Ալեքսանտր Ալփասլան
Ալեքսանտր Ալփասլան | |
---|---|
Ծննդեան անուն | Ալեքսանտր Փանոսեան[1] |
Ծնած է | 1859[1] |
Ծննդավայր | Պոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն[1] |
Մահացած է | 28 Հոկտեմբեր 1919[2] |
Մահուան վայր | Պոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն |
Ազգութիւն | Հայ[1] |
Ուսումնավայր | Նուպար-Շահնազարեան վարժարան[1] |
Մասնագիտութիւն | բանաստեղծ և թատերագիր |
Ալեքսանտր Ալփասլան (Ալեքսանտր Փանոսեան, 1859[1], Պոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն[1] - 28 Հոկտեմբեր 1919[2], Պոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն), հայ բանաստեղծ եւ թատերագիր:
Կենսագրական գիծեր
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Ծնած է Պոլիս։ Ալփասլան իր կրթութիւնը ստացած է Նուպար Շահնազարեան վարժարանին մէջ, ուրկէ շրջանաւարտ ըլլալէ անմիջապէս ետք սկսած է զբաղիլ կրթական ու մշակութային գործունէութեամբ:
Աշխատութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Բանաստեղծութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Ալփասլան 25 տարեկանին՝ 1884 թուականին հրատարակած է իր բանաստեղծութիւններուն առաջին ժողովածուն «Շողեր եւ ցողեր» խորագրով, որուն յաջորդած են «Այգեկութ» (1908) եւ «Ազատ քնար» (1908) ժողովածուները:
Ալփասլանի գրութիւնները լոյս տեսած են Պոլսոյ, ինչպէս նաեւ ֆրանսական շարք մը պարբերականներու մէջ. բանաստեղծը յաճախ գրած է նաեւ ֆրանսերէն լեզուով:
Ալփասլան սփիւռքահայ գրականութեան մէջ յիշուած է որպէս առաջին մանկագիր հեղինակ, որ իր բանաստեղծութիւններուն ճամբով ձգտած է մանուկներուն ներկայացնել կեանքի բնութիւնն ու մայրենի լեզուի կարեւորութիւնը:
Կատակերգութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Բանաստեղծութեան կողքին Ալփասլան գրած է նաեւ կատակերգութիւններ. ինչպէս՝
- «Թեկնածուները»,
- «Մագնիս» եւ ուրիշներ, որոնք բազմիցս ներկայացուած են Պոլսոյ մէջ:
Թարգմանութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Ստեղծագործելու կողքին Ալփասլան կատարած է նաեւ թարգմանական աշխատանք՝ ֆրանսերէնի թարգմանելով Տիգրան Չուխաճեանի «Զեմիրէ», Միքայէլ Նալպանտեանի «Երգ ազատութեան», Մկրտիչ Պէշիկթաշլեանի «Մահ քաջորդւոյն», Պետրոս Դուրեանի, Գրիգոր Զօհրապի, Արշակ Չօպանեանի աշխատութիւններն ու բազմաթիւ ուրիշներ:
Ալփասլան եղած է «ԺԱՄԱՆԱԿ»ի աշխատակից եւ թերթի հրատարակութեան առաջին իսկ օրէն արձակ բանաստեղծութիւններով բերած է իր մասնակցութիւնը թերթի հրատարակութեան աշխատանքին[3]:
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2000.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 http://am.hayazg.info/index.php?curid=13045
- ↑ «ԱԼԵՔՍԱՆՏՐ ԱԼՓԱՍԼԱՆ (1859-1919)»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-04-12