Jump to content

Միքլոշ Իպլ

Միքլոշ Իպլ
հունգարերէն՝ Ybl Miklós
Ծնած է 6 Ապրիլ 1814
Ծննդավայր Սէքեշփեհերվար
Մահացած է 22 Յունուար 1891
Մահուան վայր Պուտափեշտ, Աւստրո-Հունգարիա[1][2]
Քաղաքացիութիւն Կաղապար:Country data Ավստրո-Հունգարիա Աւստրիա-Հունկարիա
Ուսումնավայր Վիեննայի տեխնիկական համալսարան?
Երկեր/Գլխաւոր գործ Károlyi Mansion, Beregsurány?, Saint Francis of Assisi Church of Ferencváros (Budapest)?, Հունգարիայի օպերային թատրոն? եւ Main Custom House, Budapest?
Մասնագիտութիւն ճարտարապետ
Երեխաներ Félix Ybl?

Միքլոշ Իպլ (հունգարերէն՝ Ybl Miklós; 6 Ապրիլ 1814, Սէքեշփեհերվար Székesfehérvár – 22 Յունուար 1891, Պուտափեշտ), տասնիներորդ դարու կէսերէն մինչեւ վերջը Եւրոպայի առաջատար ճարտարապետներէն մեկը եղած է, ինչպէս նաեւ Հունկարիոյ մէջ՝ ամէնաազդեցիկը: Անոր ամէնայայտնի աշխատանքը Հունկարիոյ Ազգային օփերայի տունն է Պուտափեշտին մէջ (1875–84):
Վիեննայի Թեքնոլոկիոյ հաստատութենէն (Politechnikum) ներս աստիճան ստանալէն ետք Իպլ 1832-ին դարձաւ Միհայի Փոլլաքի օգնականը եւ աշխատեց Հէնրիք Քոխի արուեստանոցէն ներս 1836-ի եւ 1840-ի միջեւ։ Այնուհետւ անցաւ Միւնիխ եւ ապա Իտալիա՝ ուսանելու: Վերադառնալէն ետք սկսաւ աշխատել Միհայի Փոլլաքի որդիին հետ համատեղ:
Անոր վաղ, մեծ նախագիծները կը կառուցուէին ռոմանական ոճով, որոնց վրայ կար արեւելեան մոթիֆներու ազդեցութիւնը: Իտալիոյ մէջ ուսանելու հետեւանքը Իտալական վերածնունդի ոճին ազդեցութիւնն էր, որուն ներքոյ մշակեց քանի մը նէո-ռենեսանսական շինութիւններ: Անոր շատ կառոյցներ կայացած են եւ կանգուն են մինչեւ մեր օրերը եւ գերակշիռ տարրեր կը հանդիսանան Պուտափեշտի համայնապատկերին; Ատոնցմէ յայտնիներէն են Սբ.Ստեփանոսի պազիլիքը (1867–91), Ռացի ջերմային բաղնիսը, նախկին Մաքսային պալատը (1871–74), եւ Թագաւորական պալատի գահասենեակը: Ան նաեւ ստեղծած է անհամար եկեղեցիներ առանձնատուներ եւ դղեակներ գաւառներուն մէջ։
1953-ին անոր պատուին հիմնուած է ամենամեայ ճարտարապետական մրցանակ:
Միքլոշ Իպլը թաղուած Պուտափեշտի Քերէփեշի գերեզմանատանը:

Արտաքին Յղումներ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. Ибль Миклош // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. http://arch-pavouk.cz/index.php/architekti/1175-ybl-miklos