Լուիզա Ասլանեան

Լուիզա Ասլանեան
Ծննդեան անուն հայ.՝ Լուիզա Գրիգորեան
Նաեւ յայտնի է իբրեւ Լաս
Ծնած է 5 Մայիս 1906(1906-05-05)
Ծննդավայր Թաւրիզ, Պարսկական կայսրութիւն
Մահացած է 30 Յունուար 1945(1945-01-30) (38 տարեկանին)
Մահուան վայր Ռավենսբրյուկ համակենտրոնացման ճամբար, Նացիական Գերմանիա
Քաղաքացիութիւն Իրան
Ազգութիւն Հայ[1]
Մասնագիտութիւն գրագէտ, ձեռնարկատէր, բանաստեղծուհի, Ֆրանսական Դիմադրութեան Մարտիկ
Աշխատավայր «Զանգու»
Անդամութիւն Հայաստանի օգնության կոմիտեի Ֆրանսիայի մասնաճյուղ?
Կուսակցութիւն Ֆրանսայի Համայնավար Կուսակցութիւն
Ամուսին Արփիար Ասլանեան

ԼԱՍ (Լուիզա Ասլանեան, ֆրանսերէն՝ Louise Aslanian, Lass 5 Մայիս 1906(1906-05-05), Թաւրիզ, Պարսկական կայսրութիւն - 30 Յունուար 1945(1945-01-30), Ռավենսբրյուկ համակենտրոնացման ճամբար, Նացիական Գերմանիա), հայ գրող, հասարակական գործիչ, հայկական ծագմամբ ֆրանսացի հակաֆաշիստ, կոմունիստ, Ֆրանսական դիմադրութեան ականաւոր գործիչ, գրող։

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Թաւրիզ՝ Սրապիոն եւ Մանիա Գրիգորեաններու ընտանիքին մէջ։ Ուսանած է Թաւրիզի կեդրոնական թեմի վարժարանին մէջ եւ Թիֆլիսի ռուսական գիմնազիային մէջ։ Դպրոցական տարիներուն ցուցաբերած է գրական ձիրք՝ գրելով քնարական բանաստեղծութիւններ, թարգմանութիւններ կատարելով ռուսերէնէն ու ֆրանսերէնէն։ Վաղ տարիքէն նուագած է դաշնամուր։ Վերադառնալով Թաւրիզ՝ 1923-ին ամուսնացած է մասնագիտութեամբ իրաւաբան Արփիար Ասլանեանի հետ։

1923-ին երիտասարդ ամուսինները տեղափոխուած են Փարիզ. անոնց հետ գացած են նաեւ Լուիզայի մայրը՝ Մանիան, եւ քոյրը՝ Արշալոյսը։ Փարիզի մէջ Լուիզան ցանկացած է շարունակել երաժշտական կրթութիւնը (դաշնամուր նուագել), սակայն դրամական խնդիրներու պատճառով ստիպուած եղած է հրաժարիլ իր երազանքէն։ Այդ պատճառաւ ան հետեւած է Սորպոնի համալսարանի գրականութեան դասընթացքներուն։ Փարիզի մէջ ան աշխոյժ մասնակցութիւն ունեցած հայ-ֆրանսական գրական միութեան աշխատանքներուն, աշխատած է թերթերուն, ծանօթացած գրական շրջանակներու ներկայացուցիչներու հետ եւ վերցուցած «Լաս» գրական կեղծանունը։

1920-ականներու կէսերուն հայ-ֆրանսական մամուլին մէջ հրատարակած է «Մետաղադրամներու հաւաքածու», «Գինու երկաթէ վաճառական», «Ճահիճ» եւ այլ պատմուածքներ[2]։ Իր ստեղծագործութիւնները գրած է հայերէն եւ ֆրանսերէն։

1928-ին լոյս տեսած է կարճ պատմուածքներու «Khan» («Խան») ժողովածուն, 1935-ին՝ «Gtsits durs» («Գծիցդուրս») պատմուածքներու ժողովածուն[3] երկու հատորով։

Կռուած է ֆրանսական դիմադրութեան շարքերուն մէջ եւ զոհուած Ռաւենսպրիւկ համակեդրոնացման ճամբարին[4]։

Գործեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • «Հարցական Ուղիներով»
  • «Գծից Դուրս»

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'huiMaisons-Alfort: 2021. — P. 343. — ISBN 978-2-905686-93-0
  2. «Հայաստանի Հանրապետութեան Սփիւռքի նախարարութեան արխիւ»։ ww25.libmindiaspora.am։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2019-08-04-ին։ արտագրուած է՝ 2019-08-04 
  3. Aslanian Louisa (1956)։ «Գծից դուրս» պատմուածքներու ժողովածուն Ֆրանսայի ազգային գրադարանի գրացուցակին մէջ։ Pēyrut': Gratown Geġam L. Sewani 
  4. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, Ա. հատոր, Երեւան, 2005