեան համար: Ընթերցողները կը տեսնեն կերպարներու ներքին աշխարհը եւ կը հասկնան իրենց արարքներու պատճառները, իսկ որոշները անոնցմէ կարող են միաժամանակ իրենց կառավարել, ինչպէս դրական, այնպէս ալ բացասական (Օրինակ. Պետիր Բեյշին կամ Սանդոր Կլիգան): Մարտինը համարձակած է ստեղծել նաեւ անկանխատեսելի վէպ՝ երբ կողմի մը յաղթանակը պարզ կ'երեւի, բայց տեղի կ'ունենան իրադարձութիւններ, որ տուեալ կողմին կը զրկեն յաղթանակէ:

Մարտինի աշխատանքը կը ներառէ նկարչական տարրեր, որոնցմէ մեծ մասը կը բացայայտուի մի քանի անգամ կարդալէ ետք: Ընթերցողը իրադարձութիւններու շղթային մէջ, հերոսներու մասին մտահոգուելով, զանոնք չի նկատեր, եւ հերոսները նոյնպէս բաց կը թողնեն այդ հատուածները: Յաջորդ անգամ կարդալով, արդէն չմտահոգուելով, կարելի է բացայայտել նորանոր առեղծուածներ գիրքին մէջ։ Մարտինը նաեւ յայտնի է իր հրապարակային ոչ կանխատեսելի պտոյտներով:

Հեղինակը լրջօրէն աշխատած է նաեւ կնքաբանութեան վրայ։ Ատոր համար ան ունի հաստ գիրքեր՝ ընթացքի ամբողջ բարակութիւններու համար: Մարտինի աշխատանքներու երկրպագուները ստեղծած են կայք, ուր ներառած են 400-էն աւելի Վեստերոսի փոքր եւ մեծ տուներու զինանշաններ: Հեղինակը նաեւ կը նկարագրէ ուտելիքը վիպաշարին մէջ[22]:

Համայնապատկերները, ձայներն ու հոտերն կը կենդանացնեն դրուագները: Պատերազմին ընթացքին, ննջասենեակին մէջ թէ խնճոյքին՝ կարեւոր չէ, կը գործեն նոյն ընդունելութինները: Ահա թէ ինչու ես կը վատնեմ ջանք ու ժամանակ իմ հերոսներու ուտելիքի նկարագրութեան վրայ՝ թէ ինչպէս պատրաստուած է, ինչ տեսք ունի եւ ինչ հոտ ու համ ունի: Այդ ֆոնը կու տայ դրուագներուն կազմուածք, կը դարձնէ անոնց պայծառ եւ յիշելի: Զգացմունքներէն ստացուած տպաւորութիւնները կ'իյնան մեր գիտակցութեան ամենախորքերը, ուր չենք կարող հասնիլ՝ լուսաբանելով վէպը զուտ իմացական:


Ճորճ Մարտինը կարող է աշխատիլ միաժամանակ մի քանի գիրքերու վրայ եւ վիպաշարի ստեղծման ժամանակ ան ստեղծած է մեծաքանակ ուրիշ պատմուածքներ: Ան աւելի աչխուժ կ'աշխատի որպէս հեղինակակից «Վայրի խաղաքարտեր» պատմուածքներու հաւաքածուի վրայ:

Հրապարակում

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1996-ին Ճորճ Մարտինը ուղարկեց իր խմբագիրին երեք հատոր: Գիրքերը ամբողջովին տարբեր ժանրի էին՝ գիշերային երեւակայութիւն, սարսափ եւ երեւակայութիւն-եռեակ: Խմբագիրը հաւնեցաւ վերջին տարբերակը այն պատճառով, որ երեւակայութեան ոճի գիրքերը աւելի հեշտ կը վաճառուին: Այդ թուականին հրապարակուեցաւ առաջին հատորը՝ Գահերու խաղը, որ դարձաւ շատ ճանչուած Մարտինի երկրպագուներու շրջանակին մէջ։ Արդէն 1998-ին լույս տեսած երկրորդ հատորը՝ Արքաներու պատերազմը: Հետաքրքիր է, որ «Հարփըր Քոլինզ» հրատարակչութիւնը գրաւեց ընթերցողները, քանի որ գրախանութներուն մէջ անվճար կարելի էր վերցնել «Գահերի խաղ» գիրքի առաջին մասերու թռուցիկը: Առաջին իսկ էջին գրուած են Ռոպերթ Ճորտանի, Ռայմոնտ Ֆեյստի եւ Էնն Մաքեֆրիի խօսքերը գիրքին մասին: Բրոշյուրը տալիս էր ոչ մեծ զեղչ՝ վեպի ամբողջական տարբերակի վրա[23]:

