Ալեքսանտր Ալփասլան
| Ալեքսանտր Ալփասլան | |
|---|---|
| Ծննդեան անուն | Ալեքսանտր Փանոսեան[1] |
| Ծնած է | 1859[1] |
| Ծննդավայր | Պոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն[1] |
| Մահացած է | 1919[1] |
| Ազգութիւն | Հայ[1] |
| Ուսումնավայր | Նուպար-Շահնազարեան վարժարան[1] |
| Մասնագիտութիւն | բանաստեղծ |
Ալեքսանտր Ալփասլան (Ալեքսանտր Փանոսեան, 1859[1], Պոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն[1] - 1919[1]), հայ բանաստեղծ եւ թատերագիր:
Կենսագրական գիծեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ծնած է Պոլիս։ Ալփասլան իր կրթութիւնը ստացած է Նուպար Շահնազարեան վարժարանին մէջ, ուրկէ շրջանաւարտ ըլլալէ անմիջապէս ետք սկսած է զբաղիլ կրթական ու մշակութային գործունէութեամբ:
Աշխատութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Բանաստեղծութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ալփասլան 25 տարեկանին՝ 1884 թուականին հրատարակած է իր բանաստեղծութիւններուն առաջին ժողովածուն «Շողեր եւ ցողեր» խորագրով, որուն յաջորդած են «Այգեկութ» (1908) եւ «Ազատ քնար» (1908) ժողովածուները:
Ալփասլանի գրութիւնները լոյս տեսած են Պոլսոյ, ինչպէս նաեւ ֆրանսական շարք մը պարբերականներու մէջ. բանաստեղծը յաճախ գրած է նաեւ ֆրանսերէն լեզուով:
Ալփասլան սփիւռքահայ գրականութեան մէջ յիշուած է որպէս առաջին մանկագիր հեղինակ, որ իր բանաստեղծութիւններուն ճամբով ձգտած է մանուկներուն ներկայացնել կեանքի բնութիւնն ու մայրենի լեզուի կարեւորութիւնը:
Կատակերգութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Բանաստեղծութեան կողքին Ալփասլան գրած է նաեւ կատակերգութիւններ. ինչպէս՝
- «Թեկնածուները»,
- «Մագնիս» եւ ուրիշներ, որոնք բազմիցս ներկայացուած են Պոլսոյ մէջ:
Թարգմանութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ստեղծագործելու կողքին Ալփասլան կատարած է նաեւ թարգմանական աշխատանք՝ ֆրանսերէնի թարգմանելով Տիգրան Չուխաճեանի «Զեմիրէ», Միքայէլ Նալպանտեանի «Երգ ազատութեան», Մկրտիչ Պէշիկթաշլեանի «Մահ քաջորդւոյն», Պետրոս Դուրեանի, Գրիգոր Զօհրապի, Արշակ Չօպանեանի աշխատութիւններն ու բազմաթիւ ուրիշներ:
Ալփասլան եղած է «ԺԱՄԱՆԱԿ»ի աշխատակից եւ թերթի հրատարակութեան առաջին իսկ օրէն արձակ բանաստեղծութիւններով բերած է իր մասնակցութիւնը թերթի հրատարակութեան աշխատանքին[2]:
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ «ԱԼԵՔՍԱՆՏՐ ԱԼՓԱՍԼԱՆ (1859-1919)»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-04-12
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։ 
|