Պուք հրթիռային համակարգ

«Պուք» (ռուս.՝ Бук՝ հաճարենի, ՆԱԹՕ-ի դասակարգումով՝ (անգլերէն՝ SA-11 Gadfly)՝ բոռ եւ անոր ձեւափոխութիւնները ինքնագնաց զէնիթահրթիռային համակարգներ են: Նախատեսուած է ցածր եւ միջին բարձրութիւններու վրայ (30 մեթրէն մինչեւ 14-18 քմ) օդային մանեւրող թիրախներու դէմ պայքարելու համար:

Ստեղծման Պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Նոր տեսակի զէնիթահրթիռային համակարգի ստեղծման աշխատանքները սկսած են 1972 թուականի Յունուար 13-ին: Համալիրը զինաւորման առնելը նախատեսուած էր 1975 թուականին: Փորձարկումները սկսած են 1977 թուականի Նոյեմբերին եւ տեւած են մինչեւ 1979 թուականի Մարտը, որմէ ետք իր ամբողջ կազմով համալիրը զինաւորման առնուած է[1]

Ռազմական Կիրառութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • Վրաց-աբխազական հակամարտութիւն՝ սխալ նոյնականացման հետեւաքով ռուսաստանեան «Պուք» ԶՀՀ-ով կործանուեցաւ աբխազական L-39 գրոհային օդանաւը[2]
  • 2008-ի Հարաւային Ովսիոյ զինուած հակամարտութեանը Ռուսիոյ ՊՆ-ի յայտարարութեամբ ուքրաինական գումարտակի «Պուք-Մ1»-ով կործանուած են բոլոր չորս պաշտօնապէս կործանուած ճանչուած ռազմական օդանաւերը (Տու-22Մ եւ երեք Սու-25 գրոհայիններ)[3].
  • Ուքրաինայի արեւելքի հակամարտութիւն՝ 2014 թուականի Յուլիս 17-ին «Պուք» համակարգով[4][5][6][7] Տոնեցքի մարզի արեւելքին կործանուեցաւ Boeing 777 օդանաւը:
  • Սուրիոյ քաղաքացիական պատերազմ՝ 2018-ին Սուրիոյ ՀՕՊ-ը ետ մղեց ԱՄՆՙ, Ֆրանսայի եւ Բրիտանիոյ հրթիռային հարուածները:[8]: Ըստ Ռուսիոյ դաշնութեան ՊՆ հաղորդագրութեան, կիրառուած էին 103 թեւաւոր հրթիռներ, որոնցմէ Սուրիոյ ՀՕՊ-ը որսացած է 71-ը: Հրթիռային հարուածը ետ մղելուն գործակցուած են Ս-125, Ս-200, «Պուք», «Քուատրաթ» եւ «Օսա» միջոցները:[9] «Պուքերէն» արձակուած 29 հրթիռները խոցած են 24 թիրախ:[10]

Օգտագործողներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ուքրաինական 9K37 Պուք-ը Քիեւին մէջ անկախութեան շքերթին

