Մերի Ուիթըն Քալքինզ

Մերի Ուիթըն Քալքինզ; անգլերէն՝ Mary Whiton Calkins
Ծնած է	30 Մարտ 1863
Ծննդավայր	Հարթֆորդ
Մահացած է	26 Փետրուար 1930 (66 տարեկանին)
Մահուան վայր	Նյութոն, Միտըլսէքս Գաւառ, Մասսաչուսէթս, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Քաղաքացիութիւն	Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Ուսումնավայր	Հարուըրտ Համալսարան; Սմիթ Գոլէճ
Մասնագիտութիւն	հոգեբան, համալսարանի դասախօս, փիլիսոփայ
Աշխատավայր	Ուելսլի քոլեջ?
Վարած պաշտօններ	Ամերիկյան հոգեբանական ասոցիացիայի նախագահ?

Մերի Ուիթըն Քալքինզ (30 Մարտ 1863 – 26 Փետրուար 1930^[5]) Ամերիկացի փիլիսոփայ եւ հոգեբան մըն էր որուն գործերն ու հետազօտութիւնները կեդրոնացած են յիշողութեան, երազներու, եւ ինքնութեան մասին: 1903 թուականին, Քալքինզ իր վաստակով 12րդ դիրքին արժանացաւ 50 հոգեբաններու միջեւ:

Քալքինզ գլխաւոր դէմք մըն է կին հոգեբաններու պատմութեան մէջ: Ան կիներու համար առաջին հոգեբանական տարրալուծարանը հիմնադրեց Ուելսլի Քոլեճին մէջ: Ան նաեւ եղած է առաջին կինը որ ամբողջացուցած է հոգեբանութեան ճիւղի Վարդապետութեան տիտղոսի դասերը Հարվըրտ համալսարանի մէջ: Սակայն, Հարվըրտ համալսարանը մերժած է Քալքինզին տալ Վարդապետութեան տիտղոսը իր սեռին պատճառով - որովհետեւ ան կին էր, եւ այն ժամանակ համալսարանը կիներու չէր ընդուներ:

Ետքը, Մերի Քալքինզ դարձաւ Ամերիկեան Հոգեբանական Միութեան եւ Ամերիկեան Փիլիսոփայական Միութեան առաջին կին նախագահը:

Ան գրեթէ 40 տարի դասաւանդած է հոգեբանութիւն եւ փիլիսոփայութիւն Ուելսլի Քոլեճին մէջ: Նաեւ հետազօտութիւններ կատարած է հոն եւ Հարվըրտ համալսարանին մէջ:

Պատմութիւն

Մերի Ուիթըն Քալքինզը ծնած է 30 Մարտ, 1869 թուականին, Հարթֆորտ, Քոնեքթիքթ նահանգին մէջ^[6]: Ան ունէր 7 քոյր եւ եղբայրներ եւ ինք ամէնէն մեծն էր անոնց միջեւ^[7]: Մերին շատ մօտ կապ ունէր իր ընտանիքին հետ^[8]: 1880 թուականին, ան իր ընտանիքին հետ փոխադրուեցաւ Նիւթըն, Մասաչուսեց նահանգը որպէսզի շարունակէ իր ուսումը^[9]: Ան մնաց հոն մինչեւ իր կեանքին վերջը:

Մերիին հայրը, որ երիցական կղերական մըն էր, շատ աշխոյժ ձեւով կը հետապնդէր իր զաւակներուն ուսումը: Այս պատճառով, Մերին կրցաւ Քոլեճ արձանագրուիլ իր դպրոցական ուսումը աւարտելէ ետք^[10]: 1882 թուականին, 1 տարի Մերի Սմիթ Քոլեճ յաճախեց^[11]: Երբ 1883 թուականին իր քոյրիկը մահացաւ, ան տարի մը դադրեցուց իր Քոլեճի ուսումը եւ սկսաւ անձնական Յունարէն դասեր տալ^[12]: 1884 թուականին ան վերադարձաւ Սմիթ Քոլեճ եւ աւարտեց փիլիսոփայութեան ճիւղը^[13]:

