Jump to content

Ամիուն

Քաղաք
Ամիուն
արաբերէն՝ أميون
Երկիր  Լիբանան
Պրովինցիա Հիւսիսային Լիբանան (պրովինցիա)
Տարածութիւն 11,40 քմ²
ԲԾՄ 370 մեթր
Բնակչութիւն 10.000 մարդ
Ժամային գօտի UTC+2, ամառը UTC+3
Հեռախօսային ցուցանիշ (6)
Փոստային ցուցանիշ 32111
Հիմնադիր Փիւնիկէ
Պաշտօնական կայքէջ amioun.org/Web/Main/main…

Ամյուն (արաբ.՝ أميون, Amyūn, յուն.՝ Αμιούν), քաղաք Լիբանանի հիւսիս-արեւմտեան մասին մէջ, Քուրա (χώρα, յունարէնով կը նշանակէ «երկիր») շրջանին մէջ։ Կը գտնուի Պէյրութէն մօտ 78 քմ հեռաւորութեան վրայ։ Կը կոչուէր «Ումայյա» մ.թ.ա. երկրորդ հազարամեակին եւ բնակեցուած էր յոյն ուղղափառներո։ Հոն կը գտնուին փիւնիկեան եւ հռոմէական յուշարձաններ, եւ անոր կարեւորագոյն յուշարձաններէն են Սուրբ Գէորգ եկեղեցին, որ կառուցուած է հռոմէական տաճարի աւերակներուն վրայ եւ Սուրբ Ֆոկա վանքի շէնքը, որ կառուցուած է խաչակիրներու ժամանակաշրջանին։ Քաղաքին մէջ մեծամասնութիւն են յոյն ուղղափառները։ Քաղաքը հիմնուած է փիւնիկեցիներու օրով։[1]

1953 թուականին, Ամյունի բնակչութիւնն էր 2,673[2], իսկ այսօր ունի գրեթէ 10,658 բնակչութիւն։

Ամյունը հանրածանօթ է իր ձիթենիներով եւ բարձրորակ ձիթաիւղով։[3]

Ամիուն բառը արամեական ծագում ունի եւ կ'ենթադրուի, որ անիկա անուանուաղ է «Am Yuan», որ կը նշանակէ «յունական բնակավայր»: Թերեւս անուանման մէկ այլ արմատ կայ, որ կը նշանակէ «ամրացուած քաղաք», քանի որ անիկա ամրացուած է հռոմէական տաճարներով: Ամիուն քաղաքը կը գտնուի հին բլուրի գագաթին, որ կը թուագրուի մ.թ.ա. երկրորդ հազարամեակէն առաջ եւ այդ ժամանակաշրջանին քաղաքը կը կոչուէր «Ումմայա»: Ամիյա բառին կը հանդիպինք Tell el-Amarna տառերուն մէջ, որոնք մ.թ.ա. տասնչորրորդ դարուն տեղական կառավարիչներն ուղարկած են իրենց տէրերուն՝ Եգիպտոսի փարաւոններուն։ Լիբանանի քաղաքներու եւ գիւղերու անուններու ստուգաբանական ուսումնասիրութեան ժամանակ, պատմաբան Անիս Ֆրեյհան հաստատեց, որ Ումիան ինքնին առաջացած է սեմական Էմուն բառէն, որ կը նշանակէ «ուժեղ ամրացուած» կամ «անառիկ ամրոց»[4]։

Նշանաւոր հնութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  • Սուրբ Գէորգ տաճար. կառուցուած է նախկին հռոմէական տաճարի գագաթին ամէնաբարձր բնակեցուած տարածքին մէջ, ինչպէս կ'ըսուի շրջաբերականին մէջ, որ գրուած է Լիբանանի հանրակրթական դպրոցներու պատմութեան ուսուցիչ Շուքրալա Ալ-Նապութի կողմէ:
  • Սուրբ Յովհաննես Աւետարանիչ եկեղեցի. կը բարձրանայ ժայռոտ լանջի վրայ, ժայռի հարավւ-արեւելեան ճակատի շարք մը կամարներու վերեւը: Կը պարունակէ խաչակիրներու եկեղեցիի եռապատիկ (մ.թ. 1099-1100 թթ.) եւ անոր տակ՝ ժայռի մէջ փորագրուած 28 համայնապատկերային դամբարաններ, որոնք փորագրուած են ճակատին եւ որոնց ածխածնային թուագրումը ցոյց կու տայ (15,000-24,000 տարի):

Ամյուն քաղաքը յայտնի է որպէս Ամյունի ճակատամարտի վայր՝ մ.թ. 694 թուականին բիւզանդական զօրքերու միջեւ՝ Մավրիկի եւ Մավրիկիանի գլխաւորութեամբ եւ մոնոթելիտական ​​աղանդի որոշ հետեւորդներու միջեւ[5]:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. «Municipal and ikhtiyariah elections in Northern Lebanon»։ The Monthly։ March 2010։ էջեր 22–23։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-06-03-ին։ արտագրուած է՝ 29 October 2016 
  2. «Household Income And Expenditure In al-Kura, Lebanon.»։ 2023-03-24։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2023-03-24-ին։ արտագրուած է՝ 2023-03-24 
  3. Drinkwater Carol (2006)։ The Olive Route։ Weidenfeld & Nicolson։ ISBN 978-0-297-84789-2 
  4. «"أميون" مدينة الكنائس والتاريخ في لبنان - صور كبيرة | وكالة أنباء التقريب (TNA)»։ web.archive.org։ 2023-10-20։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2023-10-20-ին։ արտագրուած է՝ 2025-01-15 
  5. https://web.archive.org/web/20231020121750/http://www.saidatv.tv/news.php?go=fullnews&newsid=16466