Jump to content

Լին Տուրեան

Լին Տուրեան
Ծննդեան անուն Նուարդ Տիրատուրեան
Ծնած է 29 Յունիս 1933(1933-06-29)[1][2]
Ծննդավայր Լիոն[1][2]
Մահացած է 17 Մայիս 2014(2014-05-17) (80 տարեկանին)
Մահուան վայր Փարիզ, Ֆրանսա
Քաղաքացիութիւն  Ֆրանսա
Ազգութիւն Հայ[1]
Ուսումնավայր Լիոնի երժաժշտանոցԿատեգորիա:Վիքիդատա։Կատեգորիայի կարիք ունեցող հոդվածներ[1]
Մասնագիտութիւն երգչուհի
Աշխատավայր Փարիզի ազգային օպերա?[1]

Լին Տուրեան (Արփինէ-Ժոսլին Տիրատուրեան, 29 Յունիս 1933(1933-06-29)[1][2], Լիոն[1][2] - 17 Մայիս 2014(2014-05-17), Փարիզ, Ֆրանսա), ֆրանսահայ օփերայի երգչուհի։

Ծնած է Լիոն, Արմենակ եւ Երջանիկ Տիրատուրեաններու ընտանիքին մէջ: Աւարտած է Լիոնի երժաժշտանոցի դաշնամուրի բաժինը: Այնուհետեւ ընտանիքը տեղափոխուած է Փարիզ, եւ Լինը սկսած է յաճախել երգեցողութեան դասերու:

1960-70-ական թուականներուն հանդիսացած է Փարիզի «Օփերա Գարնիէ»ի առաջնակարգ երգչուհիներէն մէկը` կատարելով մեցցօ սոփրանոյի երգացանկի մեծ դերերգերը:

Տուրեանին ձայնը կ'առանձնանայ իր հզօրութեամբ, թաւշեայ հնչողութեամբ եւ բացառիկ երաժշտականութեամբ: «Օփերա Գարնիէ»-ի նուագախմբի երաժիշտները զինք անուանած են «մեր հրաշալի թաւջութակը»:

Միջազգային գրաքննութիւնը զինք անուանած է «իր ժամանակի լաւագոյն Քարմէն»ը: Երգած է աշխարհի բազմաթիւ մեծ թատրոններու մէջ, նշանաւոր երգիչներու` Մարիա Քալասի, Լէոնթին Փրայսի, Մարթինա Արրոիոյի, Պորիս Քրիսթոֆի, Ճոն Վիքերսի, Ժոզէ Վան-Տամի, Ռապըրթ Մերիլի հետ:

Հայաստանի մէջ առաջին անգամ ելոյթներ ունեցած է 1972-ին, «Գոսկոնցերտ»ի հրաւէրով` հանդէս գալով Ալ. Սպենդիարեանի անուան օփերային թատրոնի մէջ Ամներիսի, ինչպէս նաեւ մենահամերգով, այնուհետեւ` Օտեսայի եւ Լենինկրատի մէջ:

Իր մենահամերգներուն ատեն եւրոպական դասական երգահաններու ստեղծագործութիւններուն կողքին ան օտար հանդիսատեսին ներկայացրած է Կոմիտասի, Սայեաթ-Նովայի, Ռոմանոս Մելիքեանի, Մակար Եկմալեանի, Աշոտ Սաթեանի երգերն ու ռոմանսները:

Կեանքի վերջին տարիներուն, օփերային բեմին հրաժեշտ տալէ ետք, Տուրեան 2003-2008 թուականներուն, ամէն տարի այցելած է Հայաստան, տուած է բարեսիրական համերգներ Երեւանի եւ Արցախի մէջ, երգեցողութեան վարպետութեան դասեր Երեւանի Կոմիտասի անուան երաժշտանոցին եւ Ստեփանակերտի Սայեաթ-Նովայի անուան երաժշտական ուսումնարանին մէջ:

Մրցանակներ եւ մետալներ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  • 1966 թուականին Լին Տուրեանն արժանացած է «Ֆիլիփս»ի մեծ մրցանակին` մեցցօ սոփրանոյի երգացանկի օփերային արիաներու լաւագոյն ձայնագրութեան համար:
  • 2007 թուականին իր հայրենանուէր գործունէութեան համար պարգեւատրուած է Հայաստանի Հանրապետութեան Մշակոյթի նախարարութեան ոսկէ մետալով:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։