Յակոբ Չոլաքեան
| Յակոբ Չոլաքեան | |
|---|---|
| Ծնած է | 16 Հոկտեմբեր 1947 (76 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Քեսապ, Լաթաքիոյ Գաւառ, Լաթաքիոյ մարզ, Սուրիա |
| Քաղաքացիութիւն |
 Սուրիա Հայաստան |
| Մասնագիտութիւն | գրագէտ, բանասէր, պատմաբան, ազգագրագետ |
Յակոբ Չոլաքեան (16 Հոկտեմբեր 1947, Քեսապ, Լաթաքիոյ Գաւառ, Լաթաքիոյ մարզ, Սուրիա), բանասէր, պատմաբան, ազգագրագէտ, մատենագէտ[1]։ Ակադեմական հետազօտող, այժմ Երեւանի Պետական համալսարանի դասախօս[2], վարժարանի ուսուցիչ, գիրքերու խմբագիր։
Կենսագրութիւնը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Յակոբ Չոլաքեան ծնած է 1947-ին Քեսապի շրջանի Գարատուրան գիւղը: Յակոբ Չոլաքեան նախնական կրթութիւնն ստացած է ծննդավայրին մէջ, իսկ միջնակարգ ուսումը՝ Լիբանանի Հանրապետութեան Այնճար քաղաքի մէջ։ Բարձրագոյն ուսումն ստացած է Երեւանի պետական համալսարանի Հայ բանասիրութեան բաժանմունքէն ներս, ուրկէ շրջանաւարտ եղած է 1973-ին։ 2002 թուականին արժանացած է Պատմական գիտութեանց թեկնածուի կոչման, իսկ 2016-ին՝ դոկտորի կոչման։ 1973-էն մինչեւ 2014 Չոլաքեան ապրած եւ կրթական գործունէութիւն ծաւալած է Սուրիոյ եւ լիբանանի մէջ։ Այսպէս՝ 1973-էն ի վեր դասաւանդած է Այնճարի եւ Պէյրութի վարժարաներէն ներս, 1976-էն 2012՝ Հալէպի Ազգային Քարէն Եփփէ ճեմարանէն ներս, 19-էն 2-1988՝ դասախօսած է տեղի Մխիթարեան հայագիտական բարձրագոյն դասընթացքներուն, 199էն -6-2012՝ դասախօսած է Հալէպի Համազգայինի Հայագիտական հիմնարկէն ներս։
2014 թուականին, սուրիական հակամարտութեան պատճառաւ քեսապահայութիւնը տեղահանուելէ ետք, Չոլաքեան ընտանեօք տեղափոխուած է Երեւան՝ մշտական բնակութիւն հաստատելու նպատակաւ, ուր սկսած է գործունէութիւն ծաւալել Հայաստանի Հանրապետութեան Գիտութեանց ազգային ակադեմիոյ մէջ՝ որպէս արեւմտահայերէնի մասնագէտ-հետազօտող, ինչպէս նաեւ երեւանի պետական համալսարանի մէջ՝ որպէս արեւմտահայերէնի դասախօս։
Գործերը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Պատմական-ազգագրական աշխատութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Լոյս տեսած են Չոլաքեանի պատմական-ազգագրական հետեւեալ աշխատութիւնները՝
- «Քեսապի ժաղավրդական երգարուեստը», Հալէպ, 1980:
- «Միջգաւառական անեքթոտներ», Հալէպ, 1988, 2005։
- «Քեսապ», հատոր Ա եւ Բ, Հալէպ, 1995:
- «Քեսապ», հատոր Գ, Հալէպ, 2004:
- «Անտիոքի մերձակայ Ռուճի հովիտի հայերը. պատմական-ազգագրական ուսումնասիրութիւն», Անիթլիաս, 2006[1]:
Մատենագիտական եւ գեղարուեստական աշխատութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- «Հալէպի պարբերական մամլոյ համառօտ նկարագրութիւն», Հալէպ, 1978։
- «Ցամքած աղբիւրը նորէն կը բխի», Հալէպ, 1981:
- «Արցախեան ինքնաճանաչման բանաստեղծութիւնը», Հալէպ, 1990:
- «Քարէն Եփփէ հայ գողգոթային եւ վերածնունդին հետ», Հալէպ, 2001:
- «Քեսապի երեք օրերը», Երեւան, 2014: Այս աշխատութիւնն ականատեսի վկայութիւնն է 21-23 Մարտ 2014–ին տեղի ունեցած Քեսապի գաւառի ամբողջական հայաթափման[1]։
Լեզուական ուսումնասիրութիւններ եւ ուղեցոյցներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- «Քեսապի բարբառը Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.», Հալէպ, 1986, 2009:
- «Հայերէնի աւանդական ուղղագրութիւն Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.», Հալէպ, 2000:
- «Աւանդական ուղղագրութիւն. կանոնակարգ եւ խնդիրներ Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.», Երեւան, 2016[3]:
- «Արեւմտահայերէնի քերականութիւն. կանոնակարգ եւ խնդիրներ Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.», Երեւան, 2017[3]:
Դպրոցական դասագրքեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Չոլաքեան կազմած է վեցական դասագրքեր՝ սփիւռքահայ նախակրթարան, միջնակարգ եւ երկրորդական վարժարաններու համար. «Հայերէնի դասագիրքս» (1989–1994, Հալէպ) եւ «Անդաստան» (2009–2013, Հալէպ).
- «Անդաստան. գիրք Ա Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.: Հայերէնի եւ հայ գրականութեան համադրեալ ձեռնարկ միջնակարգ եւ երկրորդական կարգերու համար», Հալէպ, 2009:
- «Անդաստան. գիրք Բ Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.: Հայերէնի եւ հայ գրականութեան համադրեալ ձեռնարկ միջնակարգ եւ երկրորդական կարգերու համար», Հալէպ, 2009:
- «Անդաստան. գիրք Գ Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.: Հայերէնի եւ հայ գրականութեան համադրեալ ձեռնարկ միջնակարգ եւ երկրորդական կարգերու համար», Հալէպ, 2010:
- «Անդաստան. գիրք Դ Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.: Հայերէնի եւ հայ գրականութեան համադրեալ ձեռնարկ միջնակարգ եւ երկրորդական կարգերու համար», Հալէպ, 2012:
- «Անդաստան. գիրք Ե Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.: Հայերէնի եւ հայ գրականութեան համադրեալ ձեռնարկ միջնակարգ եւ երկրորդական կարգերու համար», Հալէպ, 2012:
- «Անդաստան. գիրք Զ Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.: Հայերէնի եւ հայ գրականութեան համադրեալ ձեռնարկ միջնակարգ եւ երկրորդական կարգերու համար», Հալէպ, 2013:
Վարժարաններու յուշամատեաններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Չոլաքեան նաեւ հեղինակ է սփիւռքահայ դպրոցին նուիրուած քանի մը յուշամատեաններու՝
- «Յիսնամեակ Հալէպի Քարէն Եփփէ ազգային ճեմարանի, 1947 – 1997», Հալէպ, 1997:
- «Ութսունամեակ Հալէպի ազգային Սահակեան վարժարանի, 1927 – 2007», Հալէպ, 2007:
- «Ոսկեմատեան Քուէթի ազգային վարժարանի, 1961 – 2011», Քուէթ, 2011։