Աննմարի Շուարզենպաք

Աննմարի Շուարզենպաք
Ծնած է	23 Մայիս 1908(1908-05-23)[…]
Ծննդավայր	Զիւրիխ, Զուիցերիա
Մահացած է	15 Նոյեմբեր 1942(1942-11-15)[…] (34 տարեկանին)
Մահուան վայր	Sils im Engadin/Segl
Քաղաքացիութիւն	Զուիցերիա
Ուսումնավայր	Զիւրիխի Համալսարան
Մասնագիտութիւն	գրագէտ, լուսանկարիչ, լրագրող, փիլիսոփայ, բանաստեղծուհի, Ճանապարհորդ, հետազօտող, ճանապարհորդ
Ամուսին	Achille Clarac?
Ծնողներ	հայր՝ Alfred Schwarzenbach?, մայր՝ Renée Schwarzenbach-Wille?

Աննեմարի Շուարզենպաք (23 Մայիս 1908(1908-05-23)^[…], Զիւրիխ, Զուիցերիա - 15 Նոյեմբեր 1942(1942-11-15)^[…], Sils im Engadin/Segl), զուիցերացի գրող, լրագրող, ճանապարհորդ եւ լուսանկարիչ:

Կենսագրութիւն

Աննեմարի Շուարզենպաքը ծնած է 1908-ին Ցիւրիխ, Զուիցերիա՝ Շուիցենպաք-Վիլլէ հարուստ արիստոկրատ ընտանիքի մէջ։ Անոր հայրը՝ գործարանատէր Ալֆրէտ Էմիլ Շուարզենպաքը, կը զբաղուէր մետաքսէ գործուածքներու արտադրութեամբ եւ աշխարհի մէջ մետաքսի խոշորագոյն մատակարարողներէն էր։ Աննեմարիի մայրը՝ Ռենէ Շուարզենպաք-Վիլլէն, կեներալ Ուլրիք Վիլլէի եւ կոմսուհի Քլարա ֆոն Պիսմարկի դուստրն էր, կը սիրէր կոմս Ֆրիտրիք Վիլհելմ ֆոն Պիսմարկի հարազատ թոռնուհին: Վիլլէ-ֆոն Պիսմարկի ընտանիքը լաւ յայտնի էր գերմանացի եւ զուիցերացի բազմաթիւ մտաւորականներու շրջանին մէջ, մասնաւորապէս, անոնց տուն յաճախ այցելած են Քոնրատ Ֆերտինանտ Մեյէրը, Կոտֆրիտ Քելլերը, Ֆերենց Լիստը, Առնոլտ Պէոքլինը, Թէոտոր Մոմզէնը եւ Ռիքարտ Վակնէրը:

Ուսանած է աղջիկներու մասնաւոր տան մէջ, այնուհետեւ՝ Ֆետան առողջարանի բարձրագոյն իգական դպրոցին մէջ։ 1927-ին ընդունուած է Ցիւրիխ համալսարանի պատմութեան ֆակուլտետը: 1928-ին զարմուհու հետ մէկ տարիով մեկնիլ է Սորպոն, որտեղ յաճախած է պատմութեան, փիլիսոփայութեան եւ հոգեբանութեան դասախօսութիւններու: 1929-ի աշնանը վերադարձած է Ցիւրիխ եւ 1931-ին աւարտած համալսարանը՝ պաշտպանելով «Վերին Էնկանտինի պատմութիւնը միջնադարոնն եւ նոր ժամանակներու սկիզբըն» թեմայով ատենախօսութիւնը եւ դառնալով գիտական աստիճանով առաջին կինը Շուիցենպաք-Վիլլէ տոհմին մէջ։ Այդ ժամանակ ան հրատարակած է իր առաջին ամսագրային յօդուածները եւ սկսած զբաղուիլ գրական գործունէութեամբ՝ գրելով իր առաջին՝ «Պերնկարտի ընկերները» վէպը:

Համալսարանը աւարտելէն ետք Աննեմարին մեկնած է Գերմանիա. սկիզզբը՝ Միւնխէն, ուր ծանօթացած է աշխարհահռչակ գրող Թոմաս Մանի երեխաներու՝ Էրիկա Մանի եւ Քլաուսի հետ, այնուհետեւ՝ Պերլին, ուր նոր ընկերներու հետ գլխովին ընկղմուած է 30-ականներու սկիզբի պոհեմեան կեանքի մէջ:

1933-ին Էրիկա Մանի հետ մասնակցած է «Die Pfeffermühle» հականացիստական պանդոկի ստեղծմանն ու զարգացմանը: Մօր հետ ունեցած վիճաբանութիւնէն ետք որպէս լրագրող մեկնած է իր առաջին ճանապարհորդութեան՝ Սպանիայով եւ Ռուսաստանով Պարսկաստան:

1935-ին Իրանի մէջ ամուսնացած է միասեռական կողմնորոշմամբ ֆրանսացի դիւանագէտ Քլոտ-Աքիլլ Քլարակի հետ: Ստանալով դիւանագիտական անձնագիր՝ սկսած է կատարել արտասահմանեան ճանապարհորդութիւններ: Ճամբորդութիւնէն վերադառնալով՝ գերմանական ընդդիմադիր ամսագրերուն մէջ հրատարակած է ճանապարհորդական իր նշումները եւ լուսանկարները, իսկ այնուհետեւ սկսած է պայքարել մորֆինի ունեցած ուժեղացող կախուածութեան դէմ: Ալպերի վերականգնողական բուժարանին մէջ երկարատեւ բուժում ունեցած է, այնտեղ ալ աւարտած է «Երջանիկ հովիտ» վէպը:

Մայիս 1939-ի, 2 տարի գտնուելով վերականգնողական բուժարանին մէջ, իմացած է, որ զուիցերացի յայտնի ճանապարհորդ, ազգագրագէտ եւ մարդաբան Էլլա Մաիլլարը մտադիր ուղեւորուած է Մերձաւոր Արեւելք: Շուարզենպաքը անոր նամակ գրած է, որով առաջարկած է իր Ֆորտ աւտոմեքենան եւ որ ինքն ալ ճամբորդութեան միանայ որպէս վարորդ եւ ուղեկից: Ստանալով Էլլա Մաիլլարի համաձայնութիւնը՝ ան մէկ ամիս ետք Էլլայի հետ մեկնած է Ցիւրիխ՝ մտադրութիւն ունենալով Ստամպուլով, Տրապիզոնով եւ Թեհրանով հասնիլ Աֆղանիստանի մայրաքաղաք Քապուլ, ապա՝ Հնդկաստան:

Ժամանելով Թեհրան՝ անոնք արժանացած են դիւանագիտական ընդունելութեան: Այնտեղ Աննեմարին սիրահարուած է Թուրքիոյ դեսպանի աղջկան, որ տուպերքուլոզով մահացու հիւանդ էր։ Քանի մը օր անց աղջիկը մահացած է, եւ Աննեմարին դիմած է թմրադեղերով մոռացութեան (այդ պատմութեան նուիրուած է «Մահ Պարսկաստանի մէջ» գիրքը): Երբ Թեհրան հասած է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմիի սկսելու մասին լուրը, Էլլան թոքաբորբով հիւանդ Աննեմարիին թողած է Քլոտ-Աքիլլ Քլարակի մօտ եւ միյնակ շարունակել ճամբորդութիւնը:

Զուիցերիա վրադառնալէ ետք զբաղուած է լրագրութեամբ՝ հրապարակելով ֆոտոռեպորտաժներ եւ ակնարկներ Չեխիոյու Աւստրիոյ մէջ նացիստական քաղաքականութեան հետեւանքներու մասին:

Աննեմարի Շուարզենպաքը մահացած է 15 Նոյեմբեր 1942-ին՝ 1 տարի ետք այն դէպքէնց, երբ ինկած էր հեծանիւէն եւ ստացած լուրջ գանգուղեղային վնասուածք:

Ստեղծագործություններ

Աննեմարի Շուարզենպաքը ստեղծագործած է գերմաներէն: Անոր աշխատանքները ստորեւ կը ներկայացուին բնօրինակ լեզուով.

• Bibliographie der Schriften Annemarie Schwarzenbachs (auch ihrer nicht selbstständig erschienenen Texte) in: Walter Fähnders, Sabine Rohlf (Hrsg.): Annemarie Schwarzenbach. Analysen und Erstdrucke. Mit einer Schwarzenbach-Bibliographie. Aisthesis, Bielefeld 2005, ISBN 3-89528-452-1.
• Das glückliche Tal. mit einer Biographie der Autorin von Charles Linsmayer. (=Reprinted by Huber Nr. 1). 6. Auflage. Huber Verlag, Frauenfeld 2001, ISBN 3-7193-0982-7.
• Lyrische Novelle. Neuauflage. Lenos, Basel 1993, ISBN 3-85787-614-X.
• Bei diesem Regen. Neuauflage. Lenos, Basel 1989, ISBN 3-85787-182-2.
• Jenseits von New York. Neuauflage. Lenos, Basel 1992, ISBN 3-85787-216-0.
• Freunde um Bernhard. Neuauflage. Lenos, Basel 1998, ISBN 3-85787-648-4.
• Tod in Persien. Neuauflage. Lenos, Basel 2003, ISBN 3-85787-675-1.
• Auf der Schattenseite. Neuauflage. Lenos, Basel 1995, ISBN 3-85787-241-1.
• Flucht nach oben. Neuauflage. Lenos, Basel 1999, ISBN 3-85787-280-2.
• Alle Wege sind offen. Neuauflage. Lenos, Basel 2000, ISBN 3-85787-309-4.
• Winter in Vorderasien. Neuauflage. Lenos, Basel 2002, ISBN 3-85787-668-9.
• Kongo-Ufer / Aus Tetouan. Erstdruck aus dem Nachlass. Esperluète Editions, Noville-sur-Mehaigne 2005, ISBN 2-930223-64-2.
• Lorenz Saladin: Ein Leben für die Berge. herausgegeben von Robert Steiner und Emil Zopfi. Neuauflage. Lenos, Basel 2007, ISBN 978-3-85787-385-0.
• Pariser Novelle. Erstdruck aus dem Nachlass, herausgegeben von Walter Fähnders. In: Jahrbuch zur Kultur und Literatur der Weimarer Republik. Band 8, 2003, S. 11-35.
• mit Ella K. Maillart und Nicolas Bouvier: Unsterbliches Blau. Neuauflage. Scheidegger & Spiess, Zürich 2003, ISBN 3-85881-148-3.
• «Wir werden es schon zuwege bringen, das Leben.» Annemarie Schwarzenbach an Klaus und Erika Mann, Briefe 1930—1942. Centaurus, Pfaffenweiler 1993, ISBN 3-89085-681-0.
• Eine Frau zu sehen. Erstdruck aus dem Nachlass. Kein & Aber, Zürich 2008, ISBN 978-3-0369-5523-0.
• Vor Weihnachten. [1933]. Erstdruck aus dem Nachlass. In: Wolfgang Klein u.a. (Hrsg.): Dazwischen. Reisen — Metropolen — Avantgarden. Aisthesis, Bielefeld 2009, ISBN 978-3-89528-731-2, S. 69-79.
• Orientreisen. Reportagen aus der Fremde. Herausgegeben und mit einem Nachwort von Walter Fähnders. 2. Auflage. Edition Ebersbach, Berlin 2011, ISBN 978-3-86915-019-2.
• mit Hans-Rudolf Schmid: Schweiz (Ost und Süd) — Was nicht im «Baedeker» steht, Bd. XV. Piper Verlag, München 1932.
• mit Hans-Rudolf Schmid: Schweiz (Nord und West) — Was nicht im «Baedeker» steht, Bd. XVI. Piper Verlag, München 1933.
• Das Wunder des Baums. Roman. Aus dem Nachlass herausgegeben und mit einem Nachwort von Sofie Decock, Walter Fähnders und Uta Schaffers. Chronos, Zürich 2011, ISBN 978-3-0340-1063-4.
• Afrikanische Schriften. Reportagen — Lyrik — Autobiographisches. Mit dem Erstdruck von «Marc». Hrsg. von Sofie Decock, Walter Fähnders und Uta Schaffers. Chronos, Zürich 2012, ISBN 978-3-0340-1141-9.

