Աղասի Այվազեան

Աղասի Այվազեան;
Ծնած է	7 Սեպտեմբեր 1925[…]
Ծննդավայր	Աբասթուման, Ախալցխայի գավառ, Թիֆլիսի նահանգ
Մահացած է	21 Նոյեմբեր 2007 (82 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստան
Քաղաքացիութիւն	Խորհրդային Միութիւն; Հայաստան
Ազգութիւն	Հայ
Ուսումնավայր	Թիֆլիսի Գեղարուեստի Ակադեմիա; Երեւանի Թատրոնի եւ Շարժապատկերի Պետական Հիմնարկ; Մարմնակրթութեան հայկական պետական դպրոց
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Եռանկիւնի, Հայրիկ եւ Как дома, как дела??
Մասնագիտութիւն	գրագէտ, գեղանկարիչ, ժապաւէնի բեմադրիչ, հեղինակ, Խմբագիր, արձակագիր
Աշխատավայր	Գրական թերթ; Հայֆիլմ
	Ստորագրութիւն;

Աղասի Այվազեան (7 Սեպտեմբեր 1925(1925-09-07)^[1]^[2]^[3]^[…], Աբասթուման, Ախալցխայի գավառ, Թիֆլիսի նահանգ^[3] - 21 Նոյեմբեր 2007(2007-11-21)^[2], Երեւան, Հայաստան), հայ արձակագիր թատերագիր, հրապարակախօս, բեմադրիչ, բեմագիր, խմբագիր եւ գեղանկարիչ, ՀԽՍՀ արուեստի վաստակաւոր գործիչ (1982)։

Կենսագրական գիծեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Խորհրդային Վրաստանի Աբասթուման աւանին մէջ, հայոց պատմական Կարին քաղաքէն գաղթած հայ ընտանիքի յարկին տակ։

Տիրացած է գեղարուեստական հիմնաւոր պատրաստութեան եւ մասնագիտական հմտութեան, աւարտած է Թիֆլիսի գեղարուեստական ակադեմիան (1942-ին), Թիֆլիսի պետական համալսարանի բանասիրական բաժինը, Երեւանի գեղարուեստաթատերական եւ բնագիտական կուլտուրայի հիմնարկները (1945-48)։

Գործունէութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Երիտասարդ տարիքէն ստեղծագործական ասպարէզ նետուելով՝ աշխատած է իբրեւ նկարիչ-մուլտիպլիկատոր, գծագրող, կոնստրուկտոր (վերականգնող) եւ լրագրող։ 1963-ին եղած է Հայաստանի Գրողներու Միութեան անդամ, 1965-էն 1973 թուականներուն եղած է Հ. Գ. Միութեան պաշտօնաթերթ «Գրական Թերթ»ի արձակի բաժինի վարիչը։

1973-81 ստանձնած է «Էկրան» ամսագիրի գլխաւոր խմբագիրի պատասխանատուութիւնը։ Տասնամեակներ, իբրեւ բեմադրիչ, աշխատեցած է «Հայֆիլմ» շարժապատկերի սթիւտիոներուն մէջ, ուր 1967-ին, հեղինակի մշակած բեմագրութեամբ, նկարահանուած է «Եռանկիւնին» շարժանկարը, որ երկրորդ մրցանակը շահած է 1968-ի լենինկրատեան համամիութենական փառատօնին։

1990ականներու սկզբնաւորութեան, Արցախեան Շարժման շրջանին, Այվազեան խմբագրած է «Հայութիւն» շաբաթաթերթը:

Ռուսերէն լոյս տեսած են անոր՝

«Ընտանիքի հայրը» (Մոսկուա, 1975),
«Փառահամար» (Երեւան, 1976), «Սինիոր Մարտիրոսի արկածները» (Երեւան, 1981),
«Թիֆլիսի ցուցանակները» (Երեւան, 1981),
«Եռանկիւնին» (Մոսկուա, 1983),
«Աղի կոմսը» (Երեւան, 1985),
«Մեր տխրութիւնը Կեժոյի շուրջ» (Երեւան, 1986) գիրքերը։

Լիթուաներէն լոյս տեսած է՝ «Վիպակների ժողովածու» (Վիլնյուս, 1979), պուլկարերէն՝ «Սինիոր Մարտիրոսի արկածները» (Վառնա, 1981) գիրքերը։

Աղասի Այվազեանի պատգամկտակը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ժամանակակից սերունդն աւելի լայն հնարաւորութիւններ ունի ստեղծագործելու, իրեն արտայայտելու համար: Արուեստի սկիզբն ազատութիւնն է: Նախկինում արուեստը պատուած էր սեւով, այսօր այդ մթութեան մէջ մի փոքրիկ կրակ է առկայծում: Ես լաւատես եմ ու համոզուած եմ, որ սերունդների ջանքեր ու շնորհիւ այդ փոքրիկ կրակը կը մեծանայ, կը լուսաւորի ու կը ջերմացնի: Համոզուած եմ, որ կ’ունենանք նոր տաղանդներ՝ Թամանեաններ, Չարենցներ, Սարոյեաններ, եւ դա կը լինի մեր մեծ բարոյական յաղթանակը^[4]:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ ^1,0 ^1,1 Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 https://www.limis.lt/personaliju-zodynas/-/personFastSearch/view/209602176
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ Աղասի Այվազեան (1925-2007). Մեր ժամանակներու մեծատաղանդ արձակագիրն ու ներհուն մտածողը

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1414426_citetype_Q3491832_citetype_Q55341040_citetype_Q847959_citetype_Q84863712_citetype_Q24579448_citetype_Q7094076_citetype_Q783794"_data-entity-id="Q37312">[http://www.imdb.com/name/nm0014921/_Person_Profile]_//_Internet_Movie_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_1990.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>

[[https://www.limis.lt/personaliju-zodynas/-/personFastSearch/view/209602176_https://www.limis.lt/personaliju-zodynas/-/personFastSearch/view/209602176]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 https://www.limis.lt/personaliju-zodynas/-/personFastSearch/view/209602176

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[4] Աղասի Այվազեան (1925-2007). Մեր ժամանակներու մեծատաղանդ արձակագիրն ու ներհուն մտածողը

[1]

[2]

[3]

[4]