Սալամինա

Սալամինա
Կղզի
	Սալամինա
	յուն․՝ Σαλαμίνα
	Սալամինա․ նկարուած արեւմուտքէն
Երկիր	Սարոնիքոս ծոց, Յունաստան
Տարածութիւն	95 քմ²
ԲԾՄ	375 մեթր
Բնակչութիւն	39 220 մարդ (2011)
Կը գտնուի ափին	Սարոնիքոս ծոց
Ժամային գօտի	UTC+2 եւ UTC+3։00
Փոստային ցուցանիշ	189 xx
Պաշտօնական կայքէջ	salamina.gr(յունարէն)(անգլերէն)

Սալամինա (յուն․՝ Σαλαμίνα), Սարոնիքոս ծոցի կղզի եւ Ատիկէ նահանգին ու Փիրէային ամենամօտիկ կղզին։ Կը գտնուի Սարոնիքոսին հիւսիս-արեւմուտքը, Էլեֆսինա ծովախորշին դիմացը։ Մայրաքաղաքն է համանուն Սալամինա քաղաքը։

Աշխարհագրութիւն

Տարածութիւնն է 95 քլ․² եւ մնայուն բնակչութեան թիւը՝ 39 220։ Ամառուան շրջանին բնակչութեան թիւը 280 000-ի կը հասնի։ Միջերկրեայ բնակչութիւնը գլխաւորաբար կը զբաղի հողագործութեամբ։ Իսկ մնացեալ բնակիչները ձկնորս ու նաւաստի են եւ մեծ մաս մըն ալ կ՛ աշխատի կղզիին նաւարաններուն մէջ եւ կամ ալ Փիրէայի կամ Աթէնքի շրջանները։

Ամենաբարձր գագաթն է Մաւրովունի՝ 404 մ․։ Կղզիին հարաւը կայ սոճիի գեղեցիկ անտառ մը։

Կղզիին հարաւի ծայրամասին՝ Փերիստերիա, կը գտնուի Քոհի փարոսը, կառուցուած 1901-ին։ Աշտարակին բարձրութիւնն է 13 մ․, իսկ յենարանին հետ միասին՝ 34 մեթր։

Նաւային ճարտարարուեստ

Նաւային ճարտարարուեստը կեդրոնացած է կղզիին հիւսիս-արեւելեան ծայրամասի Բալուքիա նաւահանգիստը, ուրկէ անցանաւեր օրուան 24 ժամուան ընթացքին կիսաժամ հերթականութեամբ, կղզին կը կապեն Յունաստանի ցամաքամասին Բերամա նաւակայքին միջոցով՝ Բիրէային հիւսիս-արեւմտեան արուարձան, իսկ խճողումի ժամերուն՝ ամէն 10-15 վայրկեան։

Սելինիա ծովեզերեայ բնակավայրէն նաւերը ամենօրեայ յաճախակի հերթականութեամբ կապուած են Բիրէա նաւահանգիստին։

Ծովափներ

Աթէնքին եւ Փիրէային մօտ ըլլալով, կը ներգրաւէ բազմաթիւ այցելուներ միօրեայ պտոյտներու եւ կամ բազմաթիւ օրերու արձակուրդի համար։ Ունի գեղեցիկ ծովափներ, ինչպէս օրինակ՝ Փսիլի Ամոս, Փերիսթերիա, Էանտիօ, Քանաքիա, Պացի, Սելինիա, Սաթերլի, Րեսթի, Իլիաքթի, Վասիլիքա, եւայլն։

Պատմական ակնարկ

Մինչեւ Ք․Ա․ 6-րդ դար

Սալամինա հայրենիքն է Օմիրոսի (Հոմերոս) Ոդիսական Էանտա Թելամոնիոս թագաւորին եւ Էվրիփիտիս ողբերգակ բանաստեղծին։

Հնադարին Սալամինա ունեցած է Միկինեան ինքնիշխան թագաւորութիւն։ Տրոյան պատերազմին կը մասնակցի 12 նաւերով, իսկ աւելի ուշ Աթէնքին կը միանայ։

Ք․Ա․ 640-էն մինչեւ Ք․Ա․ 570 Մեղարային կը պատկանի։ Աթէնքի եւ Մեղարայի միջեւ քսան տարուայ պատերազմէ ենք կրկին Աթէնքին կը հպատակի։

Սալամինայի նաւամարտ

Ք․Ա․ 480-ին տեղի կ՛ ունենայ Սալամինայի նաւամարտը՝ յունական քաղաք-պետութիւններուն եւ Պարսկաստանի միջեւ։ Յոյներուն յաղթանակէն ետք, կղզին վերստին կը գտնուի Աթէնքի տիրութեան տակ։ Այնուհետեւ Սալամինային պատմութիւնը կը հետեւի Յունաստանի^[1]՝ մասնաւորաբար Աթէնքի^[2] պատմութեան։

Ժամանակակից շրջան

Բ․ Համաշխարհային պատերազմի ընթացքին, կղզին գտնուելով Փիրէա նաւահանգիստին դիմացը, 23 Ապրիլ 1941-ին կը ռմբակոծուի գերմանացիներուն կողմէ։

1960-ական թուականներէն ետք, կղզիին տարածքին (մանաւանդ հիւսիսային եւ արեւելեան կողմ) կը սկսի բնակարաններու (ամառուան եւ մնայուն բնակութեան) անկանոն եւ անկազմակերպ կառուցում, առանց համապատասխան ենթակառոյցներու։ Կղզիին ծովափները կ՛ ապականացուին։ Ի․ դարավերջէն ափերու մաքրագործման եւ կղզիին տարածքին կոյուղիներու կառուցման աշխատանքները արդիւնք տուած են։

Սեպտեմբեր 2017-ին քարիւղատար նաւ մը կ՛ ընկղմի կղզիին ափերուն։ Բարեբախտաբար պետական եւ հասարակական բնապահպանման կազմակերպութիւններու անմիջական ու արագ հակազդեցութիւնը, ինչպէս նաեւ այդ օրերուն փչող հիւսիսային ուժքին քամիները, Սարոնիքոս ծոցին ջուրերն ու ափերը ապականութենէ կը փրկեն։

Հնագիտական պեղումներ

Էվրիփիտիսի քարայրը

1994-1997 Էվրիփիտիս քարայրը տեղի ունեցած հնագիտական պեղումներէն յայտնաբերուած են հնագիտական իրեր 5 ժամանակաշրջաններէն․ Նոր Քարէ Դար, Միկինեան, Դասական, Հռոմէական շրջան եւ Ֆրաքներու շրջան։

Քարայրը Էվրիփիտիս ողբերգակ բանաստեղծի (Ք․Ա․ 480 - 406) հանգստարանը եղած էր։