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Կաղապար:Ծանցանկ2

  1. ↑ 9K37 Պուք (SA-11 Gadfly) (ռուս.)
  2. ↑ Օդանաւութիւնը Աբխազական Հակամարտութեան Մէջ (ռուս.)
  3. ↑ ՌԴ գլխաւոր շթապ՝ ՌԴ Օդույժին Չորս Օդանաւերը Զարկած են Ուքրայինական ԶՀՀ-ները (ռուս.)
  4. ↑ "АЛМАЗ-АНТЕЙ" О КРУШЕНИИ "БОИНГА" / ТАСС
  5. ↑ Нидерландская комиссия назвала причину гибели «Боинга» на Украине
  6. ↑ Крушение рейса MH17 Archived 2015-10-14 at the Wayback Machine.(ռուս.)
  7. ↑ The Guardian MH17 downed by Russian military missile system, say investigators (անգլերէն)
  8. ↑ Система ПВО Сирии смогла перехватить около 70% американских и европейских крылатых ракет
  9. ↑ «Брифинг начальника Главного оперативного управления Генерального штаба ВС РФ по ситуации в Сирии : Министерство обороны Российской Федерации»։ function.mil.ru։ արտագրուած է՝ 2018-04-15 
  10. ↑ «Минобороны: реальными целями удара США по Сирии были военные объекты»։ ТАСС (ռուսերեն)։ արտագրուած է՝ 2018-04-16 
  11. ↑ «Azerbaijan to demonstrate "BUK" anti-aircraft missile complex»։ News.Az։ 20 June 2013։ արտագրուած է՝ 23 June 2013 
  12. ↑ «Algeria confirms Buk delivery | Jane's 360»։ archive.is։ 2017-08-16։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 16 August 2017-ին։ արտագրուած է՝ 2018-01-16 
  13. ↑ «Egyptian President Reinforces Friendship with Russia – Kommersant Moscow»։ Kommersant.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 24 February 2012-ին։ արտագրուած է՝ 20 February 2012 
  14. ↑ «Israeli Fighter Jets Challenge Cypriot Air Defense in Mock Battle Exercise» 
  15. ↑ Армия Ким Чен Ира Archived 2011-05-17 at the Wayback Machine., Анатолий Цыганок. ПОЛИТ.РУ, 16 October 2006
  16. ↑ «Project 15 D Dehli Class Destroyer»։ globalsecurity.org։ 2013-08-10։ արտագրուած է՝ 30 December 2013 
  17. ↑ «The "BUK" Ground Force Air Defense System»։ State Company "Ukroboronservice"։ Ukraine։ արտագրուած է՝ July 18, 2014 
  18. ↑ Source: Military Balance 2016, page 206
  19. ↑ http://uprom.info/en/news/vpk/ukrayina-modernizuye-zenitni-ustanovki-zrk-buk-m1/
  20. ↑ New HQ-16 surface to air missile ready for action: PLA Archived 2 October 2011 at the Wayback Machine., China Military News, 28 September 2011
  21. ↑ Աղբիւր՝ Military Balance 2016, 190÷199 էջեր
  22. ↑ «Buk-M2 goes on combat duty for anti-aircraft defence»։ Rambler News (ռուսերեն)։ November 30, 2011։ արտագրուած է՝ December 30, 2013 
  23. ↑ «Russian Land Forces will dismiss the old defense technology modernization programs»։ Lenta.ru (ռուսերեն)։ February 28, 2011։ արտագրուած է՝ December 30, 2013 
  24. ↑ Moscow Defense Brief № 1, 2011
  25. ↑ http://bmpd.livejournal.com/2198822.html[permanent dead link]
  26. ↑ «ЦАМТО / Новости / Валерий Герасимов: за пятилетний период принято на вооружение более 300 новых образцов ВиВТ»։ armstrade.org։ արտագրուած է՝ 4 December 2017 
  27. ↑ bmpd (4 December 2017)։ «53-я зенитная ракетная бригада в Курске перевооружается на зенитные ракетные комплексы "Бук-М3"»։ արտագրուած է՝ 4 December 2017 
  28. ↑ «9K37 Buk»։ Jane's Information Group։ 17 November 2008։ արտագրուած է՝ 19 November 2008 [յղումը չկայ]
  29. ↑ «Trade Registers»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 14 April 2010-ին։ արտագրուած է՝ 14 November 2014 
  30. ↑ «Чем будет воевать Сирия в случае агрессии стран западной коалиции?»։ արտագրուած է՝ 14 November 2014 
  31. ↑ The International Institute For Strategic Studies IISS The Military Balance 2012. — Nuffield Press, 2012. — С. 349 с
  32. ↑ SIPRI Arms Transfers Database Archived 2010-04-14 at the Wayback Machine.. Information generated: 09 March 2014.
  33. ↑ «Armament of the Georgian Army»։ Geo-army.ge։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 9 March 2012-ին։ արտագրուած է՝ 20 February 2012 
  34. ↑ «Pakistan Army inducts Chinese-made LY-80 SAM system - Jane's 360»։ www.janes.com։ արտագրուած է՝ 4 December 2017 
  35. ↑ «Pakistan formally inducts LY-80 (HQ-16) air defence system»։ quwa.org։ արտագրուած է՝ 4 December 2017 
  36. ↑ The Economic Times Pakistan deploys Chinese air defence system: Where does India stand? (անգլերէն)
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Պուք_հրթիռային_համակարգ&oldid=225100» էջէն