Գծային Α (Γραμμική Α)

Գծային Α - արձանագրութիւն․ յայտնաբերուած է Զաքրոսի պալատին մէջ

Գծային Α, պղինձէ դարու ընթացքին մինոացիներուն կողմէն գործածուած գիր։ Կը սեպուի ըլլալ Գծային B (գործածուած է Միկինեան քաղաքակրթութեան շրջանին) գիրին նախահայրը, նախքան Միկինացիներուն գալուստը Կրետէ (Ք․Ա․1800-Ք․Ա․1450)։

Տեղեկութիւններ

Գծային Α, Գծային B-ին նման փորագրուած է կաւէ տախտակներու վրայ, որոնք յայտնաբերուած են Կրետէ՝ Քնոսոս, Ֆեսթոս, Այիա Թրիադա, Մալիա, Խանիա, Արխանես, եւայլն, ինչպէս նաեւ Կրետէէն դուրս՝ Միլոս, Քէա, Քիթիրա, Թիրա, Միլիթոս եւ Թրիա (Փոքր Ասիոյ հիւսիս-արեւմուտք)։

Ձեւ

Գծային Α-ի ցուցակի կտորներ, Սանթորինիի հնավայր՝ Աքրոթիրի բնակավայրին Δ18Α սենեակին մէջ գտնուած

Գծային Α, Գծային B-ին նման վանկագիրերէ եւ նշանագիրերէ (բանատառերէ) կազմուած է։ Գտնուած են մօտաւորապէս 60-70 վանկագիրեր եւ 60 նշանագիրեր։ Անոնցմէ կէսը հասարակ են Գծային B-ի նշանագիրերուն հետ։ Այդ պատճառով Գծային Α կը սեպուի Գծային B-ի նախահայրը։

Արձանագրութեան իրեր

Գծային Α-ի արձանագրութեան համար առ հասարակ գործածուած են կաւէ տախտակներ, քարէ իրեր եւ կամ նաեւ մետաղներ։

Անօթ Գծային Α արձանագրութեամբ․ գտնուած է Սանթորինիի հնավայր՝ Աքրոթիրի բնակավայրին մէջ

Լեզու

Տախտակ Միկինեան արձանագրութեամբ (Գծային Β)․ Աթէնքի հնաբանական թանգարան

Գծային Α նորագոյն հնաբանութեան գլխաւոր առեղծուածներէն է․ դեռ չէ լուծուած։ Անոր լուծումը երեւան պիտի հանէ լեզուն եւ հաւանաբար Մինոացիներուն ծագումը։

նշանագիրերը օգնած են եզրակացնելու տախտակներուն պարունակութիւնը։ Մարդոց եւ ինչքերու ցուցակներ են։

Գծային Α եւ Գծային B գիրերուն մէկ մասի նմանութիւնը օգնած են հասնելու այդ եզրակացութեան թէ երկու գիրերուն հասարակ նշանագիրիրեը հաւանաբար ունին նոյն ձայնական (հնչական) արժէքը։ Հիմնուելով Գծային B-ին, Գծային Α-ի գրութիւնները արտագրուած են, սակայն անոնց հնչական կատարումը չի պատկանիր մինչեւ հիմա ծանօթ որեւէ լեզուի մը։

Ենթադրուած է թէ Գծային Α գրութիւններուն լեզուն կրնայ Էթէօկրետական (Ἐτεόκρητες / Eteocretan․ նախայունական լեզու, որուն մասին վկայութիւններ յայտնաբերուած են հին կրետական քանի մը այբուբենական արձանագրութիւններու մէջ) ըլլալ։

Զուգորդութեան ցուցակ

Գծային Α․ Ցուցակը եւ դասաւորումը հիմնուած են E. Bennett-ի աշխատութեան․ նշանագիրերուն դասաւորումը հիմնուած է Գծային B-ին։
*01-*20		*21-*30		*31-*53		*54-*74		*76-*122		*123-*306
	DA *01		QI *21		SA *31		WA *54		*76		*123
	RO *02		*21f		*34		*55		KA *77		*131a
	PA *03		*21m		TI *37		PA3 *56		QE *78		*131b
	TE *04		MI? *22		E *38		JA *57		WO2? *79		*131c
	*05		*22f		PI *39		SU *58		MA *80		*164
	NA *06		*22m		WI *40		TA *59		KU *81		*171
	DI *07		MU *23		SI *41		RA *60		*82		*180
	A *08		*23m		KE *44		O *61		*85		*188
	S *09		NE *24		*45		JU *65		*86		*191
	*10		RU *26		*46		TA2 *66		TWE *87		*301
	*11		RE *27		*47		KI *67		*100/ *102		*302
	ME *13		I *28		*49		TU *69		*118		*303
	QA2 *16		*28b		PU *50		*70		*120		*304
	ZA *17		*29		DU *51		MI *73		*120b		*305
	ZO *20		NI *30		*53		ZE *74		*122		*306