Գարեգին Զարբհանալեան

Գարեգին Զարբհանալեան;
Ծնած է	4 Դեկտեմբեր 1827
Ծննդավայր	Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	13 Փետրուար 1901 (73 տարեկանին)
Մահուան վայր	Վենետիկ, Իտալիա
Քաղաքացիութիւն	Օսմանեան Կայսրութիւն; Իտալիոյ Թագաւորութիւն
Ուսումնավայր	Ս. Ղազար կղզի
Մասնագիտութիւն	գրականության պատմաբան, մատենագէտ, թարգմանիչ

Հայր Գարեգին Վրդ․ Զարբհանալեան (4 Դեկտեմբեր 1827(1827-12-04)^[1], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն^[1] - 13 Փետրուար 1901(1901-02-13)^[1], Վենետիկ, Իտալիա^[1]), բանասէր-մատենագէտ, գրականագէտ, պատմաբան, թարգմանիչ։ Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան անդամ։

Կենսագրական գիծեր

Ծնած է Կ. Պոլիս։ Փոքր հասակէն տեղափոխուած է Վենետիկի Մխիթարեաններու Սուրբ Ղազար վանքը, ուր ստացած է կրթութիւնը, հմտացած է անտիկ լեզուներու մէջ, խորապէս ուսումնասիրած է հայ հին գրականութիւնը։ Եղած է ուսուցիչ (1850-1856), տպարանապետ (1856 եւ 1872), Միաբանութեան Քարտուղար (1876-1894): 1858-1868 թուականներուն ուսուցիչ եղած է Բերայի Մխիթարեան վարժարանին մէջ^[2]: Պատրաստած է ուսումնական շարք մը ձեռնարկներ։

Աշխատութիւններ

«Բազմավէպ»ի մէջ տպագրուած բազում յօդուածներէ զատ, ուշագրաւ են անոր հետեւեալ աշխատութիւնները.

«Պատմութիւն մատենագրութեան Յունաց, Հռովմայեցւոց եւ հարց Եկեղեցւոյ. ի պէտս ուսման ազգային վարժարանաց» (Վենետիկ, 1856),
«Պատմութիւն հայերէն դպրութեանց. ի պէտս ազգային վարժարանաց, մաս Ա - Հին մատենագրութիւն» (Վենետիկ, 1865),
«Պատմութիւն մատենագրութեան միջին եւ նոր դարուց յԱրեւմուտս», հտ. Ա եւ Բ (Վենետիկ, 1874),
«Պատմութիւն հայերէն դպրութեանց. ի պէտս ազգային վարժարանաց, մաս Բ - Նոր մատենագրութիւն» (Վենետիկ, 1878),
«Հայկական մատենագիտութիւն. այբուբենական ցուցակ տպագրութեան գիւտէն մինչեւ առ մեզ եղած հայերէն հրատարակութեանց» (Վենետիկ, 1883),
«Հայկական հին դպրութեան պատմութիւն (Դ-ԺԳ դար). բարձրագոյն դպրոցաց համար ․ Բ տպագր. յաւելուածօք եւ փոփոխութեամբք» (Վենետիկ, 1886),
«Մատենադարան հայկական թարգմանութեանց նախնեաց (Դար Դ-ԺԳ)» (Վենետիկ, 1889),
«Պատմութիւն հայկական տպագրութեան սկզբնաւորութենէն մինչ առ մեզ (1513-1895)» (Վենետիկ, 1895),
«Ուսումնասիրութիւնք հայ լեզուի եւ մատենագրութեան յԱրեւմուտս (ԺԴ - ԺԹ դար), [ հեղինակ՝ Շրումպֆ Կ. Ա/ Schrumpf G. A., թարգմ. եւ խմբագր. ՝ Զարբհանալեան ] (Վենետիկ, 1895),
«Հայկական հին դպրութեան պատմութիւն (Դ-ԺԳ դար). բարձրագոյն դպրոցաց համար ․ Գ տպագր. յաւելուածօք եւ փոփոխութեամբք» (Վենետիկ, 1897)^[3]:

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ «Հայր Գարեգին Զարբհանալեան (1827-1901) – Գրադարան – Mashtoz.org»։ mashtoz.org։ արտագրուած է՝ 2022-12-12
↑ «ՆԱՄԱԿԱՆԻ - Մխիթարեան Միաբանութեան անդամներ»։ digilib.aua.am։ արտագրուած է՝ 2022-12-12

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[2] «Հայր Գարեգին Զարբհանալեան (1827-1901) – Գրադարան – Mashtoz.org»։ mashtoz.org։ արտագրուած է՝ 2022-12-12

[3] «ՆԱՄԱԿԱՆԻ - Մխիթարեան Միաբանութեան անդամներ»։ digilib.aua.am։ արտագրուած է՝ 2022-12-12

[1]

[2]

[3]