Սարգիս Վահագն

Սարգիս Վահագն;
Ծննդեան անուն	Սարգիս Գաբրիէլ Փաթափութեան
Ծնած է	7 Հոկտեմբեր 1927 (97 տարեկան)
Ծննդավայր	Պէյրութ, Լիբանան
Ուսումնավայր	Ֆրանսական Լիսէ (Պէյրութ)
Մասնագիտութիւն	գրագէտ, թարգմանիչ, Խմբագիր, թատերագիր

Սարգիս Վահագն (Սարգիս Գաբրիէլ Փաթափութեան, 7 Հոկտեմբեր 1927(1927-10-07), Պէյրութ, Լիբանան) գրող, թարգմանիչ, խմբագիր, թատերագիր, վիպագիր։

Արտեմ Փաթափուփեանի հայրը։

Կենսագրութիւն

Ծնած է Պէյրութ, հաճնցի հօրմէն եւ շապինգարահիսարցի մօրմէն։ Նախնական ուսումը ստացած է Աբգարեան եւ Սահակեան վարժարաններուն մէջ, ապա երկրորդականը շարունակած՝ տեղւոյն ֆրանսական Լիսէն, եւ աւարտած Առեւտրական ճիւղը՝ 1945-ին։

Ան ամուսնացած է վաստակաշատ դաստիարակուհի Հայկուհի Աճէմեանին հետ, ունի երեք զաւակներ: 1987-էն ի վեր բնակութիւն հաստատած է Լոս Անճելըս։ Ստեղծագործել սկսեր է պատանի հասակէն։

Իր կրտսեր տղան՝ Արտեմը Հոկտեմբեր ՛ 2021ին արժանացաւ Նոպելեան համբաւաւոր մրցանակին՝ բժշկագիտական մարզէն ներս իր թանկարժէգ գիւտարարութեան առ ի գնահատանք:

Գրական կեանք

Կանուխէն սիրած է գիրն ու գրականութիւնը։ Նախ փորձած է բանաստեղծութիւններ գրել, բայց շուտով ներգրաւուած է արձակի, գլխաւորաբար պատմուածքի սեռով։ Յիսունական թուականներէն սկսած է մաս կազմել այլազան գրական եւ մշակութային խմբաւուրումներու։ Գործօն մասնակցութիւն բերած է Պէյրութի «Գրական Շրջանակ»ի կազմաւորման եւ անոր յետագայ գործունէութեան։

Իր գրութիւնները, 1954-էն սկսեալ, հետզհետէ լոյս տեսած են «Մշակոյթ», «Լուսաբեր», «Նոր Գիր», «Անի», «Շիրակ», «Գարուն», «Նաւասարդ», «Համայնապատկեր» եւ «Առագաստ» գրական ամսագրերուն մէջ։

«Շիրակ» ամսագրի խմբագիր

Վաթսունական թուականներու կէսէն մնայուն կերպով աշխատակցած է «Շիրակ» ամսագրին եւ ապա մօտ տասը տարի, մինչեւ 1986 մաս կազմած է անոր խմբագրական կազմին, վարելով միջազգային գրականութեան բաժինը։

Շարժանկարի եւ թատրոնի արուեստ

Գրականութեան առընթեր, ան լուրջ հետաքրքրութիւն ցոյց տուած է շարժանկարի եւ թատրոնի արուեստներուն նկատմամբ։

1958-1959 թուականներուն, Պէյրութի մէջ հրատարակած է սփիւռքի պատմութեան մէջ աննախադէպ երեւոյթ հանդիսացող «Նոր Սինեմա» արուեստի պարբերագիրքը։

Երկեր

Հրատարակած գործերէն են՝

«Մատանիներ»՝ պատմուածքներ (Պէյրութ, 1969)
«Արմատներ»՝ պատմուածքներ (Երեւան, 1981)
«Նայիրեան մորմոք»՝ թատրերգութիւն (Պէյրութ, 1982)
«Աշոտ Ողորմած»՝ թատրերգութիւն (Լոս Անճըլըս, 1991)
«Տագնապը»՝ պատմուածքներ (Լոս Անճըլըս, 2000)։
«Արշիլ Կորքի»՝ վէպը (Լոս Անճըլըս, 2004) կու գայ ամբողջացնել գեղարուեստական արձակի իր եռափեղկ շարքը:
«Գրական համաստեղութիւն»՝ գրադատութիւն (Լոս Անճըլըս, 2008)
«Շուրջը Ոչինչ»՝ Արմէն Լիուպէնի (Շահան Շահնուր) ֆրանսերէն բանաստեղծութիւններու ամբողջական թարգմանութիւն (Լոս Անճըլըս, 2007)^[1]
«Հաճը՜նը Սիրուն...»՝ վէպ
«Ծաղկաքաղ»՝ պատմուածքներու լիակատար ժողովածու։^[2]
« Ինքս՝ Ինձ Հետ» Յուշավէպ, 2019^[3]^[4]։

