Սանթա Մարիա տելա Վիքթորիա
| Սանթա Մարիա տելա Վիքթորիա | |
|---|---|
| |
| Հիմնական տեղեկութիւններ | |
| Ճարտարապետական նկարագրութիւն | |
| Ճարտարապ. տիպ | եկեղեցի |
| Կառուցման սկիզբ | 1605 |
| Առանձնայատկութիւններ | |
Սանթա Մարիա տելա Վիքթորիա (լատիներէն՝ S. Mariae de Victoria, իտալ.՝ Chiesa di Santa Maria della Vittoria), կաթոլիկ տիտղոսակիր եկեղեցի՝ Իտալիոյ մայրաքաղաք Հռոմի մէջ։ Եկեղեցին նուիրուած է Մարիամ Աստուածածինին։ Տեղակայուած է Սալուստիանօ շրջանին մէջ, Սանթա Սուսաննա եկեղեցւոյ կից[1]։
Այս եկեղեցին ամբողջութեամբ նախագծած է Քարլօ Մատերնան։ Եկեղեցին ծանօթ է Լորենզօ Պերնինիի «Transverberazione di santa Teresa d'Avila» (Սուրբ Թէրէզայի զմայլանքը) աշխատանքով։
Պատմութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Եկեղեցւոյ կառուցումը սկսած է 1605-ին իբրեւ մատուռ, որ նուիրուած էր Պօղոս առաքեալին։ 1620-ին Սպիտակ լերան ճակատամարտին, կաթոլիկներու յաղթանակէն ետք, եկեղեցին կը նուիրուի Մարիամ Աստուածածինին։ Վիեննայի ճակատամարտին (1683), գրաւուած Օսմանեան կայսրութեան դրօշակը իբրեւ յաղթանակի մէկ մաս, կախուած է եկեղեցւոյ մէջ։
1624-ին եկեղեցւոյ կառուցումը կը ստանձնէ Պօղոս Ե. Պապին զարմիկը՝ Շիպիոնէ Պորկէզէն։ Ան կ'իւրացնէ պեղումներու ատեն յայտնաբերուած Հերմափրոդիտի (Աֆրոտիթէի եւ Հեփեստոսի որդին) արձանը՝ փոխարէնը նիւթապէս օժանդակելով կառուցողական աշխատանքներուն։
Եկեղեցին աւարտուն տեսք կը ստանայ երկու տարի ետք՝ 1624-ին։ Ներքին ձեւաւորումը կը շարունակուի մինչեւ ԺԷ. դարու վերջը։
Արտաքին տեսք
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Եկեղեցին միակ կառոյցն է, որ նախագծուած եւ իր աւարտին հասած է Քարլօ Մատերնայի կողմէ։
Այնուամենայնիւ ճակատամասը կառուցած է Ճիովաննի Պաթիստա Սորիան (1624-1626)՝ Մատերնայի կենդանութեան ընթացքին։
1833-ի հրդեհէն ետք, եկեղեցին վերանորոգելու անհրաժեշտութիւնը կը զգացուի։
Քորնարօ տաճարը
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
.jpg)
Քորնարօ տաճարին գլուխգործոցը բեմի ձախ կողմը գտնուող «Transverberazione di santa Teresa d'Avila»՝ «Սուրբ Թէրէզայի զմայլանքը», արձանն է, որուն հեղինակն է Լորենզօ Պերնինին։ Արձանին մէջ պատկերուած է այն պահը, երբ Սուրբ Թէրէզան կը տեսնէ, թէ ինչպէս հրեշտակը ոսկեզօծ տեգով կը խոցէ իր սիրտը։ Անիկա իրեն եւ՛ ուրախութիւն, եւ՛ ցաւ կը պատճառէ։
Տիտղոսակիր եկեղեցի
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]23 Դեկտեմբեր 1801-ին, Սանթա Մարիա տելա Վիքթորիա եկեղեցին դարձած է տիտղոսակիր եկեղեցի՝ Փիոս Է. Պապին կողմէ։
Եկեղեցւոյ մէջ յուղարկաւորուած է իտալացի քարտինալ Փիետրօ Վիթոնին (1610-1681)։
Մշակոյթի մէջ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Եկեղեցին զբօսաշրջիկներու կողմէ մեծ համբաւ շահած է Տեն Պրաունի «Հրեշտակներ եւ հրէշներ» վէպին շնորհիւ։
Աբրահամ Վերքէզէի «Քարը հատելով» վէպին մէջ նոյնպէս նշուած է եկեղեցին։ Գիրքին գլխաւոր հերոսները կ'ապրին իրենց եթովպիական տան մէջ, ուր կախուած է եկեղեցւոյ պատկերը։ Անիկա իրենց կեանքին մէկ մասն է, որ կը մնայ մինչեւ վէպին աւարտը, անոնք կը ստեղծեն անոր մարմարէ կերտուածքը։
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Աղբիւրներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Rendina Claudio (1999)։ Enciclopedia di Roma։ Rome: Newton Compton
- Matthiae Guglielmo (1999)։ The Church of Santa Maria della Vittoria։ Rome: Order of the Discalced Carmelite Fathers։ ISBN 978-88-86542-86-9
- Sturm, Saverio (2015). L’architettura dei Carmelitani Scalzi in età barocca: La ‘Provincia Romana’. Lazio, Umbria e Marche (1597-1705). Roma: Gangemi Editore.
- Hibbert, Howard (1965). Bernini. New York: Pelican-Penguin.
- Susanne Juliane Warma (1981). A Study of the Iconography of Bernini's Cornaro Chapel in Santa Maria Della Vittoria Athens: University of Georgia.
- G. Matthiae (1965). S. Maria della Vittoria. Rome.