Թաւրիզ

Թաւրիզ
Քաղաք
	Թաւրիզ
	պարս․՝ تبریز
	Դրօշակ
Երկիր	Իրան
Քաղաքապետ	Q134086976?
Տարածութիւն	324 քմ²
ԲԾՄ	1340 մեթր
Պաշտօնական լեզու	Պարսկերէն
Բնակչութիւն	1 558 693 մարդ (2016)
Ժամային գօտի	UTC+3:30?
Հեռախօսային ցուցանիշ	041
Փոստային ցուցանիշ	51368
Շրջագայութեան պետ-համարագիր	15
Պաշտօնական կայքէջ	tabriz.ir

Թաւրիզ (պարս․՝ تبريز), կը գտնուի Իրանի հիւսիս-արեւմտքը, Աճիչայ գետի հովիտին մէջ, 1364 մեթր բարձրութեան վրայ։ Բնակչութիւնը՝ 1 558 693 մարդ (2016)^[2]^[3]։

Պատմութիւն

Հիմնադրած են Սասանեանները 3-4 դարերուն։ Կ՛ենթադրեն, որ անուանումն առաջացած է հին պարսկերէն թեպրիզ «տենդը վանող» բառէն (նկատի ունեցած են տեղանքի առողջարար կլիման)։ Հայ մատենագրութեան մէջ առաջին յիշատակութիւնը պահպանուած է Փաւստոս Բիւզանդի մօտ (5-րդ դար)։ Հայ մատենագրութեան մէջ յիշատակուած է Թաւրէզ, Թաւրէժ եւ այլ ձեւերով։

Հայերը Թաւրիզի մէջ

Հայերու Թաւրիզ հաստատման սկզբնական թուականի մասին ստոյգ տեղեկութիւններ չկան։ Սակայն ծանօթ է, որ սելճուք նուաճողները գերեվարած են հազարաւոր հայեր եւ Թաւրիզի մէջ բնակեցուցած։

Պարսկաստանի մէջ տեղի ունեցած քաղաքական իրադարձութիւններուն համեմատ, Թաւրիզի հայերու թիւը բազմացած կամ նուազած են։

1830-ին Թաւրիզի մէջ եղած է քառասուն տուն հայ։ Իսկ եւրոպացի ճանապարհորդները վկայած են՝ Մարքօ Փոլօն (1271) եւ Կանտարինին (1474), որ ԺԳ․-ԺԵ․ դարերուն Թաւրիզի մէջ եղած են մեծ թիւով հարուստ հայեր^[4]։

Բնակչութիւն

Տարի	Բնակչութիւն
1974	510 000 մարդ	^[5]
1983	852 000 մարդ	^[6]

Տարի	Բնակչութիւն
1995	1 450 000 մարդ	^[7]
2011	1 500 000 մարդ	^[8]

Տարի	Բնակչութիւն
2016	1 558 693 մարդ	^[2]^[3]

Ծանօթագրութիւններ

↑ Moin M. فرهنگ فارسی معین — Amir Kabir Publishers, 1972.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4746777"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3462918"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3318947"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Statistical Center of Iran > Home
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری
↑ Armenians in Iran (ca. 1500-1994) History of Armenian Colony(անգլերէն)
↑ Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 25. — С. 353.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>
↑ (unspecified title) / под ред. В. М. Котляков — 3-е изд. — М.: Большая российская энциклопедия, 2003. — 903 с. — ISBN 5-85270-216-1
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q120475222"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4236098"></a>
↑ (unspecified title) / под ред. В. М. Котляков — Екатеринбург: Русское географическое общество, 2003. — С. 633. — 832 с. — ISBN 5-94799-148-9
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q113510146"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q726762"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q887"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4236098"></a>
↑ Большая российская энциклопедия — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a>

Աղբիւրներ

«Լոյս» հանրագիտակ 5, Յովսէփ Նալպանտեան, Երեւան, Տիգրան Մեծ 2009։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q55739723_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q3462918"><i_class="wef_low_priority_links">[[:d:Q3318947|Moin&nbsp;M.]]</i>_[[:d:Q3462918|فرهنگ_فارسی_معین]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q4746777|Amir_Kabir_Publishers]],_1972.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4746777"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3462918"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3318947"></a></div>-1] Moin M. فرهنگ فارسی معین — Amir Kabir Publishers, 1972.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4746777"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3462918"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3318947"></a>

[[https://www.amar.org.ir/english_Statistical_Center_of_Iran_>_Home]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Statistical Center of Iran > Home

[[https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/population-urban-95.xlsx_جمعیت_به_تفکیک_تقسیمات_کشوری]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری

[4] Armenians in Iran (ca. 1500-1994) History of Armenian Colony(անգլերէն)

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q17378135">[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохорова]]_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969._—_Т.&nbsp;25._—_С.&nbsp;353.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a></div>-5] Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 25. — С. 353.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1006160"_data-entity-id="Q120475222">''(unspecified_title)''<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Котляков,_Владимир_Михайлович|В.&nbsp;М.&nbsp;Котляков]]_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Большая_российская_энциклопедия]],_2003._—_903&nbsp;с._—_ISBN_5-85270-216-1</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q120475222"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4236098"></a></div>-6] (unspecified title) / под ред. В. М. Котляков — 3-е изд. — М.: Большая российская энциклопедия, 2003. — 903 с. — ISBN 5-85270-216-1
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q120475222"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4236098"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1006160"_data-entity-id="Q113510146">''(unspecified_title)''<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Котляков,_Владимир_Михайлович|В.&nbsp;М.&nbsp;Котляков]]_—_[[:ru:Екатеринбург|Екатеринбург]]:_[[:ru:Русское_географическое_общество|Русское_географическое_общество]],_2003._—_С.&nbsp;633._—_832&nbsp;с._—_ISBN_5-94799-148-9</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q113510146"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q726762"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q887"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4236098"></a></div>-7] (unspecified title) / под ред. В. М. Котляков — Екатеринбург: Русское географическое общество, 2003. — С. 633. — 832 с. — ISBN 5-94799-148-9
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q113510146"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q726762"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q887"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4236098"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328_citetype_Q60534428_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q1768199">[https://old.bigenc.ru/world_history/text/4185121_Большая_российская_энциклопедия]<span_class="wef_low_priority_links">_—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Большая_российская_энциклопедия]],_2004.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a></div>-8] Большая российская энциклопедия — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]