«

« Չորս հարիւր քսան հոգիներն էին միայն, որպէս վերապրողներ բախտն ունեցան ԱՏԱՆԱ հասնելու:....... Բայց ո՛վ զարմանք դար մը ամբողջ, ազգովին յամառեցանք երգել ու դեռ պիտի երգենք թէ՝ ՛՛Միայն ապրեցաւ ՀԱՃԸ՜՜ՆԸ ՍԻՐՈՒՆ...՛ .՛»: Շնորհակալութիւն Սարգիս Վահագն որ կը յիշեցնէք երգել եւ մեր պապենական հարստութիւններուն անդրադառնալ: Ժամանակին Մկրտիչ Արմէնը գրած էր- «ՊԱՏՈՒԻՐԵՑԻՆ ՅԱՆՁՆԵԼ ՁԵԶ...» իր տաժանակիր Սիպիրեան աքսորավայրին մասին... Իսկ դուք գալիք սերունդներուն յանձնեցիք՝ «ՀԱՃԸ՜ՆԸ ՍԻՐՈՒՆ»-ը: Յուշակոթող մըն է իսկապէս... ի հեճուկս բոլոր անոնց որ տակաւին կ՛ուրանան, հոգիի սփոփանք մը՝ բոլոր անոնց, որ անվերադարձ գացին . . . եւ արխիւային փաստաթուղթ մը՝ բոլոր անոնց, որ արժանի են արդար ժառանգորդն ու զաւակը կոչուելու Սիրուն Հաճընին:

- Զարմինէ Պօղոսեան

«Արշիլ Կորքի» վէպը վերատպուած 2022ին Երեւանի մէջ այս անգամ հայաստանի բառբարով եւ ուղագրութեամբ:

Մրցանակներ եւ շքանշաններ

Արժանացած է,

«Արշիլ Կորքի» վէպի համար՝ ՀՀ-ի Թեքէեան Մշակութային Միութեան գրական եւ «Հայկաշէն Ուզունեան» մրցանակներուն։
2008-ին արժանացած է Ամենայն Հայոց Հայրապետ Գարեգին Բ․-ի շնորհած Ս. Սահակ-Մեսրոպ Մաշտոց շքանշանին, ինչպէս նաեւ՝ Սփիւռքի նախարարութեան «Ուիլիամ Սարոյեան» շքանշանին:

Ծանօթագրութիւններ

↑ Շուրջը՝ ոչինչ: (ամբողջական քերթուածներ) / Շահան Շահնուր, Ֆրանսերէնէ թարգմանեց՝ Սարգիս Վահագն
↑ Պատմուածքներու Սարգիս-Վահագն
↑ ՆՈՐ ԳԻՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ.- «ԻՆՔՍ ԻՆՁ ՀԵՏ» (Հեղինակ Սարգիս Վահագն)
↑ «ՆՈՊԵԼԵԱՆ ՄՐՑԱՆԱԿԱԿԻՐԻ ՀԱՅՐԸ»։ HyeTert։ 2021-10-11։ արտագրուած է՝ 2021-10-15

Աղբիւրներ

Սարգիս Վահագնի «Ծաղկաքաղ Պատմուածքներու» Հատորի Ներկայացում Archived 2021-04-27 at the Wayback Machine.

[1] Շուրջը՝ ոչինչ: (ամբողջական քերթուածներ) / Շահան Շահնուր, Ֆրանսերէնէ թարգմանեց՝ Սարգիս Վահագն

[2] Պատմուածքներու Սարգիս-Վահագն

[3] ՆՈՐ ԳԻՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ.- «ԻՆՔՍ ԻՆՁ ՀԵՏ» (Հեղինակ Սարգիս Վահագն)

[4] «ՆՈՊԵԼԵԱՆ ՄՐՑԱՆԱԿԱԿԻՐԻ ՀԱՅՐԸ»։ HyeTert։ 2021-10-11։ արտագրուած է՝ 2021-10-15

[1]

[2]

[3]

[4]