Շահ Ճահան
| Շահ Ճահան պարս․՝ شهابالدین مُحمَّد شاهجهان | |
|---|---|
 | |
| Ծնած է | 15 Յունուար 1592[1] |
| Ծննդավայր | Lahore Fort, Լահոր, Մուղալական Կայսրութիւն |
| Մահացած է | 1 Փետրուար 1666 (74 տարեկանին) |
| Մահուան վայր | Ագրայի ամրոց, Ակրա, Մուղալական Կայսրութիւն |
| Մայրենի լեզու | Պարսկերէն |
| Կրօնք | Իսլամութիւն |
| Մասնագիտութիւն | միապետ |
| Վարած պաշտօններ | Հնդկաստանի Մուղալ կայսրութեան կայսր |
| Ամուսին | Մումթազ Մահալ, Izz-un-Nissa? եւ Kandahari Begum? |
| Ծնողներ | հայր՝ Ջահանգիր?, մայր՝ Jagat Gosain? |
| Երեխաներ | Parhez Banu Begum?, Jahanara Begum?, Dara Shikoh?[2], Shah Shuja?, Roshanara Begum?, Աուրենգզեբ?, Murad Bakhsh? եւ Gauhar Ara Begum? |
Շահ Ճահան (15 Յունուար 1592[1], Lahore Fort, Լահոր, Մուղալական Կայսրութիւն - 1 Փետրուար 1666, Ագրայի ամրոց, Ակրա, Մուղալական Կայսրութիւն[3]), ան եղած է Հնդկաստանի 5-րդ կայսրը 1628-էն մինչեւ 1658: Շահ Ճահան, Ճահանկիր (31 Օգոստոս, 1569 - 7 Նոյեմբեր, 1627) կայսրին եւ Թաժ Պիտի Պիլքիս Մաքանիի (13 Մայիս, 1573 - 18 Ապրիլ, 1619) որդին էր:
Շահ Ճահան Հնդկաստանի կայսրը կ'անուանուի իր հօր մահէն ետք 1627-ին: Անոր նպատակն էր, իր Ապքար մեծ հօր նման, ընդարձակել եւ տարածել իր անսահման կայսրութիւնը: 1658-ին Շահ Ճահան հիւանդութեան պատճառով կը հրաժարի գահակալութենէն եւ գահաժառանգն էր իր որդին՝ Աուրանկզեպ: Ճահան կը մահանայ 1666-ին:
Շահ Ճահան հիմնած եւ կառուցած է բազմաթիւ յուշարձաններ եւ շիրիմներ, անոնցմէ ամէնէն յատուկն է Թաժ Մահալը որ կառուցած է 1632-էն 1654 թուականներուն միջեւ, իր կնոջ՝ Մումթազ Մահալին (1 Սեպտեմբեր, 1593 -17 Յունիս, 1631) համար:
Երբ Մումթազ Մահալ կը մահանայ 37 տարեկանին, Շահ Ճահանը անոր յիշատակին համար կ'որոշէ կառուցել Թաժ Մահալ դամբարանը, ու ներկայիս թէ Մումթազին եւ թէ Շահին մարմինները կը գնտուին հոն: Շինարարութեան մասնակցած են աւելի քան 22,000 վարպետներ[4] կայսրութեան բոլոր կողմերէն, ինչպէս նաեւ վարպետներ Միջին Ասիայէն, Պարսկաստանէն ու Մերձաւոր Արեւելքէն։
Թաժ Մահալ եղած է Հնդկաստանի ամէնէն նշանաւոր վայրերէն մէկը եւ այդ դամբարանը կ'այցելեն բազմաթիւ զբօսաշրջիկներ:
Շահ Ճահանի ճարտարապետութիւնները
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]-
-
-
-
-
-
Ֆինիալ, Թամկա
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
- ↑ Union List of Artist Names — 2023.
- ↑ «Shah Jahan»։ Encyclopædia Britannica
- ↑ Taj Mahal Architecture — Architecture of Taj Mahal Agra — Design and Layout of Taj Mahal