Անաթոլ Ֆրանս

Անաթոլ Ֆրանս; ֆրանսերէն՝ Anatole France
Ծննդեան անուն	ֆրանսերէն՝ Jacques François-Anatole Thibault
Նաեւ յայտնի է իբրեւ	Anatole France և Anatolis Fransas
Ծնած է	16 Ապրիլ 1844[…]
Ծննդավայր	Փարիզ, Փարիզի շրջան
Մահացած է	12 Հոկտեմբեր 1924[…] (80 տարեկանին)
Մահուան վայր	Q22994052?, Սեն-Սիր-սյուր-Լուար
Քաղաքացիութիւն	Ֆրանսա
Մայրենի լեզու	Ֆրանսերէն
Ուսումնավայր	Փարիզի Ստանիսլասի քոլեջ?
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Թայիս?, Les Dieux ont soif? և Կարմիր շուշան?
Մասնագիտութիւն	գրագէտ, բանաստեղծ, վիպասան, գրադարանավար, գրաքննադատ, գիտաֆանտաստիկ գրող, արձակագիր, կենսագիր և քննադատ
Վարած պաշտօններ	Q133858656? և seat 38 of the Académie française?
Անդամութիւն	Ֆրանսական Կաճառ, Մարդու իրավունքների լիգա? և Ֆրանսիական ՊԵՆ ակումբ?
Ամուսին	Valérie Guérin de Sauville? և Emma Laprévotte?
Երեխաներ	Suzanne Thibault?
	Ստորագրութիւն;

Անաթոլ Ֆրանս (ֆրանսերէն՝ Anatole France, աւազանի անունով Ֆրանսուա Անաթոլ Թիպոլ (François Anatole Thibault),16 Ապրիլ 1844(1844-04-16)^[2]^[3]^[4]^[…], Փարիզ, Փարիզի շրջան^[2]^[5] - 12 Հոկտեմբեր 1924(1924-10-12)^[2]^[5]^[3]^[…], Q22994052?, Սեն-Սիր-սյուր-Լուար^[2]), ֆրանսացի գրող եւ գրաքննադատ, մեծ մարդասէր, ակադեմիկոս։ Իր ստեղծած վէպերուն, պատմուածքներուն, բանաստեղծութիւններուն եւ թատերախաղերուն համար 1921-ին արժանացաժծ է Նոպէլեան մրցանակի^[7]։

Կենսագրութիւն

Ծնած է Փարիզ: Ֆրանս գրավաճառի զաւակ էր։ Ֆրանսական Սէնաթի գրադարանի մէջ ստացած է գրադարանապետի պաշտօն, 1874-ին։

Հայանպաստ կեցուածքը

Ապտիւլ Համիտի կողմէ 1894-96 թուականներուն կազմակերպուած հայ ժողովուրդի զանգուածային կոտորածներուն ժամանակ Ա. Ֆրանս ֆրանսական խորհրդարանէն ներս բողոքի մեծ ալիք բարձրացուց թրքական իշխանութեանց դէմ, նաեւ կազմակերպեց եւ անձամբ մասնակցեցաւ հայ որբերուն ի նպաստ հանգանակութեան մեծ արշաւին:

Այնուհետեւ, ՀՅԴ հիմնադիր Քրիստափորի ջանքերով կեանքի կոչուած Հայ դատի բարեկամներու շարժումին միանալով, Ժան Ժորեսի եւ Ֆրետերիք տը Փրեսանսէի հետ, Ա. Ֆրանս եղաւ Փարիզ հրատարակուող «Փրօ Արմենիա» ամսագրի խմբագրութեան անդամ:

1897-ի մարտ 9-ին, Փարիզի Աշխարհագրական ընկերութեան գումարած մէկ նիստին, Ա. Ֆրանս հայութեան մասին կատարեց պատմական իր յայտարարութիւններէն մէկը.

Մենք պէտք է ընդունինք, որ այս ժողովուրդը խելացի եւ հերոսական է… իր հանճարի եւ իր անօրինակ դժբախտութեանց պատճառով իրաւունք ունի վայելելու արդարութեան եւ ազատութեան համար մարտնչող ժողովուրդներու համակրանքը…:

Իսկ 1903-04 թուականներուն, Սասնոյ ապստամբութեան շրջանին, Ա. Ֆրանս աշխուժ մասնակցութիւն ունեցաւ եւրոպական տարբեր քաղաքներու մէջ կազմակերպուած հայութեան եւ անոր իրաւունքներուն ի նպաստ դատապաշտպանութեան հանրահաւաքներու, բողոքի ցոյցերու եւ քաղաքական-պետական բարձր մակարդակի խորհրդաժողովներու: Հռոմի մէջ, 1903-ի մայիս 24-ին, բողոքի հանրահաւաքի մը ժամանակ, Ա. Ֆրանս իր ելոյթով ընդգծեց.

Սուլթան Աբտիւլ Համիտ Բ.-ը հրէշ է, որ մշտապէս կը դողայ իր խղճուկ ամենազօրութեան մէջ եւ, սարսափելով իր ոճիրներէն, ինքզինք կը հանգստացնէ նորանոր յանցագործութիւններ կատարելով. 1893-96 ան կախած եւ վառած է 300 հազար հայեր եւ այդ ժամանակէն սկսած, նողկալի զգուշաւորութեամբ, զբաղուած է որբացած ժողովուրդի հետեւողական ոչնչացմամբ…:

Իսկ Մեծ եղեռնի օրերուն եւ այնուհետեւ, Ա. Ֆրանս հետեւողականօրէն բողոքի ու ցասումի ալիք բարձրացուց հայ ժողովուրդին նկատմամբ թրքական պետութեան գործադրած Ցեղասպանութեան դէմ:

1916 թուի ապրիլ 9-ին, Սորպոնի մէջ Մեծ եղեռնին նուիրուած սգահանդէսի ընթացքին իր ունեցած հռչակաւոր ելոյթով Ա. Ֆրանս յայտարարեց.

Ծանօթագրութիւններ

↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Лилеева И. А. Франс // Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 8.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 Anatole France
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Франс Анатоль // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1978. — Т. 28 : Франкфурт — Чага. — С. 7–8.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24429219"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ «Անաթոլ Ֆրանս (1844-1924) Հայասիրական Շարժումի Յառաջապահն Ու Հայ Դատի Անկաշառ Իրաւապաշտպանը – Aztag Daily – Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)»։ www.aztagdaily.com։ արտագրուած է՝ 2023-02-27

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q856638_citetype_Q1982918_citetype_Q36524"_data-entity-id="Q13550863">Չեխիայի_ազգային_գրադարանի_կատալոգ<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a></div>-1] Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q732577"_data-entity-id="Q4239850"><i_class="wef_low_priority_links">Лилеева&nbsp;И.&nbsp;А.</i>_[http://feb-web.ru/feb/kle/KLE-abc/ke8/ke8-0852.htm_Франс]_//_[[:ru:Краткая_литературная_энциклопедия|Краткая_литературная_энциклопедия]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1962._—_Т.&nbsp;8.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Лилеева И. А. Франс // Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 8.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_data.bnf.fr:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">Anatole_France<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 Anatole France
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q24429219">[[:d:Q24429219|Франс_Анатоль]]_//_''[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]'':_''[в_30_т.]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1978._—_Т.&nbsp;28_:_Франкфурт_—_Чага._—_С.&nbsp;7–8.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24429219"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Франс Анатоль // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1978. — Т. 28 : Франкфурт — Чага. — С. 7–8.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24429219"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">RKDartists<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-6] RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[7] «Անաթոլ Ֆրանս (1844-1924) Հայասիրական Շարժումի Յառաջապահն Ու Հայ Դատի Անկաշառ Իրաւապաշտպանը – Aztag Daily – Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)»։ www.aztagdaily.com։ արտագրուած է՝ 2023-02-27

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]