Աբրահամ Գ. Կրետացի

Աբրահամ Գ. Կրետացի
Ծնած է 17-րդ դար
Ծննդավայր Հերաքլիոն[1][2]
Մահացած է 18 Ապրիլ 1737(1737-04-18)[1]
Մահուան վայր Վաղարշապատ[2]
Մասնագիտութիւն քահանայ, պատմաբան
Վարած պաշտօններ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս[1][2]

Աբրահամ Գ Կրետացի (17-րդ դար, Հերաքլիոն[1][2] - 18 Ապրիլ 1737(1737-04-18)[1], Վաղարշապատ[2]), պատմագիր, Կաթողիկոս Ամենայն Հայոց, հայ հօր եւ յոյն մօր որդի, երբեմնի առաջնորդ Թրաքիոյ կամ Թէքիրտաղի։

Կաթողիկոս ընտրուած է 24 Նոյեմբեր 1734 թուականին։ Այդ ժամանակ ան ուխտած է գալ Սուրբ Էջմիածին։ Ինչպէս յայտնի է, նոյն օրերուն Հայաստանը, Նատիր Շահի ասպատակութիւններուն ենթարկուած էր եւ Աբրահամն բարեկամացած էր շահին հետ։ Նատիր Շահի հրաւէրով Աբրահամ կ'երթայ Մուղանի դաշտը եւ օրհնելով Շահին սուրը, կը կապէ անոր մէջքին՝ ի նշան թագաւորութեան։ Շահը շատ կը մեծարէ Աբրահամը, ու որպէս սիրելի մարդ՝ իր մօտ կը պահէ։ Սոյն վարուելակերպով կաթողիկոսը կը շահի Նատիր Շահի վստահութիւնը, ապա մեղմելով անոր սիրտը՝ բազմաթիւ հայեր կը փրկէ գերութենէ ու աքսորէ։ Վերադառնալով Սուրբ Էջմիածին, կը մահուան 18 Ապրիլ 1737-ին եւ կը թաղուի Շողակաթ վանքին ձախակողմը։

Աբրահամ կաթողիկոս գրած է Նատիր Շահի աւերմանց պատմութիւնը, որ տպուած է Հնդկաստանի Կալկաթա քաղաքին մէջ 1796-ին, իսկ Սուրբ էջմիածին՝ 1870-ին։ Այս պատմագրութեան կցուած է հետաքրքիր յօդուած «Պատմութիւն Անի Քաղաքին»։

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Հայկական համառոտ հանրագիտարանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990.