Լիտիա Ալեքսանտրա Դուռնովօ
| Լիտիա Ալեքսանտրա Դուռնովօ | |
|---|---|
| Ծնած է | 1 Մայիս 1885 |
| Ծննդավայր | Սմոլենսկ, Ռուսական Կայսրութիւն |
| Մահացած է | 7 Յունուար 1963 (77 տարեկանին) |
| Մահուան վայր | Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն |
| Քաղաքացիութիւն |
 Ռուսական Կայսրութիւն Խորհրդային Միութիւն |
| Ուսումնավայր | Գեղարուեստի Բարձրագոյն Դպրոց |
| Մասնագիտութիւն | արուեստագէտ, արվեստի տեսաբան |
Լիտիա Ալեքսանտրովնա Դուռնովօ1 Մայիս 1885, Սմոլենսկ, Ռուսական Կայսրութիւն - 7 Յունուար 1963, Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն, ռուս արուեստաբան, վերականգնող նկարիչ։
ՀԽՍՀ արուեստի վաստակաւոր գործիչ 1945-էն։
Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ծնած է Սմոլենսկ, 1885-ին:
1915-ին աւարտած է Փեթերսպուրկի գեղարուեստը խրախուսող ընկերութեան դպրոցը։
1918-էն սկսեալ աշխատած է ռուսական թանգարաններու մէջ։
1936-էն Հայաստանի պետական պատկերասրահի հրաւէրով տեղափոխուած է Հայաստան։
Դուռնովոյի ղեկավարութեամբ թանգարանին մէջ սկսած է միջնադարեան հայկական որմնանկարներու եւ մանրանկարներու գիտական ուսումնասիրութիւնը եւ պատճէնահանումը։ Երիտասարդ նկարիչներէն կազմուած խումբը` Ե. Խաչատրեան, Մ. Չուբարեան, Ռ. Լորիս-Մելիքով, Վ. Պաղտասարեան, Գէորգ Խանաղեան, Հայկազ Ղարագիոզեան եւ ուրիշներ, սորված են պատճէնահանողներու եւ վերականգնողներու բարդ մասնագիտութիւնները։ Հայաստանի տարբեր շրջաններու մէջ կազմակերպուող արշաւներուն անոնք յայտնաբերած, հետազօտած, թուագրած եւ պատճէնահանած են հայկական կոթողային գեղանկաչութեան յուշարձանները[1]։
Մահացած է Երեւան՝ 1963-ին։
Գործունէութիւնը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ուսումնասիրած է հայկական միջնադարեան կոթողային գեղանկարչութիւնը, քանդակագործութիւնը ու մանրանկարչութիւնը։ Վերականգած է Էջմիածինի եւ ընդօրինակած՝ Արուճի, Թալինի, Տաթեւի եւ Հաղբատի որմնանկարները։ Վերականգնած է աւելի քան 300 հայկական մանրանկարներ։
1953-ին հայկական գիտական աշխարհին մէջ մեծ իրադարձութիւն կը դառնայ Լիտիա Դուռնովոյի կողմէ տպագրուած «Հին հայկական մանրանկարչութիւնը» (ռուսերէն) ալպոմը, որ տպագրուած է նաեւ արտերկրի մէջ, գրաւելով տարբեր բնագաւառներու մարդոց ուշադրութիւնը՝ դէպի հայ միջնադարեան արուեստը[2]:
Բազմաթիւ յօդուածներու եւ գիրքերու հեղինակ է[3]։
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ Յասմիկ Յարութիւնեան, «Հայ արուեստ» մշակութային հանդէս, 2005, Հայաստանի ազգային պատկերասրահ։
- ↑ «Լիտիա Ալեքսանտրովնա Դուռնովօ»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2023-04-29-ին։ արտագրուած է՝ 2023-04-29
- ↑ Հայկական Սովետական Հանրագիտարան