Գրականութիւն

• Grente Dominique, Nicole Müller (1989)։ L'Ange inconsolable. Une biographie d'Annemarie Schwarzenbach (French)։ France: Lieu Commun 
• Georgiadou Areti (1995)։ Annemarie Schwarzenbach, Das Leben zerfetzt sich mir in tausend Stücke. Biographie (German)։ Frankfurt: Campus Verlag 
• Miermont Dominique, Annemarie Schwarzenbach ou le mal d'Europe, Biographie. Payout, Paris, 2004.
• Walter Fähnders / Sabine Rohlf, Annemarie Schwarzenbach. Analysen und Erstdrucke. Mit einer Schwarzenbach-Bibliographie. Aistheisis Verlag, Bielefeld, 2005. 3-89528-452-1
• Walter Fähnders, In Venedig und anderswo. Annemarie Schwarzenbach und Ruth Landshoff-Yorck, In: Petra Josting / Walter Fähnders, „Laboratorium Vielseitigkeit“. Zur Literatur der Weimarer Republik, Aisthesis, Bielefeld, 2005, p. 227–252. 3-89528-546-3.
• Walter Fähnders und Andreas Tobler: Briefe von Annemarie Schwarzenbach an Otto Kleiber aus den Jahren 1933–1942. In: Zeitschrift für Germanistik 2/2006, S. 366–374.
• Walter Fähnders: „Wirklich, ich lebe nur wenn ich schreibe.“ Zur Reiseprosa von Annemarie Schwarzenbach (1908–1942). In: Sprachkunst. Beiträge zur Literaturwissenschaft 38, Wien 2007, 1. Halbband, S. 27–54.
• Walter Fähnders, Helga Karrenbrock: „Grundton syrisch“. Annemarie Schwarzenbachs „Vor Weihnachten“ im Kontext ihrer orientalischen Reiseprosa." In: Wolfgang Klein, Walter Fähnders, Andrea Grewe (Hrsg.): "Dazwischen. Reisen – Metropolen – Avantgarden." Aisthesis, Bielefeld 2009 (Reisen Texte Metropolen 8), 978-3-89528-731-2, S. 82–105.
• Walter Fähnders: Neue Funde. Annemarie Schwarzenbachs Beiträge im Argentinischen Tageblatt (1933 bis 1941). In: Gregor Ackermann, Walter Delabar (Hrsg.): Schreibende Frauen. Ein Schaubild im frühen 20. Jahrhundert. Aisthesis, Bielefeld 2011, 978-3-89528-857-9, S. 193–198.
• Walter Fähnders, Uta Schaffers: „Ich schrieb. Und es war eine Seligkeit.“ Dichterbild und Autorenrolle bei Annemarie Schwarzenbach. In: Gregor Ackermann, Walter Delabar (Hrsg.): Kleiner Mann in Einbahnstrassen. Funde und Auslassungen. Aisthesis, Bielefeld 2017 (= JUNI. Magazin für Literatur und Kultur. Heft 53/54)., 978-3-8498-1225-6, S. 119-151.
• Alexis Schwarzenbach, Die Geborene. Renée Schwarzenbach-Wille und ihre Familie, Scheidegger & Spiess, Zurich, 2004. 3-85881-161-0
• Alexis Schwarzenbach, Auf der Schwelle des Fremden. Das Leben der Annemarie Schwarzenbach, Collection Rolf Heyne, München, 2008. 978-3-89910-368-7
• Bettina Augustin, Der unbekannte Zwilling. Annemarie Schwarzenbach im Spiegel der Fotografie, Brinkmann und Bose, Berlin, 2008. 978-3-940048-03-5

Արտաքին յղումներ

• Literary estate of Annemarie Schwarzenbach
• Publications by and about Annemarie Schwarzenbach
• Literature by and about Annemarie Schwarzenbach
• Barbara Lorey de Lacharrière. "Annemarie Schwarzenbach: A Life" from the Swiss Institute
• Der Engel Zum 100. Geburtstag von Annemarie Schwarzenbach
• Marianne Breslauer: Annemarie Schwarzenbach. Photo of Annemarie Schwarzenbach 1931 Archived 2012-03-29 at the Wayback Machine.
• Photos by Marianne Breslauer of Annemarie Schwarzenbach Archived 2011-07-06 at the Wayback Machine.
• Annemarie Schwarzenbach