Աւարտելէ ետք, Քալքինզ իր ընտանիքին հետ 18 ամիս պտոյտ մը ունեցաւ Եւրոպա: Հոն, ան ալ աւելի հետաքրքրուեցաւ արդի Յունարէնով: Երբ վերադարձան, Մերիին հայրը իրեն համար հարցազրոյց մը կազմակերպեց Ուելսլի Քոլեճի նախագահին հետ որ Մերին հոն աշխատի որպէս Յունարէնի օրիորդ^[14]: Եւ այս Քոլեճը միայն կիներու համար էր: Մերին հոն աշխատեցաւ 3 տարի մինչեւ որ փիլիսոփայութեան ճիւղէն դասախօս մը նկատեց Մերիին լաւ դասաւանդութեան ձեւը եւ առաջարկեց իրեն հոգեբանութիւն դասաւանդէ, որ փիլիսոփայութեան ճիւղին մէջ նոր ծրագիր մըն էր^[15]: Քալքինզ ընդունեց առաջարկը այդ պայմանով որ ան 1 տարի հոգեբանութիւն սորվի^[16]:

Այդ ժամանակ, Քալքինզ, որպէս կին, դժուարութիւն ունէր ուսանելու եւ դասաւանդելու: Ան շատ առիթներ չ'ունէր հոգեբանութիւն ուսանելու: Ան հետաքրքրութիւն ունէր տարրալուծարանի մը մէջ ուսանելու, որ, այն ժամանակ, միայն Քլարք եւ Հարվըրտ համալսարանները ունէին այս առաւելութիւնը^[17]: Ի վերջոյ ան Հարվըրտ համալսարանը յախախեց: Հարվըրտ չէր արտօներ որ կիները ուսանին համալսարանէն ներս, սակայն երբ Մերիին հայրը եւ Ուելսլի Քոլեճին նախագահը միջամտեցին, Հարվըրտ ընդունեց որ Մերին հետեւի դասերուն:

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science: Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century — Routledge, 2003. — Vol. 1. — P. 221–222. — 798 p. — ISBN 978-1-135-96342-2
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28721132"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16733642"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1508259"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ Internet Philosophy Ontology project
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a>
↑ https://www.apa.org/about/governance/president/former-presidents
↑ Կաղապար:Cite ANB
↑ Furumoto, Laurel (1980). "Mary Whiton Calkins". Psychology of Women Quarterly. 5: 55–68. doi:10.1111/j.1471-6402.1980.tb01033.x. S2CID 144148191.
↑ Bumb Jenn (n.d.)։ «Mary Whiton Calkins»։ Women's Intellectual Contribution to the Study of Mind and Society։ արտագրուած է՝ 3 November 2012
↑
↑ Bumb Jenn (n.d.)։ «Mary Whiton Calkins»։ Women's Intellectual Contribution to the Study of Mind and Society։ արտագրուած է՝ 3 November 2012
↑ Furumoto Laurel (1980)։ «Mary Whiton Calkins»։ Psychology of Women Quarterly 5: 55–68։ doi:10.1111/j.1471-6402.1980.tb01033.x
↑ Bumb Jenn (n.d.)։ «Mary Whiton Calkins»։ Women's Intellectual Contribution to the Study of Mind and Society։ արտագրուած է՝ 3 November 2012
↑ DiFebo, H. (n.d). Psyography: Mary whiton calkins. Retrieved from http://faculty.frostburg.edu/mbradley/psyography/marywhitoncalkins.html Archived 2016-10-23 at the Wayback Machine.
↑ Bumb Jenn (n.d.)։ «Mary Whiton Calkins»։ Women's Intellectual Contribution to the Study of Mind and Society։ արտագրուած է՝ 3 November 2012
↑ Bumb Jenn (n.d.)։ «Mary Whiton Calkins»։ Women's Intellectual Contribution to the Study of Mind and Society։ արտագրուած է՝ 3 November 2012
↑ Furumoto Laurel (1980)։ «Mary Whiton Calkins»։ Psychology of Women Quarterly 5: 55–68։ doi:10.1111/j.1471-6402.1980.tb01033.x
↑ Christopher Green (Producer). (n.d.). Katharine Milar on the first woman president of the APA, Mary Whiton Calkins. [Audio podcast]. This week in the history of psychology. Retrieved from http://www.yorku.ca/christo/podcasts/
↑ Furumoto Laurel (1980)։ «Mary Whiton Calkins»։ Psychology of Women Quarterly 5: 55–68։ doi:10.1111/j.1471-6402.1980.tb01033.x