Առաջին անգամ գիրքը հրապարակած է ամերիկեան Bantam Spectra կազմակերպութիւնը՝ 16 Նոյեմբեր 1998-ին: Աւելի ուշ անիկա նաեւ հրապարակուած է Voyager Books բրիտանական ընկերութեան կողմէ եւ վէպը թարգմանուած է 23 լեզուով, ինչպէս՝ ռուսերէն եւ ուքրաներէն:

2005-ին լոյս տեսաւ վէպի նուիրատիպ հրատարակութիւնը՝ Ճոն Հոուվ նկարիչի պատկերներով:

«Країна мрій»-ն, որ թողարկուած է 2014-ի Մարտին, վէպի ուքրաներէն տարբերակն է: Գիրքը վաճառքի սկսած է Մարտ 27-էն[24]:

Ստեղծագործութեան Աշխարհի Ստեղծում

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Վեստերոսի քաղաքացիական պատերազմը, կամ հինգ թագաւորներու պատերազմը, կը համարուի հիմքը այնպիսի պատմական բախումներու, ինչպիսինն են Կարմիր եւ սպիտակ վարդերու պատերազմը (Միանգամայն կ'երեւի կարմիր Լաննիստերներու եւ սպիտակ Ստարկներու այլաբանութիւնը) եւ Հարիւրամեայ պատերազմը (Դարձեալ Լաննիստերներու կազմակերպութիւնը՝ անգլիացի զաւթիչներու եւ Ստարկները՝ ֆրանսացիներու, որոնք կը պաշտպանէին իրենց քաղաքը): Երկու բախումներուն կարելի է նաեւ վերագրել թագաւորի վախճանը, որ ամուր ձեռքով կը պահէր կառավարութիւնը, եւ բախումը աթոռի համար:

Եօթը թագաւորութիւններու մէջտեղը գտնուող հսկայ սառոյցէ Պատի պատմական նախատիպը կը համարուի Սքոթլանտայի մէջ գտնուող Ատրիանի պատնեշը: Անիկա կառուցած են հռոմէական լեգեոնի զինուորները, որպէսզի պաշտպանուին հիւսիսային անտառներու պիկտներու եւ բրիգանտներու յարձակումներէն: 120 քիլոմեթրային պաշտպանութիւն ստեղծելու գաղափարը կը պատկանի հռոմէական Ատրիան կայսրին: Կառուցումը եղած է 122-126 թուականներուն: Վէպին մէջ անիկա կը պաշտպանէ Վեստերոսը վայրենացած ցեղերէն եւ ուրիշներէն՝ սառոյցէ սատանաներէն: Ստեղծման միտքը Մարտինը ունեցած է 1981-ին, երբ ան այցելած էր Մեծ Բրիտանիա՝ Լիզա Տաթլ բանաստեղծուհիի հետ հանդիպելու: Ճորճը եղած է նաեւ Սքոթլանտայի մէջ, ուր հասած է մինչեւ Ատրիանի պատնեշի գագաթ եւ փորձած է պատկերացնել թէ ինչպէս եղած վ լեգեոնի զինոգորը այդտեղ ծառայելվն: Այսպէս ալ ծագած է միտքը Գիշերային պահակախումբ ստեղծելու:

Պատմական Իրադարձութիւններու Ազդեցութիւնը
Հատրիանոսի պարիսպը Պատի պատմական նախատեսակն է
Հարիւրամեայ Պատերազմը Ուեսթերոսի հակամարտութեան ոգեշնչումի ազդեցութիւններէն մեկն է
Մարթինը օգտագործած է նաեւ Ալ եւ Ճերմակ Վարդերու պատերազմի իրադարձութիւնները
Ես շատ բաներ այնտեղ ապրած եմ, նայելով հիւսիս, ուղղակի յիշեցի այդ զգացումները, երբ սկսայ գրել „Գահերու խաղը“ … Երեւակայութեան կարիքը կը զգացուի պատկերացման խաղին մէջ... Ես չէի կրնար այնպէս վերցնել ու նկարագրել Ատրիանի պատնեշը: Անիա իհարկէ հիասքանչ է, բայց ունի զուտ տասը ոտք բարձրութիւն եւ կառուցուած է հողէ ու քարէ:


Դիւցազներգական երեւակայութեան համար 10 ոտքնոց պատը շատ վատ էր, ուստի Մարտինը ստեղծեց պատնեշ՝ 700 ոտք բարձրութեամբ: Տեղական բնակիչները նոյնպէս քիչ էին, ուստի Մարտինը ստեղծեց տոմերու տարատեսակութիւն[25]Կաղապար:Rp: Այսպէս ծնած են կախարդուած անտառը՝ հին վայրենացածներով, եւ Ցուրտի ժանիքները, լեռները կատաղի ցուրտով ու շատ ուրիշ հիւսիսային տեղերով: Ինչպէս նաեւ որոշ հետախուզողներ այդ պատնեշը կը նմանեցնեն Մեծ Չինական պատին:

Մարտինի աշխարհի դոտրակացիները նման են հօներուն, մոնկոլներուն, աւարներուն եւ հունգարներուն: Ինչպէս նաեւ անոնց մէջ կան հնդկական տոհմերուն բնորոշ գիծեր: Դոտրակացիները համարձակ եւ խիզախ զինուորներ են, անոնք չեն գիտեր թէ ինչ է վախը կռիւին մէջ եւ կը վարեն գրաւող քաղաքականութիւն: Պարգեւները անոնք կը տանին իրենց մայրաքաղաք՝ Վեյես Դոտրակ: Թեթեւ տեղափոխելի բնակավայրերը, պարզ սնունդն ու ձիու պաշտանմունքը իրենց կը նմանեցնեն թուրքերուն ու մոնկոլներուն: Դոտրակական կոր սուր Արակխը՝ միջի սրուածքով, ստեղծուած է եգիպտական սուր խոպեշի նման: Զինուորներուն մազերու երկար հիւսքերը կը նմանեցնեն անոնց սիանբի, տունխու եւ մանչժուրներու քոչուոր ցեղերուն: Դոտրակացիներու լեզուէն կը լսուէին միայն առանձին կապակցութիւններ մթնոլորտի ստեղծման համար: Յարմարաւետութեան համար բոլոր բառակապակցութիւնները թարգմանուած են անգլերէն[26]:

Տարբերակներէն մէկուն համաձայն՝ վայրի գայլերը վերցուած են canis dirus (լատ. սարսափելի գայլեր), էն, արարածներ որ կ'ապրէին Հիւսիսային Ամերիկայի մէջ[27]:

Ճորճ Մարտինը մասնագիտացուած միայն կը կարողանայ խօսիլ անգլերէն: Այդ իսկ պատճառով վէպերուն մէջ մեծամասամբ կերպարներ են բրիտանական պատմութենէն, ոչ թէ սպանական կամ գերմանական:

Ինչպէս կը յիշեցնէ հեղինակը ստեղծագործութեան գլխաւոր հերոսներէն մէկը՝ Տիրիոն Լաննիստերը, ունի ինչպէս սեփական, այնպէս ալ Ռիչարտ 3-րդի բնաւորութեան գիծերը: Վերջինիս մասին որոշ պատմաբաններ ըսած են ինչպէս «ֆիզիքական եւ բարոյական տգեղութեան մարմնաւորում»: Ինչպէս կը մտածէ հետախուզողներու ուրիշ խումբ մը՝ Լաննիստերներու տունը նման է իշխանասէր Պորճիա ընտանիքին՝ Իտալիոյ մէջ։ Նաեւ տարածուած էին ասեկոսեներ՝ արիւնը փոխելու մասին: Վէպին մէջ ատով հետաքրքրուած են Ճեյմէ եւ անոր քոյր Սերսեյա Լաննիստերները[28]: Հետախուզողները զուգահեռ անցկացրած են Էդուարդ Ստարկի գլխատուելու, անոր եղբօր Պենճենի անհետանալու ու Ռիչարտ Պլանտագենետի՝ Եորսկիյի 3-րդ իշխանի գլխատուելու ու անոր հօրեղբօր կռիւի ընթացքին մահուան մէջ։ Եւ անոր, եւ միւսին գլխատեցին, Ռիչարտին հասաւ թուղթէ թագն ու ծիծաղը: Ռիչարտ Էդուարդի 4-րդի որդին կը յիշեցնէ Ռոպ Ստարկին[29]: Ինչպէս հաստատած է հեղինակը, Քեյթիլին Ստարկը ստեղծուած է Ալեոնորա Ակվիտանսկի թագուհիի կերպարի հիման վրայ։ Ուսումնասիրողները գտած են այլ նմանութիւններ նոյնպէս[30][31]:

Կը նշուի նաեւ Ճոֆրի թագաւորի նմանութիւնը Էդուարդ Լանկաստերին՝ Հենրիխ 6-րդի եւ Մարգարիտա Անժոյսկիի որդիի: Անոնք ապեւրինածին էին եւ խելագար, օրինակ, կը սիրէին կտրել թշնամիներու գլուխները: Տեոն Գրեյջօն նման է Կլարենսի առաջին ասպետ՝ Ճորճ Պլանտագենետին: Վերջինս Էդուարդ 4-րդ Եորքի եղբայրն էր եւ կը կռուէր անոնց կողմէ, սակայն, ինչպէս եւ Տեոնը, դաւաճանեց անոնց եւ անցաւ Լանկաստերներու կողմը: Ճեյմէ Լաննիստեր կերպարը վերցուած է Գոտֆրիդ ֆոն Բերլիհինգենէն: Ան, ինչպէս Ճեյմէն, կորսնցուցած է աջ ձեռքը, ատոր համար ալ կոչուած էր Գոչ Մետացէ ձեռք[32]: Լաննիստերը ուշ կը ստանայ ոսկիէն: Կխալ Դրոգօն՝ կխալասարի վախճանուած առաջնորդը, վերցուած է Ճենկիզ խանէն: Աշա Գրեյջօն կը յիշեցնէ իրլանտացի ծովահենուհի Գրեյս Օ՛Մեյլին, որ յաղթած է իր կրտսեր եղբօրը՝ չթողնելով անոր դառնալ առաջնորդ: Լիաննա Ստարկը վերցուած է Լուկրեցիայէն՝ հռոմէացի կնոջմէ, որուն բռնութիւններու ենթարկած էր Էրուսական արքայի որդին:

Ճորճ Մարտինը հաստատած է, որ Կարմիր հարսանիքը, երբ Ֆրէին դաւաճանաբար սպաննեց Ռոպ Ստարկ թագաւորին, անոր մօրը՝ Քեյթիլինին եւ մի քանի այլ հիւսիսայիններու, վերցուած է երկու իրադարձութիւններէն՝ Սեւ ընթրիքէն, երբ Եակօ 2-րդի խնճոյքի ժամանակ սպաննուեցաւ սքոթլանտացի Դուգլասով տոհմը եւ Գլենկոյում տեղի ունեցաւ կոտորած, երբ Մակդոնալդներու տոհմը գիշերը սպաննեց Կեմպբելներու տան 70 անդամներու՝ չգթալով անգամ կանանց եւ երեխաներուն: Հետախուզողները նաեւ զուգահեռ անցակցրած են «Կոծիկի» ճափոնական առասպելական հատուածի միջեւ, երբ Ճափոնի առաջին կայսրին՝ Ձիմուին սպաննած էին իր թշնամիներու կազմակերպած խնճոյքի ժամանակ: Նուագակցութեան ժամանակ ան նաեւ երգած էր երգ մը: Հետախուզողները զուգահեռ անցկացրած են Չերնովոդնայի ճակատամարտի եւ 673-678 թուականներուն արաբներու կողմէ Կոստանդնուպոլիսի պաշարման միջեւ։ Անոնք նաեւ գտած են նմանութիւն Ստանիս Սուետոզարնիյի սուրի ու Արթուր Պենդրագոն Էսկալիբուրի լեգենդար դարմանատան միջեւ:

Վինտերֆելի գրաւումը Տեոն Գրեյջոյի կողմէ, երբ ան ունէր իր հետ միայն քսան զինակից, կը յիշեցնէ սքոթլանտացիներու կողմէ Էդինբուրգեան ամրոցի գրաւումը: Մորեյ իշխանը վերցուց զայն՝ ունենալով ընդամէնը երեսուն մարտիկ:

Կարմիր Քրմուհիի՝ Մելիսանդրայի կրօնը՝ հաւատքը Ռ՛Գլորային՝ Լոյսի տիրակալին, մօտ է զորոաստրիզմին: Այս պարսկական հաւատքին մէջ կրակը կարող է պարգեւել պայծառացում եւ բանալ իմաստութիւն: Հաւատացողները յաճախ կ'աղաչեն կրակին, ինչպէս Մարտինի վիպաշարին մէջ։ Բացի ատկէ, զորոաստրիզմը կը մատնանշէ բարիի եւ չարի միջեւ կռիւ: Գիրքին մէջ ատոր կերպարներն են Լոյսի տիրուհին եւ Մեծ Ուրիշը:

2015-ին HarperCollins կազմակերպութիւնը, Լոնտոնի մէջ բանալով նոր գրասենեակ, որոշեց ցուցադրել 1993-ին գրուած գրաւոր նամակը, որ գրած էր Ճորճ Մարտինը իր գրական ընկերոջ Ռալֆ Վիչինանցէին: Ատոր մէջ ներառուած են «Սառոյցի եւ կրակի երգ» վէպի իրադարձութիւններ եւ յղացումներ: Շուտով նամակի նկարները յայտնուեցան համացանցի վրայ, իսկ ատոնց ջնջելու գործը յաջողութիւն չբերաւ: Ճորճ Մարտինը հաստատեց իր հեղինակային իրաւունքը: Սակայն նամակի վերջին պարբերութիւնը ներկուած էր սեւ թաղիքով: Նամակին պէտք եկած էին վիպաշարի առաջին տասներեք մասերը:

Կոպիտ ըսած, դրուած առաջին մասերը կու տան սկիզբ երեք կարեւոր բախումներուն, որ կը սահմանէ եռեակ գիրքերուն մէջ կարեւորագոյն հրապարակային գիծերը՝ միախառնուելով դժուարութեան մէջ, բայց դառնալով հիասքանչ(Ես յոյսով եմ): Բախումներէն իւրաքանչիւրը կը վնասէ յօրինուած Եօթը թագաւորութիւնները եւ գլխաւոր հերոսներու կեանքերը: Առաջին սպառնալիքը կ'ըլլայ Լաննիստերներու եւ Ստարկներու տան թշնամութեան պատճառով, որ կը հանգեցնէ դաւադրութեան, փառասիրութեան, սպանութիւններու եւ վրէժի, իսկ գլխաւոր մրցանակը հանդէս կու գայ Եօթը թագաւորութիւններու մետաղէ գահը: Այսպիսինն է կմախքը «Գահերու խաղ»՝ առաջին գիրքի:


Երկրորդ սպառնալիքը, հեղինակի կարծիքով, դոտրակցիներու ներխուժումն էր՝ Դեյեներիս Տարգարիենի առաջնորդութեան տակ: Վէպի կեդրոնն է «Վիշապներու պարը» եւ Ուրիշներու գալուստը՝ 6-րդ հատորի հրապարակային գիծերը: Ճնշումը աւելցնելու համար հեղինակը ստեղծած է միջավայր, որուն մէջ կարող է մահանալ իւրաքանչիւր հերոս, անգամ գլխաւոր կերպարը: Որպէս գլխաւոր հերոսներ Մարտինը առանձնացուցած է Տիրիոն Լիննիստերը, Դեյեներիս Տարգարիենը, Արիան եւ Բրան Ստարկը, ինչպէս նաեւ Ճոն Սնոուը: Ի սկզբանէ Ճորճ Մարտինը կ'ենթադրէր Էդուարդի եւ Քեյթիլինի մահը, Սանսայի եւ Ջոֆրիի ամուսնութիւնը, ինչպէս նաեւ Տիրիոնի եւ Արիայի սէրը: Ան նաեւ կը նշէր անիկա, որ Բրանը կարող է օգտագործել կախարդանք, իսկ Դեյներիսը կը սպաննէ Դրոգոյին՝ վրէժ լուծելով եղբօր դաժան սպանութեան համար[33][34][35]:

Քննադատութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Մրցանակներ Եւ Անուանակարգեր

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Թուական Մրցանակ Դաս Արուեստագէտ Հետեւանքներ Աղբ.
1999 Լոկուս Երեւակայական վէպ «Արքաներու պատերազմ» Կաղապար:Մրցանակ [1]
SF կայքէջի տարուան լաւագոյն գիրքեր Երեւակայական գիրքեր- Ընթերցողներու ընտրութիւն «Արքաներու պատերազմ» Կաղապար:Մրցանակ [36]
Նեպիւլա Վէպ «Արքաներու պատերազմ» Առաջադրուած [1]
2001 SFinks մրցանակ տարուան արտասահմանեան վէպ «Արքաներու պատերազմ» Կաղապար:Մրցանակ [36]
2000 Մարմարէ այծամարդ Թարգմանուած գիրք «Արքաներու պատերազմ» Առաջադրուած [36]
2001 SFinks մրցանակ Տարուան գիրք «Արքաներու պատերազմ» Առաջադրուած [36]
2004 Կաղապար:Դրօշաւորում/Իսպանիա Իգնոտուս Լաւագոյն արտասահմանեան վէպ «Արքաներու պատերազմ» Կաղապար:Մրցանակ

Արձագանքներ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ռուսական «Երեւակայական Աշխարհ» թերթի խմբագիր Տմիթրի Զլոտնիցկին 2008-ի Դեկտեմբերին Մարտինի աշխատանքին մէջ նշմարեց բարձրագոյն միջնադարի ասպետական մթնոլորտը: Ան զարմացաւ Ստարկներու տան «սառնութիւններով», որոնք կը կառավարէին Հիւսիսը հազարաւոր տարիներ: Անոր թուեցաւ տարօրինակ ե՛ւ Վեստերոսի մեկուսացումը միւս ցամաքամասներէն, ե՛ւ ներքին սպառնալիքներու բացակայութիւնը: Ոչ իրական նկարագրած է Գիշերային պահակախումբը՝ որպէս գողեր, սպանողներ եւ բռնացողներ, որ չեն կարողանար կազմակերպել հարազատ եղբայրութիւն եւ կռուիլ իրենց հոգիներուն հարազատ վայրենացածներու դէմ: Իրականում, ըստ նրա, այնտեղ չէր լինի կարգապահություն, այլ կլինեին երթեր[37]:

Մարտինը բարգաւաճած է մռայլ յուսահատութիւն եւ աւերածութիւն ստեղծելու մէջ, որոնք կ'ուղղեկցին իւրաքանչիւր մեծ պատերազմին:


