Նազիկ Յարութիւնեան

Նազիկ Յարութիւնեան
Ծնած է 10 Հոկտեմբեր 1956(1956-10-10)[1] (67 տարեկան)
Ծննդեան վայր Լենինական, Խորհրդային Միութիւն
Գործատու Գիւմրիի Պետական Մանկավարժական Հիմնարկը
Երեւանի Պետական Համալսարան
Կրթութիւն Երեւանի Պետական Համալսարան

Նազիկ Կարապետի Յարութիւնեան (10 Հոկտեմբեր 1956, Լենինական, ԽՍՀՄ)՝ հայ գիտնական, մանկավարժ, մանկավարժական գիտութիւններու դոկտոր, փրոֆեսոր: ԵՊՀ մանկավարժութեան ամպիոնի վարիչ:

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է 10 Հոկտեմբեր1956-ին ՀԽՍՀ Լենինական քաղաքը:

Կրթութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1979-ին աւարտած է ԵՊՀ ռոմանագերմանական ֆակուլտետը, որմէ ետք՝ 1983-1987-ներուն, ԵՊՀ ասպիրանտուրան՝ «Առաքել Բահաթրեանի մանկավարժական հայեացքները» ատենախօսութեամբ:

Աշխատանքային գործունէութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1979-1989-ականներուն աշխատած է Լենինականի պետական մանկավարժական ինստիտուտին մէջ որպէս դասախօս, իսկ 1989-էն՝ ԵՊՀ-ի մէջ: 1996-էն ԵՊՀ մանկավարժութեան ամպիոնի վարիչն է:

2002-ին ստացած է մանկավարժական գիտութիւններու դոկտորի գիտական աստիճան («Հայ կրթական գործը սփիւռքում»):

1993 - 2005-ականներուն եղած է ԵՊՀ մանկավարժութեան ամպիոնի դոցենտ:

1994-2009-ականներուն դասախօսութիւններով եւ զեկուցումներով հանդէս եկած տարբեր երկիրներու բարձրագոյն ուսումնական հաստատութիւններուն եւ միջազգային գիտաժողովներուն (Լոս Անճելըսի պետական համալսարան (UCLA) , Լիբանան, Պէյրութ, Հայագիտական բարձրագոյն հիմնարկ, Սուրիա, Հալէպ, Հալէպի հայագիտական Հիմնարկ, Հունգարիա, Բուդապեշտ, մասնակցութիւն միջազգային գիտաժողովին, Իրան, Թեհրան, ուսուցիչներու վերապատրաստման դասընթացներ, Անգլիա, Լոնտոն, մասնակցութիւն «Կրթութեան որակի ապահովում» միջազգային թրէյնինկներուն):

2005-էն ԵՊՀ մանկավարժութեան ամպիոնի փրոֆեսոր է:

Ձեռքբերումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Նազիկ Յարութիւնեանը կը հանդիսանայ ԵՊՀ հոգաբարձուներու խորհուրդի անդամ, մեթոդխորհուրդի անդամ, Հայ բանասիրութեան ֆակուլտետի գիտական խորհուրդի անդամ, ԵՊՀ-ի մէջ գործող ԲՈՀ-ի գիտական աստիճաններ շնորհող մանկավարժութեան 065 մասնագիտական խորհուրդի նախագահ, «մանկավարժական միտք» գիտա-մեթոդական հանդէսի գլխաւոր խմբագիր, ինչպէս նաեւ «Կրթութեան զարգացում» հասարակական կազմակերպութեան նախագահ[2]:

Պարգեւներ եւ կոչումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Բազմամեայ գիտամանկավարժական գործունէութեան համար Նազիկ Յարութիւնեանը 2009-ին արժանացած է ՀՀ ԿԳ նախարարութեան «Ոսկէ մետալի», 2014-ին՝ ՀՀ վարչապետի յուշամետալի[3]: 2014-ին ՀՀ Նախագահի կողմէ շնորհուած է ՀՀ վաստակաւոր մանկավարժի կոչում[4][5]: 2016-ին ԵՊՀ մանկավարժութեան ամպիոնի 95-ամեակի առթիւ պարգեւատրուած է ԵՊՀ Ոսկէ մետալով[6], ինչպէս նաեւ «Երեւան քաղաքի պատուաւոր մանկավարժ» մետալով[6]:

Աշխատանքներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Նազիկ Յարութիւնեանի աշխատութիւնները կը վերաբերին մանկավարժութեան տեսութեանն ու պատմութեան, մարդու իրաւունքներու հիմնահարցերուն, սփիւռքահայ դպրոցներուն: Հեղինակ է 2 բուհական եւ 2 դպրոցական դասագիրքերու, մեթոդական եւ ուսումնական ձեռնարկներու, ինչպէս նաեւ «մանկավարժական հանրագիտարան» երկհատորեակի[7]:

«Հայ մանկավարժ կաթողիկոսները» գիրքով առաջին անգամ ներկայացուած է Վազգէն Առաջին եւ Գարեգին Առաջին ամէնայն հայոց կաթողիկոսներու գիտամանկավարժական գործունէութիւնը[8]:

Մատենագիտութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Առաքել Բահաթրեան (կեանքը եւ գործը), մենագրութիւն, Երեւան, 1992:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Մարդու իրաւունքներ, դասագիրք, Երեւան, 2001:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Մարդու իրաւունքներ եւ Քաղաքացիական կրթութիւն, մեթոդական ձեռնարկ, Երեւան, 2001:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Լիբանանի եւ Սիրիայի հայկական դպրոցները, մենագրութիւն, Երեւան, 2002:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Մարդկային զարգացման հիմունքներ, ուսումնական ձեռնարկ մագիստրանտներու համար, Նոյան Տապան հրատարակութիւն, Երեւան, 2004:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հասարակագիտութիւն, ուսուցչի ձեռնարկ 8-9-րդ դասարաններու, ուսումնական ձեռնարկ հանրակրթական դպրոցի ուսուցիչներու համար, «Տիգրան Մեծ», Երեւան, 2007:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հասարակագիտութիւն, ուսուցչի ձեռնարկ, 8-9-րդ դասարաններու համար, Երեւան, 2007:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հայ մանկավարժական հանրագիտարան, հանրագիտարան, Գիրք Ա, Հայ մանկավարժութեան նշանաւոր դէմքեր, Երեւան, 2007:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հասարակագիտութիւն, դասագիրք հանրակրթական դպրոցի 9-րդ դասարանի համար, խմբագիր` Գ. Ղազինեան, «Տիգրան Մեծ», Երեւան, 2008:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հասարակագիտութիւն, դասագիրք, (դասագիրք հանրակրթական դպրոցի 9-րդ դասարանի համար), Երեւան 2008:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հայ մանկավարժական հանրագիտարան, Հանրագիտարան, Գիրք Բ, Հայ մանկավարժական մամուլ, Երեւան, 2010:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Իրաւունք. Մարդու իրաւունքներ, քաղաքացիական կրթութիւն, Պետութիւն եւ իրաւունք, ուսուցչի ձեռնարկ:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. http://am.hayazg.info/index.php?curid=10518
  2. «Հայ բանասիրութեան ֆակուլտետ»։ ysu.am։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  3. «ԵՊՀ-ԱԿԱՆՆԵՐՆ ԱՐԺԱՆԱՑԵԼ ԵՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՊԱՐԳԵՒՆԵՐԻ»։ ysu.am։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  4. «ՀՀ Նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահ»։ նախագահ.հայ։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  5. «ԵՊՀ 95-ԱՄԵԱՅ ՖԱԿՈՒԼՏԵՏՆԵՐԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑԻՉՆԵՐԸ ՊԵՏԱԿԱՆ ՊԱՐԳԵՒՆԵՐ ԵՆ ՍՏԱՑԵԼ»։ ysu.am։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  6. 6,0 6,1 «ԵՊՀ-ն նշում է մանկավարժութեան ամպիոնի հիմնադրման 95-ամեակը»։ Արմենպրես։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  7. «Կոհա առցանց քարտարան › Որոնման արդիւնքներ համար 'au:"Յարութիւնեան, Նազիկ Կարապետի,"'»։ haygirk.nla.am։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  8. «http://eph.am/science/ru/Nazik-Harutyunyan/type/3/page/1»։ eph.am։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2021-10-18-ին։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 

Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. յանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազեան (գլխ. խմբագիր) եւ ուրիշներ,Երեւան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալեան-Ղուշչեան,2005:
  • Երեւանի պետական համալսարան: