Թադէոս Յակոբեան

Թադէոս Յակոբեան;
Ծնած է	15 Յունիս 1917
Ծննդավայր	Լեռնաձոր, Զանգեզուրի Գաւառ, Ռուսական Կայսրութիւն
Մահացած է	15 Հոկտեմբեր 1989 (72 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն	Ռուսական Կայսրութիւն; Խորհրդային Միութիւն
Ազգութիւն	Հայ
Ուսումնավայր	ԵՊՀ աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետ?
Կոչում	փրոֆէսոր
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան?
Մասնագիտութիւն	պատմաբան, աշխարհագրագէտ, համալսարանի դասախօս
Աշխատավայր	Երեւանի Պետական Համալսարան
Կուսակցութիւն	Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն

Թադէոս Խաչատուրի Յակոբեան (կամ՝ Թադևոս Հակոբյան, 15 Յունիս, 1917 – 15 Հոկտեմբեր, 1989)^[3] Սովետահայ հնագէտ եւ աշխարհագէտ^[4]:

Կենսագրութիւն

Ծնած է Կապանի Լեռնաձոր գիւղը (Սիւնիք), 1917-ին: Աւարտած է Երեւանի պետական համալսարանի աշխարհաերկրաբանական բաժանմունքը: Հանդիսացած է նոյն համալսարանի աշխարհագրութեան բաժանմունքի ղեկավար, այդ բաժանմունքի տնտեսական աշխարհագրութեան ամպիոնի վարիչ: Պատմական գիտութիւններու փրոֆեսէօրի կոչում ստացած է 1963-ին, իսկ 1968-ին` Խորհրդային Հայաստանի Հանրապետութեան գիտութիւններու վաստակաւոր գործիչի կոչում^[5]: Մահացած է 1989-ին:

Ասպարէզ

Ունի Հայաստանի աշխարհագրութեան ու ընդհանրապէս աշխարհագրութեան նուիրուած բազմաթիւ աշխատասիրութիւններ, առանձնապէս ուշագրաւ են Անիի պատմութեան նուիրուած երկու եւ Երեւանի պատմութեան նուիրուած չորս հատորները, իր ներդրումը ունեցած է «Հայկական սովետական հանրագիտարան»-ի պատրաստութեան մէջ, իսկ իր կոթողական գործը կը հանդիսանայ Յովհաննէս Բարսեղեանի եւ Ստեփան Մելիք-Բաղշեանի հետ համատեղ պատրաստուած` «Հայաստանի եւ յարակից շրջանների տեղանունների բառարան»-ը` բաղկացած հինգ հաստափոր ու մեծադիր հատորներէ (իւրաքանչիւրը` շուրջ 1000 էջ), որոնց հրատարակութիւնը սկսած է 1987-ին ու աւարտած` 2001-ին^[6]։

