Անաթոլ Ֆրանս

Անաթոլ Ֆրանս; ֆրանսերէն՝ Anatole France
Ծննդեան անուն	ֆրանսերէն՝ Jacques François-Anatole Thibault
Նաեւ յայտնի է իբրեւ	Anatole France եւ Anatolis Fransas
Ծնած է	16 Ապրիլ 1844[…]
Ծննդավայր	Փարիզ, Ֆրանսա
Մահացած է	12 Հոկտեմբեր 1924[…] (80 տարեկանին)
Մահուան վայր	Q22994052?, Սեն-Սիր-սյուր-Լուար
Քաղաքացիութիւն	Ֆրանսա
Մայրենի լեզու	Ֆրանսերէն
Ուսումնավայր	Փարիզի Ստանիսլասի քոլեջ?
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Թայիս? եւ Les dieux ont soif?
Մասնագիտութիւն	գրագէտ, բանաստեղծ, վիպասան, գրադարանավար, գրաքննադատ, գիտաֆանտաստիկ գրող, արձակագիր, կենսագիր, քննադատ
Վարած պաշտօններ	կազմակերպութեան նախագահ եւ seat 38 of the Académie française?
Անդամութիւն	Ֆրանսական Կաճառ, Մարդու իրավունքների լիգա? եւ Ֆրանսիական ՊԵՆ ակումբ?
Ամուսին	Valérie Guérin de Sauville? եւ Emma Laprévotte?
Երեխաներ	Suzanne Thibault?
	Ստորագրութիւն;

Անաթոլ Ֆրանս (ֆրանսերէն՝ Anatole France, աւազանի անունով Ֆրանսուա Անաթոլ Թիպոլ (François Anatole Thibault),16 Ապրիլ 1844(1844-04-16)^[2]^[3]^[4]^[…], Փարիզ, Ֆրանսա^[2]^[5] - 12 Հոկտեմբեր 1924(1924-10-12)^[2]^[5]^[3]^[…], Q22994052?, Սեն-Սիր-սյուր-Լուար^[2]), ֆրանսացի գրող եւ գրաքննադատ, մեծ մարդասէր, ակադեմիկոս։ Իր ստեղծած վէպերուն, պատմուածքներուն, բանաստեղծութիւններուն եւ թատերախաղերուն համար 1921-ին արժանացաժծ է Նոպէլեան մրցանակի^[7]։

Կենսագրութիւն

Ծնած է Փարիզ: Ֆրանս գրավաճառի զաւակ էր։ Ֆրանսական Սէնաթի գրադարանի մէջ ստացած է գրադարանապետի պաշտօն, 1874-ին։

Հայանպաստ կեցուածքը

Ապտիւլ Համիտի կողմէ 1894-96 թուականներուն կազմակերպուած հայ ժողովուրդի զանգուածային կոտորածներուն ժամանակ Ա. Ֆրանս ֆրանսական խորհրդարանէն ներս բողոքի մեծ ալիք բարձրացուց թրքական իշխանութեանց դէմ, նաեւ կազմակերպեց եւ անձամբ մասնակցեցաւ հայ որբերուն ի նպաստ հանգանակութեան մեծ արշաւին:

Այնուհետեւ, ՀՅԴ հիմնադիր Քրիստափորի ջանքերով կեանքի կոչուած Հայ դատի բարեկամներու շարժումին միանալով, Ժան Ժորեսի եւ Ֆրետերիք տը Փրեսանսէի հետ, Ա. Ֆրանս եղաւ Փարիզ հրատարակուող «Փրօ Արմենիա» ամսագրի խմբագրութեան անդամ:

1897-ի մարտ 9-ին, Փարիզի Աշխարհագրական ընկերութեան գումարած մէկ նիստին, Ա. Ֆրանս հայութեան մասին կատարեց պատմական իր յայտարարութիւններէն մէկը.

Մենք պէտք է ընդունինք, որ այս ժողովուրդը խելացի եւ հերոսական է… իր հանճարի եւ իր անօրինակ դժբախտութեանց պատճառով իրաւունք ունի վայելելու արդարութեան եւ ազատութեան համար մարտնչող ժողովուրդներու համակրանքը…:

Իսկ 1903-04 թուականներուն, Սասնոյ ապստամբութեան շրջանին, Ա. Ֆրանս աշխուժ մասնակցութիւն ունեցաւ եւրոպական տարբեր քաղաքներու մէջ կազմակերպուած հայութեան եւ անոր իրաւունքներուն ի նպաստ դատապաշտպանութեան հանրահաւաքներու, բողոքի ցոյցերու եւ քաղաքական-պետական բարձր մակարդակի խորհրդաժողովներու: Հռոմի մէջ, 1903-ի մայիս 24-ին, բողոքի հանրահաւաքի մը ժամանակ, Ա. Ֆրանս իր ելոյթով ընդգծեց.

Սուլթան Աբտիւլ Համիտ Բ.-ը հրէշ է, որ մշտապէս կը դողայ իր խղճուկ ամենազօրութեան մէջ եւ, սարսափելով իր ոճիրներէն, ինքզինք կը հանգստացնէ նորանոր յանցագործութիւններ կատարելով. 1893-96 ան կախած եւ վառած է 300 հազար հայեր եւ այդ ժամանակէն սկսած, նողկալի զգուշաւորութեամբ, զբաղուած է որբացած ժողովուրդի հետեւողական ոչնչացմամբ…:

Իսկ Մեծ եղեռնի օրերուն եւ այնուհետեւ, Ա. Ֆրանս հետեւողականօրէն բողոքի ու ցասումի ալիք բարձրացուց հայ ժողովուրդին նկատմամբ թրքական պետութեան գործադրած Ցեղասպանութեան դէմ:

1916 թուի ապրիլ 9-ին, Սորպոնի մէջ Մեծ եղեռնին նուիրուած սգահանդէսի ընթացքին իր ունեցած հռչակաւոր ելոյթով Ա. Ֆրանս յայտարարեց.

Ծանօթագրութիւններ

↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Лилеева И. А. Франс // Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 8.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 Anatole France
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Франс Анатоль // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1978. — Т. 28 : Франкфурт — Чага. — С. 7–8.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24429219"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>
↑ RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ «Անաթոլ Ֆրանս (1844-1924) Հայասիրական Շարժումի Յառաջապահն Ու Հայ Դատի Անկաշառ Իրաւապաշտպանը – Aztag Daily – Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)»։ www.aztagdaily.com։ արտագրուած է՝ 2023-02-27

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q856638_citetype_Q1982918_citetype_Q36524"_data-entity-id="Q13550863">Չեխիայի_ազգային_գրադարանի_կատալոգ<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a></div>-1] Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q732577"_data-entity-id="Q4239850"><i_class="wef_low_priority_links">Лилеева&nbsp;И.&nbsp;А.</i>_[http://feb-web.ru/feb/kle/KLE-abc/ke8/ke8-0852.htm_Франс]_//_[[:ru:Краткая_литературная_энциклопедия|Краткая_литературная_энциклопедия]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1962._—_Т.&nbsp;8.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Лилеева И. А. Франс // Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 8.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_data.bnf.fr:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">[http://explore.rkd.nl/en/explore/artists/113293_Anatole_France]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 Anatole France
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q24429219">[[:d:Q24429219|Франс_Анатоль]]_//_''[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]'':_''[в_30_т.]''<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохорова]]_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1978._—_Т.&nbsp;28_:_Франкфурт_—_Чага._—_С.&nbsp;7–8.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24429219"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Франс Анатоль // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1978. — Т. 28 : Франкфурт — Чага. — С. 7–8.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24429219"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">[https://rkd.nl/explore/artists/113293_RKDartists]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-6] RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[7] «Անաթոլ Ֆրանս (1844-1924) Հայասիրական Շարժումի Յառաջապահն Ու Հայ Դատի Անկաշառ Իրաւապաշտպանը – Aztag Daily – Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)»։ www.aztagdaily.com։ արտագրուած է՝ 2023-02-27

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]