Լէյլի

Լէյլի (Փառանձեմ Սահակեան - Տէր Մկրտչեան, 3 Յունուար 1894, Լոռի - 28 Նոյեմբեր, 1951, Մոսկուա, ԽՍՀՄ), հայ բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի։

Կենսագրական գիծեր

Բնիկ Լոռեցի։ Մօր կողմէն, Լէյլի թոռն է Լոռիի Գիւլաքարակ գիւղի խրատախօս երգահան Աբրահամ Շահինեանի, իսկ հօր կողմէն՝ Լոռեցի Մնացական Սահակեանի։ Փոքր տարիքէն ընտանեօք Թիֆլիս տեղափոխուած են։

Թիֆլիս, Լէյլի կ՛ աւարտէ Թիֆլիսի Յովնանեան վարժարանը․ ուսուցիչները եղած են՝ Նիկոլ Աղբալեան, Սիմոն Յակոբեան, Դերենիկ Դեմիրճեան, Տիգրան Ռաշմաճեան, Արշակ Ջամալեան, եւայլն։ Ուսումը կը շարունակէ Թիֆլիսի Համալսարանը, ուր սորված է վրացերէն եւ պարսկերէն։ Դեռ պատանի, բանաստեղծութեամբ կը զբաղի։

1905 - 1916 թուականներուն, հայ մամուլի էջերէն( օրաթերթ, պարբերաթերթ) իր բանաստեղծութիւնները լոյս կը տեսնեն․ «Գեղարուեստ», «Նոր Կեանք», «Հորիզոն», «Այգ», «Արեւ», «Պատանի»․․․։

Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան շրջանին, իբրեւ քարտուղար կը պաշտօնավարէ Թիֆլիսի հայկական հիւպատոսարանին մէջ։ «Հայ Գրողների Միութեան» ստեղծման առաջին օրէն իսկ, գործուն մասնակցութիւն կ՛ ունենայ։ Ինչպէն նաեւ, Յովհաննէս Թումանեանի գրական «Վերնատան» հաւաքոյթներուն եւ ասուլիսներուն, կովկասահայ թատերական եւ հրատարակչական կեանքին։

Իբրեւ թարգմանչուհի կ՛ աշխատակցի տարբեր հիմնարկութիւններու հետ։ Եղած է Եղիշէ Չարենցի մտերիմներէն։

Կեանքի վերջին տարիներուն, Մոսկուա կը ծառայէ իբրեւ պաշտօնական թարգմանչուհի։

Լէյլի երկերը լոյս տեսած են «Կարօտ» հատորին մէջ (Երեւան, 1959)։

Թարգմանութիւնները

Լէյլիի թարգմանուած գործերը․-

• Սերկէյ Միխալկով, «Առակներ», Երեւան, Հայպետհրատ, 1951, 56 էջ։
• Իրինա Կարնաուխովա, «Պատմութիւն համերաշխների մասին» (վիպակ), Երեւան, Պետհրատ, 1952, 245 էջ։

Մահը

Լէյլի կը մահանայ Մոսկուա, 28 Նոյեմբեր 1951-ին։ Անոր ձգած գրական թղթածրարը (անտիպ էջեր, նամակներ․․․) կը գտնուին Երեւանի Պատմութեան (Պետական) Թանգարանը։

Աղբիւրներ

«Ամենուն Տարեգիրքը», Կարօ Գէորգեան, 1959 տարի, էջ 117-118

Արտաքին յղումներ

1. «Վերնատուն»