Հենրի Ճոն Վան Լեննեփ
| Հենրի Ճոն Վան Լեննեփ | |
|---|---|
| Ծնած է | 1815[1][1][2][…] |
| Ծննդավայր | Իզմիր, Անատոլիայի էլայեթ, Օսմանեան Կայսրութիւն |
| Մահացած է | 1889[1][1][2][…] |
| Մահուան վայր | Գրեյթ Բարինգտոն, Բերկշիր շրջան, Մասսաչուսէթս, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ |
| Քաղաքացիութիւն |
.svg){kind=small} Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ[3] |
| Ուսումնավայր | Ամհերսթ Քոլէճ |
| Մասնագիտութիւն | միսիոնարուհի, գրագէտ, մանկավարժ, գեղանկարիչ և արուեստագէտ |
| Ամուսին | Մերի Է. Վան Լենեփ? |
| Երեխաներ | Ուիլյամ Բըրդ Վան Լեննեփ? |
Հենրի Ճոն Վան Լեննեփ (անգլերէն՝ Henry John Van Lennep, 1815[1][1][2][…], Իզմիր, Անատոլիայի էլայեթ, Օսմանեան Կայսրութիւն - 1889[1][1][2][…], Գրեյթ Բարինգտոն, Բերկշիր շրջան, Մասսաչուսէթս, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ), ամերիկացի նշանաւոր քարոզիչ-միսիոնար, գրող, մանկավարժ, նկարիչ, արեւելագիտութեան ներկայացուցիչ:
Կենսագրութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Հենրի Ճոն Վան Լեննեփը ծնած է 1815 Զմիւռնիա։ 1830-ին ան կը մեկնի Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ կրթութիւն ստանալու համար: Ան կը պատրաստուէր ընդունուիլ Mound Pleasant հիմնարկին կից Ամհերստի քոլէճը եւ Հարթֆորտի հանրային դպրոցը:
1837-ին Ամհերսթի քոլէճը աւարտելէն յետոյ, ան մէկ տարի մասնակցեցաւ Անտովերի աստուածաբանական սեմինարիայի դասընթացներուն:
1839-ին Հենրի Ճոն Վան Լեննեփը նշանակուեցաւ համալսարանական խորհուրդի անդամ: Յաջորդ տարին սկսաւ ծառայել որպէս Ամերիկեան խորհուրդի յանձնակատարներու Արտասահմանեան առաքելութեան միսիոներ՝ մեկնելով Զմիւռնիա: Իր առաքելութեամբ ան եղաւ Զմիւռնիայի (1840 -1844 թուականներուն եւ 1863-1869 թուականներուն), Կոստանդնուպոլիսի (1844-1854) եւ Թոքաթի մէջ (1854-1856): Հենրի Ճոն Վան Լեննեփը այս ողջ ընթացքին նաեւ շրջագայեր է Արեւմտեան Ասիա եւ Եգիպտոս:
1869-ին ակնաքօղի (cataract) պատճառով կը կորսնցնէ տեսողութիւնը. Վան Լեննեփը կը վերադառնայ Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ: Այս ընթացքին ան դասաւանդած է Ինկհեմի համալսարանին մէջ՝ որպէս բնական գիտութիւններու ու լեզուներու փրոֆեսոր:
Հենրի Ճոն Վան Լեննեփը կը տիրապետէր շարք մը լեզուներու ու հմուտ նկարիչ էր եւ իր ճամբորդութեան ընթացքին նկատած տպաւորիչ տեսարանները թուղթի վրայ կը գծէր մատիտով, գրիչով ու թանաքով: Իր գծանկարներէն շատերը յայտնուեր են հրատարակուած ստեղծագործութիւններու շարքին՝ ընդգրկուելով Արեւելեան ժողովածուին մէջ. «Քսան իւղանկար՝ բացատրական եւ նկարագրական տեղեկութիւններով Թուրքիայի ժողովուրդներու եւ տեսարաններու վերաբերեալ» 1862), «Ճանապարհորդութիւն Փոքր Ասիայի քիչ յայտնի հատուածով՝ աստուածաշնչեան գիրերու համադրութեամբ եւ հնագիտական հետազօտութիւններու նկարագրութիւններով» 1870, «Պիպլիական երկիրներ. ատոնց ժամանակակից տարազները՝ պատկերազարդումներով եւ ծանօթագրութիւններով» 1875:
Վան Լեննեփի հայկական թեմաներով նկարները
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Հենրի Ճոն Վան Լեննեփը Օսմանեան կայսրութեան մէջ կատարելով իր առաքելութիւնը, ինչպէս տեսանք, շրջագայեր է Փոքր Ասիայով եւ «Պիպլիական երկիրներով», այսինքն եղեր է նաեւ թրքահպատակ Հայաստանի բնակավայրերուն մէջ, ծանօթացեր՝ հայերու կենցաղին, աւանդոյթներուն ու տարազին, այդ ամէնը նկարելով եւ յետագային ներկայացնելով ամերիկացի եւ ընդհանրապէս՝ Արեւմուտքի ժողովուրդներուն: Հայկական թեմաներով իր նկարներէն յայտնի են «Հայ հարսնցուն», «Հայուհին տան մէջ», «Հայ գեղջկուհին», «Հայ տիկինը տան մէջ», «Հայ եւ թուրք կանայք արտասահմանի մէջ» աշխատանքները, ուր մանրամասնօրէն ներկայացուած են հայկական կանացի տարազները:
Վան Լեննեփը ամուսնացեր է երեք անգամ՝ Էմմա Պլիսի (1839-1840 թթ.), Մերի Հոուսի (1843-1844 թթ.) եւ Էմիլի Էնն Պըրտի հետ (1850 թուականին): Ունեցած է վեց զաւակ: Վան Լեննեփը մահացեր է 1889 թուականին Մասաչուսեթսի Կրիթ Պարինկթոն քաղաքին մէջ:
Պատկերասրահ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]-
Հայ տիկինը տան մէջ -
Հայ գեղջկուհին
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Աղբիւրներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- https://asteria.fivecolleges.edu/findaids/amherst/ma191.html
- https://data.cerl.org/thesaurus/cnp02085063
- CERL Thesaurus accessing the record of Europe's book heritage[permanent dead link]
- The Consecrated Eminence The Archives & Special Collections at Amherst College
| ||||||
