Գէորգ Մելիք-Գարակէօզեան

Գէորգ Մելիք-Գարակէօզեան
Ծնած է	1873
Ծննդավայր	Թիֆլիս, Կովկասի Փոխարքայութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն
Մահացած է	1940
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Մասնագիտութիւն	քաղաքական գործիչ

Գէորգ Մելիք-Գարակէօզեան (1873, Թիֆլիս, Կովկասի Փոխարքայութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն - 1940, Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն), հայ գրող, հրապարակագիր, լրագրող, քաղաքական-պետական գործիչ, Հայ ժողովրդական կուսակցութեան (ՀԺԿ) անդամ

Կենսագրական գիծոր

Ծնած է Թիֆլիս: Աւարտած է Թիֆլիսի դասական միջնակարգ վարժարանը, որմէ ետք ուսումը շարունակած է Պերլինի եւ Պրիւքսելի համալսարաններուն մէջ:

1902-ին վերադարձած է Թիֆլիս, իսկ 1903-1905 թուականներուն նշանակուած է «Կովկասեան Լրատու» ամսագրի խմբագիր:

Գործունէութիւն

1905-ին սկսած է հրատարակել «Արշալոյս» թերթը, միաժամանակ շարունակած է խմբագրել «Կովկասեան Լրատու» ամսագիրը:

1906-ին խուսափելով ցարական իշխանութիւններու հետապնդումներէն` մեկնած է արտասահման: 1912-ին վերադարձած է Թիֆլիս, ուր եւ ընտրուած է երկրորդ փոխօգնութեան վարկային կառավարչութեան անդամ, շուտով նաեւ` ղեկավար:

1917-ին նշանակուած է զինուորներու եւ անոնց ընտանիքներու օգնութեան անդրկովկասեան կոմիսար եւ նոյն թուականին մասնակցած է Համահայկական ազգային համագումարին:

1918-ին Մելիք-Գարակէօզեան նշանակուած է Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան արտաքին գործերու նախարարի օգնական: Պաթումի պայմանագրի կնքումէն ետք Հայկական ազգային պատուիրակութեան կազմին մէջ եղած է Գերմանիա:

1918-ին Դեկտեմբերէն մինչեւ 1919  Յունիս ամիսը ստացած է քանի մը նախարարական պաշտօններ, օրինակ` լուսաւորութեան նախարարի պաշտօնը: Այս պաշտօնին վրայ պաշտօնավարած ընթացքին Մելիք-Գարակէօզեանը առաջնահերթ համարած է Հայաստանի մէջ բարձրագոյն ուսումնական հաստատութեան հիմնումը:

Ան իր գործօն մասնակցութիւնը ունեցած է Երեւանի համալսարանի հիմնադրութեան մէջ:

Մելիք-Գարակէօզեան հանդէս եկած է նաեւ առաջարկով, որ կանգնեցուի յուշարձան` նուիրուած Հայաստանի անկախութեան ու միութեան յաւերժացման ու ազգային հերոսներու վառ յիշատակին: Այս նպատակով կազմած է հիմնադրամ, որ պէտք էր խրախուսէր արձանի համար յայտարարուած մրցանակաբաշխութեան իրականացումին ու յաղթողի պարգեւատրումին: Ան առաջարկած է նաեւ հրատարակել հայ ազատագրական շարժման վերջին շրջանի պատմութիւնը եւ հաստատել առանձին շքանշան` «Հայրենիքին մատուցած ծառայոււթիւններու համար»: Այս բոլոր առաջակները ընդունուած են միաձայն:

Հայաստանի խորհրդայնացումէն ետք Մելիք-Գարակէօզեանը զբաղած է հիմնականին մէջ մանկավարժութեամբ, դասաւանդած է Հայաստանի եւ Վրաստանի տարբեր ուսումնական հաստատութիւններու մէջ:

Մելիք-Գարակէօզեանը եղած է Հայ ժողովրդական կուսակցութեան անդամ եւ յաճախ ստանձնած է կուսակցութեան ղեկավար պաշտօններ:

Աշխատութիւններ

Ան իբրեւ ստեղծագործող` գրած է բանաստեղծութիւններ, վէպեր, տեսական ու քաղաքական բնոյթի վերլուծական յօդուածներ, յուշագրութիւններ եւ այլն: Իր գրչին կը պատկանին․

• «Մեծ պայքար», «Ինչպէս ժառանգութիւն ստացայ միլիառ տոլար» վէպերը,
• «Դաշնակցութիւնը եւ մենք», «Հայկական մամուլի մասին», «Մարդու բնոյթը», «Բառերի տեմակոկիա», «Հայկական քաղաքական» եւ Աբովեանին ու Թումանեանին նուիրուած յօդուածներ: