Արուս Ոսկանեան
| Արուս Ոսկանեան | |
|---|---|
 | |
| Ծննդեան անուն | Արուսեակ Դարպասեան |
| Ծնած է | 28 Ապրիլ (10 Մայիս) 1889 |
| Ծննդավայր | Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն |
| Մահացած է | 20 Յուլիս 1943 (54 տարեկանին) |
| Մահուան վայր | Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն |
| Քաղաքացիութիւն |
.svg){kind=small} Օսմանեան Կայսրութիւն, .svg){kind=small} Խորհրդային Միութիւն և  Թուրքիա |
| Ուսումնավայր | Էսայեան Վարժարան |
| Մասնագիտութիւն | դերասանուհի |
| Աշխատավայր | Գաբրիէլ Սունդուկեանի անուան ակադեմական թատրոն |
| Ամուսին | Հովսեփ Ոսկանյան? |
Ստորագրութիւն | |
Արուս Ոսկանեան (նախամուսնական անունով՝ Արուսեակ Դարպասեան, 28 Ապրիլ (10 Մայիս) 1889, Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն - 20 Յուլիս 1943, Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն), հայ դերասանուհի եւ ժողովրդական արուեստագիտուհի։
Կենսագրական գիծեր
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Ծնած է Պոլիս։ Նախնական կրթութիւնը ստացած է Պոլսոյ Էսայեան վարժարանին մէջ, ուր աշակերտած է գրող եւ մանկավարժ Սիպիլին. ապա ընդունուած է տեղի ֆրանսական ուսումնարան:
Ուսումը աւարտելէ ետք Ոսկանեան Ազգային հիւանդանոցի որբանոցէն ներս ստանձնած է ուսուցչութեան պաշտօն, սակայն նկատի ունենալով թատրոնի նկատմամբ փոքր տարիքէն ունեցած սէրը, ուզած է դուրս գալ ուսուցչութենէն եւ նուիրուիլ թատրոնի:
Թատերական գործունէութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Ոսկանեանի թատերական աշխարհ մուտք գործելու առաջին փորձը եղած է Պոլիս ժամանումով Վահրամ Փափազեանի, որ առաջարկած է «Օթելլօ»ի Էմիլիայի դերը: Այդ օրերուն Ոսկանեան նշանուած ըլլալով փեսացուն հրաժարած է իրմէ՝ այդ որոշումին համար, իսկ ընտանիքը զինք բեմէն հեռու պահելու նպատակով տարած են Պուլկարիա:
Ոսկանեան Պուլկարիայէն Պոլիս վերադարձած է 1908 թուականին եւ իբրեւ հանդիսատես սկսած է ներկայ գտնուիլ Աբէլեան եւ Արամեան թատերախումբերու ներկայացումներուն, ինչ որ մէջը դարձեալ վառած են թատրոնի նկատմամբ իր ունեցած սէրը:
Ժամանակի ընթացքին թատերախումբի հետ իր կապերը ամրացնելով վերջապէս ամուսնացած է նոյն թատրոնի մէջ իբրեւ դերասան գործող Յովսէփ Ոսկանեանի հետ, որմէ ետք սկիզբ առած է Ոսկանեանի դերասանական գործունէութիւնը:
Ոսկանեան թատերախումբին հետ միասին սկսած է շրջիլ քաղաքներ ու դերեր ստանձնել։ Պաքուի մէջ ծանօթացած է յայտնի դերասանուհի Ազնիւ Հրաչեային, որ ինքնակամ ստանձնած է Ոսկանեանի բեմական ուսուցիչը ըլլալու գործը:
Համաշխարհային Ա. պատերազմէն ետք Ոսկանեան հաստատուած է Թիֆլիս, ուր Ալեքսանտր Շիրվանզատէի խորհուրդով մասնակցած է ներկայացումներու եւ մեծ յաջողութիւններ ձեռք բերած է:
Ոսկանեան իր վերջին դերը ստանձնած է 29 յունիս 1943 թուականին՝ «Դաւաճանութիւն» ներկայացման մէջ, որմէ 21 օրեր ետք՝ 20 Յուլիս 1943 թուականին մահացած է[1]:
կոչումներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Ոսկանեան արժանացած է․
- 1927 թուականին՝ Վաստակաւոր արուեստագէտի,
- իսկ 1935-ին՝ Ժողովրդական արուեստագէտի կոչումներուն[2]:
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ «ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՆՑԵԱԼԷՆ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ ԱՅՍՕՐ»։ jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2023-02-03
- ↑ «ԱՐՈՒՍ ՈՍԿԱՆԵԱՆ (ծնունդ՝ 28 Ապրիլ, 1889)»։ Armenian Prelacy (en-US)։ 2021-04-22։ արտագրուած է՝ 2023-02-03