Կորնթոսի Նեղուցը

Կորնթոսի Նեղուցը հողի նեղ գօտերիզ մըն է, որ կը կապէ Պելոպոնեսը մնացեալ Յունաստանին հետ։ Զայն կը ջրեն արեւմուտքէն Յոնիական Ծովը, Կորնթոսի Ծոցին միջոցաւ եւ արեւելքէն Էգէական Ծովը Սարոնիքոս Ծոցին միջոցաւ։

Նեղուցը կը կապէ Պելոպոնեսը Յունաստանի մնացեալ մայր ցամաքամասին։ Անոր ամենանեղ մասին երկայնքը մօտաւորապէս 6 քմ․ է (6343 մ․), լայնքը 25 մ․ եւ խորութիւնը՝ 8 մ․ եւ հոն բացուած է համանուն ջրանցքը (1882-1893)։

Պատմական անդրադարձ

Յունաստանի պատմութեան ընթացքին, Կորսնթոսի Նեղուցը կարեւոր դեր ունեցած է, շնորհիւ իր ռազմական դիրքին։ Ժողովորդներ, բանակներ, ապրանքներ մշտապէս անոր միջոցաւ տեղափոխուած, անցած են։

Տիոլքոս

Ք․Ա․ 7-րդ դարուն յոյները կը փորձեն նեղուցին երկայնքին ջրանցք մը բանալ, սակայն այդ ժամանակի ճարտարարուեստական միջոցները չեն ներեր։ Ք․Ա․ 6-րդ դարուն, անոնք կը կառուցեն Տիոլքոս ուղին Διολκό․ 10 մ․ լայնք ունեցող քարաշէն ուղի։ Կը յաջողին փայտաշէն գլաններու վրայ անիւով սահող կառքերու շնորհիւ, նեղուցին մէկ կողմէն կիւս կողմը նաւեր քաշկրտեն։ Մինչեւ այսօր նշմարելի են Տիոլքոսին հետքերը։

Հնադարեան տարիներէն մինչեւ նորագոյն ժամանակաշրջանին, շատեր կը մտածեն եւ կամ նաեւ կը փորձեն ջրանցք բանալ, սակայն այդ կ՛իրականանայ միայն ԺԹ․ դարու վերջաւորութեան։

էքսամիլիոն

Ք․Ա․ 450 – 408 հռոմէական արեւելեան կայսրութեան ընթացքին (Բիւզանդական կայսրութիւն) Նեղուցը ամրացնելու համար, էքսամիլիոն Εξαμίλιον Hexamilion պատը կը կառուցուի։

Էքսամիլիոն պատը Նեղուցին երկայնքին կառուցուած պաշտպանութեան պարսպապատ մըն է։ Հռոմէացիները կը շինեն (Գաղթականութեան ժամանակաշրջանին) նեղուցը Բարբարոս ցեղերու ներխուժումէն պաշտպանելու համար։

Ջրանցք բանալու փորձեր Կորնթոսի Նեղուցին երկայնքին

Ք․Ա․ 7-րդ դարուն յոյները կը փորձեն նեղուցին երկայնքին ջրանցք մը բանալ, սակայն այդ ժամանակի ճարտարարուեստական միջոցները չեն ներեր։ Ք․Ա․ 6-րդ դարուն, անոնք կը կառուցեն Տիոլքոս ուղին Διολκό․ 10 մ․ լայնք ունեցող քարաշէն ուղի։

Ք․Ա․ 1-ին դարուն, Յուլիոս Կեսար, նախատեսելով Նեղուցին կարելիութիւնները, կը ծրագրէ ջրանցք բանալ, սակայն ան ալ միջոցներու չգոյութեան պատճառով վազ կ՛անցի։

Ներոն կայսր, Ք․Ա․ 67 թուականին, 6 000 ստրուկներ կ՛աշխատցնէ, որպէսզի ջրանցք բանան։ Մեծածախս այս գործը անոր մահով անաւարտ կը մնայ։

Յոյն փիլիսոփայ եւ Հռոմի Ծերակոյտի անդամ Հերովդէս Ատիկեցին Ἡρώδης ὁ Ἀττικός Բ․ դարուն մտածած է Նեղուցին երկայնքին ջրանցքի պեղումը։ Վենետիկցիներն ալ Պելոպոնեսի գրաւումէն ետք նոյն մտածումը կ՛ունենան 1687 թուականին, սակայն միայն ծրագիր կը մնայ։