Խմբագիրը նկատեց, որ պատերազմ եւ գօտեմարտ այնքան ալ չէ եղած, եւ հիմնականօրէն կը նկարագրուի այդ պատերազմին ընթացքին մարդկանց ողջ մնալը եւ փոքր ընդհարումներ: Բացի ատկէ, Զլոտնիցկին նկատեց, որ շատ քիչ դեր ունի եկեղեցին, իսկ կրօնական զինուորներ փաստացի չկային: Միջին դարերուն պատերազմները մեծամասամբ կրօնական պատճառներով կ'ըլլային: Մարտինի աշխարհին մէջ հարեւաններ հանգիստ կը վերաբերին ուրիշ կրօններու, իսկ մի քանի տեղ ատոնք անգամ գոյութիւն չունին: Սեպտոններու դերը, ինչպէս ան նկատեց, խորհրդանշական է, ի տարբերութիւն այն բոլոր պատմական կարդինալներու, որոնք եղած են կառավարութեան առաջին մարդիկ (Ռիշելիէ եւ Մազարինի Ֆրանսայի մէջ), եւ անգամ Հռոմի Պապը:

Եւ ընդհանրապէս, ինչու ոչ մէկ Վեստերոսէն չէ օգտագործած կրօն հասկացութիւնը, որպէսզի թալանի հարեւան երկիրները ուրիշ հաւատք ունենալու պատճառով, «Ոչ ճիշդ աստուածներու»- կարելի ատիկա է «Սառոյցի եւ կրակի երգ»-ի ամենակարեւոր գաղտնիքներէն մէկը:


Տեսաբանին զարմացուցած է վիպաշարի սկիզբը կրօնի կտրուկ արմատականացումը, եւ երկու աւանդոյթներու անհամապատասխանութիւնը, որմէ մէկով ներկայացուած է գեղեցիկ տիկնոջ կերպարը, իսկ միւսը կ'իջեցնէ կնոջ դերը հասարակութեան մէջ, եւ գիտութեան ու արհեստագիտութեան բացակայութիւնը Տարգարիեններու կառավարման ժամանակ: Ատիկա, ըստ անոր կարծիքին, վէպը դարձուցած է աւելի երեւակայական եւ քիչ իրական:

Չնայած այս շարքի վէպերու եւ երկրի պատմութեան մէջ կարելի է տանիլ շատ զուգահեռականներ, բայց համարել Եօթը թագաւորութիւններու պատմութիւնը ամբողջովին իրական՝ միջնադարեան պատմութեան մէջ՝ անհնար է:


Պատշաճեցումներ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Էկրանավորում

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

HBO հեռատեսիլի ալիքը պատուիրած է «Գահերու խաղի» երկրորդ եղանակը՝ 19 Ապրիլ 2011-ին՝ առաջին եղանակի պաշտօնական շնորհահանդէսէն 2 օր ետք[38]:

Այլ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ճորճ Մարտինի վիպաշարի հիման վրայ թողարկուած են խաղաքարտեր[39], մի քանի սեղանի խաղեր[40][41], ինչպէս նաեւ օրացոյցներ ու նկարներ[13]: Բացի ատկէ, գիրքի կերպարներով ստեղծուած են համակարգչային խաղեր Cyanide-ի[42][43] եւ Telltale Games-ի կողմէ[44]:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 [Science fiction, fantasy & horror books by award] ((անգլերէն))։ worldswithoutend.com։ արտագրուած է՝ 5 փետրվարի 2016 
  2. ↑ Քանի որ Վինտերֆելը կործանած էր, իսկ անիկա թագաւորութեան երկրորդ մասի գլխաւոր քաղաքն է
  3. ↑ 3,0 3,1 Թագաւորութեան մայրաքաղաքը կը գտնուի Լաննիստերներու ձեռքին տակ, Բարատեոններէն այնտեղ միակ թագաւորի ազգանունն է, եւ անգամ սխալ
  4. ↑ Մարգարեական երազներ, իրադարձություններ որ չի կարելի փոխել
  5. ↑ Մարտինի աշխարհում երրորդ աչքը՝ գիտակցության առանձնահատկություն, որ թողնում է թափանցել էությունների և առարկաների մեջ: Հենց այն եղբայրներին թողնում նայել՝ գայլերի աչքերով
  6. ↑ Abercrombie Joe (փետրվարի 16, 2008)։ «Influences, Ideas, and A Game of Thrones»։ joeabercrombie.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-04-22-ին։ արտագրուած է՝ հունվարի 21, 2012 
  7. ↑ Cogan Eric (հունվարի 30, 2002)։ «George R.R Martin Interview»։ fantasyonline.net։ արխիւացուած բնօրինակէն 2004-08-18-ին։ արտագրուած է՝ հունվարի 21, 2012  (Interview approved by GRRM Archived 2012-02-04 at the Wayback Machine..)
  8. ↑ Schweitzer Darrell (մայիսի 24, 2007)։ «George R.R. Martin on magic vs. science»։ weirdtalesmagazine.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2014-07-08-ին։ արտագրուած է՝ հունվարի 21, 2012 
  9. ↑ MacLaurin Wayne (November 2000)։ «A Conversation With George R.R. Martin»։ sfsite.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-03-25-ին։ արտագրուած է՝ հունվարի 21, 2012  (Interview approved by GRRM Archived 2013-01-15 at the Wayback Machine..)
  10. ↑ Tasha Robinson. (2002)։ «George R.R. Martin continues to sing a magical tale of ice and fire» (անգլերեն)։ Scifi.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2002-02-23-ին։ արտագրուած է՝ 2015-05-12 
  11. ↑ Dinitta Smith. (2005-12-12)։ «A Fantasy Realm Too Vile for Hobbits» (անգլերեն)։ The New York Times։ արտագրուած է՝ 2015-05-13 
  12. ↑ Սերգեյ Կովալև. (2012-01-17)։ «Սեքս: Արյուն: Ինտրիգ: Գահերի խաղ» (ռուսերեն)։ Ֆանտաստիկայի աշխարհ։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-05-04-ին։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  13. ↑ 13,0 13,1 April Issue. (2014-03-14)։ «George R.R. Martin Has a Detailed Plan For Keeping the Game of Thrones TV Show From Catching Up To Him» (անգլերեն)։ Vanity Fair։ արտագրուած է՝ 2015-05-10 
  14. ↑ «George R.R. Martin: The Gray Lords»։ locusmag.com։ November 2005։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-04-23-ին։ արտագրուած է՝ հունվարի 21, 2012 
  15. ↑ «Ջորջ Մարտինի կենսագրություն» (ռուսերեն)։ Ռիա Լուրեր]]։ 2013-09-20։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  16. ↑ Ջորջ Մարտին։ «Frenquently Asked Questions» (անգլերեն)։ GeorgerrMartin.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2011-10-08-ին։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  17. ↑ Patrick (մայիսի 17, 2006)։ «George R.R. Martin»։ sffworld.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2013-06-11-ին։ արտագրուած է՝ հունվարի 21, 2012 
  18. ↑ Robinson Tasha (նոյեմբերի 7, 2005)։ «George R.R. Martin dines on fowl words as the Song of Ice and Fire series continues with A Feast for Crows»։ Science Fiction Weekly (scifi.com)։ 11, No. 45 (446)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2005-11-26-ին։ արտագրուած է՝ փետրվարի 13, 2012 
  19. ↑ J. Martin. (2011-07-11)։ «Interview» (անգլերեն)։ Westeros.org։ արխիւացուած բնօրինակէն 2014-07-14-ին։ արտագրուած է՝ 2015-05-12 
  20. ↑ James Hibberd. (2015-01-08)։ «EW interview: George R.R. Martin talks 'A Dance With Dragons'» (անգլերեն)։ Entertainment Weekly։ արտագրուած է՝ 2015-04-06 
  21. ↑ Narwen (կայքի ադմինիստրատոր) (2009-02-01)։ «Ջորջ Մարտինի կենսագրություն»։ Յոթ թագավորություններ (ռուսերեն)։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  22. ↑ Չեսլի Մոնրո-Կասել, Սարիեն Լերեր, Ջորջ Մարտին, Առաջաբան, [{{{յղում}}} Սառույցի և կրակի խնջույք] (A Feast of Ice and Fire. The Official Companion Cookbook), Մոսկվա 12-15, էջեր 12-15 — 12-15 էջ, ISBN 978-5-00057-123-1։
  23. ↑ Միքայել Նազարենկո (2009-11-01)։ ««Ընդվզիր, ընդվզիր որ մահանում է լույսը»»։ Յոթ թագավորություններ (ռուսերեն)։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  24. ↑ Мартін, Джордж Р. Р., Ընկերոջ գիրք, [{{{յղում}}} Битва королів. Пісня льоду й полум'я], Київ, ISBN 978-617-538-325-4։
  25. ↑ կոգման Բրայան (A Game of Thrones) 192, էջեր 192 — 192 էջ, ISBN 978-5-17-081391-9։
  26. ↑ Ալեքսեյ Զաբրոդին (2014-10-14)։ ««Գահերի խաղ գրքի երկրպագուները սովորում են դոտրակական լեզուն՝ iPhone-ի օգնությամբ» (ռուսերեն)։ Ռուսական թերթ։ արտագրուած է՝ 2015-04-28 
  27. ↑ Zadravec Goran (December 2003)։ «An Interview With George R. R. Martin»։ mezmera.posluh.hr։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2013-07-23-ին։ արտագրուած է՝ հունվարի 21, 2012  (Interview approved by GRRM Archived 2013-01-15 at the Wayback Machine..)
  28. ↑ ««Գահերի խաղ»․ Ճշմարտություն և հերյուրանք» (ռուսերեն)։ Ռիա նորություններ։ 2015-04-10։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  29. ↑ West, Ed (մարտի 29, 2014)։ «Game of Thrones tells the story of Britain better than most histories»։ The Spectator։ արտագրուած է՝ մարտի 27, 2014 
  30. ↑ Adair Jamie (մայիսի 5, 2013)։ «Cersei Lannister: the evil queen we love to hate»։ historygot.com։ արտագրուած է՝ մայիսի 18, 2015 
  31. ↑ Վադիմ Դավիդենկո (2014-05-11)։ ««Գահերի խաղի» սյուժեում վեց իրական պատմական զուգահեռներ» (ռուսերեն)։ Ռուսական թերթ։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  32. ↑ 7 պատմական զուգահեռներ «Գահերի խաղում» տեղ գտած իրականության հետ
  33. ↑ Alison Flood. (2015-02-06)։ «Original Game of Thrones pitch letter leaked online» (անգլերեն)։ The Guardian։ արտագրուած է՝ 2015-05-09 
  34. ↑ Jess Denham. (2015-02-06)։ «Game of Thrones endings: George RR Martin letter from 1993 reveals what might have been» (անգլերեն)։ The Independent։ արտագրուած է՝ 2015-05-09 
  35. ↑ Variety Staff. (2015-02-04)։ «George R. R. Martin’s Original Plan for ‘Game of Thrones’ Revealed» (անգլերեն)։ Variety։ արտագրուած է՝ 2015-05-09 
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 36,3 «Ջորջ Մարտին «Արքաների պատերազմ»»։ fantlab.ru (ռուսերեն)։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  37. ↑ Դմիտրիյ Զլոտնիցկի (2009-02-01)։ «Կոր հայելի: «Կրակի և սառույցի երգի» պատմական արժեք»։ Ֆանտաստիկայի արժեք (ռուսերեն)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-04-02-ին։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  38. ↑ Hibberd James (ապրիլի 19, 2011)։ «HBO renews 'Game of Thrones' for second season»։ Entertainment Weekly։ արտագրուած է՝ մարտի 5, 2013 
  39. ↑ «Game of Thrones Card Game (HBO Edition)» (անգլերեն)։ Amazon.com։ արտագրուած է՝ 2015-05-09 
  40. ↑ Կոնստանտին և Իննոկենտի Գորբունովներdate=2009-01-18։ «Գահերի խաղ: Կան միայն հաղթողներ և պարտվողներ» (ռուսերեն)։ Ֆանտաստիկայի աշխարհ։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-05-18-ին։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  41. ↑ Դմիտրի Տելերի (2013-05-25)։ «Գահերի խաղ: Երկրորդ հրատարակչություն» (ռուսերեն)։ Ֆանտաստիկայի աշխարհ։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-05-18-ին։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  42. ↑ Միքայել 'Xirurg' Խրոմով (2011-11-03)։ «Գահերի խաղ․ Սկիզբ (Game of Thrones: Genesis, A)»։ Absolute Games։ արտագրուած է՝ 2016-02-06 
  43. ↑ Destin Legarie. (2012-05-12)։ «Game of Thrones Review» (անգլերեն)։ IGN։ արտագրուած է՝ 2015-05-09 
  44. ↑ Բիշոնկով Իվան (2014-12-05)։ «Game of Thrones - Episode 1. Iron from Ice. Telltale-ը մարտի է բռնվում գահի համար: Գրախոսություն» (ռուսերեն)։ 3DNews 

Գրականութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ռուսերէն
  • Հենրի Ջեյկոբի, [{{{յղում}}} Գահերի խաղ և փիլիսոփայություն․ Թրից սուր տրամաբանություն] (Game of Thrones and Philosophy: Logic Cuts Deeper Than Swords), Մոսկվա. — 2000 հատ, ISBN 978-5-17-082366-6։
  • Ջեյմս Լաուդեր, [{{{յղում}}} Պատի ետևում․ «Սառույցի և կրակի երգի» գաղտնիքներ] (Beyond the Wall: Exploring George R. R. Martin's A Song of Ice and Fire, From A Game of Thrones to A Dance with Dragons), Մոսկվա. — 3000 հատ, ISBN 978-5-17-082336-9։
  • Սարիեն Լերեր, Չելսի Մոնրո-Կասել, [{{{յղում}}} Սառույցի և կրակի խնջույք»] (A Feast of Ice and Fire: The Official Game of Thrones Companion Cookbook), Մոսկվա. — 3000 հատ, ISBN 978-5-00057-123-1։
Անգլերէն
  • Frankel, Valerie Estelle., [{{{յղում}}} Women in Game of Thrones: Power, Conformity and Resistance], ISBN 9780786494163։
  • Martin Reinhart., [{{{յղում}}} Game of Thrones: a Pop-Up Guide to Westeros], ISBN 0593073452։
  • George R.R. Martin, Elio Garcia, Linda Antonsson., [{{{յղում}}} The World of Ice & Fire: The Untold History of Westeros and the Game of Thrones], ISBN 0345535553։
  • George R.R. Martin, Jonathan Roberts., [{{{յղում}}} The Lands of Ice and Fire], ISBN 978-0-00-749065-3։

Արտաքին յղումներ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Արքաներու_Պատերազմը&oldid=232342» էջէն