Jump to content

Բագրատ Ուլուբաբեան

Բագրատ Ուլուբաբեան
Ծնած է 9 Դեկտեմբեր 1925(1925-12-09)[1]
Ծննդավայր Մուշկապատ, Շուշիի գաւառ[1]
Մահացած է 19 Նոյեմբեր 2001(2001-11-19) (75 տարեկանին)
Մահուան վայր Եղուարդ, Կոտայքի մարզ, Հայաստան
Քաղաքացիութիւն  Խորհրդային Միութիւն
 Հայաստան
Ազգութիւն Հայ[1]
Ուսումնավայր Ազրպէյճանի Պետական Մանկավարժական Համալսարան[1]
Մասնագիտութիւն գրագէտ, պատմաբան
Աշխատավայր Ազատ Արցախ?[1]
Հայաստանի Գիտութիւններու Ազգային Ակադեմիայի Պատմութեան Հիմնարկ[1]
Անդամութիւն Արցախի գրողների միություն?[1]
Կուսակցութիւն Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն[1]

Բագրատ Ուլուբաբեան (9 Դեկտեմբեր 1925(1925-12-09)[1], Մուշկապատ, Շուշիի գաւառ[1] - 19 Նոյեմբեր 2001(2001-11-19), Եղուարդ, Կոտայքի մարզ, Հայաստան), հայ գրող , պատմաբան, պատմական գիտութիւններու դոկտոր, բանաստեղծ, արձակագիր, թատերագիր, թարգմանիչ։ ԽՍՀՄ գրողներու Միութեան անդամ 1950 թուականէն։ ԽՄԿԿ անդամ 1947 թուականէն։ Յայտնի է Արցախի պատմութեան վերաբերեալ աշխատանքներով։

Կեանք եւ գործունէութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Արցախի Մուշկապատ գիւղին մէջ։ 1944-ին աւարտած է Շուշիի մանկավարժական հիմնարկը, իսկ 1946-ին՝ Պաքուի մանկավարժական հիմնարկի հայոց լեզուի եւ գրականութեան բաժինը։ Այնուհետեւ, հայոց լեզու եւ գրականութիւն դասաւանդած է Մարտունիի շրջանի Գիշի գիւղի դպրոցին եւ Ստեփանակերտի ուսուցչական հիմնարկին մէջ։

1949-ին, Ուլուբաբեան Լեռնային Ղարաբաղի Գրողներու Միութեան  պատասխանատու քարտուղար ընտրուած է։ Ան միաժամանակ եղած է «Սովետական Ղարաբաղ» թերթի խմբագիր[2], մշակոյթի մարզային վարչութեան պետ եւ Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի գործադիր կոմիտէի փոխնախագահ։

1965-ին, ստորագրողներէն մէկը եղած է «13-ի նամակին», որ Ղարաբաղի ողբալի վիճակը պարզող բովանդակութեամբ ուղարկուած էր Խորհրդային Միութեան Համայնավար Կուսակցութեան Կեդրոնական Կոմիտէին, Գերագոյն Խորհուրդին եւ Նախարարաց Խորհուրդին։

1967-ին, Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանին միացնելու պայքարին իր գործօն մասնակցութեան համար, հեռացուած է իր պաշտօնէն եւ յաջորդ տարի տեղափոխուած է Հայաստան, ուր անդամակցած է Գրողներու Միութեան։

Աշխատութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Բանաստեղծական երկու հատոր հրատարակելէ ետք 1950ական թուականներուն, այնուհետեւ արձակի անցած է, հրատարակելով հինգ պատմուածքներու եւ վիպակներու ժողովածուներ (1960-1976), ինչպէս եւ երեք վէպեր, որոնցմէ ամենէն նշանաւորը «Սարդարապատ» պատմավէպն է, որ մնացած է արգիլուած մինչեւ 1988։

Գրական գործունէութեան կողքին, Ուլուբաբեան աւելի ծանօթ եղած է իր պատմագիտական աշխատութիւններով։

1969-ին «Արցախի պատմութիւնը հնագոյն ժամանակներէն մինչեւ 10րդ դարը» նիւթով ատենախօսութիւն պաշտպանած է եւ պատմական գիտութիւններու թեկնածուի աստիճան ստացած, իսկ 1973-ին՝ դոկտորի տիտղոս, « Խաչէնի իշխանութեան պատմութիւնը (9ից 10րդ դարեր)» ատենախօսութեան համար։

Աշխատած է Հայաստանի Գիտութիւններու Ակադեմիայի պատմութեան հիմնարկին մէջ իբրեւ աւագ գիտաշխատող։ Պատմագիտական գործերը գլխաւորապէս նուիրուած են Արցախի պատմութեան ու մշակոյթին, պատմա-ճարտարապետական յուշարձաններուն, գործիչներուն, որոնց նուիրած է 11 հատոր, եւ Հայաստանի զարգացած աւատապետութեան պատմութեան։

Աշխարհաբարի վերածած է Ղազար Փարպեցիի եւ Մովսէս Խորենացիի պատմութիւնները։

Մահացած է Եղուարդի մէջ։ Թաղուած է Երեւան[3]։

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 12 — հատոր 12. — է. 212.
  2. «Մնալ Սեփական Կոչման Բարձրութեան Վրայ – Aztag Daily – Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)»։ www.aztagdaily.com։ արտագրուած է՝ 2022-10-11 
  3. armprelacy (2020-11-20)։ «ԲԱԳՐԱՏ ՈՒԼՈՒԲԱԲԵԱՆ (մահ՝ 19 Նոյեմբեր, 2001)»։ Armenian Prelacy (en-US)։ արտագրուած է՝ 2022-10-11 
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։