Երկերու մատենագիտութիւն

Ձորք կամ Կապան, Երեւան, 1950, 22 էջ։
Հայաստանի պատմական աշխարհագրութիւն, պրակ 1, Երեւան, 1951, 189 էջ։
Հայաստանի պատմական աշխարհագրութիւն, պրակ 2, Երեւան, 1952, 272 էջ։
Հայաստանի պատմական աշխարհագրութիւն, պրակ 3, Երեւան, 1953, 344 էջ։
Աշխարհագրութեան պատմութիւն, մաս 1, Երեւան, 1955, 384 էջ։
Աշխարհագրութեան պատմութիւն, մաս 2, Երեւան, 1956, 450 էջ։
Աշխարհագրութեան պատմութիւն, մաս 3, Երեւան, 1957, 568 էջ։
Երեւանի պատմութիւնը (1801–1879 թթ.), Երեւան, 1959, 672 էջ։
Թադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, Մեսրոպ Մաշտոց (ծննդեան 1600–ամեակին), Երեւան, 1959, 60 էջ։
Սովետական Հայաստանի տեսարժան վայրերը (ուղեցոյց), Երեւան, 1959, 208 էջ։
Թադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, Ստեփանոս Օրբելյան (XIII – XIV դարերի նշանաւոր պատմիչի եւ գրողի կեանքն ու գործունէութիւնը), Երեւան, 1960, 90 էջ։
Ուրուագծեր Հայաստանի պատմական աշխարհագրութեան, Երեւան, 1960, 480 էջ։
Երեւանի պատմութիւնը (1879–1917 թթ.), Երեւան, 1963, 608 էջ։
Ծրագիր Հայաստանի պատմական աշխարհագրութեան, Երեւան, 1964, 12 էջ։
Սիւնիքի թագաւորութիւնը (պատմա–աշխարհագրական առումով), Երեւան, 1966, 220 էջ։
Աշխարհագրութեան համառոտ պատմութիւն (հնագույն ժամանակներից մինչեւ 1917 թուականը), Երեւան, 1967, 386 էջ։
Յակոբեան Թադէոս, Ավագյան Գրիգոր, Նազարյան Խաչիկ, Օհանյան Կիրակոս, Սովետական Հայաստան (հայրենագիտական ուրվագիծ), Երեւան, 1967, 256 էջ։
Երեւան – 2750 (մ. թ. ա. 782 թ. – 1968 թ.), Երեւան, 1968, 421 էջ։
Հայաստանի պատմական աշխարհագրութիւն (ուրվագծեր), 2-րդ հրտ., Երեւան, 1968, 509 էջ։
Երեւանի պատմութիւնը (հնագույն ժամանակներից մինչեւ 1500 թուականը), Երեւան, 1969, 432 էջ։
Յակոբեան Թադէոս, Ավագյան Գրիգոր, Նազարյան Խաչիկ, Օհանյան Կիրակոս, Սովետական Հայաստան (հայրենագիտական ուրվագիծ), 2-րդ հրտ., Երեւան, 1970, 284 էջ։
Երեւանի պատմութիւնը (1500–1800 թթ.), Երեւան, 1971, 524 էջ։
Աշխարհագրութեան համառոտ պատմութիւն (հնագույն ժամանակներից մինչեւ 1917 թուականը), 2-րդ հրտ., Երեւան, 1976, 518 էջ։
Սովետական Հայաստանի քաղաքները (ակնարկներ), Երեւան, 1977, 229 էջ։
Երեւանի զարգացումը Արեւելեան Հայաստանը Ռուսաստանին միանալուց յետոյ (փաստաթղթերի ժողովածու 1801–1917 թթ.), կազմող՝ Թադէոս Յակոբեան, Երեւան, 1978, 492 էջ։
Հայ ժողովրդի պատմութեան հիշարժան վայրերը, Երեւան, 1978, 192 էջ։
Անիի պատմութիւնը, գիրք 1 (Հնագույն ժամանակներից մինչեւ 1945 թուականը), Երեւան, 1980, 416 էջ։
Անիի պատմութիւնը, գիրք 2 (1945 թուականից մինչեւ անկումն ու ամայացումը), Երեւան, 1982, 440 էջ։
Հայաստանի պատմական աշխարհագրութիւն (ուրվագծեր), 4–րդ հրտ., Երեւան, 1984, 464 էջ։
Թադէոս Յակոբեան, Գագիկ Սարգսյան, Աշոտ Աբրահամյան, Հայ ժողովրդի պատմութիւն, 2–րդ հրտ., Երեւան, 1985, 528 էջ։
Թադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, Հովհաննես Բարսեղյան, Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ. 1, Երեւան, 1986, 992 էջ։
Պատմական Հայաստանի քաղաքները, Երեւան, 1987, 256 էջ։
Անի մայրաքաղաք, Երեւան, 1988, 328 էջ։
Թադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, Հովհաննես Բարսեղյան, Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ. 2, Երեւան, 1988, 992 էջ։
Հայ ժողովրդի պատմութեան հիշարժան վայրերը, 2-րդ հրտ., Երեւան, 1990, 232 էջ։
Թադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, Հովհաննես Բարսեղյան, Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ. 3, Երեւան, 1998, 992 էջ։
Թադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, Հովհաննես Բարսեղյան, Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ. 4, Երեւան, 1998, 812 էջ։
Թադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, Հովհաննես Բարսեղյան, Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ. 5, Երեւան, 2001, 912 էջ։
Հայաստանի պատմական աշխարհագրութիւն, 5-րդ հրտ., Երեւան, 2007, 520 էջ։

