Թորոս Ազատեան

Թորոս Ազատեան;
Ծնած է	5 Մայիս 1898 կամ 1898
Ծննդավայր	Ապուչեխ, Ակն, Խարբերդի Վիլայէթ, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	15 Նոյեմբեր 1955 կամ 1955
Մահուան վայր	Պոլիս, Թուրքիա
Ազգութիւն	Հայ
Մասնագիտութիւն	բանաստեղծ, բանասէր, Խմբագիր, հանրային գործիչ, գրագէտ

Թորոս Ազատեան (5 Մայիս 1898(1898-05-05) կամ 1898^[1], Ապուչեխ, Ակն, Խարբերդի Վիլայէթ, Օսմանեան Կայսրութիւն^[2]^[3] - 15 Նոյեմբեր 1955(1955-11-15)^[2]^[3] կամ 1955^[1], Պոլիս, Թուրքիա^[3]) բանասէր, խմբագիր, բանաստեղծ։

Կենսագրութիւն

Ծնած է Ակնի (Խարբերդ) Ապջուղայ (Ապուչեխ) գիւղը, 5 Մայիս 1898-ին։ Սկզբնական կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրին մէջ՝ Ակնի Նարեկեան եւ Չմշկածագի Միացեալ ընկերութեան վարժարաններուն մէջ։ Գրական հակումները ի յայտ եկած են վաղ հասակին՝ ներշնչուելով հայրենի բնութեան վառ պատկերներէն։ Պոլիս գալէն ետք, 1920-ին, կոչուած է Համազգայինի դիւանի օգնական քարտուղարի պաշտօնին։ Շուրջ 15 տարի վարած է պատրիարքարանի զանազան մարմիններուն քարտուղարութիւնը։ Եղած է ուսուցիչ Պէզէզեան վարժարանին մէջ։

Թորոս Ազատեանի առաջին երկն է Միսաք Մեծարենցի կեանքին ու գործունէութեան նուիրուած հատորը, որ հրատարակուած է 1922-ին։ Աշխատակցած է Պոլսոյ եւ արտասահմանի պարբերականներուն։ 1925-ին ստանձնած է Ս․ Փրկիչ ազգ․ հիւանդանոցի «Ընդարձակ տարեցոյց»ին խմբագրութիւնը։ Յաջորդաբար պատրաստած է վեց հատորներ։

1927-էն սկսեալ լոյս ընծայած է «Աղբիւր անմահութեան» բանաստեղծութիւններու երեք հատորներ։ Իսկ գաւառական կեանքի յուշեր, հէքիաթներ եւլն․ ամփոփուած են «Քառասնեակ» եւ «Զմռուխտի պատմուճան» հատորներուն մէջ։ 1931-ին հրատարակած է Կոմիտաս վարդապետի կեանքին ու երաժշտական գործունէութեան նուիրուած երկհատորեակը։

Բացի գրական երկերէ, գրի առած է շարք մը պատմական յիշատակարաններ (Պէզճեան Մայր վարժարանի 100-ամեակը, Ուսուցչական Օգնութեան սնտուկի երեսնամեակը, Բերայի Աղքատախնամի յիսնամեակը, «Ժամանակ»ի 40-ամեակը եւլն․)։

Խմբագրած է «Արեւելք» եւ «Զարթօնք» գրական շաբաթաթերթերը։

Մահացած է 15 Նոյեմբեր 1955-ին, Պոլիս։ Մարմինը կը հանգչի Շիշլիի ազգային գերեզմանատան մէջ։

Աղբիւրներ

Հայ Հանրագիտակ, Հայր Մկրտիչ Վարդ․ Պոտուրեան, 1938 Պուքրէշ, Հատոր Ա․, էջ 40։

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Faceted Application of Subject Terminology
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3294867"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q846596"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 Հայկական համառոտ հանրագիտարան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1469824"_data-entity-id="Q3294867">Faceted_Application_of_Subject_Terminology<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3294867"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q846596"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Faceted Application of Subject Terminology
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3294867"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q846596"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1525071_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q13053618">[[:hy:Հայկական_համառոտ_հանրագիտարան|Հայկական_համառոտ_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1990._—_հատոր&nbsp;1.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 Հայկական համառոտ հանրագիտարան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a>

[1]

[2]

[3]