Արարատ (ժապաւէն)
- Անուան այլ կիրառումներու համար տես՝ Արարատ (այլ կիրառումներ)
Բեմադրիչ | Ատոմ Էկոյեան |
---|---|
Արտադրիչ | Ատոմ Էկոյեան, Ռոպերթ Լանդոս |
Գրագէտ | Ատոմ Էկոյեան |
Երաժշտութիւն | Մայքըլ Տաննա |
Թողարկման թուական | 20 Մայիս 2002 |
Տեւողութիւն | 115 վայրկեան |
Երկիր | Քանատա, Ֆրանսա |
Լեզու | Անգլերէն, Հայերէն, Ֆրանսերէն, Գերմաներէն |
Պիւտճէ | 15.5 միլլիոն տոլլար |
Արարատ 2002-ի Քանատա-Ֆրանսական պատմական ժապաւէն է որ գրուած է եւ վարած է Ատոմ Էկոյեան եւ դերասանն է Շարլ Ազնաւուր, Քրիսթոֆր Փլամըր, Տէյվիտ Ալփայ, Արսինէ Խանճեան, Էրիք Պօղոսեան, Պրուս Կրինուտ եւ Իլիաս Քոթէաս: Ան կը խօսի ընտանիքի եւ ժապաւէնի խումբի Թորոնթոյի մէջ աշխատելով ժապաւէնի մասին նիւթը 1915-ին Վանի պաշտպանութիւնը Հայոց Ցեղասպանութեան: Նաեւ կը խօսի յատուկ պատմական պատահածի մասին, ժապաւէնը նաեւ ճշմարտութեան մասին կը հարցաքննէ: Ցեղասպանութիւնը վիճեցած է Թրքական կառավարութենէն: ժապաւէնը կերպարանաւորուած է 2002 Գանէս ժապաւէնի Փառատօնի մրցումին: Շահեցաւ 5 պարգեւներ 23-րդ Ճենի Պարգեւին:
Նիւթանք[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Թորոնթոյի մէջ, Հայ Քանատական ընտանիք Անին է մեծը, այրի կին մը որ իր ամուսինը փորձեց սպաննել Թուրք դեսպանը: Իր մեծ զաւակը Րաֆֆի Սիլիայի հետ յարաբերութիւն կ'ունենայ: Անի արուեստի պատմական ներկայացում կու տայ Հայկական Ամերիկեան գծագրիչ Արշիլ Կորքի: Հայ ժապաւէն ուղղող Էտուարտ Սարոյեան կը հասնի Թորոնթօ այն որոշումով թէ ժապաւէն պիտի պատրաստէ Հայկական Ցեղասպանութեան մասին եւ Կորքիին մասին: Անի նշուեցաւ պատմական խորհրդատու Րաֆֆիի հետ որ կ'աշխատի այս ներկայացումին վրայ իր մօրը հետ: Թուրք Քանատացի Ալի դերասանը որ Ժեուտէթ Պէք: Ալի կը կարդայ ցեղասպանութեան պատմութիւնը որ ասկէ առաջ չէր լսած, եւ կը վշտանայ Րաֆֆիէն երբ կը պատմէ Սարոյեանի թէ ինք կը հաւատայ Օսմանական ցեղասպանութեան Համաշխարհային Առաջին պատերազմին: Րաֆֆի կը բացատրէ Ալիի որ հայերը Օսմանեան Տիրապետութեան տակ կ'ապրէին եւ Թուրքերը պատերազմի ատեն հետերնին չէին: Բայց դեռ Ալի կ'ըսէր որ երկուքնին ալ Քանատա եւ այս պատահածը մոռցուած է:
Րաֆիի վերադառնալէն ետք Քանատա Թուրքիայէն ետք, հարցաքննուեցաւ օդոկայանը քանի կասկածեցան թէ սխալ բաներ ունի հետը: Նաեւ այդ գիշեր ժապաւէնը պիտի ներկայացուէր: Իր զաւակէն ներշնչուածՏէյվիտ կը որոշէ հաւատալ Րաֆֆիի որ անմեղ է:
Դերասաններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Շարլ Ազնաւուր-Էտուարտ Սարոյեան
- Քրիսթոֆր Փլամմըր-Տէյւիտ
- Տէյւիտ Ալփայ-Րաֆֆի
- Արսինէ Խանճեան-Անի
- Էրիք Պողոսեան-Ռուբէն
- Մարի-Ճոզէ Քրոզ-Սիլիա
- Պրենթ Գարւր-Ֆիլիփ
- Պրուս Կրինուտ-Մարթին Հարքուրթ
- Իլիաս Քոդէաս-Ալի
- Լուսնակ-Շուշան
- Սիմոն Ապքարեան-Արշիլ Կորքի
- Կարէն Պոյաճեան-պզտիկ Արշիլ Կորքի
Բնաբան[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Նիւթերը խուզարկուեցան ֆիլմին մէջ պարունակելով ճշմարտութիւն եւ արուեստ: Օգտագործելով պատմութիւն, ֆիլմը խուզարկեց եթէ ֆիլմը վերաստեղծէ ոճրագործութիւններ, եւ եթէ ֆիլմերը կրնան փոխել իրականութիւններ որ կապեն աւելի կարեւոր ճշմարտութիւններ[1]: Տարբեր բնաբան ֆիլմին նաեւ է բացուածքը սերունդներուն միջեւ, երբ կը խուզարկէ ինչպէս յաջորդ սերունդները կը հասկնան պատմական պատահածները աւելի քան Հայոց Ցեղասպանութիւնը[2]: Բազմաթիւ Հայ Քանատացի դերասաներ ֆիլմին մէջ ստուգեցին խորհրդանշաներ իրենց ժառանգութիւնով, ինչպէս Արարատ Լերան նկարով: Արշիլ Կորքիի խորհրդանշան էր կոճակը եւ իր մօրը նկարը[2] Gorky is depicted in the film as a link between the history and current life of the Armenian people.[3]: Կորքի նկարագրուած է ֆիլմին մէջ կապը պատմութեան եւ հիմակուայ կեանքին Հայ ժողովուրդին:
Արտադրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Աճում[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Տնօրէն Ատոմ Էկոյեան եւ իր տիկինը, դերասանուհի Արսինէ Խանճեան Հայ Քանատացի եւ Էկոյեանի հայրերէն թէ կորսցուած է ցեղասպանութենէն: Էկոյեան կը բացատրէ ցեղասպանութիւնը իր զաւակին Արշիլէ երբ 6 տարեկան էր: Արշիլէ կը հարցնէ, Թուրքերը Ներողութիւն կը խնդրե՞ն[4] The film Ararat is intended as a response to that question.[5]: Արարատ ժապաւէնը այս հարցումին հիման վրայ եղած է: Արտադրող Ռոպերթ լանթոս կը խոստանայ թէ ինք պիտի օգնէ ժապաւէնին եթէ Էկոյեան ուզէ ընելը[6]: Ալլիանս ժապաւէնը Էկոյեանին կու տան 12 միլլիոն տոլար[7]:
ժապաւէնը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Սինեմադոկրաֆիի համար, Էկոյեան աշխատեցաւ Փոլ Սարասի հետ, ժապաւէնին դերակատարութիւնը 45 օրուայ մէջ պատահեցաւ 2001-ի ամառը: Պատերազմական մասերը Վանի պաշտպանութիւնը Տրամհելլեր, Ալպերթաի մէջ եղան: Վանի գիւղացիները նաեւ համակարգիչով խաղցուած են:
Ուրիշ տեսարաններ Չերի Ծովը Թորոնթոյի մէջ նկարուած է: ժապաւէնը Թուրքիայի մէջ չէ նկրաուած կամ Իսկական Արարատ Լերան որովհետեւ Թուրքերը կը մերժէին ցեղասպանութիւնը:
ժապաւէնը նկարուած է առաջ որ Քանատայի Խորհրդարանը քուէ տալ Հայոց Ցեղասպանութեան 2004-ին[8]: Էկոյեան կ'ըսէ աւելի կարեւոր է որ Թրքական կառավարութիւնը ընդունի ճշմարտութիւնը[9]:
Ներկայացումը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
ժապաւէնը մրցումի կը մասնակցի 2002 Քաննէս ժապաւէն Փառատոնին[10] : ժապաւէնը նաեւ խաղցուած է Բացումի օրը 2002 Թորոնլոյի Միջազգային ժապաւէն Փառատոնին 5 Սեպտեմբերին[11]: ժապաւէնը կը բացուի 15 Նոյեմբեր 2002-ին Լոս Անճելոս, Նիու Եորք եւ Թորոնթո: Իտալական թող տալը Արարատի էր 24 Ապրիլ 2003-ին: Թրքական դեսպանը Րոմի մէջ կ'արգիլէ կառավարութեան որ այս ժապաւէնը արձակուի, բայց կապ չ'ունի այդ գաղափարին որ ժապաւէնը չի ցուցադրուի[12]:
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ Dawson Tom (11 March 2003)։ «Ararat (2003)»։ BBC։ արտագրուած է՝ 30 November 2016
- ↑ 2,0 2,1 Lisa Siraganian, "Hiding Horrors in Full View: Atom Egoyan's Representations of the Armenian Genocide," The Armenian Genocide Legacy, Palgrave Macmillan, 2016, p. 299.
- ↑ Ewa Mazierska, European Cinema and Intertextuality: History, Memory and Politics, Palgrave Macmillan, 2016, 2011, p. 47.
- ↑ Bird Maryann (20 April 2003)։ «Moving the Mountain»։ Time։ արտագրուած է՝ 30 November 2016
- ↑ Ebert Roger (22 November 2002)։ «Ararat»։ Rogerebert.com։ արտագրուած է՝ 30 November 2016
- ↑ Dillon Mark (19 December 2002)։ «Ararat shines with nine»։ Playback։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 1 December 2016-ին։ արտագրուած է՝ 30 November 2016
- ↑ Dillon Mark (16 September 2002)։ «Egoyan, Sarossy think bigger on Ararat»։ Playback։ արտագրուած է՝ 30 November 2016
- ↑ Nellie Hogikyan, "Ararat," The Armenian Genocide: The Essential Reference Guide, ABC-CLIO, 2015, p. 39.
- ↑ Leung Marlene (24 April 2015)։ «The political game: How one MP fought to have Canada recognize the Armenian Genocide»։ CTV News։ արտագրուած է՝ 3 December 2016
- ↑ «Festival de Cannes: Ararat»։ festival-cannes.com։ արտագրուած է՝ 2009-11-01
- ↑ Dillon Mark (8 July 2002)։ «Ararat to open TIFF2002»։ Playback։ արտագրուած է՝ 30 November 2016
- ↑ «Italy Bans Release of Atom Egoyan's Ararat»։ Asbarez։ 28 April 2003։ արտագրուած է՝ 1 December 2016