Կոչումներ

1963 թուականին ստացած է պատմական գիտութիւններու փրոֆեսէօրի կոչում:
1968 թուականին՝ Հայկական ԽՍՀ գիտութիւններու վաստակաւոր գործիչի կոչում։

Գրականութիւն

Հայկական համառօտ հանրագիտարան, հատ. 3, Երեւան, 1999, էջ 49։
Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 6, Երեւան, 1980, էջ 71։
Ով ով է (Հայեր՝ Կենսագրական հանրագիտարան), հատ. 1, Երեւան, 2005։
Երևանի պետական համալսարանի 90-ամեայ պատմութեան բաժանմունքը, խմբ. Էդիկ Գ. Մինասեան, Երեւան, 2009, էջ 217։

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Հայկական համառոտ հանրագիտարան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 3. — է. 49.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a>
↑ Հայկական Համառոտ Հանրագիտարան. հատոր 4 [Brief Armenian Encyclopedia, Volume 4] (հայերեն)։ Yerevan: Armenian Encyclopedia։ 2003։ էջ 49
↑ Հայկական Համառոտ Հանրագիտարան. հատոր 4 [Brief Armenian Encyclopedia, Volume 4] (հայերեն)։ Yerevan: Armenian Encyclopedia։ 2003։ էջ 49
↑ Հայկական Համառոտ Հանրագիտարան. հատոր 4 [Brief Armenian Encyclopedia, Volume 4] (հայերեն)։ Yerevan: Armenian Encyclopedia։ 2003։ էջ 49
↑ «Թադէոս Յակոբեանի «Պատմական Հայաստանի Քաղաքները»»։ Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon) (en-US)։ 2021-09-17։ արտագրուած է՝ 2021-11-24

Արտաքին յղումներ

Երեւանի պատմութիւնը (1500-1800 թթ.), Երեւան, 1971:
Պատմական Հայաստանի քաղաքները, Երեւան, 1987:

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մասը վերցուած է Հայկական համառօտ հանրագիտարանէն, որու նիւթերը թողարկուած են` Քրիեյթիւ Քոմմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի մէջ։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1525071_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q13053618">[[:hy:Հայկական_համառոտ_հանրագիտարան|Հայկական_համառոտ_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1990._—_հատոր&nbsp;3._—_է.&nbsp;49.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Հայկական համառոտ հանրագիտարան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 3. — է. 49.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a>

[bio-3] Հայկական Համառոտ Հանրագիտարան. հատոր 4 [Brief Armenian Encyclopedia, Volume 4] (հայերեն)։ Yerevan: Armenian Encyclopedia։ 2003։ էջ 49

[bio2-4] Հայկական Համառոտ Հանրագիտարան. հատոր 4 [Brief Armenian Encyclopedia, Volume 4] (հայերեն)։ Yerevan: Armenian Encyclopedia։ 2003։ էջ 49

[bio3-5] Հայկական Համառոտ Հանրագիտարան. հատոր 4 [Brief Armenian Encyclopedia, Volume 4] (հայերեն)։ Yerevan: Armenian Encyclopedia։ 2003։ էջ 49

[6] «Թադէոս Յակոբեանի «Պատմական Հայաստանի Քաղաքները»»։ Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon) (en-US)։ 2021-09-17։ արտագրուած է՝ 2021-11-24

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]