Արտամետ

Գիւղ
Արտամետ
Երկիր  Թուրքիա
Տարածութիւն 515 քմ²
ԲԾՄ 1736 մեթր
Բնակչութիւն 125 884 մարդ (2018)
Կը գտնուի ափին Վանայ լիճ
Ժամային գօտի UTC+3։00

Արտամետ գիւղը կը գտնուի Արեւմտեան Հայաստանի Վան քաղաքէն 13 քմ հարաւ-արեւմուտք։

Պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Գիւղը հայոց պատմութեան մէջ կարեւոր դեր կատարած է։ Եղած է ծիսական կեդրոն:

Արտամետ յայտնի եղած է իր Զարդ բերդով, սառնորակ ջուրերով, այգիներով, իսկ մէկ կողմէն անցած է Շամիրամի ջրանցքը: Այստեղ  գտնուած է Անահիտ դիցամօր մեհեանը, որ աւերուած է քրիստոնէութեան ընդունումէն ետք:

Տնտեսութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Արտամետի բնակչութեան տնտեսութեան հիմնական ճիւղերը այգեգործութիւնը եւ երկրագործութիւնը եղած են, որոնց հետ եւ սերտօրէն կապուած են տեղական արհեստները։

Անոնց մրգաստաններու մէջ խնձորի առատ բերք աճեր է։ Աշնան ամիսնե­րուն ամբողջ քաղաքը բուրեր է փարթամ պարտէզներու խնձորնե­րու հոտով։ Արտա­մետցին նաեւ ունե­ցեր է քաղցրահամ աւանդութիւն։ Հարսի տարազը բուրումնաւէտ դարձնելու համար, հարսա­նեկան աւանդա­կան թիթեղապատ սնտուկին մէջ դրեր են քանի մը խնձոր։ Ըստ ազգագրագէտ Լուսիկ Ագուլեցիի, ամանորին հարսնացուի տունը կարմիր խնձոր կը տանէին, ան ալ պուպրիկ կը նուիրէր[1]։

Մեղմ կլիմայի պատճառով այնտեղ աճած են տարբեր տեսակի պտղատու ծառեր՝ խնձորենի, տանձենի, ընկուզենի, խաղող եւ այլն։

Աւանդոյթ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Արտամետի հետ կապուած աւանդոյթի մը համաձայն, այն հիմնադրած է հայոց բարեպաշտ արքայ Արտաշէս Ա. (Ք.Ա․ 189-160), ուր  իր ամուսնութենէն ետք անցուցած է իր մեղրամիսը:

Իսկ պատմիչ Թովմա Արծրունիին համաձայն, Արտամետ կը նշանակէ Արտաշէսի մուտք[2]:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. «ԽՆՁՈՐ | Ակօս»։ Agos (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2023-04-12 
  2. «Անահիտ դիցամօր մեհեանը Արտամետի մէջ»։ Western Armenia TV (wa-WA)։ 2022-11-25։ արտագրուած է՝ 2023-04-12 
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։