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q28721132"><i_class="wef_low_priority_links">[[:en:Marilyn_Bailey_Ogilvie|Ogilvie&nbsp;M.&nbsp;B.]]</i>_[[:d:Q28721132|The_Biographical_Dictionary_of_Women_in_Science]]:_Pioneering_Lives_From_Ancient_Times_to_the_Mid-20th_Century<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:en:Routledge|Routledge]],_2003._—_Vol.&nbsp;1._—_P.&nbsp;221–222._—_798&nbsp;p._—_ISBN_978-1-135-96342-2</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28721132"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16733642"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1508259"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science: Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century — Routledge, 2003. — Vol. 1. — P. 221–222. — 798 p. — ISBN 978-1-135-96342-2
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28721132"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16733642"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1508259"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Mary-Whiton-Calkins_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q6423319_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q6023365">[[:en:The_Internet_Philosophy_Ontology_Project|Internet_Philosophy_Ontology_project]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a></div>-3] Internet Philosophy Ontology project
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a>

[[https://www.apa.org/about/governance/president/former-presidents_https://www.apa.org/about/governance/president/former-presidents]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-4] ttps://www.apa.org/about/governance/president/former-presidents

[5] Կաղապար:Cite ANB

[6] Furumoto, Laurel (1980). "Mary Whiton Calkins". Psychology of Women Quarterly. 5: 55–68. doi:10.1111/j.1471-6402.1980.tb01033.x. S2CID 144148191.

[Bumb-7] Bumb Jenn (n.d.)։ «Mary Whiton Calkins»։ Women's Intellectual Contribution to the Study of Mind and Society։ արտագրուած է՝ 3 November 2012

[Furumoto1980-8] ↑

[Bumb2-9] Bumb Jenn (n.d.)։ «Mary Whiton Calkins»։ Women's Intellectual Contribution to the Study of Mind and Society։ արտագրուած է՝ 3 November 2012

[Furumoto19802-10] Furumoto Laurel (1980)։ «Mary Whiton Calkins»։ Psychology of Women Quarterly 5: 55–68։ doi:10.1111/j.1471-6402.1980.tb01033.x

[Bumb3-11] Bumb Jenn (n.d.)։ «Mary Whiton Calkins»։ Women's Intellectual Contribution to the Study of Mind and Society։ արտագրուած է՝ 3 November 2012

[faculty.frostburg.edu2-12] DiFebo, H. (n.d). Psyography: Mary whiton calkins. Retrieved from http://faculty.frostburg.edu/mbradley/psyography/marywhitoncalkins.html Archived 2016-10-23 at the Wayback Machine.

[Bumb4-13] Bumb Jenn (n.d.)։ «Mary Whiton Calkins»։ Women's Intellectual Contribution to the Study of Mind and Society։ արտագրուած է՝ 3 November 2012

[Bumb5-14] Bumb Jenn (n.d.)։ «Mary Whiton Calkins»։ Women's Intellectual Contribution to the Study of Mind and Society։ արտագրուած է՝ 3 November 2012

[Furumoto19803-15] Furumoto Laurel (1980)։ «Mary Whiton Calkins»։ Psychology of Women Quarterly 5: 55–68։ doi:10.1111/j.1471-6402.1980.tb01033.x

[:42-16] Christopher Green (Producer). (n.d.). Katharine Milar on the first woman president of the APA, Mary Whiton Calkins. [Audio podcast]. This week in the history of psychology. Retrieved from http://www.yorku.ca/christo/podcasts/

[Furumoto19804-17] Furumoto Laurel (1980)։ «Mary Whiton Calkins»։ Psychology of Women Quarterly 5: 55–68։ doi:10.1111/j.1471-6402.1980.tb01033.x

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]